Nhân là một đồng nghiệp thân thiết cũ. Hỏi Nhân, tôi mới rõ ngọn ngành.

Em ruột Nhân là sinh viên, do túng thiếu một khoản nhỏ, ngại phiền người thân, đã vay tín dụng đen qua app. Giờ lãi mẹ đẻ lãi con, em không còn khả năng trả nợ nên không chỉ chúng tôi mà hầu hết thành viên trong gia đình Nhân đều nhận được điện thoại, tin nhắn và tố cáo tương tự. Nhân ghi âm cuộc gọi, tố giác đến cơ quan công an, nhưng chủ nợ thay đổi số liên tục để quấy rối.

Cờ bạc, lô đề rồi đổ nợ; làm ăn thua lỗ, thất nghiệp; xui rủi gặp tai ương, dịch bệnh... có hàng triệu lý do đẩy con người vào túng quẫn, phải vay mượn để sinh tồn.

Ngân hàng và các tổ chức tín dụng hợp pháp đáng lẽ là địa chỉ cần tìm đến của những người túng thiếu. Nhưng các tổ chức này có yêu cầu phức tạp về hồ sơ, tài sản thế chấp, và thủ tục để giải ngân.

Vì thế, khi cần khoản vay nhỏ cho những mục đích gấp gáp, ít ai chọn vay ngân hàng; trong khi các app, tờ rơi quảng cáo dịch vụ tín dụng đen đập vào mắt họ mọi nơi. Chúng lại rất tiện lợi. Người vay chỉ cần chụp ảnh chứng minh thư hoặc căn cước công dân, sau đó dùng danh bạ điện thoại làm tài sản thế chấp, gửi qua app.

Số điện thoại của tôi đã trở thành một phần tài sản thế chấp của em ruột Nhân theo cách như vậy.

Cấp tín dụng cho cá nhân là một nghiệp vụ được quy định tại khoản 13 Điều 3 Luật Các tổ chức tín dụng 2010. Các app này cũng công bố lãi suất, còn công khai hơn cả ngân hàng, càng làm cho khách hàng tin tưởng vào tính minh bạch của nó.

Theo điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, "lãi suất vay do các bên thỏa thuận" tuy vậy các bên không được phép thỏa thuận vượt mức 20% một năm của khoản tiền vay. Vượt qua mức này sẽ trở thành hoạt động cho vay nặng lãi và có thể bị phạt tiền hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Các tổ chức tín dụng đen thường khéo léo cho vay số tiền nhỏ, tất toán nhanh với mức thu lợi nhỏ hơn quy định của pháp luật. Tiếp sau đó các app yêu cầu khách hàng ký kết hợp đồng mới, gộp các khoản lãi hình thành dư nợ gốc mới.

Người em của Nhân cũng vậy, ban đầu chỉ là khoản tiền nhỏ cho vay tính lãi theo ngày. Sau vài ngày không có tiền trả nợ, sẽ phải tất toán khoản vay, hủy hợp đồng cũ để ký hợp đồng mới với khoản vay mới là tổng số tiền còn nợ gốc cộng với lãi suất.

Từ cách làm này, người đi vay nhanh chóng mất khả năng thanh toán và bộ phận đòi nợ, với những biện pháp khủng bố tinh thần, xuất hiện.

Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thông tin và các cơ quan thực thi pháp luật nếu làm tròn trách nhiệm của mình sẽ là chỗ dựa tốt hơn cho những người yếu thế. Nhưng đến nay, tôi vẫn chỉ có thể tự đi thanh minh với những người thân quen rằng tôi không lừa đảo, quỵt nợ, xù hụi ai. Tôi không biết mình sẽ trở nên thế nào trong mắt những người mà vì nhiều lý do, tôi không thể giải thích cho họ.

Tôi cũng buộc lòng phải tắt điện thoại vào giờ đêm (dù luôn lo sợ sẽ bỏ lỡ những cuộc gọi quan trọng) khi các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thông tin bất lực trước việc chặn những số điện thoại khủng bố, những tin nhắn quảng cáo cho tín dụng đen...

