Phần nửa đầu quyển sách nói về những lợi ích của việc viết nhật ký bằng tiếng Anh, như vốn từ vựng tăng nhanh, tạo động lực giúp trẻ suy nghĩ bằng tiếng Anh, dễ dàng làm quen với ngữ pháp tiếng Anh…

Song song đó, tác giả chia sẻ hàng loạt câu chuyện thực tế từ những học sinh đã ứng dụng hiệu quả phương pháp viết nhật ký bằng tiếng Anh… Đồng thời, thầy Baek Yeob Seon còn chia sẻ thêm về mốc độ tuổi mà trẻ có thể tiếp cận phương pháp thú vị này, kèm theo những chỉ dẫn chi tiết để bố mẹ biết cách hướng dẫn, tương tác vui học tiếng Anh cùng con.

Sách “Mỗi ngày một trang - Cả nhà cùng giỏi”.

Sách viết bằng lối văn phong nhẹ nhàng, gần gũi và đáng tin cậy, giúp phụ huynh khích lệ, tạo động lực để trẻ hứng thú tiếp cận ngoại ngữ một cách tự nhiên, thoải mái. Từ đó, trẻ tiếp thu kiến thức nhanh và sâu hơn, cảm thấy việc viết nhật ký tiếng Anh là “một trò chơi”, không phải việc học nặng tính học thuật.

Hình thức song ngữ Anh - Việt  giúp phụ huynh tương tác cùng con, hướng dẫn trẻ viết nhật ký bằng tiếng Anh với nhiều chủ đề đa dạng. Bố mẹ có thể khơi gợi sự hứng thú cho trẻ với nhiều chủ đề viết nhật ký như: Kể lại chuyện xảy ra ở trường học, viết cảm nhận về quyển sách con đã đọc, miêu tả sự vật trẻ quan sát được, làm thơ, vẽ tranh hoạt hình… Những chủ đề nhật ký song ngữ giúp các bé dễ dàng làm quen với cấu trúc, từ ngữ và cách diễn đạt ở cả hai ngôn ngữ.

Sau khi viết nhật ký xong, bố mẹ cùng con nói chuyện theo chủ đề nội dung trẻ đã viết, cung cấp kiến thức cho con. Từ đó, trẻ sẽ hứng thú với việc viết nhật ký tiếng Anh hơn. Trẻ luyện tập, trải nghiệm học cả hai ngôn ngữ giúp hình thành thói quen suy nghĩ đúng với cấu trúc Anh ngữ, có thể viết hoặc nói tiếng Anh tự nhiên như người bản xứ.

Tác giả Baek Yeob Seon nổi tiếng với các cuốn sách dạy học tiếng Anh.

Sách Mỗi ngày một trang - Cả nhà cùng giỏi truyền tải thông điệp hãy để trẻ học và chơi bằng tất cả sự say mê và hứng thú. Giáo dục gia đình là nền tảng cơ bản trong những giai đoạn đầu đời của trẻ, vì vậy, bố mẹ giúp trẻ tạo môi trường tận hưởng việc học tiếng Anh theo cách riêng của trẻ.

Tác giả Baek Yeob Seon là cựu giáo sư, nhà sáng lập kiêm CEO Tập đoàn KARI, đang là Hiệu trưởng trường KARI (ở New Delhi, Ấn Độ). Tác giả sách ăn khách nhất (xuất bản hơn 2,5 triệu bản tại Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan và Đài Loan). Các tác phẩm nổi bật của Baek Yeob Seon có thể kể đến như: 233 mẫu câu hội thoại tiếng Anh cơ bản; Từ điển các mẫu câu tiếng Anh thông dụng trong văn bản; Các mẫu email dùng trong tiếng Anh thương mại…

H.N

Sách 'Thời kỳ hậu Corona': Cốt lõi là sự thích ứng của con người với cái mới

Khi cuộc chiến Covid-19 vẫn chưa chấm chứt hẳn, Scott Galloway viết Thời kỳ hậu Corona với góc nhìn tổng quát về kinh tế - xã hội cho chúng ta biết những gì đã, đang và sắp diễn ra trên thế giới.

