Trên Cổng dịch vụ công trực tuyến tỉnh Thái Nguyên tại địa chỉ dichvucong.thainguyen.gov.vn, địa phương đang cung cấp 1.231 dịch vụ công mức độ 4, gồm 1.072 thủ tục hành chính cấp tỉnh, 115 thủ tục hành chính cấp huyện và 44 thủ tục hành chính cấp xã.

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, chữ ký số trở thành bộ phận quan trọng của hạ tầng số, giúp các giao dịch trên môi trường số được đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, công nghệ ký số USB token truyền thống có nhiều bất tiện như yêu cầu thao tác trên máy tính, luôn phải mang theo thiết bị cứng, tốn kém chi phí cho USB token.

Do đó, đối tượng sử dụng hiện tại chủ yếu là các tổ chức, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, dùng trong các dịch vụ kê khai thuế, bảo hiểm xã hội và hải quan điện tử. Phạm vi sử dụng và tỷ lệ người dùng cá nhân vô cùng khiêm tốn.

Chia sẻ tại sự kiện, ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm NEAC cho hay, đến nay có 1,5 triệu chữ ký số đang được các cơ quan, tổ chức sử dụng và khoảng 350.000 chữ ký số cá nhân. Nhưng hoạt động trực tuyến dùng chữ ký số mới giới hạn chủ yếu ở 4 hoạt động gồm hóa đơn điện tử, khai thuế điện tử, hải quan điện tử và bảo hiểm xã hội. Đối với dịch vụ công trực tuyến, việc sử dụng chữ ký số bước đầu được triển khai nhưng còn gặp khó khăn do người dân dùng dịch vụ chữ ký số của nhiều nhà cung cấp dịch vụ khác nhau. 

"Thái Nguyên là tỉnh đầu tiên giải quyết bài toán này, áp dụng theo một chuẩn thống nhất, nhờ đó tất cả nhà cung cấp dịch vụ chữ ký số đều có thể kết nối qua Cổng dịch vụ công của tỉnh", ông Nguyễn Thiện Nghĩa thông tin.

Cụ thể, để phủ sóng chữ ký số cho người dân, thúc đẩy công cuộc chuyển đổi số, Thái Nguyên là một trong những địa phương tiên phong tích hợp dịch vụ chứng thực chữ ký số theo mô hình ký số từ xa vào Cổng dịch vụ công của tỉnh.

Ký số từ xa (Remote Signing) là giải pháp ký số mới, đáp ứng mức độ thuận tiện, tuân thủ và đảm bảo cao nhất trên thiết bị di động cho xác thực người ký. Với Remote Signing, người sử dụng không cần USB Token như ký số truyền thống, mà có thể sử dụng smartphone, máy tính bảng để thực hiện ký số. Remote Signing đem lại nhiều thuận tiện, đặc biệt là đối với người dùng cá nhân khi cho phép ký số mọi lúc, mọi nơi với chi phí hợp lý.

Ông Đỗ Xuân Hòa, Giám đốc Sở TT&TT Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên cho hay: Việc tích hợp giải pháp ký số từ xa vào Cổng dịch vụ công Thái Nguyên sẽ giúp đơn giản hóa việc người dân sử dụng chữ ký số, đồng thời vẫn đảm bảo tính toàn vẹn, tính xác thực và tính chống chối bỏ của dữ liệu khi được ký số. Nhờ đó, đẩy nhanh công cuộc chuyển đổi số của tỉnh Thái Nguyên.

Ông Ngô Tuấn Anh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ chữ ký số và giao dịch điện tử Việt Nam nhận định: Với ký số từ xa, người dân, doanh nghiệp có thể sử dụng chính chiếc điện thoại di động đang dùng hàng ngày để ký. Đây là một thay đổi căn bản, thuận lợi cho người sử dụng. 

“Chúng tôi kỳ vọng việc triển khai dịch vụ ký số từ xa rộng rãi sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam, góp phần hiện thực hóa mục tiêu của chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025 định hướng đến năm 2030, trong đó tỷ lệ dân số trưởng thành có chữ ký số hoặc chữ ký điện tử cá nhân đạt trên 50%”, ông Ngô Tuấn Anh nói.

Cũng tại sự kiện khai trương, các nhà cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng ký kết bản ghi nhớ với Sở TT&TT tỉnh Thái Nguyên để cung cấp cho người dân sử dụng dịch vụ miễn phí trong 6 tháng.