Báo cáo vào 4/2018 của World Bank cho thấy, tỷ lệ vay hoặc sử dụng dịch vụ tín dụng tiêu dùng qua ngân hàng tại Việt Nam đang ở mức 21,7%. Vay từ người thân và bạn bè là 29,5%, và vay từ nguồn không chính thức lên đến 49%.

Chưa có báo cáo mới nhất, nhưng tôi tin rằng, ba năm đại dịch vừa qua thậm chí còn khiến cho nhu cầu sử dụng các khoản vay tăng mạnh hơn. Và nếu tỷ lệ trên vẫn giữ nguyên, tôi kinh hãi khi nghĩ đến chuyện những kẻ đòi nợ sẽ làm điêu đứng cuộc sống của những người nằm trong số 49% kia.

Thị trường cung cầu các gói tín dụng vi mô là có. Tuy vậy, những tổ chức tín dụng, những doanh nghiệp lớn dường như chưa quan tâm đầu tư, nên khoảng trống này là cơ hội để các app tín dụng phát triển và nở rộ.

Vậy ai là những người có nhu cầu vay các khoản tín dụng nhỏ này? Và giải pháp nào cho họ.

Thành công của Muhammad Yunus - nhà kinh tế học người Bangladesh - là bài học có thể tham khảo. Ông Yunus đã phát triển ngân hàng Grameen để cung cấp gói tín dụng vi mô. Ngân hàng cho những người nghèo vay các khoản rất nhỏ đồng thời hỗ trợ họ kiến thức quản lý kinh tế và giúp họ sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay; từ đó ông giúp rất nhiều người thoát nghèo và tỷ lệ mất vốn của ngân hàng cũng rất thấp.

Một thống kê năm 2004 cho thấy, trong gần 30 năm thành lập, Grameen đã cho người nghèo vay số tiền tương đương 4,4 tỷ USD, với tỷ lệ hoàn vốn trên 98%. Năm 2006, Muhammad Yunus và Grameen Bank được trao giải Nobel Hòa bình "vì nỗ lực tạo ra sự phát triển kinh tế và xã hội".

Mô hình tín dụng vi mô về sau được ứng dụng tại nhiều quốc gia, góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo. Việt Nam cũng từng có nhiều quỹ tín dụng nhân dân hay những mô hình tổ hợp tác giúp nhau vốn liếng làm ăn với tính chất tương tự. Tôi nghĩ sau đại dịch là lúc cần có cơ chế hỗ trợ phát triển mạnh hình thức tài chính vi mô nhằm thu hẹp đất sống của các tổ chức tín dụng xấu.

Bên cạnh đó, việc hình thành những câu lạc bộ của các hội phụ nữ, đoàn thanh niên... để chia sẻ nguồn vốn, giúp đỡ những người khó khăn tiếp cận các gói tín dụng vi mô là một giải pháp.

Ngoài quỹ bảo hiểm xã hội, các quỹ an sinh xã hội do nhà nước thành lập với trách nhiệm đóng góp cho xã hội của các mạnh thường quân, sẽ là một ý tưởng khả thi hỗ trợ người gặp khó khăn đột xuất.

Không ai đáng bị đẩy vào chỗ chết chỉ vì một tính toán sai lầm về tài chính. Khi một người khốn cùng chỉ còn biết bấu víu vào tín dụng đen, "vòi bạch tuộc" của nó có thể sẽ cuốn cuộc đời nhiều người khác vào bi kịch.

Vũ Ngọc Bảo

Những cuộc gọi cho tôi để đòi nợ réo liên tục, bất kể ngày đêm. Hơn thế, ảnh của tôi và Nhân - kèm theo đơn tố giác chúng tôi đang tham gia vào một tổ chức lừa đảo, quỵt nợ và xù hụi - cũng xuất hiện trên mạng xã hội, với yêu cầu nếu thấy chúng tôi ở đâu, "vui lòng thông báo cho cơ quan công an để bắt giữ".

Nhân là một đồng nghiệp thân thiết cũ. Hỏi Nhân, tôi mới rõ ngọn ngành.