Sách “Mỗi ngày một trang - Cả nhà cùng giỏi”của thầy giáo Baek Yeob Seon dày hơn 180 trang được trình bày bằng hình thức viết nhật ký bằng tiếng Anh - một phương pháp giáo dục không còn xa lạ với nhiều quốc gia - cũng đã được phổ quát tại Việt Nam để giúp học sinh cải thiện tiếng Anh về lâu dài. Tại Hàn Quốc, nhiều học sinh đã rất thành công với phương pháp viết nhật ký bằng tiếng Anh.

Phần nửa đầu quyển sách nói về những lợi ích của việc viết nhật ký bằng tiếng Anh, như vốn từ vựng tăng nhanh, tạo động lực giúp trẻ suy nghĩ bằng tiếng Anh, dễ dàng làm quen với ngữ pháp tiếng Anh…

Song song đó, tác giả chia sẻ hàng loạt câu chuyện thực tế từ những học sinh đã ứng dụng hiệu quả phương pháp viết nhật ký bằng tiếng Anh… Đồng thời, thầy Baek Yeob Seon còn chia sẻ thêm về mốc độ tuổi mà trẻ có thể tiếp cận phương pháp thú vị này, kèm theo những chỉ dẫn chi tiết để bố mẹ biết cách hướng dẫn, tương tác vui học tiếng Anh cùng con.

Sách “Mỗi ngày một trang - Cả nhà cùng giỏi”.

Sách viết bằng lối văn phong nhẹ nhàng, gần gũi và đáng tin cậy, giúp phụ huynh khích lệ, tạo động lực để trẻ hứng thú tiếp cận ngoại ngữ một cách tự nhiên, thoải mái. Từ đó, trẻ tiếp thu kiến thức nhanh và sâu hơn, cảm thấy việc viết nhật ký tiếng Anh là “một trò chơi”, không phải việc học nặng tính học thuật.

Hình thức song ngữ Anh - Việt  giúp phụ huynh tương tác cùng con, hướng dẫn trẻ viết nhật ký bằng tiếng Anh với nhiều chủ đề đa dạng. Bố mẹ có thể khơi gợi sự hứng thú cho trẻ với nhiều chủ đề viết nhật ký như: Kể lại chuyện xảy ra ở trường học, viết cảm nhận về quyển sách con đã đọc, miêu tả sự vật trẻ quan sát được, làm thơ, vẽ tranh hoạt hình… Những chủ đề nhật ký song ngữ giúp các bé dễ dàng làm quen với cấu trúc, từ ngữ và cách diễn đạt ở cả hai ngôn ngữ.

Sau khi viết nhật ký xong, bố mẹ cùng con nói chuyện theo chủ đề nội dung trẻ đã viết, cung cấp kiến thức cho con. Từ đó, trẻ sẽ hứng thú với việc viết nhật ký tiếng Anh hơn. Trẻ luyện tập, trải nghiệm học cả hai ngôn ngữ giúp hình thành thói quen suy nghĩ đúng với cấu trúc Anh ngữ, có thể viết hoặc nói tiếng Anh tự nhiên như người bản xứ.

Tác giả Baek Yeob Seon nổi tiếng với các cuốn sách dạy học tiếng Anh.

Sách Mỗi ngày một trang - Cả nhà cùng giỏi truyền tải thông điệp hãy để trẻ học và chơi bằng tất cả sự say mê và hứng thú. Giáo dục gia đình là nền tảng cơ bản trong những giai đoạn đầu đời của trẻ, vì vậy, bố mẹ giúp trẻ tạo môi trường tận hưởng việc học tiếng Anh theo cách riêng của trẻ.

