Tôi sinh ra ở một vùng quê nghèo thuộc Bắc Trung Bộ. Năm lớp 6, tôi bắt đầu theo bố xuống thành phố để học. Những năm sống trong khu tập thể cơ quan của bố, một cơ quan quản lý của tỉnh, mỗi ngày tôi chứng kiến rất nhiều sự việc xảy ra ở đây, từ chạy chọt, biếu xén đến đấu đá nội bộ. Ngay từ đó, tôi đã thấy rất sợ khi nghĩ đến việc sau này phải làm việc trong môi trường như thế.

Sau khi tốt nghiệp lớp 12, tôi nhận được học bổng du học. Rồi tôi chọn ở lại nước sở tại làm việc vài năm. Khi tin rằng Việt Nam đã bắt đầu phát triển hơn, cộng thêm việc muốn được ở bên gia đình, người thân, nên tôi quyết định quay về. Thực ra, ngành học của tôi khi đó rất khó để xin được việc làm trong nước. Muốn xin được việc, tôi cũng phải mất rất nhiều tiền của, mà thu nhập lại rất thấp. Và có thể, tôi lại phải sống cảnh luồn cúi, nịnh bợ như những gì mình từng thấy trước đây.

Những ngày đầu khi mới quay về, với tôi đúng là thảm họa: gia đình tôi vẫn nghèo. Cả gia đình ba bốn thế hệ vẫn sống trong căn nhà cấp bốn xây từ mấy trục năm trước. Tôi không xin được việc, cứ ăn rồi quanh quẩn trong nhà. Những chỉ trích và sự coi thường trong mắt người thân và bạn bè cứ ngày một nhiều lên. Sự chán nản và thất vọng đã có lúc đẩy tôi đến những suy nghĩ tiêu cực.

>> Tôi ở lại châu Âu sau du học vì không cạnh tranh nổi trong nước

Rồi tôi quyết định làm lại từ đầu. Tôi ôn thi cấp tốc để kịp kỳ thi đại học năm đó. Sau gần tám tháng ôn thi, cuối cùng tôi cũng đủ điểm để đỗ vào một trường đại học có ngành học mình mong muốn. Bốn năm học đại học là những ngày vội vã mà tôi chỉ muốn trôi qua thật mau. Tôi lớn hơn các bạn sinh viên cùng khóa rất nhiều, thậm chí lớn hơn cả nhiều giáo viên trong khoa, nên cũng có chút mặc cảm. Học đại học ở Việt Nam lại toàn là kiến thức chay, chủ yếu là học thuộc lòng.

Bốn năm học đại học, tôi tập trung học thêm một ngoại ngữ khác và học thêm các kiến thức liên quan đến ngành học của mình. Ngày ra trường, tôi khăn gói vào miền Nam tìm việc. Những năm đầu, tôi có gặp đôi chút khó khăn. Nhưng với sự cố gắng và bằng những kinh nghiệm học hỏi được khi còn ở nước ngoài, tôi đã kiếm được công việc phù hợp ở các công ty và tập đoàn nước ngoài.

Tới thời điểm hiện tại, tôi đang làm quản lý cho một công nước ngoài. Lương của tôi có thể đủ để nuôi sống cả gia đình. Cùng với số tiền tiết kiệm từ việc đầu tư những năm vừa qua, tôi đã cho đứa con đầu của mình đi du học nước ngoài ngay từ bậc phổ thông. Tôi không biết sau này con có muốn về nước làm việc như bố của nó hay không? Nhưng điều tôi hướng tới khi cho con du học là để học hỏi cách tư duy, cách làm việc của các nước phát triển.

Mỗi người có một quan điểm sống riêng. Nhưng nếu chúng ta cứ đi bằng đầu gối và cúi mặt xuống khi bước đi thì người Việt chắc chắn vẫn sẽ không được đánh giá cao trong mắt người nước ngoài. Chúng ta rất thông minh, nên nếu được đào tạo tốt về mặt kỹ năng, tôi tin sẽ có nhiều lĩnh vực Việt Nam hơn hẳn nước ngoài. Hy vọng một ngày nào đó, nhiều người sẽ không còn phải đau đầu và tính toán thiệt hơn khi quay về quê hương làm việc.

Nguyễn Chiến Thắng

Chồng tôi có nghe lời vợ nhưng vẫn không thể vượt qua được sự áp đảo của mẹ anh. Vậy là từ ngày sống chung, mọi mâu thuẫn đều xuất phát từ mẹ chồng nàng dâu. Việc ăn, ngủ, nghỉ của chúng tôi thế nào, mẹ cũng đều can thiệp. Tôi ra ngoài, làm gì với ai, mẹ đều hỏi tường tận. Giờ giấc ở nhà cũng không được tự do. 