Em ruột Nhân là sinh viên, do túng thiếu một khoản nhỏ, ngại phiền người thân, đã vay tín dụng đen qua app. Giờ lãi mẹ đẻ lãi con, em không còn khả năng trả nợ nên không chỉ chúng tôi mà hầu hết thành viên trong gia đình Nhân đều nhận được điện thoại, tin nhắn và tố cáo tương tự. Nhân ghi âm cuộc gọi, tố giác đến cơ quan công an, nhưng chủ nợ thay đổi số liên tục để quấy rối.

Cờ bạc, lô đề rồi đổ nợ; làm ăn thua lỗ, thất nghiệp; xui rủi gặp tai ương, dịch bệnh... có hàng triệu lý do đẩy con người vào túng quẫn, phải vay mượn để sinh tồn.

Ngân hàng và các tổ chức tín dụng hợp pháp đáng lẽ là địa chỉ cần tìm đến của những người túng thiếu. Nhưng các tổ chức này có yêu cầu phức tạp về hồ sơ, tài sản thế chấp, và thủ tục để giải ngân.

Vì thế, khi cần khoản vay nhỏ cho những mục đích gấp gáp, ít ai chọn vay ngân hàng; trong khi các app, tờ rơi quảng cáo dịch vụ tín dụng đen đập vào mắt họ mọi nơi. Chúng lại rất tiện lợi. Người vay chỉ cần chụp ảnh chứng minh thư hoặc căn cước công dân, sau đó dùng danh bạ điện thoại làm tài sản thế chấp, gửi qua app.

Số điện thoại của tôi đã trở thành một phần tài sản thế chấp của em ruột Nhân theo cách như vậy.

Cấp tín dụng cho cá nhân là một nghiệp vụ được quy định tại khoản 13 Điều 3 Luật Các tổ chức tín dụng 2010. Các app này cũng công bố lãi suất, còn công khai hơn cả ngân hàng, càng làm cho khách hàng tin tưởng vào tính minh bạch của nó.

Theo điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, "lãi suất vay do các bên thỏa thuận" tuy vậy các bên không được phép thỏa thuận vượt mức 20% một năm của khoản tiền vay. Vượt qua mức này sẽ trở thành hoạt động cho vay nặng lãi và có thể bị phạt tiền hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Các tổ chức tín dụng đen thường khéo léo cho vay số tiền nhỏ, tất toán nhanh với mức thu lợi nhỏ hơn quy định của pháp luật. Tiếp sau đó các app yêu cầu khách hàng ký kết hợp đồng mới, gộp các khoản lãi hình thành dư nợ gốc mới.

Người em của Nhân cũng vậy, ban đầu chỉ là khoản tiền nhỏ cho vay tính lãi theo ngày. Sau vài ngày không có tiền trả nợ, sẽ phải tất toán khoản vay, hủy hợp đồng cũ để ký hợp đồng mới với khoản vay mới là tổng số tiền còn nợ gốc cộng với lãi suất.

Từ cách làm này, người đi vay nhanh chóng mất khả năng thanh toán và bộ phận đòi nợ, với những biện pháp khủng bố tinh thần, xuất hiện.

Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thông tin và các cơ quan thực thi pháp luật nếu làm tròn trách nhiệm của mình sẽ là chỗ dựa tốt hơn cho những người yếu thế. Nhưng đến nay, tôi vẫn chỉ có thể tự đi thanh minh với những người thân quen rằng tôi không lừa đảo, quỵt nợ, xù hụi ai. Tôi không biết mình sẽ trở nên thế nào trong mắt những người mà vì nhiều lý do, tôi không thể giải thích cho họ.

Tôi cũng buộc lòng phải tắt điện thoại vào giờ đêm (dù luôn lo sợ sẽ bỏ lỡ những cuộc gọi quan trọng) khi các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thông tin bất lực trước việc chặn những số điện thoại khủng bố, những tin nhắn quảng cáo cho tín dụng đen...

Báo cáo vào 4/2018 của World Bank cho thấy, tỷ lệ vay hoặc sử dụng dịch vụ tín dụng tiêu dùng qua ngân hàng tại Việt Nam đang ở mức 21,7%. Vay từ người thân và bạn bè là 29,5%, và vay từ nguồn không chính thức lên đến 49%.