Tác giả Baek Yeob Seon là cựu giáo sư, nhà sáng lập kiêm CEO Tập đoàn KARI, đang là Hiệu trưởng trường KARI (ở New Delhi, Ấn Độ). Tác giả sách ăn khách nhất (xuất bản hơn 2,5 triệu bản tại Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan và Đài Loan). Các tác phẩm nổi bật của Baek Yeob Seon có thể kể đến như: 233 mẫu câu hội thoại tiếng Anh cơ bản; Từ điển các mẫu câu tiếng Anh thông dụng trong văn bản; Các mẫu email dùng trong tiếng Anh thương mại…

H.N

Sách 'Thời kỳ hậu Corona': Cốt lõi là sự thích ứng của con người với cái mới

Khi cuộc chiến Covid-19 vẫn chưa chấm chứt hẳn, Scott Galloway viết Thời kỳ hậu Corona với góc nhìn tổng quát về kinh tế - xã hội cho chúng ta biết những gì đã, đang và sắp diễn ra trên thế giới.

Priscilla cho biết đó là 3h sáng, đêm thứ 3 trong kỳ trăng mật của 2 vợ chồng ở Florida (Mỹ). Cô từng nghĩ rằng đã gặp đúng người chồng trong mơ, nhưng không ngờ vỡ mộng ngay tuần trăng mật.

"Thay vì hạnh phúc với niềm vui mới cưới. Tôi thực sự sợ hãi người chồng mới của mình", Priscilla chia sẻ.

Mùa hè năm 1989, Priscilla gặp chồng của cô đang làm nhân viên pha chế quán rượu địa phương ở Ireland.
Hai người nói chuyện khá hợp nhau. Chẳng bao lâu sau, họ yêu nhau và hẹn hò.

"Anh ấy giống như một quý ông thực sự. Anh luôn là người trả tiền cho các bữa tối và rất hợp với bố mẹ tôi. Tôi ngỡ mình đã gặp người đàn ông trong mơ", cô cho biết.

Đến cuối năm 1993, anh ngỏ lời cầu hôn và cô đã đồng ý. Sau đám cưới, cặp đôi đi hưởng tuần trăng mật. Những ngày đầu, mọi thứ khá ổn nhưng sau đó, đến đêm thứ 3 thì xảy ra sự việc khiến cô không thể quên.

Người chồng mới cưới thể hiện rõ là người cục cằn, thô lỗ. Anh đánh, đá cô vì để anh một mình và lên phòng trước.

Nhưng đến hôm sau anh đổ lỗi cho việc mình uống quá say và nói rằng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra nữa. 
Cô tin lời anh nói. Cuộc sống hôn nhân của gia đình cô cũng giống mọi cặp đôi khác, thỉnh thoảng cãi nhau về việc để máy sưởi hay dùng nhiều khăn tắm.

Hai năm sau kết hôn, Priscilla mang thai. Cô rất hào hứng, vui mừng chờ đợi thành viên mới của gia đình. Nhưng anh tỏ ra khá lãnh đạm. Từ sau đó, những cuộc cãi vã trở nên thường xuyên và tồi tệ hơn. Chồng cô mê cờ bạc. Hai người thường cãi vã vì chuyện này.

Mặc dù có chung tài khoản ngân hàng nhưng dần dần anh nắm quyền kiểm soát tài chính của cô. Thậm chí, có lúc anh chỉ đưa cho cô 140 USD/tuần (hơn 3,5 triệu đồng).

Đến ngày cô sinh nở, anh cũng đến thăm nhưng không ở lại lâu. Cô một mình xoay xở với em bé mới chào đời.
"Dù đau đớn nhưng đó là ngày hạnh phúc nhất trong cuộc đời tôi", cô nhớ lại.