Với thỏa thuận này, người dân Thái Nguyên có cơ hội trải nghiệm giải pháp ký số từ xa để thực hiện các giao dịch điện tử, nâng cao hiệu quả công việc, tăng tính công khai, minh bạch trong quản lý, tăng tính tiện ích và cải thiện lòng tin khi tham gia giao dịch điện tử.

Vân Anh

GS Trương Nguyện Thành, hiện đang giảng dạy tại Trường ĐH Utah (Mỹ) đồng thời là Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ tính toán TP.HCM nhìn nhận như vậy trong cuộc trao đổi với VietNamNetnhân chuyện Thủ tướng Chính phủ vừa chỉ đạo các bộ ngành liên quan đề xuất các biện pháp thu hút và sử dụng du học sinh Việt Nam tốt nghiệp về nước làm việc.

GS Trương Nguyện Thành hiện đang làm việc tại Khoa Hóa, Trường ĐH Utah (Mỹ) đồng thời là Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ tính toán TP HCM. Ảnh: FBNV

Phóng viên: Thưa GS Trương Nguyện Thành, nhiều sinh viên Việt Nam học tập tại nước ngoài sau khi tốt nghiệp thường không về Việt Nam làm việc. Theo ông, đâu là lý do của hiện trạng này?

GS Trương Nguyện Thành: Tôi cho rằng, chỉ có một lý do và nó xuất phát từ quyền tự do căn bản của con người đó là quyền mưu cầu hạnh phúc cá nhân.

Khi con người có sự lựa chọn nơi làm việc thì họ sẽ lựa chọn nơi đem lại cho họ những hạnh phúc cá nhân nhiều nhất, trong đó có cơ hội phát triển cho mình.

Về Việt Nam chỉ là một trong những lựa chọn. Nếu quyết định không về điều này đồng nghĩa là họ có sự lựa chọn tốt hơn.    

- Nhiềungười rằng môi trường làm việc và chế độ đãi ngộ chính là hai lý do lớn nhất khiến các du học sinh lựa chọn "đi" nhiều hơn "về". Ông nghĩ sao?

Tôi vừa làm xong một trưng cầu ý kiến trên Mạng Liên Kết Trí Thức Việt Toàn Cầu (International Vietnamese Academics Network) về vấn đề này.

Kết quả cho thấy hai yếu tố chính cho quyết định ‘ở’hay ‘về’ của một cá nhân đó là môi trường làm việc và chế độ đãi ngộ. 

Theo tôi biết, các du học sinh trở về Việt Nam thì đa số làm cho công ty nước ngoài.

Điều này cho thấy các công ty nước ngoài đáp ứng được hai nhu cầu đó.

Doanh nghiệp tư nhân Việt Nam thì đa số vẫn còn vướng trong tư duy quản lý nhỏ lẻ nên không tạo được sân chơi lý tưởng cho những người tài năng. Trong khi đó, rất ít người trở về làm việc trong cơ quan nhà nước, trừ trường hợp các tiến sĩ nước ngoài về giảng dạy ở các trường đại học.

Vậy ông đánh giá thế nào về các chính sách thu hút và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao (du học sinh, trí thức Việt kiều) về làm việc trong các cơ quan nhà nước hiện nay?

- Cơ quan nhà nước Việt Nam nếu muốn thu hút và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao thì điều trước tiên cần phải hiểu rõ đối thủ cạnh tranh cho nguồn nhân lực đó là ai.

Nếu nguồn nhân lực này hiện tại còn ở nước ngoài thì đối thủ cạnh tranh sẽ là toàn cầu.

Còn nếu nguồn nhân lực này ở Viêt Nam (đã quyết định về Việt Nam vì một lý do nào đó) thì đối thủ cạnh tranh sẽ là doanh nghiệp nước ngoài.

Trước khi nghĩ đến chính sách ‘thu hút’ nguồn nhân lực hiện đang ở nước ngoài thì điều trước tiên cần phải chứng tỏ khả năng thu hút nguồn nhân lực này hiện ở trong nước.

Và nếu chú trọng vào nguồn nhân lực trong nước thì không cần phải phân biệt là du học hay đào tạo trong nước mà thước đo phải là tài năng của từng cá nhân được đánh giá bởi hiệu quả công việc.  