Chưa có báo cáo mới nhất, nhưng tôi tin rằng, ba năm đại dịch vừa qua thậm chí còn khiến cho nhu cầu sử dụng các khoản vay tăng mạnh hơn. Và nếu tỷ lệ trên vẫn giữ nguyên, tôi kinh hãi khi nghĩ đến chuyện những kẻ đòi nợ sẽ làm điêu đứng cuộc sống của những người nằm trong số 49% kia.

Thị trường cung cầu các gói tín dụng vi mô là có. Tuy vậy, những tổ chức tín dụng, những doanh nghiệp lớn dường như chưa quan tâm đầu tư, nên khoảng trống này là cơ hội để các app tín dụng phát triển và nở rộ.

Vậy ai là những người có nhu cầu vay các khoản tín dụng nhỏ này? Và giải pháp nào cho họ.

Thành công của Muhammad Yunus - nhà kinh tế học người Bangladesh - là bài học có thể tham khảo. Ông Yunus đã phát triển ngân hàng Grameen để cung cấp gói tín dụng vi mô. Ngân hàng cho những người nghèo vay các khoản rất nhỏ đồng thời hỗ trợ họ kiến thức quản lý kinh tế và giúp họ sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay; từ đó ông giúp rất nhiều người thoát nghèo và tỷ lệ mất vốn của ngân hàng cũng rất thấp.

Một thống kê năm 2004 cho thấy, trong gần 30 năm thành lập, Grameen đã cho người nghèo vay số tiền tương đương 4,4 tỷ USD, với tỷ lệ hoàn vốn trên 98%. Năm 2006, Muhammad Yunus và Grameen Bank được trao giải Nobel Hòa bình "vì nỗ lực tạo ra sự phát triển kinh tế và xã hội".

Mô hình tín dụng vi mô về sau được ứng dụng tại nhiều quốc gia, góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo. Việt Nam cũng từng có nhiều quỹ tín dụng nhân dân hay những mô hình tổ hợp tác giúp nhau vốn liếng làm ăn với tính chất tương tự. Tôi nghĩ sau đại dịch là lúc cần có cơ chế hỗ trợ phát triển mạnh hình thức tài chính vi mô nhằm thu hẹp đất sống của các tổ chức tín dụng xấu.

Bên cạnh đó, việc hình thành những câu lạc bộ của các hội phụ nữ, đoàn thanh niên... để chia sẻ nguồn vốn, giúp đỡ những người khó khăn tiếp cận các gói tín dụng vi mô là một giải pháp.

Ngoài quỹ bảo hiểm xã hội, các quỹ an sinh xã hội do nhà nước thành lập với trách nhiệm đóng góp cho xã hội của các mạnh thường quân, sẽ là một ý tưởng khả thi hỗ trợ người gặp khó khăn đột xuất.

Không ai đáng bị đẩy vào chỗ chết chỉ vì một tính toán sai lầm về tài chính. Khi một người khốn cùng chỉ còn biết bấu víu vào tín dụng đen, "vòi bạch tuộc" của nó có thể sẽ cuốn cuộc đời nhiều người khác vào bi kịch.

Vũ Ngọc Bảo

Chỉ lác đác vài bàn có khách ngồi ăn. Thường thì vào giờ ăn trưa một ngày cuối tuần ở đây hiếm khi có cảnh này.

Một nhân viên lao công cho biết, 2-3 ngày nay chị nhận thấy lượng khách có giảm xuống. 'Mấy hôm mồng 4, mồng 5 Tết, khách đông nghịt' - chị kể.

Một nhân viên bảo vệ thì cho rằng, có thể do vừa mới ra Tết nên người dân chưa có nhu cầu đi siêu thị, ăn uống nhiều.

Nhiều quán cà phê cũng trong tình trạng tương tự.

Một quán trà chanh ở khu vực La Khê, Hà Đông tối thứ Bảy đìu hiu lạ thường.

Lo sợ lây lan dịch virus corona, nhiều người dân thủ đô tránh tới những nơi đông người.