Những năm sau đó, cô thường xuyên bị bạo hành về thể chất và tinh thần. Anh uống rượu nhiều hơn, say xỉn và chửi bới. Có lần cô bị chồng đánh bầm dập vì không chịu đi quán rượu với anh. Giọt nước tràn ly khi cô phát hiện anh ngoại tình. 

Cô đưa con gái về ông bà ngoại bắt đầu cuộc sống mới. "Tôi đã trả hết nợ ngân hàng và bắt đầu 2 công việc kinh doanh. Con gái tôi đã 25 tuổi, trở thành một thiếu nữ xinh đẹp và thành đạt. Con bé giúp đỡ tôi nhiều", cô cho biết.

Hiện cô và con gái đã thành lập một tổ chức ngăn chặn bạo lực gia đình ở Ireland để giúp những phụ nữ khác thoát khỏi hoàn cảnh giống cô ngày xưa.

Bạn thân bị người yêu bạo hành, tôi hỏi đúng 3 câu giúp cô ấy tỉnh mộng

"Nằm úp mặt xuống giường, tôi cảm thấy giọt nước mắt chảy xuống má", Priscilla nhớ lại.
"Đừng khóc nữa", kẻ tấn công cô la lớn.

Priscilla cho biết đó là 3h sáng, đêm thứ 3 trong kỳ trăng mật của 2 vợ chồng ở Florida (Mỹ). Cô từng nghĩ rằng đã gặp đúng người chồng trong mơ, nhưng không ngờ vỡ mộng ngay tuần trăng mật.

"Thay vì hạnh phúc với niềm vui mới cưới. Tôi thực sự sợ hãi người chồng mới của mình", Priscilla chia sẻ.

Mùa hè năm 1989, Priscilla gặp chồng của cô đang làm nhân viên pha chế quán rượu địa phương ở Ireland.
Hai người nói chuyện khá hợp nhau. Chẳng bao lâu sau, họ yêu nhau và hẹn hò.

"Anh ấy giống như một quý ông thực sự. Anh luôn là người trả tiền cho các bữa tối và rất hợp với bố mẹ tôi. Tôi ngỡ mình đã gặp người đàn ông trong mơ", cô cho biết.

Đến cuối năm 1993, anh ngỏ lời cầu hôn và cô đã đồng ý. Sau đám cưới, cặp đôi đi hưởng tuần trăng mật. Những ngày đầu, mọi thứ khá ổn nhưng sau đó, đến đêm thứ 3 thì xảy ra sự việc khiến cô không thể quên.

Người chồng mới cưới thể hiện rõ là người cục cằn, thô lỗ. Anh đánh, đá cô vì để anh một mình và lên phòng trước.

Nhưng đến hôm sau anh đổ lỗi cho việc mình uống quá say và nói rằng điều đó sẽ không bao giờ xảy ra nữa. 
Cô tin lời anh nói. Cuộc sống hôn nhân của gia đình cô cũng giống mọi cặp đôi khác, thỉnh thoảng cãi nhau về việc để máy sưởi hay dùng nhiều khăn tắm.

Hai năm sau kết hôn, Priscilla mang thai. Cô rất hào hứng, vui mừng chờ đợi thành viên mới của gia đình. Nhưng anh tỏ ra khá lãnh đạm. Từ sau đó, những cuộc cãi vã trở nên thường xuyên và tồi tệ hơn. Chồng cô mê cờ bạc. Hai người thường cãi vã vì chuyện này.

Mặc dù có chung tài khoản ngân hàng nhưng dần dần anh nắm quyền kiểm soát tài chính của cô. Thậm chí, có lúc anh chỉ đưa cho cô 140 USD/tuần (hơn 3,5 triệu đồng).

Đến ngày cô sinh nở, anh cũng đến thăm nhưng không ở lại lâu. Cô một mình xoay xở với em bé mới chào đời.
"Dù đau đớn nhưng đó là ngày hạnh phúc nhất trong cuộc đời tôi", cô nhớ lại.