Đến khi sinh con, mâu thuẫn ngày càng lớn. Hai thế hệ khác nhau, việc chăm con thực sự khó khăn. Tôi thích chăm con theo cách hiện đại nhưng mẹ vẫn dùng lối cũ: mớm cơm, mớm cháo, ép cháu ăn cho no đến mức nôn ra. Tôi và mẹ tranh cãi nhiều lần và tôi cương quyết không xin lỗi. 

Rồi chồng bắt đầu nói tôi là con dâu không biết điều. Anh cho rằng tôi vừa lấy anh đã được ở nhà cao cửa rộng còn người khác phải đi thuê nhà, sống vất vả là tôi đã hơn hẳn họ. Nghe chồng nói câu đó, tôi chỉ thấy nực cười. Bởi tôi ao ước được thuê nhà còn hơn sống chung với người mẹ chồng khó tính như mẹ anh. 

Tôi lập tức đề nghị dọn ra ngoài, thuê nhà ở riêng. Nhưng đến khi tôi cương quyết thì chồng lại sợ vì anh biết, bố mẹ sẽ chẳng bao giờ đồng ý việc đứa con trai duy nhất lại đi thuê nhà. Trong khi nhà anh rộng, 3 tầng, không ở hết. Tôi lại cố ở nhà chồng với những nỗi uất ức khó tả.

Hơn 1 năm sau, chúng tôi không tìm được tiếng nói chung nên tôi quyết định ly hôn. Chồng khá sốc nhưng bản thân tôi biết, đây là lựa chọn của mình, không thể sống mãi như thế này được. Nếu chồng chọn ở với bố mẹ thì tôi chọn ra đi. 

Sau ly hôn, tôi được quyền nuôi con vì chồng không muốn con trai còn nhỏ đã phải xa mẹ. Những ngày đó, anh cũng vẫn thường xuyên gọi điện hỏi han con nhưng đến thăm thì không. Tôi nghe nói mẹ anh không muốn anh dây dưa gì đến mẹ con tôi. 

Cho đến một ngày, trời rét căm căm, anh đến trước cửa căn hộ thuê của mẹ con tôi xin vào. Thấy chồng run rẩy, tôi mở cửa và hỏi chuyện. Bỗng anh quỳ xuống, khóc lóc cầu xin tha thứ, mong tôi và con quay về bên anh. 

Đương nhiên tôi không thể đồng ý dù trong lòng vẫn còn yêu và thương chồng. Tôi cũng hiểu việc bắt anh lựa chọn là khó khăn vì anh là con một. Nhưng tôi không thể sống mãi với một gia đình như vậy.

Thế rồi, anh nói: “Ai rồi cũng sẽ già đi, em rồi cũng làm mẹ chồng. Nếu sau này con trai em bỏ em cô độc, liệu em có sống nổi không hay em cũng khóc như mẹ anh đang khóc bây giờ? Nếu em đồng ý quay về bên anh, thì con chúng ta sẽ có cả bố cả mẹ và anh hứa sẽ làm mọi cách để mẹ và em hiểu nhau hơn. Mẹ muốn em quay về nhưng vì lòng tự trọng nên không thể đến xin lỗi em. Hôm qua trong giấc mơ, mẹ gọi tên em và con đó”. 

Nói rồi, anh đưa cho tôi đoạn video quay hình ảnh mẹ ngủ mơ, miệng liên tục gọi tên con dâu và cháu, nước mắt lăn dài. Tự nhiên trong lòng tôi trào lên sự xúc động. Con trai cũng chạy lại ôm chầm lấy bố nói muốn có cả bố cả mẹ ở bên, làm tôi nghẹn cứng cổ họng. Tôi đồng ý với chồng sẽ quay về nhưng hãy chỉ sống như vậy cho đến khi tôi thực sự thấy mẹ đã thay đổi và trân trọng tôi hơn.

Chồng gật đầu đồng ý điều kiện của tôi. Dù sao tôi nghĩ mình cũng cần bao dung hơn và thử thách thêm một lần nữa để con và anh được đoàn viên. Vả lại thực ra trong lòng tôi vẫn còn yêu và thương chồng rất nhiều. 

Độc giả giấu tên

- Cá nhân anh có những kiến nghị gì xung quanh việc này?

