Nhận định, soi kèo Sarmiento Junin vs Racing Club, 3h15 ngày 25/7: Áp lực sân nhà

Các chứng tích cổ về việc sử dụng nước để làm mát

Theo các di chứng lịch sử để lại trên các bức vẽ của người Ai Cập cổ đại, con người đã cố gắng lợi dụng sự bốc hơi của nước để làm mát cơ thể. Dĩ nhiên lúc đó người Ai Cập mới chỉ nghĩ ra đơn giản kiểu quạt một nồi nước để… làm mát. Sau đó tới lượt người La Mã bắt đầu tiến xa hơn một chút với hệ thống làm mát tuần hoàn bằng ống dẫn nước qua các bức tường của mình để duy trì nhiệt độ mát mẻ. Những người dân thường ở La Mã cũng học cách sống sót qua các đợt nắng nóng bằng cách treo các tấm thảm đã nhúng nước lên cửa lều hoặc ngôi nhà của họ để "hóng gió" làm mát.

Phải đến tận thế kỷ 16, Leonardo da Vinci mới chính thức phát minh ra thiết bị ẩm kế (hygrometer) và được coi là người đầu tiên chế tạo ra "máy" làm mát không khí cơ học chứ không sử dụng các công cụ làm mát hơi nước thô sơ như trước đó nữa. Thiết bị này của Da Vinci bao gồm một bánh xe rỗng được nhúng ngập nước một phần sẽ mang theo nước khi vận hành và cung cấp hơi nước khi xoay. Không khí được làm mát bởi một lượng nước nhỏ mang theo bánh xe này bắn tung tóe và bốc hơi trong quá trình hoạt động của bánh xe.

Sau khi Leonardo da Vinci đưa ra các ý niệm, vào những năm đầu thế kỷ 19, các nhà sản xuất dệt may ở New England (Mỹ) cũng đã bắt đầu biết sử dụng hệ thống bay hơi nước để làm mát không khí trong các nhà máy khi phải trải qua mùa hè nóng nực. Sau đó các cư dân miền Tây nước Mỹ cũng sử dụng các giải pháp tương tự (như thời cổ đại) để làm mát vào những năm 1920-1930.

Màng tổ ong bằng gỗ sồi hoặc rơm rạ dùng để phân phối hơi nước.

Một trong những nguyên mẫu quạt hơi nước được trưng bày tại Nhật

Mãi tới năm 1902, Willis Haviland Carrier đã có bước đột phá trong việc kiểm soát nhiệt khi phát minh ra điều hòa không khí, nhưng vì lý do đơn giản dễ chế tạo, dễ sử dụng và nhất là giá thành nên quạt làm mát bằng hơi nước vẫn tồn tại song hành cho tới tận bây giờ. Các cải tiến hiện nay vẫn chủ yếu tập trung vào việc sử dụng hiệu quả hơn nguồn nước cũng như hiệu năng và các thay đổi về chất liệu lẫn thiết kế.

Cụ thể, các sản phẩm quạt làm mát bằng hơi nước hiện đang được nhiều nhà sản xuất gán mác "quạt điều hòa" và chào bán ở nhiều nước trên thế giới, từ Mỹ tới Úc và các nước ở châu Phi, châu Á... dưới nhiều thương hiệu và mức giá khác nhau.

Quạt điều hòa hoạt động như thế nào?

Theo một bài báo trên TheAustralianđịnh nghĩa, quạt "điều hòa" sẽ làm mát bay hơi (evaporative cooling, khác với khái niệm điều hòa không khí thực thụ - air conditioning) bằng cách bổ sung độ ẩm cho không khí bên ngoài và sau đó bơm không khí ở độ ẩm cao này ra ngoài (vào không gian mà bạn cần), lợi dụng sự bay hơi để làm mát không khí và bề mặt tiếp xúc. Bên cạnh đó, quạt hơi nước chỉ hoạt động hiệu quả trong không gian thoáng hoặc trong các căn phòng có cửa sổ và cửa chính đều mở toang nhằm giải quyết việc bay hơi của hơi nước.

Về lý thuyết, không khí nóng hơn có thể giữ độ ẩm cao hơn và ngược lại, do vậy thiết bị làm mát (điều hòa) kiểu này sẽ chỉ đạt hiệu quả tối ưu khi độ ẩm của không khí ngoài trời nằm ở dưới mức 30% RH (độ ẩm tương đối). Độ ẩm trong không khí thực chất là lượng hơi nước do gió biển mang vào hoặc được xả ra từ cây cối sông ngòi. Nhiệt độ không khí càng cao thì lượng hơi nước trong không khí càng lớn (trừ sa mạc và những nơi ít sông ngòi cây cối), độ ẩm tương đối 100% thể hiện rằng không khí chứa đầy hơi nước, tới trạng thái bão hòa. Đó cũng là lý do độ ẩm ở miền Bắc vào mùa nóng rất cao còn mùa lạnh lại rất thấp.

Khí hậu Việt Nam có phù hợp với việc làm mát bằng hơi nước?