Những năm sau đó, cô thường xuyên bị bạo hành về thể chất và tinh thần. Anh uống rượu nhiều hơn, say xỉn và chửi bới. Có lần cô bị chồng đánh bầm dập vì không chịu đi quán rượu với anh. Giọt nước tràn ly khi cô phát hiện anh ngoại tình. 

Cô đưa con gái về ông bà ngoại bắt đầu cuộc sống mới. "Tôi đã trả hết nợ ngân hàng và bắt đầu 2 công việc kinh doanh. Con gái tôi đã 25 tuổi, trở thành một thiếu nữ xinh đẹp và thành đạt. Con bé giúp đỡ tôi nhiều", cô cho biết.

Hiện cô và con gái đã thành lập một tổ chức ngăn chặn bạo lực gia đình ở Ireland để giúp những phụ nữ khác thoát khỏi hoàn cảnh giống cô ngày xưa.

Bạn thân bị người yêu bạo hành, tôi hỏi đúng 3 câu giúp cô ấy tỉnh mộng

Đặc sắc ngói rồng men vàng và xanh lục

Theo PGS.TS Bùi Minh Trí – Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh thành, nghiên cứu phục dựng lại tòa điện Kính Thiên thời Lê sơ ở Hoàng thành Thăng Long là ước mơ, khát vọng, tâm huyết của các nhà khoa học và các nhà quản lý. 

Ngói rồng men vàng và xanh lục.

Các cuộc khai quật ở khu vực "trục trung tâm" và khu vực "điện Kính Thiên" trong nhiều năm qua đã có nhiều phát hiện mới, cung cấp thêm nhiều tư liệu khoa học quan trọng cho những hiểu biết về diện mạo, quy mô của các công trình kiến trúc và quy hoạch không gian kiến trúc trong Hoàng cung Thăng Long, đặc biệt là về kiến trúc thời Lê sơ và thời Lê Trung Hưng.

Phát hiện quan trọng nhất về kiến trúc thời Lê sơ đó là dấu tích nền móng của kiến trúc hành lang, các loại cấu kiện gỗ sơn son thếp vàng và số lượng lớn các loại ngói lợp mái cung điện có men màu vàng và men màu xanh lục.

"Những phát hiện khảo cổ học tại Hoàng thành Thăng Long bao gồm khu vực điện Kính Thiên đều xác nhận rằng, các công trình kiến trúc cung điện, lầu gác trong Hoàng cung Thăng Long thời Lê sơ cũng phổ biến là kiến trúc gỗ, trên mái được lợp ngói. Nhưng thời kỳ này đã có những thay đổi rất cơ bản về quy hoạch không gian, về quy mô và kết cấu kiến trúc, đặc biệt là sự xuất hiện nhiều loại ngói men (ngói lưu ly) bên cạnh ngói đất nung mang phong cách đặc trưng, khác biệt hoàn toàn so với ngói thời Lý, Trần trước đó.

Ngói thời kỳ này phổ biến là ngói ống và ngói cong, trong đó ngói diềm mái là ngói câu đầu và ngói trích thủy giống như loại ngói lợp trên mái các cung điện cổ ở Trung Quốc hay Hàn Quốc. Từ phát hiện này cho thấy, bộ mái kiến trúc cung điện trong Hoàng cung Thăng Long thời Lê sơ vốn rất phong phú, đa dạng và có nhiều sắc màu nhất bởi sự đan xen tương phản từ các loại ngói men vàng, men xanh và ngói đất nung màu đỏ hay màu xám đen.

Trong đó đặc sắc và khác biệt nhất là loại ngói rồng men vàng và xanh lục được tạo khối theo từng bộ phận của con rồng (đầu, thân, đuôi), khi ghép lại theo chiều dọc của mái sẽ tạo thành hình một con rồng hoàn chỉnh. Đây là loại ngói độc đáo nhất trong tất cả các loại ngói lợp mái cung điện cổ ở châu Á thời bấy giờ, đưa lại một sắc thái rất riêng biệt cho kiến trúc cung điện Việt Nam thời Lê sơ", PGS.TS Bùi Minh Trí phát biểu. 