Đây là là bài toán khó, đòi hỏi các nhà quản lý văn hóa có những giải pháp thấu lý đạt tình. Việc xét duyệt cần khách quan, thận trọng vì nếu chỉ tính trên bằng cấp rất dễ dẫn đến câu chuyện “bệnh thành tích”. Nhiều người chăm chăm dự thi chỉ để tìm giải thưởng, đáp ứng đủ tiêu chuẩn xét duyệt. 

Tôi biết những nghệ sĩ lớn tuổi, ít có giải thưởng nhưng đều là tên tuổi hàng đầu, đóng góp nhiều cho ngành nhiếp ảnh, như NSNA Đinh Duy Bê, Hồ Xuân Bổn… Cũng vài trường hợp chụp ảnh vì mục đích đam mê, phục vụ khán giả nhưng không dự thi. 

Không riêng nhiếp ảnh, nhiều nghệ sĩ thực lực, tài năng ở các ngành nghề khác không đủ điều kiện xét tặng, trong khi không ít người được xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT nhưng công chúng không biết họ là ai. Với tôi yếu tố tài năng, sự cống hiến và sức lan tỏa vẫn là quan trọng nhất. 

- Một số ý kiến cho rằng việc gọi những người hoạt động trong ngành nhiếp ảnh như nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh, giảng viên giảng dạy nhiếp ảnh là NSND, NSƯT sẽ xa lạ và không phù hợp, quan điểm anh thế nào?

Các nghệ sĩ nhiếp ảnh trước nay được phong các tước hiệu của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh như: Nghệ sĩ nhiếp ảnh xuất sắc, Nghệ sĩ nhiếp ảnh đặc biệt xuất sắc… Dù vậy, chúng tôi cũng muốn được ghi nhận danh hiệu của Nhà nước.  

Tất nhiên, cái mới nào cũng có dư luận 2 chiều. Nhưng tôi nghĩ, chúng ta nên có sự công bằng ở đây. Nhóm nghệ sĩ biểu diễn đã được trao tặng danh hiệu từ rất lâu thì nhóm sáng tạo tác phẩm văn hoá nghệ thuật cũng cần có sự ghi nhận tương tự. 

Nó giống như câu chuyện một ông nhạc sĩ dành cả đời sáng tác nhưng chẳng được gì ngoài phí tác quyền, còn các anh chị ca sĩ mang các nhạc phẩm ấy đi trình diễn khắp nơi vừa được nổi tiếng, tiền bạc lại đoạt giải này danh hiệu kia, như thế cũng bất công. 

- Phải chăng nên có một danh hiệu khác cho ngành nhiếp ảnh, thay vì cứ phải là NSND hay NSƯT, theo anh?

Tôi cho rằng nên có sự thay đổi linh động nếu cần thiết. Chẳng hạn, ngoại trừ người cầm máy sáng tác nhiếp ảnh, 2 công việc còn lại làm thế nào để chứng minh tác phẩm xét duyệt? Cả hai đối tượng này cũng có thể nộp hồ sơ xin ở danh hiệu riêng. Chẳng hạn, Nhà nghiên cứu lý luận phê bình thuộc đối tượng xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật; hay Giảng viên giảng dạy nhiếp ảnh thuộc đối tượng xét danh hiệu Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú. Điều này hẳn sẽ hợp lý và đỡ gây lấn cấn hơn. 

Nhiều giải thưởng nhiếp ảnh quốc tế không có giá trị

- Tính đến cuối năm 2022, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam có 1.068 hội viên. Như thế, nếu cơ chế xét duyệt được áp dụng, liệu có hay không “cơn mưa danh hiệu” cho lĩnh vực nhiếp ảnh?

Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam cần soạn thảo ra văn bản với những quy định rõ ràng, như một kênh tham khảo cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc hoàn thiện Dự thảo. Điều này đồng nghĩa các quy tắc xét sẽ được cụ thể hóa, không phải cứ ai được vài huy chương cũng được phong tặng, như thế là bất hợp lý. 

Muốn như thế cần có vai trò tham gia quan trọng của Ban Chấp hành mở rộng. Ngoài Ban chấp hành, hội đồng chuyên môn, Hội cần lấy ý kiến của chi hội trưởng ở các tỉnh thành và hội viên, từ đó đúc kết thành một quy chế. Những người trong giới nhiếp ảnh đều hiểu rõ tác giả hay giải thưởng nào là xứng đáng, phù hợp, qua đó phần nào tránh được tình trạng “lạm phát” danh hiệu. 

Một số tác phẩm nhiếp ảnh.

