Trước đó, 2 nhân viên của phòng khám bị người dân phát hiện đốt rác thải y tế(chai, lọ đựng thuốc) và một số hóa đơn chứng từ liên quan đến việc khám chữa bệnh cho bệnh nhân tại khu vực bờ sông Sài Gòn, nằm trong khu tái định cư An Sơn (xã An Sơn, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương). 

Khi bị người dân chất vấn về việc đốt rác thải y tế, hai nhân viên trả lời do thấy nhiều người đốt nên mình cũng đốt rồi lên xe ô tô bán tải rời đi.

Trong số giấy tờ bị đốt có nhiều hóa đơn, biên nhận liên quan đến kê đơn thuốc, thu tiền của bệnh nhân từ khoảng tháng 9.

Sau khi sự việc bị phát giác, cơ quan chức năng đã vào cuộc kiểm tra. Tại buổi làm việc, nhân viên phòng khám cho rằng đang đi câu cá dọc sông Sài Gòn, thấy giấy tờ và chai lọ trên xe không còn dùng nên đem đốt.

Đại diện Phòng khám Đa khoa Nguyễn Trãi - Thủ Dầu Một cho biết không chỉ đạo nhân viên đốt rác thải y tế. Việc xử lý chất thải tại phòng khám đã được hợp đồng với đơn vị có chức năng thu gom, xử lý trong ngày theo đúng trình tự.

Đoàn kiểm tra liên ngành đã lập biên bản sự việc, đồng thời tiếp tục xác minh xử lý.

Một phòng khám ở Đồng Nai bị tước giấy phép 3 tháng, phạt 70 triệu đồng

Chiều nay (17/10), Đoàn kiểm tra liên ngành gồm Thanh tra Sở Y tế, Sở Tài nguyên và Môi trường và phòng nghiệp vụ của Công an tỉnh Bình Dương, Công an TP Thủ Dầu Một đã tổ chức kiểm tra, làm việc với Phòng khám Đa khoa Nguyễn Trãi - Thủ Dầu Một để xác minh, làm rõ dấu hiệu bất thường trong hoạt động của phòng khám này.

Trước đó, 2 nhân viên của phòng khám bị người dân phát hiện đốt rác thải y tế(chai, lọ đựng thuốc) và một số hóa đơn chứng từ liên quan đến việc khám chữa bệnh cho bệnh nhân tại khu vực bờ sông Sài Gòn, nằm trong khu tái định cư An Sơn (xã An Sơn, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương). 

Khi bị người dân chất vấn về việc đốt rác thải y tế, hai nhân viên trả lời do thấy nhiều người đốt nên mình cũng đốt rồi lên xe ô tô bán tải rời đi.

Trong số giấy tờ bị đốt có nhiều hóa đơn, biên nhận liên quan đến kê đơn thuốc, thu tiền của bệnh nhân từ khoảng tháng 9.

Sau khi sự việc bị phát giác, cơ quan chức năng đã vào cuộc kiểm tra. Tại buổi làm việc, nhân viên phòng khám cho rằng đang đi câu cá dọc sông Sài Gòn, thấy giấy tờ và chai lọ trên xe không còn dùng nên đem đốt.

Đại diện Phòng khám Đa khoa Nguyễn Trãi - Thủ Dầu Một cho biết không chỉ đạo nhân viên đốt rác thải y tế. Việc xử lý chất thải tại phòng khám đã được hợp đồng với đơn vị có chức năng thu gom, xử lý trong ngày theo đúng trình tự.

Đoàn kiểm tra liên ngành đã lập biên bản sự việc, đồng thời tiếp tục xác minh xử lý.

Một phòng khám ở Đồng Nai bị tước giấy phép 3 tháng, phạt 70 triệu đồng

Tại kế hoạch này, Bộ Giao thông vận tải đã xác định rõ 1 trong 7 nhiệm vụ trọng tâm trong năm nay là hoàn thiện để tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho ứng dụng CNTT trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, phát triển Chính phủ số và bảo đảm an toàn thông tin mạng tại Bộ.