Từ những nghiên cứu chuyên sâu với trường hợp của Hoàng thành Thăng Long, PGS.TS Bùi Minh Trí nhận định rằng, thời Lê sơ cũng có thể có những quy định về màu sắc của các loại ngói men song rất tiếc là không có tư liệu nói đến. Những nghiên cứu từ đồ gốm ngự dụng và các ghi chép của thư tịch về quy định triều phục trong cung có thể thấy rằng, màu vàng là màu cao cấp nhất, là màu mang tính biểu trưng cho quyền lực tối cao của hoàng đế. Do đó, chúng ta có thể tin rằng, ngói men vàng thời Lê sơ cũng là loại ngói cao cấp nhất và nó được sử dụng để lợp trên mái cung điện quan trọng nhất của hoàng cung. Theo đó, loại ngói rồng men vàng là loại ngói cao cấp nhất, nó được sử dụng để lợp trên mái tòa chính điện trong Cấm thành, tức điện Kính Thiên, giống như trường hợp điện Thái Hòa (Cố Cung Bắc Kinh) hay điện Thái Hòa (Đại Nội Huế).

Kết quả nghiên cứu này cũng đồng nghĩa lý giải rằng, loại ngói men xanh lục và ngói đất nung màu xám hay màu đỏ trong hoàng cung Thăng Long thời Lê sơ chắc chắn có phẩm cấp thấp hơn ngói men vàng và nó được sử dụng ở nhiều công trình có những chức năng khác nhau và ở những không gian khác nhau.

Kiến trúc đấu củng phổ biến

Các cuộc đào xung quanh khu vực điện Kính Thiên cũng đã tìm thấy khá nhiều cấu kiện gỗ, bao gồm cột, xà, ván sàn và đặc biệt trong số đó có một số cấu kiện nằm trong kết cấu của hệ đấu củng, ví dụ như "bình áng". Tư liệu này minh chứng rõ rằng, kiến trúc thời Lê sơ cũng thuộc loại kiến trúc đấu củng. 

Mảnh mô hinh tháp men xanh mô tả kết cấu đấu - củng thời Lê sơ khai quật được ở khu vực điện Kính Thiên năm 2021.

Sự xuất hiện "bình áng" trong hệ đấu củng của thời Lê sơ phản ánh nét tương đồng với tạo tác kiến Trung Quốc thời Nguyên – Minh và hình ảnh này chúng ta cũng có thể nhìn thấy qua đấu củng trong kiến trúc Hậu cung chùa Bối Khê (Thanh Oai, Hà Nội). Nhưng vấn đề xác định "đơn áng" hay "trùng áng" trong kiến trúc đấu củng thời Lê sơ sẽ là bước nghiên cứu mở rộng về sau.

"Cho dù có những nét tương đồng nhưng chúng ta vẫn có thể nhìn thấy trên mô hình này cho thấy sự khác biệt khá thú vị giữa đấu củng Việt Nam và Trung Quốc, đó là sự tạo tác đầu rồng nhô ra trên tầng đấu củng (đầu ma diệp). Đây được xem là nét đặc trưng riêng biệt trong đấu củng của kiến trúc cung điện Việt Nam thời Lê sơ. Như vậy tư liệu hiện nay cho thấy, kiến trúc trong hoàng cung Thăng Long từ thời Lý, Trần đến thời Lê sơ đều phổ biến là kiến trúc đấu củng. Đây là phát hiện rất quan trọng, được xem là chìa khóa để giải mã về hình thái kiến trúc", PGS.TS Bùi Minh Trí khẳng định. 

