4-5 năm tiếp theo, Phương phụ vợ bán vải ngoài chợ huyện nhưng không khấm khá lên được. Đôi lần cậu định đăng ký xuất khẩu lao động theo dạng nông nghiệp thời vụ (visa C4) do tỉnh Đồng Tháp ký kết với huyện Cheorwon và Yeoncheon, Hàn Quốc. Song suy đi tính lại, Phương chọn mang cả vợ con ra đảo. Không chỉ gia đình Phương mà em vợ của cậu là Quang (từng đi xuất khẩu Hàn Quốc về) cũng tính theo chân anh chị ra Phú Quốc làm nghề mua bán kiểng công trình cho các dự án xây dựng tại thành phố đảo.

Thống kê của Cục Quản lý Lao động ngoài nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội công bố đầu năm 2022 cho biết, Việt Nam có khoảng 500.000 lao động hợp pháp, đang làm việc tại hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Con số này sẽ còn tăng mạnh. Năm nay, tính riêng thị trường Hàn Quốc, số người đăng ký đi xuất khẩu tăng đột biến. Kỳ thi tuyển lao động đi làm tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS, diễn ra từ 8/5 đến 10/6, chỉ chọn 12.000 người, song số đăng ký lên tới gần 23.500, cao nhất trong 10 năm qua.

Mức tăng kỷ lục này có thể giải thích bằng nhiều nguyên nhân. Sau dịch, thị trường trong nước thiếu việc làm vì doanh nghiệp phá sản hoặc khan hiếm đơn hàng. Trong khi Hàn Quốc là điểm đến quen thuộc, đã mở rộng cửa với nhân lực Việt Nam gần 20 năm nay. Hàn Quốc yêu cầu không quá khắt khe so với những thị trường lao động khác, lại có chính sách gia hạn đến 10 năm cho lao động trung thành, hoặc chuyển đổi visa từ E9 (lao động phổ thông không tay nghề) thành visa E7 (được bảo lãnh gia đình) dành cho lao động tay nghề cao.

Không ít người lường được thách thức mình sẽ phải đối mặt nơi xa xứ, nhưng trước bài toán kinh tế của gia đình, họ vẫn phải chọn con đường xuất khẩu lao động.

Mỗi năm Việt Nam đưa khoảng 100.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài, nguồn kiều hối gửi về trị giá hơn 3 tỷ USD, góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống cho các gia đình và có đóng góp nhất định cho nền kinh tế. Nhưng một thách thức lớn họ phải đối mặt là tìm kiếm một công việc ổn định lâu dài hậu hồi hương. Phần lớn địa phương chỉ mới quan tâm đến chuyện xuất khẩu nhân lực, chứ chưa có kế hoạch và các chế độ hỗ trợ, tạo việc làm cho người lao động trở về.

Giải pháp thường thấy là các phiên giao dịch việc làm. Tuy nhiên, nhiều nhà tổ chức thừa nhận, họ khó tìm được điểm gắn kết giữa việc và người, cung không gặp được cầu do vênh nhau về đòi đòi mức lương, tay nghề... Nhiều lao động hồi hương khó chấp nhận mức lương ở quê nhà, so sánh với thu nhập họ từng nhận được khi làm việc xa xứ. Trong khi chủ doanh nghiệp cũng không muốn tuyển những lao động hầu như không có tay nghề. Loanh quanh, luẩn quẩn một thời gian, không ít người lại đi xuất khẩu lần nữa. Một vòng quay sinh kế thiếu bền vững cứ thế tái diễn.

Người lao động chưa được hướng nghiệp rõ ràng và đầy đủ trước và sau khi đi xuất khẩu. Thực tế, "cái đã làm, đã học" với họ không phải là một nghề thực thụ nên khó mà ứng dụng vào thực tế để trở thành sinh kế bền vững. Thứ họ mang về chỉ là một số vốn, mà nếu chẳng may phá sản như Phương, họ sẽ trắng tay lại từ đầu.