Một con đường vắng vẻ ở khu vực Hà Đông sáng ngày thứ Bảy.

Thông báo về dịch virus corona trên bảng tin của một trung tâm thương mại.

Trung tâm thương mại này cũng trang bị đầy đủ nước sát trùng ở các lối ra vào.

Người dân thủ đô nếu phải đến chỗ đông người vào thời điểm này đều rất cẩn trọng.

Chai cồn rửa tay được cư dân đặt ở hành lang một toà nhà chung cư để tất cả mọi người đều được khử trùng trước khi về nhà.

Tới các trung tâm thương mại, siêu thị thời điểm này đều thấy hầu hết người dân đeo khẩu trang.

Nhân viên các nhà hàng cũng bịt kín.

Dân công sở đau đầu tìm cách ứng phó khi cho con nghỉ học vì virus corona

 Gửi con về quê, thuê người giúp việc hoặc bố mẹ thay nhau nghỉ làm để trông con… là phương án tạm thời của các phụ huynh giai đoạn dịch viêm phổi Vũ Hán.

12h30 phút ngày thứ Bảy ở khu vực ăn uống của một trung tâm thương mại lớn ở Hà Nội, nhiều dãy bàn dài vắng khách.

Chỉ lác đác vài bàn có khách ngồi ăn. Thường thì vào giờ ăn trưa một ngày cuối tuần ở đây hiếm khi có cảnh này.

Một nhân viên lao công cho biết, 2-3 ngày nay chị nhận thấy lượng khách có giảm xuống. 'Mấy hôm mồng 4, mồng 5 Tết, khách đông nghịt' - chị kể.

Một nhân viên bảo vệ thì cho rằng, có thể do vừa mới ra Tết nên người dân chưa có nhu cầu đi siêu thị, ăn uống nhiều.

Nhiều quán cà phê cũng trong tình trạng tương tự.

Một quán trà chanh ở khu vực La Khê, Hà Đông tối thứ Bảy đìu hiu lạ thường.

Lo sợ lây lan dịch virus corona, nhiều người dân thủ đô tránh tới những nơi đông người.

Một con đường vắng vẻ ở khu vực Hà Đông sáng ngày thứ Bảy.

Thông báo về dịch virus corona trên bảng tin của một trung tâm thương mại.

Trung tâm thương mại này cũng trang bị đầy đủ nước sát trùng ở các lối ra vào.

Người dân thủ đô nếu phải đến chỗ đông người vào thời điểm này đều rất cẩn trọng.

Chai cồn rửa tay được cư dân đặt ở hành lang một toà nhà chung cư để tất cả mọi người đều được khử trùng trước khi về nhà.

Tới các trung tâm thương mại, siêu thị thời điểm này đều thấy hầu hết người dân đeo khẩu trang.

Nhân viên các nhà hàng cũng bịt kín.

Dân công sở đau đầu tìm cách ứng phó khi cho con nghỉ học vì virus corona

 Gửi con về quê, thuê người giúp việc hoặc bố mẹ thay nhau nghỉ làm để trông con… là phương án tạm thời của các phụ huynh giai đoạn dịch viêm phổi Vũ Hán.

20 năm trước, ông Thiệp từng bị mọi người gọi là "khùng"  vì đi trồng những thứ cây không biết đến bao giờ cho gạo, cho tiền thì đến nay sau khi có khu rừng với nhiều loài gỗ quý giá trị cả tỷ bạc, mọi người ai cũng đều cảm phục ý chí, nghị lực của ông.

Do đã điện thoại hẹn trước nên khi chúng tôi đến ông Thiệp đã ra tận quốc lộ 6 đón. Trong ngôi nhà khang trang mới xây, rót ly trà mời chúng tôi, ông Thiệp khoát tay ra khu rừng xanh ngút ngàn đằng sau nhà và nói với giọng thấp thỏm: "Thời tiết khô hạn quá! Đã mấy tuần nay chưa đêm nào tôi được yên giấc. Đêm nào 2 vợ chồng tôi cũng bồn chồn và lo lắng vì sợ thời tiết khô hanh thế này dễ gây cháy rừng. Bởi bao tâm huyết của gia đình tôi đều dồn hết vào cánh rừng với hàng ngàn cây gỗ quý này". 