 Tình Lê

Phát hiện mộ táng, mô hình hình kiến trúc tráng men xanh - vàng quý hiếm thời Lê sơ

Ngày 22/4, Đoàn khai quật Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội thuộc Viện Khảo cổ học đã báo cáo sơ bộ kết quả khai quật khu vực chính điện Kính Thiên năm 2021.

Sáng 12/11, Viện Nghiên cứu kinh thành tổ chức toạ đàm khoa học quốc tế trực tuyến: Nhận diện hình thái kiến trúc cung điện Việt Nam thời Lê sơ. Tọa đàm tập trung khai thác các tư liệu khảo cổ học được khai quật tại Hoàng Thành Thăng Long và khu di tích Lam Kinh (Thanh Hóa) nhằm bước đầu công bố một số kết quả nghiên cứu mới về kiến trúc cung điện Việt Nam thời Lê sơ.

Đặc sắc ngói rồng men vàng và xanh lục

Theo PGS.TS Bùi Minh Trí – Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh thành, nghiên cứu phục dựng lại tòa điện Kính Thiên thời Lê sơ ở Hoàng thành Thăng Long là ước mơ, khát vọng, tâm huyết của các nhà khoa học và các nhà quản lý. 

Ngói rồng men vàng và xanh lục.

Các cuộc khai quật ở khu vực "trục trung tâm" và khu vực "điện Kính Thiên" trong nhiều năm qua đã có nhiều phát hiện mới, cung cấp thêm nhiều tư liệu khoa học quan trọng cho những hiểu biết về diện mạo, quy mô của các công trình kiến trúc và quy hoạch không gian kiến trúc trong Hoàng cung Thăng Long, đặc biệt là về kiến trúc thời Lê sơ và thời Lê Trung Hưng.

Phát hiện quan trọng nhất về kiến trúc thời Lê sơ đó là dấu tích nền móng của kiến trúc hành lang, các loại cấu kiện gỗ sơn son thếp vàng và số lượng lớn các loại ngói lợp mái cung điện có men màu vàng và men màu xanh lục.

"Những phát hiện khảo cổ học tại Hoàng thành Thăng Long bao gồm khu vực điện Kính Thiên đều xác nhận rằng, các công trình kiến trúc cung điện, lầu gác trong Hoàng cung Thăng Long thời Lê sơ cũng phổ biến là kiến trúc gỗ, trên mái được lợp ngói. Nhưng thời kỳ này đã có những thay đổi rất cơ bản về quy hoạch không gian, về quy mô và kết cấu kiến trúc, đặc biệt là sự xuất hiện nhiều loại ngói men (ngói lưu ly) bên cạnh ngói đất nung mang phong cách đặc trưng, khác biệt hoàn toàn so với ngói thời Lý, Trần trước đó.

Ngói thời kỳ này phổ biến là ngói ống và ngói cong, trong đó ngói diềm mái là ngói câu đầu và ngói trích thủy giống như loại ngói lợp trên mái các cung điện cổ ở Trung Quốc hay Hàn Quốc. Từ phát hiện này cho thấy, bộ mái kiến trúc cung điện trong Hoàng cung Thăng Long thời Lê sơ vốn rất phong phú, đa dạng và có nhiều sắc màu nhất bởi sự đan xen tương phản từ các loại ngói men vàng, men xanh và ngói đất nung màu đỏ hay màu xám đen.

Trong đó đặc sắc và khác biệt nhất là loại ngói rồng men vàng và xanh lục được tạo khối theo từng bộ phận của con rồng (đầu, thân, đuôi), khi ghép lại theo chiều dọc của mái sẽ tạo thành hình một con rồng hoàn chỉnh. Đây là loại ngói độc đáo nhất trong tất cả các loại ngói lợp mái cung điện cổ ở châu Á thời bấy giờ, đưa lại một sắc thái rất riêng biệt cho kiến trúc cung điện Việt Nam thời Lê sơ", PGS.TS Bùi Minh Trí phát biểu. 