Theo đó, sau khi Chiến lược dữ liệu quốc gia được ban hành, Trung tâm CNTT của Bộ Giao thông vận tải sẽ xây dựng Chiến lược dữ liệu, kế hoạch phát triển dữ liệu, các cơ sở dữ liệu, dữ liệu mở Bộ Giao thông vận tải đảm bảo phù hợp với chiến lược quốc gia. Trung tâm CNTT cũng được giao chủ trì việc xây dựng Chiến lược phát triển cơ sở hạ tầng dữ liệu ngành Giao thông vận tải.

Cùng với đó, sẽ xây dựng, ban hành các quy định hướng dẫn về thu thập, xử lý, tổng hợp thông tin hỗ trợ quản lý, điều hành tại các cấp quản lý của ngành Giao thông vận tải nhằm triển khai Nghị định 47 năm 2020 của Chính phủ về kết nối và chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước.

Về phát triển hạ tầng số, trong năm 2022, Bộ Giao thông vận tải sẽ tập trung nâng cấp, mở rộng hệ thống hạ tầng kỹ thuật CNTT cho Trung tâm dữ liệu tập trung của Bộ và các đơn vị thuộc Bộ, hướng tới vận hành theo mô hình điện toán đám mây, bảo đảm vận hành các hệ thống thông tin, CSDL do các đơn vị chuyên ngành quản lý. Đồng thời, xây dựng hệ thống mạng diện rộng, mạng truyền số liệu chuyên dùng cấp II của Bộ Giao thông vận tải.

Bộ Giao thông vận tải sắp tới cũng sẽ tiếp tục triển khai mở rộng, hoàn thiện nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu (LGSP) của Bộ Giao thông vận tải bảo đảm kết nối thông suốt với nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu quốc gia (NGSP) để phục vụ phát triển Chính phủ số.

Cơ bản hoàn thành 2 CSDL nền tảng dùng chung trong năm nay

Đáng chú ý, đối với việc triển khai nhóm nhiệm vụ về phát triển dữ liệu, dự kiến ngay trong năm 2022, cùng với việc triển khai thử nghiệm Cổng dữ liệu mở của Bộ, Bộ Giao thông vận tải sẽ cơ bản hoàn thành xây dựng các CSDL nghiệp vụ và CSDL nền tảng dùng chung về phương tiện, người điều khiển phương tiện; bước đầu hình thành CSDL kết cấu hạ tầng giao thông và CSDL doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Song song đó, sẽ đổi mới kỹ thuật, thúc đẩy việc ứng dụng thử nghiệm các công nghệ mới về trí tuệ nhân tạo trong việc phân tích dữ liệu, đưa ra các số liệu dự báo hỗ trợ công tác quy hoạch phát triển và chỉ đạo điều hành công việc của cơ quan.

Trong năm 2021, một trong những kết quả nổi bật trong hoạt động chuyển đổi số của ngành Giao thông vận tải chính là đã bước đầu hình thành các CSDL dùng chung, CSDL chuyên ngành phục vụ công tác quản lý, điều hành của các đơn vị; chia sẻ dữ liệu với các đơn vị ngoài ngành Giao thông vận tải.

Thông tin về hiện trạng xây dựng 4 bộ CSDL nền tảng dùng chung của ngành giao thông vận tải, Trung tâm CNTT cho hay, đến trung tuần tháng 10/2021, với CSDL kết cấu hạ tầng giao thông, đã cơ bản hoàn thành xây dựng CSDL kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ gồm 7.354 cầu đường bộ; tình trạng mặt đường của 24.598 km đường; 32 loại tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Hiện Bộ Giao thông vận tải đang triển khai xây dựng CSDL kết cấu hạ tầng hàng hải, hàng không, đường thuỷ nội địa, đường sắt.

Với CSDL phương tiện, đã hoàn thành dữ liệu quản lý 1.570 phương tiện hàng hải; 235.000 phương tiện thuỷ nội địa; 4.416.908 phương tiện đường bộ (xe ô tô); 5.823 phương tiện đường sắt; 264 phương tiện hàng không. Đang tiếp tục chuẩn hóa dữ liệu và kết nối dữ liệu giữa các lĩnh vực để dùng chung.