Hiện tại, việc tuyển chọn nhân viên ở các cơquan nhà nước còn nặng nề với công thức nổi tiếng ‘Nhất hậu duệ, nhì quan hệ,và ba là tiền tệ’.

Trong khi đó tài năng là yếu tố duy nhất trong qui trình tuyểnchọn ở các công ty nước ngoài. Nếu muốn có người tài thì điều trước tiên là đưa yếu tố tài năng lên hàng đầu trong qui trình tuyển chọn.

Một khi có khả năng tuyển người tài thì cần có môi trường làm việc để họ có thể thi triển tài năng của họ. 

Cơ chế hành chính nặng nề và trói buộc nhân viên là lý do các cơ quan nhà nướckhông thu hút được những người tài. Ảnh minh họa.

Với kinh nghiệm làm việc trong cơ quan nhà nước tại Viện Khoa học và Công nghệ tính toán TP.HCM tuy được một số cơ chế đặcthù, tôi vẫn thấy rằng cơ chế hành chính ở các cơ quan nhà nước còn quá nặng nề và đang trói buộc nhân viên.

Chính những cơ chế này làm môi trường làm việc trở nên gò bó và nhàm chán. Do đó nó không thu hút được người tài mà chỉ thu hút người muốn ăn lương và hưởng lộc nhà nước.

Vậy từ quan điểm cá nhân, ông cho rằng nhà nước cần thực hiện những biện pháp nào để thu hút, sử dụng các du học sinh nước ngoài mà rộng hơn là các trí thức ViệtNam đang học tập và làm việc ở nước ngoài?

- Tôi nghĩ cần các biện pháp thu hút người tài chứ không nên phân biệt họ đang ở nước ngoài hay là người trong nước.

Tôi cho rằng, cần thực hiện ít nhất 3 biện pháp như sau:

Thứ nhất,đặt trọng tâm hàng đầu vào tài năng trong việc tuyển chọn nhân viên.

Thứ hai, cởi bỏ các cơ chế hành chính và quản lý đa chiều nặng nề ở các cơ quan nhà nước.

Thứ tư,có chế độ đãi ngộ tương ứng với hiệu quả công việc.

Không phải tới hiện tại việc thu hút nhân tài từ nước ngoài về nước mới được đặt ra. Theo GS, làm thế nào để những biện pháp sắp tới của Chính phủ có hiệu quảt hực sự?

- Hơn 10 năm nay tôi về Việt Nam thường xuyên nên biết Chính phủ đề cập đến vấn đề thu hút nhân tài từ nước ngoài hàng năm nhưng vẫn không đi đến đâu.

Cá nhân tôi cho rằng, Chính phủ nên học cách Nhât Bản, Đài Loan, Hàn Quốc trong việc thu hút nhân tài về giúp nước. 

Các quốc gia này đi tìm những “con ong chúa” rồi tạo mọi điều kiện để những con ong chúa này phát triển thành những tổ ong.

Chính những "con ong chúa" này sẽ thu hút những con ong thợ. Muốn thu hút được những ong chúa này thì vấn đề không phải chỉ ở chế độ đãi ngộ mà là môi trường trong đó cho phép họ quyền quyết định xây dựng tổ ong như thế nào.  Nói một cách khác, "trách nhiệm đi đôi với quyền lợi".

Tôi nghĩ, các biện pháp hiện nay phần lớn chỉ chú tâm đến chữ “Lợi” và bỏ quên chữ “Quyền”. 

GS Ngô Bảo Châu từng phát biểu rằng: "Chất xám sẽ chạy về nơi chất xám muốn ở". Ông nhìn nhận thế nào về quan niệm này?

- Tôi hoàn toàn đồng ý.

Tôi vẫn thường nói "Đất lành chim đậu".Chính phủ không cần phải nghĩ đến việc trải thảm như thế nào để thu hút người tài mà nên nghĩ cách tạo đất (môi trường) cho tốt thì chim sẽ bay về đậu.

Người tài khi được đào tạo tốt thì có khả năng đánh giá cơ hội phát triển chính xác hơn.

Do đó, không một chính sách trải thảm nào có thể gạt được họ. Cho dù có gạt được thì họ cũng sẽ bỏ đi khi biết được sự thật.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

• Lê Văn - Hạ Anh (Thực hiện)