Cần không gian thoáng đãng để tận dụng sự bay hơi của nước cho hiệu quả làm mát

Trừ một số nơi có khí hậu ôn đới như tại Sa Pa, Đà Lạt hay có nơi thuộc khí hậu lục địa như Lai Châu, Sơn La… còn lại ở Việt Nam vốn là đất nước chịu ảnh hưởng của nhiệt đới nên độ ẩm rất cao, nhất là ở miền Bắc là vùng có khí hậu nhiệt đới bốn mùa, thậm chí có những thời điểm độ ẩm hằng ngày lên tới 80%, vượt xa ngưỡng hiệu quả của phương pháp làm mát bằng hơi nước. Nói cách khác, việc sử dụng quạt làm mát bằng hơi nước (còn gọi là quạt điều hòa) ở điều kiện độ ẩm này sẽ gần như không mang lại lợi ích gì đáng kể cho người dùng, bởi khi đó chẳng khác biến căn phòng thành một lò xông hơi, không khí kèm hơi nước sẽ trở nên đặc quánh lại và người sử dụng lúc đó sẽ cảm thấy ngột ngạt nóng bức hơn, mồ hôi không thoát được ra ngoài.

Ngược lại, ở khu vực phía Nam, nơi gần đường xích đạo và có độ ẩm thấp hơn, đó cũng là lý do chị em phụ nữ ở miền Nam hay mang theo một chai xịt ẩm để làm mát da mặt và da tay hằng ngày. Tuy việc sử dụng quạt hơi nước ở miền Nam sẽ hiệu quả hơn miền Bắc nhưng cũng không đạt được hiệu suất tối ưu do độ ẩm ở đây cũng thường xuyên ở mức 40-60%.

Cần hiểu đúng khái niệm "điều hòa"

Quạt hơi nước đang bị đánh tráo khái niệm thành quạt "điều hòa"

Hiện nay do quảng cáo và truyền thông đã gây ra lẫn lộn khái niệm giữa "quạt điều hòa" trong khi thực ra nó chỉ là quạt làm mát bằng hơi nước. Do vậy không nên nhầm lẫn giữa "quạt điều hòa" với điều hòa thực thụ, bởi quạt "điều hòa" này thực sự chỉ có tác dụng bổ sung thêm độ ẩm và lợi dụng sự bay hơi để làm mát không khí theo dạng bị động, phụ thuộc vào điều kiện thời tiết (độ ẩm và nhiệt độ) khi sử dụng.

Quạt "điều hòa" không có khả năng tăng giảm nhiệt độ chủ động như các thiết bị điều hòa không khí thực thụ. Chưa kể các dòng "quạt điều hòa" hiện nay tiêu tốn nước và chiếm dụng diện tích sử dụng khá nhiều, đòi hỏi không gian thoáng đãng khi sử dụng.

Building 8 mới được thành lập 1 năm trước và đang âm thầm phát triển các dự án táo bạo, mở rộng quy mô các nguyên mẫu phần cứng. Hiện tại, theo Business Insider, bộ phận đang có 4 dự án hoạt động song song, bao trùm mọi lĩnh vực từ camera và thực tế tăng cường đến công nghệ quét não như trong phim viễn tưởng.

Facebook đã nghĩ đến chuyện sản xuất các thiết bị này, đặt nền móng cho sự hiếu ký và bán chúng khi thời điểm chin muồi. Building 8 chưa tiết lộ bất kỳ sản phẩm nào nhưng theo nguồn tin, nhóm được dự đoán đóng vai trò quan trọng trong hội nghị nhà phát triển diễn ra tháng này. Năm ngoái, CEO Mark Zuckerberg đã thông báo tầm nhìn 10 năm cho công ty.

Chuyển sang phần cứng là hành trình tham vọng và rủi ro đối với Facebook, mạng xã hội quyền lực với gần 2 tỷ người dùng. Với kinh nghiệm phần cứng gần như bằng 0, Facebook đang đối đầu với các gã nhà giàu lắm tiền nhiều của như Apple, Google và các đối thủ trẻ hơn như Snap.

Dường như, Facebook sẽ không xem Building 8 như một thú vui. Phân tích về danh sách tuyển dụng và công việc gần đây của Building 8 cũng như thông qua các cuộc trò chuyện với người thân cận cho thấy nỗ lực khổng lồ trong việc phát triển và bán hàng triệu thiết bị tiêu dùng, từ chuỗi cung ứng tại Hồng Kong cho đến trung tâm chăm sóc khách hàng và bán lẻ.

Bác sỹ chuyên khoa tim và phẫu thuật

Regina Dugan

Một trong các dự án hiện tại của Building 8 liên quan đến camera và thực tế tăng cường. Nhân sự mới của bộ phận chỉ ra drone cũng đang được phát triển.

Một dự án khác liên quan đến công nghệ quét não và dẫn đầu bởi nhà thần kinh học John Hopkins, người giúp phát triển cánh tay giả điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo. Dự án khác lại bao gồm các ứng dụng y tế, do bác sỹ tim mạch đến từ Stanford phụ trách. Nhóm còn đang lên kế hoạch cho dự án thứ 5 và tìm kiếm người phù hợp để chịu trách nhiệm.