- Một nhiếp ảnh gia tự hào vì đoạt kỷ lục với 1.128 giải thưởng quốc tế nhưng thực tế chuyên môn nghề lẫn chất lượng ảnh của anh ta không được đánh giá cao. Liệu sẽ gây mâu thuẫn nếu các cá nhân này nộp giải thưởng đi xét danh hiệu?

Một bộ phận nhiếp ảnh gia coi trọng giải thưởng có yếu tố quốc tế. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của tôi, nhiều giải thưởng đó được lập ra vì mục đích kinh doanh. Ban tổ chức thậm chí yêu cầu thí sinh phải nộp phí đầy đủ ngay khi nhận tác phẩm. Thực tế, giải thưởng không có giá trị nhiều nhưng không ít người thiếu thông tin vẫn mặc nhiên chấp nhận đó là giải thưởng quốc tế.

Với những sự việc này, người trong nghề nhìn vào biết ngay. Đôi khi, mọi người ngại va chạm nên không lên tiếng nhưng khi xét duyệt danh hiệu, yêu cầu xem xét chất lượng của các giải cần được chú trọng và gắt gao hơn. 

- Bên nghệ sĩ biểu diễn có huy chương, còn bên nhiếp ảnh được đánh giá khó khăn hơn vì việc quy đổi từ các giải thưởng lớn nhỏ, trong và ngoài nước. Theo anh, cần tiến hành thế nào cho hợp lý?

Đặc thù nhiếp ảnh trong nước ít giải thưởng hơn so với nghệ sĩ biểu diễn, nên có thể linh động đưa ra bảng quy đổi giải thưởng trong lĩnh vực nhiếp ảnh. Chúng ta có thể xét cả giải thưởng xuất sắc hằng năm của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam; giải thưởng hằng năm của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam; một số cuộc thi, liên hoan khác ở cấp quốc gia, khu vực, quốc tế có sự bảo trợ về chuyên môn của Hội. Ngoài ra, các huy chương, cúp của giải quốc tế cũng phải đảm bảo uy tín, chứng minh được giá trị giải thưởng. 

Giữa nhiều hồ sơ nộp lên, hội đồng chuyên ngành cần chắt lọc, đánh giá chi tiết để phân loại. 2 điều cơ bản theo tôi phải đáp ứng được là nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu phải xứng đáng và tác phẩm được công chúng biết đến. Tính công bằng chỉ tương đối nhưng qua đó đảm bảo sự sâu sát, tránh tổn thương người được trao tặng và cả người không được trao, không gây mất tình đoàn kết trong Hội.

Nguyên liệu:

- 2 con ghẹ loại vừa hay nhỏ càng ngon

- 50 gr bột năng

- 50 gr bột mì

- 1/2 muỗng cà phê bột nêm trộn chung

- Gia vị muối tiêu: 1 muỗng cà phê đường, ½ muỗng cà phê bột tỏi + muỗng cà phê tiêu + ½ muỗng cà phê muối + ½ muỗng cà phê bột nêm trộn đều.

Nước chấm: 1 muỗng canh giấm + 1 muỗng canh đường + 1 muỗng canh nước mắm + 1 muỗng canh hành lá + 1 muỗng cà phê tỏi băm + 2 trái ớt băm trộn đều.

Thực hiện:

Bước 1: Ghẹ rửa sạch gỡ mai. Cho ghẹ vào tô bột mì đảo đều cho ngấm.

Bước 2: Bắc chảo dầu lên bếp, chờ dầu nóng cho ghẹ vào chiên với lửa vừa. Khi ghẹ vàng giòn thỉ gắp ra dĩa có lót giấy thấm dầu. Trong khi ghẹ còn nóng bạn rắc muối tiêu lên ghẹ. Bạn cũng cho mai ghẹ vào chiên luôn nhé.

Bước 3: Cho ghẹ ra đĩa, lấy mai ghẹ đậy lên. Trang trí ít hoa tỉa từ củ hành tây cho đẹp.

Công thức này bạn có thể dùng cho cua rang muối. Nhưng lựa cua nhỏ nhé.

Chúc bạn và gia đình ngon miệng với ghẹ rang muối nhé!

Ông Đỗ Đình Hồng, Giám đốc Sở Văn hoá Thể thao Hà Nội cho biết, lễ hội tiếp tục khẳng định nguồn lực sáng tạo của Hà Nội bằng cách kết nối các nghệ sĩ, nhà thiết kế sáng tạo, chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như kiến trúc, mỹ thuật, âm nhạc, sân khấu, công nghệ…

Ban tổ chức mong muốn nhân dân Thủ đô cùng chung tay xây dựng Hà Nội - từ "Thành phố vì hoà bình" trở thành "Thành phố sáng tạo" của UNESCO, với nhiệm vụ trọng tâm là đặt sáng tạo vào trung tâm của sự phát triển bền vững, đưa Hà Nội trở thành Thủ đô sáng tạo của khu vực Đông Nam Á, điểm đến của tri thức và sáng tạo trên thế giới.