Về CSDL người điều khiển phương tiện: Đã hoàn thành dữ liệu quản lý 48.876.253 người điều khiển mô tô; 10.268.842 người điều khiển ô tô; 2.973 người điều khiển phương tiện hàng không; 81.302 người điều khiển phương tiện hàng hải. Đang triển khai xây dựng CSDL người điều khiển phương tiện đường thuỷ nội địa và chuẩn hóa, kết nối dữ liệu dùng chung.

Đối với CSDL doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao thông vận tải, Bộ Giao thông vận tải cũng đã hoàn thành dữ liệu quản lý 91.832 doanh nghiệp, hợp tác xã vận tải đường bộ; và đang triển khai xây dựng CSDL doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực hàng hải, hàng không, đường thuỷ nội địa, đường sắt.

Vân Anh

Ngân hàng Nhà nước, Bộ GTVT dẫn đầu về đảm bảo an toàn thông tin mạng

Cùng với 7 tỉnh, thành phố đạt loại A ở khối địa phương, ở khối các bộ ngành, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Giao thông Vận tải là 2 đơn vị xếp loại A về mức độ sẵn sàng đảm bảo an toàn thông tin mạng năm 2020.

Sẽ xây dựng chiến lược phát triển cơ sở hạ tầng dữ liệu ngành Giao thông

Nhiệm vụ triển khai xây dựng và đưa vào vận hành thử nghiệm Cổng dữ liệu mở Bộ Giao thông vận tải đã được giao cho Trung tâm CNTT của Bộ chủ trì thực hiện. Đây là một nội dung trong kế hoạch Phát triển Chính phủ số và bảo đảm an toàn thông tin mạng của Bộ Giao thông vận tải năm 2022 mới được ban hành.

Phát triển dữ liệu được xác định là 1 nhiệm vụ trọng tâm của kế hoạch Phát triển Chính phủ số và bảo đảm an toàn thông tin mạng của Bộ Giao thông vận tải năm 2022. (Ảnh minh họa)

Tại kế hoạch này, Bộ Giao thông vận tải đã xác định rõ 1 trong 7 nhiệm vụ trọng tâm trong năm nay là hoàn thiện để tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho ứng dụng CNTT trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, phát triển Chính phủ số và bảo đảm an toàn thông tin mạng tại Bộ.

Theo đó, sau khi Chiến lược dữ liệu quốc gia được ban hành, Trung tâm CNTT của Bộ Giao thông vận tải sẽ xây dựng Chiến lược dữ liệu, kế hoạch phát triển dữ liệu, các cơ sở dữ liệu, dữ liệu mở Bộ Giao thông vận tải đảm bảo phù hợp với chiến lược quốc gia. Trung tâm CNTT cũng được giao chủ trì việc xây dựng Chiến lược phát triển cơ sở hạ tầng dữ liệu ngành Giao thông vận tải.

Cùng với đó, sẽ xây dựng, ban hành các quy định hướng dẫn về thu thập, xử lý, tổng hợp thông tin hỗ trợ quản lý, điều hành tại các cấp quản lý của ngành Giao thông vận tải nhằm triển khai Nghị định 47 năm 2020 của Chính phủ về kết nối và chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước.

Về phát triển hạ tầng số, trong năm 2022, Bộ Giao thông vận tải sẽ tập trung nâng cấp, mở rộng hệ thống hạ tầng kỹ thuật CNTT cho Trung tâm dữ liệu tập trung của Bộ và các đơn vị thuộc Bộ, hướng tới vận hành theo mô hình điện toán đám mây, bảo đảm vận hành các hệ thống thông tin, CSDL do các đơn vị chuyên ngành quản lý. Đồng thời, xây dựng hệ thống mạng diện rộng, mạng truyền số liệu chuyên dùng cấp II của Bộ Giao thông vận tải.

