Theo Medical News Today, 3 đột biến gen thường liên quan đến ung thư biểu mô tuyến phổi là:

- Đột biến EGFR, biến đổi gen phổ biến nhất ở những người bị ung thư biểu mô tuyến phổi. 

- Sự sắp xếp lại gen ROS1, được tìm thấy ở 1% đến 2% những người bị ung thư phổi không phải tế bào nhỏ như ung thư biểu mô tuyến. 

- Sự sắp xếp lại gen ALK, một trong những đột biến phổ biến hơn được thấy ở những người không bao giờ hút thuốc, được tìm thấy ở từ 3% đến 13% những người bị ung thư phổi. 

Có tới 59% thanh niên mắc bệnh ung thư phổi sẽ có những đột biến gen này và các đột biến gen khác. Đột biến ROS1 và sắp xếp lại gen ALK phổ biến hơn ở những người trẻ tuổi mắc bệnh ung thư phổi. 

Các đột biến khác ít phổ biến hơn bao gồm HER2 và BRAF2, cũng có liên quan đến ung thư vú.

Tiền sử gia đình được cho là một yếu tố nguy cơ chính gây ung thư phổi ở người trẻ tuổi. Một đánh giá năm 2017 trên tạp chí Oncology Letters kết luận rằng việc có cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị ung thư phổi làm tăng nguy cơ mắc bệnh lên 50% so với những người không có tiền sử gia đình.

Tuy nhiên, những phát hiện vẫn chưa có kết luận chính xác. Trên thực tế, một số nghiên cứu không thể tìm thấy bằng chứng về mối liên hệ gia đình ở những người trẻ tuổi mắc bệnh ung thư phổi. Điều đó cho thấy các yếu tố nguy cơ khác (chẳng hạn như khói thuốc, phơi nhiễm radon trong nhà hoặc ô nhiễm không khí) góp phần vào làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. 

Theo BSCKII Ngô Thị Hương, Trung tâm Can thiệp bào thai, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, việc chạy bộ trong thai kỳ không hoàn toàn bị cấm, nhưng cần phải được thực hiện đúng cách và có sự theo dõi sát sao của các chuyên gia y tế.

"Chạy bộ là một hình thức tập luyện giúp duy trì sức khỏe tim mạch, kiểm soát cân nặng và cải thiện tâm trạng cho sản phụ. Tuy nhiên, mức độ tập luyện cần được điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe của từng người", BS Hương chia sẻ.

Theo chuyên gia này, những lợi ích của việc vận động nhẹ nhàng trong thai kỳ đã được chứng minh, bao gồm: Giảm nguy cơ tiểu đường thai kỳ, huyết áp cao, và giảm căng thẳng.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tất cả các hoạt động thể chất đều an toàn cho mọi sản phụ.

BS Hương nhấn mạnh: "Quan trọng nhất là phải hiểu rõ giới hạn của bản thân và không cố gắng vượt quá sức mình".

Những rủi ro tiềm ẩn khi chạy bộ trong thai kỳ

Một số rủi ro có thể xảy ra khi sản phụ chạy bộ bao gồm nguy cơ té ngã, tăng áp lực lên cơ và khớp, dẫn đến chấn thương hoặc ảnh hưởng đến thai nhi.

Đặc biệt, trong những tháng cuối thai kỳ, cơ thể phụ nữ thay đổi rất nhiều về trọng tâm và khả năng cân bằng, làm tăng nguy cơ tai nạn.

BS Hương cảnh báo: "Chạy bộ, đặc biệt là trong những cuộc thi hay giải chạy, có thể gây ra áp lực lớn lên cơ thể sản phụ.

Nếu không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, không lường trước được tình trạng sức khỏe của mình, thì rất dễ dẫn đến các biến chứng không mong muốn như co thắt tử cung, sinh non, hoặc các vấn đề về tim mạch".

Chuyên gia này cũng lưu ý những trường hợp sản phụ nên hạn chế tối đa chạy bộ:

- Tam cá nguyệt đầu tiên và cuối cùng: Trong tam cá nguyệt đầu tiên (tuần 1-12), cơ thể đang hình thành các cơ quan chính của thai nhi, việc vận động mạnh có thể gây nguy hiểm.

Trong tam cá nguyệt thứ ba (tuần 27 trở đi) là giai đoạn bụng lớn, trọng tâm cơ thể thay đổi, làm tăng nguy cơ té ngã và áp lực lên cơ và khớp.

- Sản phụ có các biến chứng thai kỳ: Sản phụ bị tiền sản giật, nhau tiền đạo, vỡ ối sớm, hoặc có tiền sử sinh non cần hạn chế vận động mạnh như chạy bộ vì có thể làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

- Vấn đề về sức khỏe cá nhân: Nếu sản phụ có các vấn đề về tim mạch, hô hấp, hoặc các bệnh lý khác mà bác sĩ khuyến cáo không nên vận động mạnh, cần tuyệt đối tuân theo hướng dẫn y tế.

Lưu ý quan trọng cho sản phụ khi muốn chạy bộ

BS Hương khuyến nghị các sản phụ nên tuân thủ những nguyên tắc sau nếu muốn duy trì việc chạy bộ trong thai kỳ:

- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi bắt đầu hoặc tiếp tục bất kỳ hoạt động thể chất nào, sản phụ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, để đảm bảo rằng sức khỏe của cả mẹ và bé đều phù hợp với hoạt động đó.

- Lựa chọn giày và trang phục phù hợp: Việc lựa chọn giày chạy bộ tốt, có độ bám và hỗ trợ tốt là rất quan trọng để tránh chấn thương. Đồng thời, trang phục thoải mái, thoáng mát sẽ giúp sản phụ cảm thấy dễ chịu hơn khi vận động.