Giám sát mọi thứ là Regina Dugan, cựu lãnh đạo DARPA, người Zuckerberg “câu” về từ bộ phận dự án nâng cao của Google tháng 4/2016. Building 8 có cơ cấu tương tự Nhóm dự án và công nghệ (ATAP) của Google và giống với X, phòng thí nghiệm “moonshot” khai sinh xe tự hành Google.

Tại Building 8, những người đứng đầu dự án kỹ thuật được đối xử như các “mini CEO” và có thời hạn 2 năm để chứng minh một ý tưởng là khả thi và có thể bán được hoặc tách thành bộ phận riêng thuộc Facebook. Facebook đang có trong tay Oculus VR, WhatsApp và Instagram.

“Ông ấy giúp làm ra những thứ có thể bay”

Frank Dellaert

Hạn chót của dự án đầu tiên là mùa hè năm 2018. Frank Dellaert, chuyên gia robot và thị giác máy tính, là người đứng đầu. Vai trò của ông gợi ý Facebook đang muốn sản xuất drone thương mại, thứ mà Snap cũng đang “lăm le”.

Trước khi gia nhập mạng xã hội mùa hè năm ngoái, Dellaert là nhà khoa học trưởng tại Skydio, một startup nhỏ đang phát triển mẫu drone tự động theo dấu người dùng khi đang bay. Dellaert cũng là giáo sư tại Georgia Tech và có hứng thú đặc biệt đến máy bay trực thăng, theo nguồn tin thân cận.

Ngoài ra, cựu Giám đốc phần cứng Skydio, Stephen McClure, cũng về Facebook để phụ trách bộ phận phần cứng của Building 8 vào tháng 1/2017, theo hồ sơ LinkedIn. Nhiều cựu nhân viên GoPro đầu quên về Building 8 trong vài tháng gần đây, trong đó có cả một thành viên sáng lập.

Trong bài đăng Facebook thông báo tuyển dụng Dellaert, Regina Dugan ám chỉ tham vọng hàng không của ông. “Ông ấy sẽ giúp chúng tôi làm ra những thứ bay được…”.

Nhân viên các bộ phận khác cũng được đưa sang Building 8. Một kỹ sư gia nhập năm ngoái có tên Alex Granieri trước đó từng làm cho Aquila, drone mang Internet đến thế giới đang phát triển của Facebook.

Bài viết tháng 8/2016 thông báo quyết định làm cho Building 8 của Dellaert cho thấy dự án của ông tại đây sẽ kết thúc vào mùa hè năm 2018 khi ông dự định quay lại giảng dạy tại Georgia Tech.

“Trải nghiệm mua sắm đột phá”

Dù Building 8 chưa tròn 1 tuổi, bộ phận đã lên kế hoạch ra mắt các sản phẩm với nhiều vị trí tuyển dụng về bán lẻ, cung ứng, chăm sóc khách hàng trên website.

Một vị trí quản lý bán lẻ diễn giải công việc phải “chịu trách nhiệm tạo trải nghiệm mua sắm đột phá cho phần cứng Facebook”, một vị trí khác là phụ trách quan hệ đối tác, yêu cầu “xây dựng chiến lược hợp tác 3 năm gắn kết và thành công cho hoạt động bán lẻ của Building 8”.

Danh sách tuyển dụng còn cho thấy Facebook đang muốn tận dụng quan hệ bên ngoài để bán sản phẩm. Một vị trí phụ trách đối tác cần “xác định các quan hệ hợp tác tạo cảm hứng, độc đáo, dẫn dắt đổi mới, tác động xã hội và dẫn đến lòng trung thành, lòng tin của khách hàng”.

Giao và bán phần cứng cho hàng triệu người đại diện cho thử thách mới của Facebook, cho đến nay mới chỉ thử nghiệm các hoạt động bán hàng quy mô nhỏ hơn cho headset Oculus VR. Những nỗ lực ban đầu của công ty với Building 8 là dấu hiệu cho thấy họ muốn trở thành người chơi đáng gờm trong lĩnh vực thực tế tăng cường, vốn được xem là công nghệ hot tiếp theo, theo chuyên gia Gene Munster.

Chuyên gia cho rằng “họ nhận ra để trở thành một phần trong làn song này, họ cần phải thực tế và khẩn trương”.

Công ty của Munster theo sát các doanh nghiệp thực tế ảo và thực tế tăng cường, dự đoán Facebook muốn giao ít nhất 20 triệu thiết bị mỗi năm để được đánh giá là một công ty phần cứng thành công. Ngay cả khi làm được điều này, ông nói cạnh tranh từ các hãng lớn hơn như Apple hay đối thủ nhỏ như Snap sẽ rất mạnh. Ông cũng do dự khi nói liệu Facebook có thành công hay không.

Tuy vậy, Building 8 vẫn tiếp tục tuyển dụng nhân sự từ các công ty phần cứng nổi tiếng. Phần lớn lãnh đạo cao cấp của bộ phận trước đây làm việc cùng Dugan tại bộ phận công nghệ cao của Google, trong đó có cả đội phụ trách dự án smartphone ghép hình Project Ara.

Theo ICTnews/BI