Môn học Nghệ thuật (Âm nhạc, Mỹ thuật) trong chương trình hiện hành (năm 2000) được dạy từ lớp 1 đến hết học kỳ 1 của lớp 9.Trong Chương trình Giáo dục phổ thông mới, đây vẫn là môn bắt buộc ở cấp Tiểu học và Trung học cơ sở. Tuy nhiên, điểm khác là môn học này còn được đưa vào giảng dạy hết cấp Trung học phổ thông và sẽ trở thành môn tự chọn cho học sinh.
Nhưng nhìn vào thực tế giảng dạy bộ môn này ở các nhà trường trong những năm qua, chúng ta sẽ thấy một sự mâu thuẫn.
 |
| Các môn nghệ thuật là bắt buộc ở cấp tiểu học (Ảnh: Nguyễn Như Sỹ) |
Sự tủi thân của giáo viên môn học bị xem nhẹ
Trong các phong trào của học sinh, nhà trường, ngành giáo dục và các cấp Đoàn - Đội phát động thì năm nào 2 môn học Âm nhạc và Mỹ thuật thường được chọn để tổ chức nhiều nhất. Từ cấp cơ sở đến cấp Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương, những phong trào như Tiếng hát học đường, Tiếng hát hoa phượng đỏ, hội diễn văn nghệ, chương trình mừng Đảng, mừng Xuân, các cuộc thi vẽ tranh theo chủ đề biển đảo, ma túy, an toàn giao thông… cũng được phát động và tổ chức liên miên quanh năm suốt tháng. Giáo viên dạy các môn học này thường rất vất vả trước vô vàn cuộc thi của học trò, nhất là khi ngành giáo dục bước vào lúc nghỉ ngơi như dịp hè, Tết Nguyên đán thì các phong trào dính liền với 2 môn học này được tổ chức như nấm mọc sau mưa.
Vậy nhưng, nhìn vào cách đánh giá, cách hướng dẫn xếp loại học sinh hiện hành ở nhà trường thì có lẽ giáo viên dạy Âm nhạc và Mỹ thuật sẽ luôn cảm thấy… tủi thân và có phần bất lực.
Cấp Trung học cơ sở hiện nay đang thực hiện đánh giá, xếp loại học sinh theo Thông tư 58. Các môn nghệ thuật được xếp loại theo 2 hình thức là “Đ” (đạt) và “CĐ” (chưa đạt). Tuy nhiên, xếp loại như vậy vô tình đánh đồng các em như nhau. Bởi đa phần học sinh được xếp loại đạt, chỉ những em vắng học quá nhiều, không đảm bảo được bài kiểm tra mới xếp chưa đạt mà thôi.
Nhưng vì cấp học này có nhiều môn độc lập, nhiều giáo viên dạy khác nhau nên nó không tác động nhiều đến giáo viên nghệ thuật và học sinh. Còn đối với những giáo viên dạy các môn Nghệ thuật ở cấp Tiểu học thì hoàn toàn ngược lại. Nhiều khi giáo viên dạy các môn học này bị chi phối hoàn toàn bởi giáo viên chủ nhiệm khi đánh giá, xếp loại cho học sinh.
Thông tư 22 hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm phối hợp với giáo viên bộ môn đánh giá, xếp loại học sinh. Theo quy định, muốn xếp học sinh loại “hoàn thành xuất sắc” và khen thưởng thì các môn tính điểm phải từ 9 điểm trở lên, các môn xếp loại phải được xếp loại “hoàn thành tốt” (T).
Vì vậy, mặc dù nhiều học sinh học không tốt môn Nghệ thuật nhưng khi các em kiểm tra học kỳ mà các môn tính điểm đều từ 9 điểm trở lên là giáo viên dạy môn Nghệ thuật cũng bắt buộc phải “kéo” các em từ mức “H” – hoàn thành lên mức “T” – hoàn thành tốt. Cho dù đa phần giáo viên không muốn nhưng cuối cùng đều phải làm cái chuyện trớ trêu này.
Nếu giáo viên chủ nhiệm có những lời lẽ phù hợp thì giáo viên Nghệ thuật còn được an ủi phần nào. Nhưng, có những giáo viên chủ nhiệm khi kiểm tra học kỳ xong là liệt kê ra những học sinh được điểm cao ra rồi đưa danh sách cho giáo viên Nghệ thuật yêu cầu xếp loại “T” để khen thưởng.