Theo ông Thiệp, đã có người sẵn sàng trả tiền tỷ để mua diện tích rừng trồng toàn các loài gỗ quý như nghiến, lát, tếch...nhưng ông vẫn không chịu bán.

Tiếp tục câu chuyện với chúng tôi, ông Thiệp kể: "Năm 1996, Đảng và Nhà nước có chủ trương giao đất, giao rừng cho các hộ dân sinh sống gần rừng, tôi đã mạnh dạn nhận 18ha để chăm sóc và bảo vệ. Khi đó, rừng ở 2 núi đằng sau nhà chủ yếu đồi trọc, cây bụi và dây leo, những cây gỗ nghiến cổ thụ người ôm không xuể gần như bị phá hết, chỉ còn lại các cây nghiến con to bằng cổ tay". 

Ông Thiệp cho biết, lúc mới trồng cây lát chỉ to bằng gần cổ tay, nhưng đến nay, các cây gỗ lát đã có chu vi gần 40cm.

Sau khi được giao rừng, ngày ngày ông Thiệp lại ngược dốc lên núi, cứ chỗ nào trống là ông nhổ thêm cây nghiến  và mua thêm cây lát ở ngoài về trồng. Cứ như vậy, ngày qua ngày, ông Thiệp đã trồng được gần 1.000 cây gỗ nghiến; trên 1.300 cây gỗ lát.

"Trước đây, khu núi đá này toàn rừng cây gỗ nghiến, tôi cứ nghĩ trồng xong sẽ sống hết nhưng không biết kiểu gì trong số cây nghiến tôi trồng chỉ sống được một nửa, còn cây lát thì sống gần hết" - ông Thiệp nhớ lại. 

Một trong những cây tếch to lớn do chính tay ông Thiệp trồng.

Ông Thiệp cho biết: "Năm 2002, 18ha rừng được giao cho gia đình tôi chính được cấp sổ đỏ. Lúc này, tôi mua thêm cả nghìn cây tếch và cây gỗ lõi thọ về trồng. Sau hơn 20 năm trồng và chăm sóc, đến nay, số lượng cây nghiến, cây lát to nhất cũng đạt chu vi khoảng 40cm; còn lại cây tếch, lát cũng to bằng thân người trưởng thành. 

Khu rừng tếch của gia đình ông Thiệp hiện đã to bằng vòng tay người ôm, thân cây thẳng tắp như những cột chống trời.

Để chứng minh cho lời nói của mình, ông Thiệp ngỏ ý mời chúng tôi ngược dốc lên núi để mục sở thị khu rừng gỗ quý của ông. Khoảng 15 phút leo con dốc thẳng đứng như lên trời, trước mắt chúng tôi là cả khu rừng xanh. Các loài cây gỗ quý đều có thân cây to và đều thẳng tắp như những cột chống trời.  

Hiện, ông Thiệp có 1.200 cây lát, 500 cây nghiến và hơn 4.000 cây tếch, cây gỗ lõi thọ. 

Sải những bước chân thoăn thoắt ôm lấy một cây to bằng thân người, ông Thiệp tự hào bảo: Toàn bộ khu này là cây lõi thọ, dưới tán tôi trồng cây sa nhân; phía trên khu trồng cây lõi thọ là khu trồng cây tếch,cây lát và ở tít trên đỉnh núi đá kia là cây nghiến. Tất cả những cây này đều có tuổi từ 18 năm trở lên. Khoảng 10 năm nữa, cây lõi thọ và tếch đủ thời gian khai thác, cả khu này giá thấp nhất cũng từ 5 tỷ đồng trở lên. 

Từ chỗ chỉ là đồi trọc, đến nay vào tay ông Thiệp, rừng đã được phục hồi và phủ kín màu xanh của nhiều loài cây gỗ quý.

Bên cạnh đó, khu rừng của ông Thiệp thuộc lưu vực sông Đà, mỗi năm, cứ "đều như vắt chanh" ông lại bỏ túi 9 triệu đồng từ tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng từ ngành chức năng.