Bộ Giao thông vận tải sắp tới cũng sẽ tiếp tục triển khai mở rộng, hoàn thiện nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu (LGSP) của Bộ Giao thông vận tải bảo đảm kết nối thông suốt với nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu quốc gia (NGSP) để phục vụ phát triển Chính phủ số.

Cơ bản hoàn thành 2 CSDL nền tảng dùng chung trong năm nay

Đáng chú ý, đối với việc triển khai nhóm nhiệm vụ về phát triển dữ liệu, dự kiến ngay trong năm 2022, cùng với việc triển khai thử nghiệm Cổng dữ liệu mở của Bộ, Bộ Giao thông vận tải sẽ cơ bản hoàn thành xây dựng các CSDL nghiệp vụ và CSDL nền tảng dùng chung về phương tiện, người điều khiển phương tiện; bước đầu hình thành CSDL kết cấu hạ tầng giao thông và CSDL doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Song song đó, sẽ đổi mới kỹ thuật, thúc đẩy việc ứng dụng thử nghiệm các công nghệ mới về trí tuệ nhân tạo trong việc phân tích dữ liệu, đưa ra các số liệu dự báo hỗ trợ công tác quy hoạch phát triển và chỉ đạo điều hành công việc của cơ quan.

Trong năm 2021, một trong những kết quả nổi bật trong hoạt động chuyển đổi số của ngành Giao thông vận tải chính là đã bước đầu hình thành các CSDL dùng chung, CSDL chuyên ngành phục vụ công tác quản lý, điều hành của các đơn vị; chia sẻ dữ liệu với các đơn vị ngoài ngành Giao thông vận tải.

Thông tin về hiện trạng xây dựng 4 bộ CSDL nền tảng dùng chung của ngành giao thông vận tải, Trung tâm CNTT cho hay, đến trung tuần tháng 10/2021, với CSDL kết cấu hạ tầng giao thông, đã cơ bản hoàn thành xây dựng CSDL kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ gồm 7.354 cầu đường bộ; tình trạng mặt đường của 24.598 km đường; 32 loại tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Hiện Bộ Giao thông vận tải đang triển khai xây dựng CSDL kết cấu hạ tầng hàng hải, hàng không, đường thuỷ nội địa, đường sắt.

Với CSDL phương tiện, đã hoàn thành dữ liệu quản lý 1.570 phương tiện hàng hải; 235.000 phương tiện thuỷ nội địa; 4.416.908 phương tiện đường bộ (xe ô tô); 5.823 phương tiện đường sắt; 264 phương tiện hàng không. Đang tiếp tục chuẩn hóa dữ liệu và kết nối dữ liệu giữa các lĩnh vực để dùng chung.

Về CSDL người điều khiển phương tiện: Đã hoàn thành dữ liệu quản lý 48.876.253 người điều khiển mô tô; 10.268.842 người điều khiển ô tô; 2.973 người điều khiển phương tiện hàng không; 81.302 người điều khiển phương tiện hàng hải. Đang triển khai xây dựng CSDL người điều khiển phương tiện đường thuỷ nội địa và chuẩn hóa, kết nối dữ liệu dùng chung.

Đối với CSDL doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao thông vận tải, Bộ Giao thông vận tải cũng đã hoàn thành dữ liệu quản lý 91.832 doanh nghiệp, hợp tác xã vận tải đường bộ; và đang triển khai xây dựng CSDL doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực hàng hải, hàng không, đường thuỷ nội địa, đường sắt.

Vân Anh

Ngân hàng Nhà nước, Bộ GTVT dẫn đầu về đảm bảo an toàn thông tin mạng

Cùng với 7 tỉnh, thành phố đạt loại A ở khối địa phương, ở khối các bộ ngành, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Giao thông Vận tải là 2 đơn vị xếp loại A về mức độ sẵn sàng đảm bảo an toàn thông tin mạng năm 2020.

Bé C. được xác định dậy thì sớm khi mới 7 tuổi. Ảnh: T.Hạnh

TS.BS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền chia sẻ thêm, cách đây vài năm từng điều trị cho 2 chị em ruột trong một gia đình cùng bị dậy thì sớm. Cô chị dậy thì khi mới 6 tuổi, khi đó tuổi xương bằng trẻ 9 tuổi.