Từ những nghiên cứu chuyên sâu với trường hợp của Hoàng thành Thăng Long, PGS.TS Bùi Minh Trí nhận định rằng, thời Lê sơ cũng có thể có những quy định về màu sắc của các loại ngói men song rất tiếc là không có tư liệu nói đến. Những nghiên cứu từ đồ gốm ngự dụng và các ghi chép của thư tịch về quy định triều phục trong cung có thể thấy rằng, màu vàng là màu cao cấp nhất, là màu mang tính biểu trưng cho quyền lực tối cao của hoàng đế. Do đó, chúng ta có thể tin rằng, ngói men vàng thời Lê sơ cũng là loại ngói cao cấp nhất và nó được sử dụng để lợp trên mái cung điện quan trọng nhất của hoàng cung. Theo đó, loại ngói rồng men vàng là loại ngói cao cấp nhất, nó được sử dụng để lợp trên mái tòa chính điện trong Cấm thành, tức điện Kính Thiên, giống như trường hợp điện Thái Hòa (Cố Cung Bắc Kinh) hay điện Thái Hòa (Đại Nội Huế).

Kết quả nghiên cứu này cũng đồng nghĩa lý giải rằng, loại ngói men xanh lục và ngói đất nung màu xám hay màu đỏ trong hoàng cung Thăng Long thời Lê sơ chắc chắn có phẩm cấp thấp hơn ngói men vàng và nó được sử dụng ở nhiều công trình có những chức năng khác nhau và ở những không gian khác nhau.

Kiến trúc đấu củng phổ biến

Các cuộc đào xung quanh khu vực điện Kính Thiên cũng đã tìm thấy khá nhiều cấu kiện gỗ, bao gồm cột, xà, ván sàn và đặc biệt trong số đó có một số cấu kiện nằm trong kết cấu của hệ đấu củng, ví dụ như "bình áng". Tư liệu này minh chứng rõ rằng, kiến trúc thời Lê sơ cũng thuộc loại kiến trúc đấu củng. 

Mảnh mô hinh tháp men xanh mô tả kết cấu đấu - củng thời Lê sơ khai quật được ở khu vực điện Kính Thiên năm 2021.

Sự xuất hiện "bình áng" trong hệ đấu củng của thời Lê sơ phản ánh nét tương đồng với tạo tác kiến Trung Quốc thời Nguyên – Minh và hình ảnh này chúng ta cũng có thể nhìn thấy qua đấu củng trong kiến trúc Hậu cung chùa Bối Khê (Thanh Oai, Hà Nội). Nhưng vấn đề xác định "đơn áng" hay "trùng áng" trong kiến trúc đấu củng thời Lê sơ sẽ là bước nghiên cứu mở rộng về sau.

"Cho dù có những nét tương đồng nhưng chúng ta vẫn có thể nhìn thấy trên mô hình này cho thấy sự khác biệt khá thú vị giữa đấu củng Việt Nam và Trung Quốc, đó là sự tạo tác đầu rồng nhô ra trên tầng đấu củng (đầu ma diệp). Đây được xem là nét đặc trưng riêng biệt trong đấu củng của kiến trúc cung điện Việt Nam thời Lê sơ. Như vậy tư liệu hiện nay cho thấy, kiến trúc trong hoàng cung Thăng Long từ thời Lý, Trần đến thời Lê sơ đều phổ biến là kiến trúc đấu củng. Đây là phát hiện rất quan trọng, được xem là chìa khóa để giải mã về hình thái kiến trúc", PGS.TS Bùi Minh Trí khẳng định. 

 Tình Lê

Phát hiện mộ táng, mô hình hình kiến trúc tráng men xanh - vàng quý hiếm thời Lê sơ

Ngày 22/4, Đoàn khai quật Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội thuộc Viện Khảo cổ học đã báo cáo sơ bộ kết quả khai quật khu vực chính điện Kính Thiên năm 2021.