Vì vậy, điều quan trọng là đưa ra định hướng cụ thể và chi tiết hơn cho một quy trình đi và về của người lao động. Đào tạo và định hướng nghề nghiệp cho nhóm đối tượng này là điều cần thiết nhưng phải tránh cách tổ chức chỉ để cho đủ chứng chỉ, nhằm hợp thức hóa hồ sơ trước đơn vị tuyển dụng xuất khẩu, như nhiều địa phương đang làm. Người lao động phải được đào tạo thực để có tay nghề trước và sau khi trở về. Các địa phương cũng cần gắn kết với phía tiếp nhận, đảm bảo chọn lao động theo đúng nghề đã đào tạo để họ được trau dồi chuyên môn và ứng dụng vào thực tế trong thời gian làm việc ở nước ngoài.

Mặt khác, tôi cho rằng chỉ chú trọng giới thiệu công việc cho lao động hồi hương ở những khu công nghiệp qua các phiên chợ như hiện nay là chưa hiệu quả. Để giải quyết nguồn lao động di dân, chính phủ đang hướng đến cân bằng lại nguồn lực giữa đô thị và nông thôn bằng các chương trình khuyến khích quy nông, quy thôn, tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng kinh tế nông nghiệp và dịch vụ. Vì vậy, cần tính luôn bài toán bổ sung lao động hồi hương vào khu vực này. Nhìn vào mức đóng góp 10-15% vào tổng GDP của ngành nông nghiệp Việt Nam, tôi tin rằng nông thôn không thiếu việc.

Năm 1963, Chính phủ Hàn Quốc tuyển dụng 5.000 thợ mỏ và 2.000 y tá đi xuất khẩu lao động sang Đức trong ba năm. Số người dự tuyển lên tới 47.000. Tất cả họ đều làm việc trong điều kiện cực nhọc, vất vả. Nhưng nguồn ngoại tệ họ gửi về đã đóng góp quan trọng trong việc cải thiện cuộc sống các gia đình. Sau khi số lao động này hồi hương, nhờ có tay nghề, họ sớm tìm được việc làm ở các Làng mới Saemaul-undong, mô hình thuộc phong trào tái thiết, xây dựng Nông thôn mới của Hàn Quốc. Ngày nay, người Hàn xem những người đi xuất khẩu lao động là một phần lịch sử phát triển của đất nước họ.

Tôi nghĩ những lao động xuất khẩu của Việt Nam cũng là một phần quan trọng để phát triển đất nước, và họ đáng được hưởng những chính sách hỗ trợ thiết thực khi trở về.

Nguyễn Nam Cường

Em thắc mắc nên đầu tư hay làm gì để từ khoản tiền nhàn rỗi của mình có thể sinh lời hiệu quả và an toàn. Em mong nhận được tư vấn từ quý anh chị độc giả và chuyên gia ạ. Em cảm ơn!

Nguyenthandong

Một phần lỗi là do phụ huynh không giành thời gian quan tâm và theo dõi con mình. Mỗi khi bận việc hoặc cho con ăn, nhiều cha mẹ lại dùng điện thoại để cho con xem. Con tôi năm nay bốn tuổi, thể chất, trí tuệ bình thường. Ngày trước, khi con còn bé, tôi đi công tác một thời gian dài và để con cho bà chăm. Từ đó, cháu bắt đầu tiếp xúc, xem liên tục những video nhảm nhí trên YouTube. Khi tôi về và nhận thấy điều đó. Mỗi khi con đòi xem, tôi không cấm mà chỉ phân tích ra những mặt tốt, mặt xấu. Từ đó đến giờ, cháu bỏ hẳn tivi và điện thoại, thay vào đó con chơi các trò dân gian cùng bà.

Ka Hu

Các bố, các mẹ phải có phương pháp quản lý thời gian dùng điện thoại, máy tính bảng của con mình. Hai con tôi học lớp 6 và lớp 3, mỗi lần mượn điện thoại đều phải xin phép. Tôi giới hạn mỗi ngày các con chỉ được xem từ 30-50 phút, chia làm hai, ba lần là tối đa. Còn nếu cha mẹ buông thả cho con dùng điện thoại vô tư thì làm sao quản lý nổi? Dù bạn có đồng bộ tài khoản, nhưng vẫn mất thời gian "thả gà ra đuổi".