"Mùa hanh khô, cán bộ kiểm lâm lo gấp 10 lần thì tôi lo gấp 100 lần bởi nếu xảy ra cháy rừng tôi là người thiệt hại hơn cả. Ngày nào tôi cũng phải tuần rừng 24/24. Những ngày bận quá thì phải móc hầu bao ra thuê người khác trông coi hộ, nếu xảy ra cháy là mất ăn ngay..." - ông Thiệp bộc bạch.

Trước khi chia tay chúng tôi, đứng dưới tán rừng gỗ quý cao vút tỏa bóng mát, ông Thiệp quả quyết: "Trong thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục chăm sóc, bảo vệ tốt khu rừng của mình và trồng mới thêm những diện tích đất trống còn lại để khôi phục những cánh rừng nguyên sinh trước đây. Qua đó, góp phần giữ gìn "lá phổi xanh" chung cho mọi người...". 

Cụ ông Sài Gòn hơn 40 năm ăn ngủ cạnh hàng chục ngôi mộ

 Chiếc giường ngủ của ông Mỹ đặt cạnh những ngôi mộ, ngăn cách nhau bởi một bức tường.  

Chúng tôi từng nghe nhiều người kể về ông Bùi Văn Thiệp ở bản Kiến Xương, xã Phổng Lái, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La. Hiện, ông  đang sở hữu hàng ngàn cây gỗ quý như nghiến, lát, tếch, lõi thọ... có giá trị hàng tỷ đồng.

Những năm 1996, ông Thiệp từng bị mọi người gọi là "khùng", vì thời đó đói nghèo khắp nơi, ăn không đủ no,  nhiều nhà chỉ lo kiếm kế sinh nhai trước mắt, nhưng ông Thiệp lại ngày ngày "mò" lên lên núi đá trồng cây gỗ nghiến, cây gỗ lát. 

20 năm trước, ông Thiệp từng bị mọi người gọi là "khùng"  vì đi trồng những thứ cây không biết đến bao giờ cho gạo, cho tiền thì đến nay sau khi có khu rừng với nhiều loài gỗ quý giá trị cả tỷ bạc, mọi người ai cũng đều cảm phục ý chí, nghị lực của ông.

Do đã điện thoại hẹn trước nên khi chúng tôi đến ông Thiệp đã ra tận quốc lộ 6 đón. Trong ngôi nhà khang trang mới xây, rót ly trà mời chúng tôi, ông Thiệp khoát tay ra khu rừng xanh ngút ngàn đằng sau nhà và nói với giọng thấp thỏm: "Thời tiết khô hạn quá! Đã mấy tuần nay chưa đêm nào tôi được yên giấc. Đêm nào 2 vợ chồng tôi cũng bồn chồn và lo lắng vì sợ thời tiết khô hanh thế này dễ gây cháy rừng. Bởi bao tâm huyết của gia đình tôi đều dồn hết vào cánh rừng với hàng ngàn cây gỗ quý này". 

Theo ông Thiệp, đã có người sẵn sàng trả tiền tỷ để mua diện tích rừng trồng toàn các loài gỗ quý như nghiến, lát, tếch...nhưng ông vẫn không chịu bán.

Tiếp tục câu chuyện với chúng tôi, ông Thiệp kể: "Năm 1996, Đảng và Nhà nước có chủ trương giao đất, giao rừng cho các hộ dân sinh sống gần rừng, tôi đã mạnh dạn nhận 18ha để chăm sóc và bảo vệ. Khi đó, rừng ở 2 núi đằng sau nhà chủ yếu đồi trọc, cây bụi và dây leo, những cây gỗ nghiến cổ thụ người ôm không xuể gần như bị phá hết, chỉ còn lại các cây nghiến con to bằng cổ tay". 

Ông Thiệp cho biết, lúc mới trồng cây lát chỉ to bằng gần cổ tay, nhưng đến nay, các cây gỗ lát đã có chu vi gần 40cm.