- Kiểm soát cường độ tập luyện: Hạn chế các bài tập cường độ cao hoặc chạy ở tốc độ nhanh. Các bài tập nhẹ nhàng với thời gian ngắn là lý tưởng, giúp duy trì sức khỏe mà không gây ra áp lực quá lớn.

- Chú ý đến tín hiệu cơ thể: Trong quá trình chạy bộ, nếu cảm thấy chóng mặt, đau bụng dưới, khó thở, hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần ngừng ngay và nghỉ ngơi. Đây là cách cơ thể cảnh báo sản phụ về những nguy cơ tiềm ẩn.

- Bổ sung đủ nước và dưỡng chất: Đảm bảo cung cấp đủ nước trước, trong và sau khi chạy bộ để tránh mất nước. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân đối cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe cho mẹ và bé.

Theo những chuyên gia chạy bộ kỳ cựu, khi tham gia vào giải chạy, vận động viên thường có xu hướng "cuốn" theo không khí huyên náo và cạnh tranh của một cuộc đua. Bên cạnh đó, giải chạy cũng có nhiều vấn đề có thể phát sinh như tình huống giao thông, va chạm, nguy cơ vấp ngã... Do vậy hầu hết các ý kiến được khảo sát đều cho lời khuyên bà bầu nên hết sức thận trọng trong việc chạy bộ, đặc biệt là việc tham gia các giải chạy.

Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị gián đoạn, gây tổn thương các mô não.

Thể thao giúp giảm huyết áp

Cao huyết áp là một trong những nguyên nhân chính gây đột quỵ. Theo một nghiên cứu được đăng trên Hypertension, việc tham gia các hoạt động thể thao như: đi bộ, chạy bộ, bơi lội và đạp xe có thể giúp hạ huyết áp tâm thu và tâm trương.

Các nghiên cứu này cho thấy rằng những người thường xuyên tập thể dục có huyết áp ổn định hơn so với những người ít hoạt động.

Một nghiên cứu khác của American Heart Associationcho biết, chỉ cần 30 phút tập thể dục cường độ vừa phải mỗi ngày có thể giảm nguy cơ đột quỵ lên đến 27%.

Tăng cường sức khỏe tim mạch

Các hoạt động thể chất có lợi cho sức khỏe tim mạch thông qua việc tăng cường tuần hoàn máu và giảm sự hình thành cục máu đông. Vốn là yếu tố trực tiếp gây ra đột quỵ.

Một nghiên cứu tại Anh cho thấy, những người tham gia các môn thể thao đều đặn có hệ thống tuần hoàn mạnh mẽ hơn, giúp giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu.

Giảm béo phì và cholesterol

Béo phì và mức cholesterol cao là hai yếu tố nguy cơ khác của đột quỵ. Thể thao giúp đốt cháy calo, giảm mỡ và tăng cường sức mạnh cơ bắp, từ đó giúp kiểm soát cân nặng.

Nghiên cứu từ Viện Y học Quốc gia Hoa Kỳcho thấy rằng, tập luyện thể dục đều đặn giúp giảm mức cholesterol xấu (LDL) và tăng mức cholesterol tốt (HDL), từ đó giúp ngăn ngừa tắc nghẽn mạch máu.

Môn thể thao hiệu quả trong việc phòng ngừa đột quỵ

Không phải tất cả các loại hình thể thao đều có hiệu quả tương đương trong việc giảm nguy cơ đột quỵ. Các môn thể thao aerobic được chứng minh là có tác động tích cực nhất.

Đi bộ nhanh và chạy bộ

Đi bộ nhanh và chạy bộ là hai hình thức tập luyện dễ tiếp cận nhưng mang lại hiệu quả cao. Một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Thể dục và Y học Hoa Kỳcho thấy rằng, những người đi bộ hoặc chạy bộ ít nhất 5 lần mỗi tuần có nguy cơ đột quỵ thấp hơn đến 40% so với những người ít vận động.

Đạp xe

Đạp xe là một bài tập aerobic tuyệt vời cho tim mạch. Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Y học Thể thao châu Âu, những người thường xuyên đạp xe có hệ tuần hoàn khỏe mạnh hơn, từ đó giảm thiểu đáng kể nguy cơ hình thành cục máu đông trong động mạch, giảm nguy cơ đột quỵ.

Bơi lội

Bơi lội cũng là một môn thể thao lý tưởng giúp rèn luyện toàn diện cơ thể. Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Y học Thể thao Hoa Kỳ, bơi lội không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, mà còn giúp cải thiện khả năng thở và tuần hoàn máu, từ đó giảm nguy cơ đột quỵ.

Yoga và thể dục nhẹ

Ngoài các môn thể thao aerobic, yoga và các hình thức thể dục nhẹ nhàng cũng mang lại nhiều lợi ích. Một nghiên cứu trên Tạp chí Y học Quốc tếcho thấy rằng, yoga giúp giảm căng thẳng, kiểm soát huyết áp và cải thiện giấc ngủ, tất cả đều là những yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ đột quỵ.

Tần suất và thời lượng tập luyện

Mặc dù thể thao mang lại nhiều lợi ích, nhưng cần tuân thủ một lịch trình tập luyện phù hợp.

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người trưởng thành nên tham gia ít nhất 150 phút hoạt động thể chất cường độ trung bình hoặc 75 phút hoạt động cường độ cao mỗi tuần. Lượng vận động này có thể chia nhỏ thành 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần.

Ngoài ra, việc kết hợp giữa các bài tập aerobic và bài tập sức mạnh cơ bắp là rất quan trọng để duy trì sức khỏe tổng thể, giảm nguy cơ đột quỵ.

Tập luyện sức mạnh cơ bắp giúp cải thiện sự lưu thông máu và khả năng vận động, từ đó hỗ trợ việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.