Anh Hung

Phụ huynh cứ đưa điện thoại cho con mà không hề kiểm soát, trong khi bọn trẻ toàn xem những thứ nhảm nhí trên YouTube. Nhà tôi cấm con đụng tới điện thoại, tivi cài mật khẩu, và chỉ được xem YouTube Kid. Rất mong các phụ huynh sát sao với con, để các Video nhảm không còn đất sống. Khi đó, chúng sẽ tự biến mất thôi.

Nhan Thanh

Việc để cho con em chúng ta xem những video nhảm vậy là do lỗi của chính phụ huynh thôi. Chỉ vì không sát sao với con cái, muốn chúng "ngồi ngoan" mà chúng ta đã vô tình đẩy chúng tới những video nhảm này. Còn nhớ trước đây, tuổi thơ của tôi (thế hệ 8x) có biết bao trò chơi vận động chân tay, trí não... Vậy nhưng ngày nay, con trẻ chẳng đứa nào biết. Chúng ta nên xem lại chính mối quan hệ của chúng ta với con cái chứ cũng không nên hoàn toàn đổ lỗi cho các kênh hay chương trình nào khác.

Son Nguyen Van

Thiết bị là của bạn, bạn có toàn quyền cho trẻ con mượn sử dụng hay không. Bạn cũng có toàn quyền quyết định cho các con xem và không xem cái gì. Bạn cũng có thể dạy cho con phân biệt những cái gì là nhảm nhí, những cái gì là tốt. Từ đó, các cháu sẽ tự nhận biết, hình thành thói quen lựa chọn nội dung lành mạnh. Tại sao khi mua sách, mua truyện, khi xem các bộ phim, bạn có thể yêu cầu con bạn mua đúng sách, đọc đúng truyện, xem phim đúng nội dung phù hợp với lứa tuổi. Nhưng bạn lại không thể kiểm soát việc chúng xem gì trên internet? Hãy nhìn lại chính bản thân mình trước khi đổ lỗi.

Hihihaha

Kể cả có cơ chế quản lý chặt chẽ hơn đến mấy thì phụ huynh vẫn là người phải có trách nghiệm giám sát xem con mình, chứ cứ ỷ lại cái mài hình làm bảo mẫu là không được. Cũng còn may vì đây chỉ là các kênh hài nhảm nhí, chứ cha mẹ mà không biết con mình làm gì trên mạng sẽ tạo điều kiện cho kẻ xấu dễ dàng lợi dụng để dụ dỗ, lôi kéo các em.

Thành Trung

>> Đám trẻ reo hò nơi tòa xử Khá 'Bảnh'

Trong khi đó, số ý kiến khác lại đánh giá việc ngăn chặn video nhảm ngay từ nguồn của các cơ quan chức năng mới là điều quan trọng nhất:

Không nên đổ lỗi cho người lớn không quản được trẻ. Cha mẹ đi làm cả ngày, đến tối về cũng chỉ mong được nghỉ ngơi. Không phải gia đình nào cũng có khả năng để mắt đến trẻ. Giáo dục trẻ em là nhiệm vụ của toàn xã hội chứ không phải chỉ là cha mẹ chúng. Video nhảm, người lớn không thích xem, trẻ em không nên xem, vậy có nên được tạo ra và tồn tại không? Thời chưa có internet hay YouTube, để trẻ em xem TV một mình chũng cũng đâu có hư.

Nguyen Huu Thanh

Vấn đề ở đây không phải đổ lỗi. Đồng ý rằng phụ huynh cần kiểm soát con em mình, nhưng nếu không ngăn chặn ngay từ mầm mống, chúng sẽ thành văn hoá nhảm, hiển hiện khắp nơi. Lúc đó, dù bạn có tài thánh cũng không ngăn được con.

Cuong nguyen

Video nhảm nhí và các game online gây nghiện bây giờ cần phải có cơ quan chức năng cấm hẳn thì mới ổn được, nhất là game. Gần đây xảy ra rất nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến game online.