Sau khi được giao rừng, ngày ngày ông Thiệp lại ngược dốc lên núi, cứ chỗ nào trống là ông nhổ thêm cây nghiến  và mua thêm cây lát ở ngoài về trồng. Cứ như vậy, ngày qua ngày, ông Thiệp đã trồng được gần 1.000 cây gỗ nghiến; trên 1.300 cây gỗ lát.

"Trước đây, khu núi đá này toàn rừng cây gỗ nghiến, tôi cứ nghĩ trồng xong sẽ sống hết nhưng không biết kiểu gì trong số cây nghiến tôi trồng chỉ sống được một nửa, còn cây lát thì sống gần hết" - ông Thiệp nhớ lại. 

Một trong những cây tếch to lớn do chính tay ông Thiệp trồng.

Ông Thiệp cho biết: "Năm 2002, 18ha rừng được giao cho gia đình tôi chính được cấp sổ đỏ. Lúc này, tôi mua thêm cả nghìn cây tếch và cây gỗ lõi thọ về trồng. Sau hơn 20 năm trồng và chăm sóc, đến nay, số lượng cây nghiến, cây lát to nhất cũng đạt chu vi khoảng 40cm; còn lại cây tếch, lát cũng to bằng thân người trưởng thành. 

Khu rừng tếch của gia đình ông Thiệp hiện đã to bằng vòng tay người ôm, thân cây thẳng tắp như những cột chống trời.

Để chứng minh cho lời nói của mình, ông Thiệp ngỏ ý mời chúng tôi ngược dốc lên núi để mục sở thị khu rừng gỗ quý của ông. Khoảng 15 phút leo con dốc thẳng đứng như lên trời, trước mắt chúng tôi là cả khu rừng xanh. Các loài cây gỗ quý đều có thân cây to và đều thẳng tắp như những cột chống trời.  

Hiện, ông Thiệp có 1.200 cây lát, 500 cây nghiến và hơn 4.000 cây tếch, cây gỗ lõi thọ. 

Sải những bước chân thoăn thoắt ôm lấy một cây to bằng thân người, ông Thiệp tự hào bảo: Toàn bộ khu này là cây lõi thọ, dưới tán tôi trồng cây sa nhân; phía trên khu trồng cây lõi thọ là khu trồng cây tếch,cây lát và ở tít trên đỉnh núi đá kia là cây nghiến. Tất cả những cây này đều có tuổi từ 18 năm trở lên. Khoảng 10 năm nữa, cây lõi thọ và tếch đủ thời gian khai thác, cả khu này giá thấp nhất cũng từ 5 tỷ đồng trở lên. 

Từ chỗ chỉ là đồi trọc, đến nay vào tay ông Thiệp, rừng đã được phục hồi và phủ kín màu xanh của nhiều loài cây gỗ quý.

Bên cạnh đó, khu rừng của ông Thiệp thuộc lưu vực sông Đà, mỗi năm, cứ "đều như vắt chanh" ông lại bỏ túi 9 triệu đồng từ tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng từ ngành chức năng.

"Mùa hanh khô, cán bộ kiểm lâm lo gấp 10 lần thì tôi lo gấp 100 lần bởi nếu xảy ra cháy rừng tôi là người thiệt hại hơn cả. Ngày nào tôi cũng phải tuần rừng 24/24. Những ngày bận quá thì phải móc hầu bao ra thuê người khác trông coi hộ, nếu xảy ra cháy là mất ăn ngay..." - ông Thiệp bộc bạch.

Trước khi chia tay chúng tôi, đứng dưới tán rừng gỗ quý cao vút tỏa bóng mát, ông Thiệp quả quyết: "Trong thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục chăm sóc, bảo vệ tốt khu rừng của mình và trồng mới thêm những diện tích đất trống còn lại để khôi phục những cánh rừng nguyên sinh trước đây. Qua đó, góp phần giữ gìn "lá phổi xanh" chung cho mọi người...". 

Cụ ông Sài Gòn hơn 40 năm ăn ngủ cạnh hàng chục ngôi mộ

 Chiếc giường ngủ của ông Mỹ đặt cạnh những ngôi mộ, ngăn cách nhau bởi một bức tường.