Những hoạt động chính tại lễ hội sẽ diễn ra tại không gian hồ Hoàn Kiếm, gồm vườn hoa Lý Thái Tổ, quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục.

Ngoài ra, Trung tâm Văn hoá Nghệ thuật số 22 phố Hàng Buồm, Trung tâm Thông tin Văn hóa Hồ Gươm, Nhà triển lãm số 45 phố Tràng Tiền, Bảo tàng Hà Nội, phố đi bộ Trịnh Công Sơn, tuyến phố đi bộ Thành cổ Sơn Tây, Trung tâm Tinh hoa Làng nghề Việt… và một số không gian sáng tạo văn hóa cũng là nơi diễn ra các hoạt động trải nghiệm, tương tác thiết kế sáng tạo, dưới hình thức triển lãm, trưng bày, tọa đàm, hội thảo chuyên đề, trình diễn văn hóa nghệ thuật…

Có thể kể đến các hoạt động tiêu biểu, như: Tọa đàm “Di sản trong Thành phố sáng tạo”, không gian trải nghiệm sáng tạo “Khoe chơi”, trình diễn và triển lãm nhiếp ảnh “Tả thanh thiên”, chuỗi các tác phẩm nghệ thuật đương đại tại 22 phố Hàng Buồm, chiếu phim và đối thoại cùng đạo diễn mang chủ đề “Ngày xưa có một nhịp cầu”…

Trong dịp này, ban tổ chức giới thiệu tới công chúng và du khách một số công trình thiết kế độc đáo, mang tính biểu tượng của lễ hội. Đó là: Không gian kiến trúc “Hội nhập” tại phố Đinh Tiên Hoàng, Không gian “cổng sáng tạo” khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, không gian “Truyền thống” khu vực Nhà bát giác… Tại các không gian này sẽ diễn ra nhiều sự kiện trưng bày, triển lãm, trình diễn, nơi người dân và du khách có thể tương tác và hình thành góc nhìn mới mẻ về Hà Nội - Thành phố sáng tạo.

Ban tổ chức sẽ phát động một số cuộc thi dành cho các nhà sáng tạo trẻ, nhằm khuyến khích sự tham gia của giới trẻ vào việc kiến thiết không gian thành phố tương lai, như: Cuộc thi Ngôi nhà mơ ước; Thiết kế nhanh - Bảo tồn và phát huy di sản nhà máy; Cuộc thi Ảnh cho thanh, thiếu niên “Hà Nội một góc nhìn”… đồng thời tổ chức trưng bày và trao giải 2 cuộc thi: Thiết kế nghệ thuật công cộng 2022 và Hà Nội sáng tạo 2022, đã phát động từ tháng 8 vừa qua.

Toàn bộ các hoạt động của lễ hội Thiết kế sáng tạo sẽ kéo dài trong khoảng 2 tuần, với lễ khai mạc diễn ra tối 11/11 tại khu vực tượng đài Vua Lý Thái Tổ.

Bước 2: Ướp tôm với 1 chút tỏi và sả băm nhỏ, một ít hạt nêm, gia vị và 1 gói cà ri.

Bước 3: Khoai lang gọt bỏ vỏ, bổ miếng, ngâm vào bát nước muối pha loãng để khoai khỏi thâm.

Bước 4: Cho khoai vào chảo rán hơi vàng các mặt (hoặc chỉ cần se các mặt), sau đó gắp ra đĩa.

Bước 5: Cà rốt, hành tây thái miếng cỡ miếng khoai lang. Tỏi băm nhỏ, sả đập dập rồi cắt khúc. Rau húng quế nhặt rửa sạch.

Bước 6: Phi thơm tỏi và sả, cho tôm vào xào qua.

Bước 7: Đổ khoảng 1 bát con nước vào nồi tôm, đun sôi sau đó thả đến khoai và cà rốt vào nồi. Đun sôi hỗn hợp trong vài phút rồi cho hành tây và nước cốt dừa vào.

Nêm thêm hạt nêm, gia vị và đun sôi thêm vài phút nữa rồi thả rau húng quế vào.

Bước 9: Cho cà ri tôm ra bát, ăn cùng bánh mì hay bún đều rất ngon.

Chúc bạn và gia đình có bữa cơm ngon miệng với tôm nấu cà ri!