Cường Đô Lẻ

Quá nguy hiểm nếu để nội dung không tốt tồn tại. Sách giao khoa mới chỉnh sửa một chút mà mọi người đã phản đối nhiều. Trong khi đó, chúng ta dường như bỏ quên các kênh YouTube nhảm nhí trên mạng. Rất mong các ban ngành có liên quan kiểm soát chặt sẽ vấn đề này

Minh Nguyen Tuan.

Với gần 400 trang màu, 8 chương, 45 từ khoá về rối loạn phổ tự kỉ, gần 300 hình minh hoạ, 40 trường hợp, gần 60 bảng và biểu mẫu, 145 tài liệu tham khảo… độc giả có thể nhận được: 

Kiến thức cơ bản và chuyên sâu về giáo dục trẻ tự kỉ từ góc nhìn giáo dục đặc biệt và thêm góc nhìn của ngành gần như âm ngữ trị liệu và hoạt động trị liệu.

Các trường hợp minh hoạ sẽ giúp định hướng cho việc lựa chọn, vận dụng phương pháp can thiệp. Nhớ từng ca can thiệp là thói quen và kỹ năng của nhà chuyên môn giáo dục đặc biệt.

Hàng trăm ví dụ và các biểu mẫu giúp độc giả là nhà chuyên môn biết thiết kế hoạt động can thiệp và vận dụng vào các nghiên cứu cho sinh viên, học viên ngành giáo dục đặc biệt cũng như các ngành gần.

Các kế hoạch can thiệp mẫu, hơn cả kế hoạch giáo dục cá nhân chính là các kế hoạch được thiết kế chuyên sâu theo đặc trưng của từng phương pháp.

Hệ thống hình ảnh, để các nhà chuyên môn có mẫu vận dụng và thiết kế trong khi làm việc.

Trị liệu chơi, trị liệu giác quan, trị liệu âm nhạc và cả ứng dụng công nghệ cũng như những phương pháp, chương trình can thiệp có căn cứ khoa học cũng được tác giả trình bày từ lý thuyết đến thực hành, mô tả hiện tại và hướng đến tương lai. 

Những câu chuyện trải dài gần 20 năm, là lịch sử để thế hệ các nhà chuyên môn sau này biết và trân trọng những thứ có trong hiện tại. 

Tác giả hy vọng, ngôn từ trong cuốn sách sẽ giúp chạm vào trái tim độc giả để có được tiếng nói chung trong hành trình tìm kiếm các nguồn lực tốt nhất trong can thiệp rối loạn phổ tự kỉ ở Việt Nam. Bất cứ ai từng có trải nghiệm với người rối loạn phổ tự kỉ, chúng ta sẽ hiểu “để khác biệt không là rào cản” là thông điệp đúng và nhân văn nhất cho họ. 

2023 tròn 80 năm 'tự kỉ' được gọi tên lần đầu bởi Leo Kanner. Với tính chất phức tạp và sự độc đáo trong phát triển, rối loạn phổ tự kỉ nhận được sự quan tâm khá lớn của giới nghiên cứu trong suốt nhiều năm qua với nhiều quan điểm tiếp cận rất khác nhau. 

Rối loạn phổ tự kỉ thuộc nhóm rối loạn phát triển. Trong đó, nếu như khuyết tật trí tuệ là tình trạng kém phát triển chức năng nhận thức; khuyết tật học tập được thể hiện ở những khó khăn trong phát triển năng lực đọc, viết, tính toán; rối loạn giao tiếp hay rối loạn vận động là sự suy giảm chức năng trong các lĩnh vực giao tiếp và vận động; tăng động giảm chú ý là rối loạn ảnh hưởng đến khả năng tập trung và chú ý trong các hoạt động… thì rối loạn phổ tự kỉ bao gồm cả sự suy giảm trong chức năng giao tiếp xã hội và những khác biệt trong cách trẻ tiếp nhận và xử lý các kích thích từ môi trường.

Khi nhìn nhận rối loạn phổ tự kỉ ở tình trạng khác biệt trong phát triển nghĩa là chúng ta cần cung cấp những hỗ trợ và cả những điều chỉnh môi trường để trẻ rối loạn phổ tự kỉ có thể thích nghi, phản ứng lại một cách phù hợp với tiêu chuẩn chung và chấp nhận cả những phản ứng theo cách riêng của trẻ.