Giáo viên Nghệ thuật mà ấm ức không chịu thì giáo viên chủ nhiệm buông lời dè bỉu… môn phụ. Có người lên nhờ Ban Giám hiệu can thiệp để giáo viên Nghệ thuật xếp loại “T” cho học trò.
 |
Trong Chương trình Giáo dục phổ thông mới, các môn nghệ thuật là tự chọn ở bậc THPT (Ảnh: Nguyễn Như Sỹ) |
Có những giáo viên dạy các môn Nghệ thuật tâm sự với chúng tôi về vấn đề này trong tâm trạng ấm ức bởi có nhiều giáo viên chủ nhiệm, thậm chí là Ban Giám hiệu luôn xem nhẹ và can thiệp vào việc đánh giá, xếp loại môn học của mình. Họ chẳng thèm đếm xỉa đến tâm trạng giáo viên dạy môn học này như thế nào. Bởi, kéo một số em học chưa tốt mà đáng lẽ sẽ xếp loại “H” lên loại “T” cũng đồng nghĩa là đánh đồng chất lượng học tập của học sinh. Nhiều em phấn đấu, siêng năng học tập cuối cùng cũng bằng những em lơ là, không có năng khiếu.
Vô tình, việc này sẽ kéo theo hệ lụy là năm sau, cũng thái độ học tập ấy, các em vẫn được kéo lên một cách… bình thường. Nhưng làm sao học sinh biết được sự can thiệp của giáo viên chủ nhiệm hay các thầy cô trong Ban Giám hiệu, mà các em cứ ngỡ mình đã giỏi, có “năng khiếu vượt trội” so với các bạn nên mới được xếp loại “T”.
Chờ đợi ở Chương trình mới
Với cách sắp xếp của Chương trình Giáo dục phổ thông mới, có lẽ giáo viên dạy các môn học nghệ thuật sẽ cảm thấy vui lòng hơn.
Tuy nhiên, điều mà giáo viên Âm nhạc, Mỹ thuật mong chờ là các hướng dẫn đánh giá, xếp loại học trò sẽ như thế nào?
Vị thế của một môn học không chỉ được nằm trên hình thức của chương trình. Phải đi vào thực tế, với những hướng dẫn phù hợp thì mới đánh giá đúng được bản chất môn học, chất lượng người học.
Đừng để tình trạng “trống thổi xuôi, kèn thổi ngược” như hiện nay: Các phong trào thì luôn phát động, đề cao nhưng khi đánh giá chất lượng học tập trên lớp lại nửa vời, có cũng như không.
Điều này rất cần sự định hướng của những người thiết kế môn học và hướng dẫn cụ thể từ Bộ GD-ĐT.
Nguyễn Đăng
Chương trình phổ thông mới: Giáo viên bộ môn có thất nghiệp?
- Nhiều lãnh đạo địa phương băn khoăn vấn đề thừa - thiếu giáo viên khi áp dụng Chương trình Giáo dục phổ thông mới, với việc học sinh được chọn môn học, xuất hiện một số môn tích hợp...
" alt="Chương trình phổ thông mới: Sự ấm ức của giáo viên âm nhạc, mỹ thuật"/>
Chương trình phổ thông mới: Sự ấm ức của giáo viên âm nhạc, mỹ thuật
Trong mắt học sinh Trường THPT Nguyễn Du (TP.HCM), thầy hiệu trưởng Huỳnh Thanh Phú được tặng biệt danh này vì hễ học sinh có yêu cầu hay mong muốn gì cứ đề đạt, ông sẽ xem xét. Nếu đề xuất hợp lý, thì nhà trường sẽ thực hiện bằng được."Khi nghe học sinh gọi mình như vậy, tôi không khỏi xúc động. Tôi rất vui vì mình U50 rồi còn được gọi "soái ca" thì chắc được các em thương mến lắm".
 |
| Thầy Huỳnh Thanh Phú đứng đón học sinh mỗi sáng |
Thực tế, trước đó ông Phú còn được gọi là "hiệu trưởng idol" khi còn là hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân (Quận 1, TP.HCM). Những biệt danh này có thể là cách học sinh thể hiện sự yêu mến người thầy của mình, nhưng ở góc độ nào đó cũng phản ánh những cố gắng mà vị hiệu trưởng này đã làm cho các em.
Cho học sinh đi giày cao gót, thoa son, dùng điện thoại di động trong trường
Từ ngày về Trường THPT Nguyễn Du, sáng nào ông Phú cũng tới thật sớm, khi đứng ở cổng chính, khi ở cổng phụ để chào phụ huynh và học sinh.
Hàng ngày, ông dành nhiều thời gian tiếp xúc với học sinh. Ông hay lân la để có cơ hội trò chuyện, tìm cách tháo gỡ những vướng mắc mà học sinh đang gặp phải. "Cute" hơn nữa, mỗi khi được chào, ông Phú lại giơ tay thành hình trái tim để chào lại, có khi còn... "hôn gió".
Khi nhận thấy nhiều học sinh mong muốn được sử dụng điện thoại trong lớp, ông đã đồng ý với yêu cầu các em biết dùng dể hỗ trợ việc học tập. Nhiều nữ sinh mong được mang giày cao gót và tô son mỗi khi tới trường cũng được ông chấp nhận.
"Tôi cũng thấy rằng nữ sinh mang giày đế cao sẽ tôn dáng hơn, thoa một chút son sẽ xinh đẹp hơn. Nhiều người nói tôi làm như vậy là chiều các em. Nhưng chiều học sinh khác với đồng tình với cái chưa hay. Ở trường, tôi luôn lắng nghe những tâm tư, trăn trở của các em để kịp thời xử lý, giải tỏa áp lực, căng thẳng từ chuyện trong trường đến gia đình. Những chia sẻ nào đúng mực và vì cái chung, tôi luôn ủng hộ" - ông Phú bộc bạch.
Trong khoảng thời gian hơn 2 năm qua, ông Phú đã tạo ra nhiều thay đổi trong chất lượng dạy học của Trường THPT Nguyễn Du. Đặc biệt, nhiều tiết học ngoại khoá, chương trình kỹ năng sống luôn tràn đầy thú vị. Các câu lạc bộ trong trường như "Dạy con giữ đạo làm người", "Người truyền cảm hứng" hay việc đổi tên các dãy nhà học A, B, C, D thành Trường Sa, Hoàng Sa, Biển Đông... đều nhằm hướng học sinh tới những giá trị văn hoá tích cực.
Vị hiệu trưởng này từng phát biểu trong một hội thảo rằng, vì học sinh hạnh phúc, nhà trường sẵn sàng chi 300 triệu để mời ca sĩ Sơn Tùng M-TP về biểu diễn.
"Ông nói chi 300 triệu mời Sơn Tùng có phải là phát biểu ngông không?" - tôi hỏi. Ông Phú giải thích việc này không khó và hoàn toàn làm được, đã có tính toán cụ thể.
"Trường chúng tôi đã chuẩn bị cho chương trình "Đêm ánh sáng" có mời Sơn Tùng M-TP, nhưng giờ cuối, cậu ấy bận đi diễn ở nước ngoài nên không nhận lời nữa. Chúng tôi đã dự kiến đầu tư 300 triệu đồng cho chương trình này, và có thể mạnh dạn như vậy là vì nếu Sơn Tùng, về vé phát hành 200.000 đồng cho 1.480 học sinh của trường cũng đã đủ chi phí rồi, huống hồ bên ngoài cũng sẽ ủng hộ. Hơn nữa, nhà trường sẽ vận động các Mạnh Thường quân, nên thực chất nhà trường chi phí không là bao".
Ông Phú cũng nói luôn đặt quyền lợi của giáo viên, nhân viên lên trên hết. Và ông mong muốn giáo viên cũng phải đặt quyền lợi của học sinh và phụ huynh lên hàng đầu. Có như thế mới thấy hết trách nhiệm của từng con người trong nhà trường. Mỗi người đều có một mục tiêu, một nhiệm vụ để cố gắng.
"Người thầy vào lớp không thể mang nét mặt ưu tư, sầu não, nỗi chán trường chuyện chồng con hay tâm sân si trút hết vào học sinh. Giáo viên đến lớp phải có trách nhiệm truyền năng lượng tích cực cho các em. Muốn như thế, họ phải xác định đúng tâm thế làm thầy và không ngừng trau dồi kiến thức, để vững tâm trước tập thể thế hệ trẻ hôm nay" - ông Phú đưa ra quan điểm.
"Nốt lặng" của vị hiệu trưởng khi Tết đến
Có nhiều câu chuyện với học sinh Nguyễn Du đã đọng lại trong tâm trí ông Phú. Một trong số đó là trường hợp học sinh tên Q. lớp 10A. Em này chia sẻ trên Facebook rằng không thích học ở lớp 10A nữa và muốn đổi sang lớp khác.
"Tôi nhớ Q. nói lý do rất tế nhị và năn nỉ xin đổi lớp. Tôi hẹn gặp Q., qua trao đổi thì biết đầu năm Q. ngồi cạnh bạn L., do L. bị mất một số đồ dùng của nữ nên sinh ra hoài nghi. Mặc dù đã hàn gắn, nhưng đến lúc này Q. vẫn cảm thấy không thoải mái với các bạn trong lớp. Q. quyết xin đổi và tin rằng sẽ học tốt hơn ở lớp mới. Nghe qua câu truyện và thần sắc của Q., tôi chấp thuận cho em sang lớp khác".
 |
| Tham gia các hoạt động với học sinh |
Hay một trường hợp khác là buổi tối trên đường đi dạy về, ông Phú gặp 2 nam sinh T. và D. đang đưa tiền cho nhau. Thấy vậy, ông ghé xe vào thì D. cất ngay tiền đi.
"Tôi nghi ngờ nên yêu cầu D. về và gặp riêng T.. Tôi hỏi "Tại sao lấy tiền của D., có chuyện gì hãy kể cho thầy nghe". Suy nghĩ một lát, T. nói D. thuê em chém M. là học sinh lớp 12A. Tôi rất bất ngờ, bởi trước đó sự việc em M. bị chém tưởng như bên phòng giám thị đã "bó tay", nào ngờ bây giờ lại tìm được thủ phạm. Qua thuyết phục, T. đồng ý cho tôi gọi báo công an và ba mẹ. Kết quả, D. và T. bị kỷ luật đuổi học một năm và gia đình bồi hoàn tiền thuốc cho M. Từ đó đến nay, D. và T. rất thương kính tôi".
Ông Phú bảo nếu không tìm hiểu được sự việc dù nhỏ, lâu dần sẽ có khoảng giữa thầy và trò, giữa nhà trường với phụ huynh.
Trước thềm Tết Nguyên đán 2019, tôi hỏi ông Phú thích được học trò tặng quà gì? Ông Phú thật thà "Quà gì cũng quý".
"Được tặng quà là vui rồi, vì chắc chắn là do tấm lòng của trò. Nhưng thích nhất vẫn là quà mang yếu tố tinh thần như thiệp chúc xuân, bức thư pháp, chậu hoa".
Mấy chục cái Tết trôi qua kể từ khi làm nghề giáo, món quà đặc biệt nhất là những cặp bánh chưng của cậu học trò Trần Văn Thắng từng được ông dạy dỗ - Thắng tự tay gói bánh tặng thầy suốt 25 năm qua.
"Cứ tới ngày 29 tháng Chạp, tôi biết thế nào Thắng cũng sẽ mang tặng cặp bánh chưng, nên những ngày ấy, tôi cứ có tâm lý như một đứa trẻ mong đồ mới".
Ông Phú cho rằng, người xưa có quan niệm "Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy" để thể hiện sự tôn sư trọng đạo, nhưng ngày nay, đạo lý và nét đẹp này ít nhiều đã bị mai một.
"Ngày xưa, mỗi làng có một ông thầy quyền uy phủ trùm, còn bây giờ, mật độ dân cư ngày càng đông đúc, một khu phố có nhiều thầy giáo. Hơn nữa, phương tiện đi lại đã thay đổi, mô tô, ô tô thay thế đi bộ, đi ghe, ai cũng có smartphone để liên lạc nên không cần phải sang tận nhà mới hỏi thăm thầy được. Rồi thì kinh tế khá hơn, đến Tết học trò đi chơi xa, thậm chí ra nước ngoài nên không thể mùng ba đến thăm thầy".
Dù là hiệu trưởng cứng rắn với "đàn con" hàng nghìn đứa, nhưng với ông Phú, điều thiếu nhất là mỗi khi xuân về là mẹ. "Từ nhỏ tới lúc mẹ mất, Tết nào tôi cũng ở cạnh bà, nên tôi luôn tâm niệm "chỉ bên mẹ là mùa xuân thôi" - ông Phú rưng rưng.
Lê Huyền
Thầy hiệu trưởng dạy học sinh nhảy trong giờ giải lao
Thầy hiệu trưởng tên Zhang Pengfei đã tự học nhảy Shuffle để dạy học sinh, giúp các em vận động nhiều hơn thay vì ngồi cả ngày bên máy tính.
" alt="Gặp thầy hiệu trưởng dám chi 300 triệu mời Sơn Tùng M"/>
Gặp thầy hiệu trưởng dám chi 300 triệu mời Sơn Tùng M
Quỳnh Kool buồn và tiếc nuối khi chia tay phim 'Đừng làm mẹ cáu'Nữ diễn viên được yêu thích với vai Hạnh trong 'Đừng làm mẹ cáu' không giấu được tâm trạng buồn bã sau ngày quay cuối của phim." alt="Nhan Phúc Vinh 'né' Quỳnh Kool ở hậu trường ngày quay cuối Đừng làm mẹ cáu"/>
Đổi nhầm tên đường Điện Biên Phủ, Google chính thức nói gì?Việc đổi nhầm tên đường Điện Biên Phủ trên ứng dụng bản đồ Google Maps là sự cố thứ 2 của Google tại Việt Nam chỉ trong tháng này." alt="Đường Điện Biên Phủ bị đổi tên thành Võ Nguyên Giáp tại TP.HCM"/>