May mắn do được can thiệp sớm và duy trì đến năm 10 tuổi nên sau này khi trưởng thành, cô bé vẫn cao 1,6m. Vài năm sau, cô em cũng bị dậy thì sớm, hiện vẫn đang điều trị thuốc.

TS Thảo cho biết, vài năm trở lại đây, mỗi năm khoa tiếp nhận trên 350 trẻ đến khám, điều trị vì dậy thì sớm. Con số này cách đây 10 năm chỉ khoảng 10 cháu.

Hiện tại, khoa đang quản lý hơn 1.000 bệnh nhi bị dậy thì sớm, trong đó có trên 500 trẻ đang được điều trị bằng thuốc ức chế. Tỉ lệ nữ bị dậy thì sớm gấp 20 lần nam.

Theo TS Thảo, tuổi dậy thì ở cả nam và nữ ngày càng giảm. Cách đây 100 năm, tuổi có kinh nguyệt ở nữ từ 15-16 tuổi, đến giai đoạn năm 1990 giảm xuống còn 11-12 tuổi. Sau 30 năm, tuổi dậy thì của bé gái hiện tại là 8-13 tuổi, với bé trai là 9-14 tuổi.

Dậy thì sớm gồm 2 thể: Dậy thì sớm ngoại biên và dậy thì sớm trung ương. Trong đó, dậy thì sớm ngoại biên có liên quan đến bất thường buồng trứng, u nang buồng trứng, bệnh lý di truyền gây tiết hormone sinh dục. Trẻ bé nhất dậy thì sớm do hội chứng di truyền mới vài tháng tuổi.

Dậy thì sớm trung ương ở nữ có tới 90-95% không chẩn đoán được căn nguyên, tỉ lệ nhỏ còn lại có sự bất thường trong não, có u não gây kích thích tuyến sinh dục.

Trái lại, dậy thì lớn ở nam có tới 40-50% phát hiện bất thường trong não, dị tật não. 1.000 trẻ dậy thì sớm đang được quản lý tại BV Nhi Trung ương đều thuộc thể này, trong đó có những bé gái mới 3-4 tuổi.

Về thông tin cho rằng trẻ uống sữa, ăn thực phẩm chứa chất tăng trọng là một trong những nguyên nhân gây dậy thì sớm, TS Thảo bác bỏ.

“Đến nay chưa có bằng chứng khoa học hay nghiên cứu nào cho thấy uống sữa khiến trẻ dậy thì sớm. Tuy nhiên nếu cha mẹ để trẻ tiếp cận với phim ảnh người lớn sớm, có thể tác động tâm lý dẫn tới dậy thì sớm”, TS Thảo nhấn mạnh.

TS Thảo nói rõ, với trẻ dậy thì sớm, nếu không điều trị, các trẻ nữ khi lớn sẽ thấp hơn các bạn trung bình 12 cm, với trẻ nam là 20 cm.

Can thiệp sau 6 tuổi ít tác dụng

Để phát hiện trẻ dậy thì sớm, TS Thảo lưu ý các bậc cha mẹ cần thường xuyên quan tâm con để phát hiện sớm các đặc tính sinh dục, dấu hiệu nhận biết chung là trẻ cao vọt hơn các bạn, trung bình cao trên 6cm/năm, dậy thì chuyển đổi nhanh trong 3-6 tháng.

Các dấu hiệu bé gái dậy thì trước 8 tuổi như sưng đau tuyến vú, tuyến vú phát triển, mọc lông mu, có kinh nguyệt, ở trẻ nam trước 9 tuổi có ria mép, cơ bắp phát triển, mọc lông mu, dương vật to, tinh hoàn phát triển trên 4ml.

TS.BS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền. Ảnh: T.Hạnh 

Để xác định trẻ dậy thì sớm, ngoài khai thác tiền sử, bác sĩ cho kiểm tra tuổi xương bằng cách chụp xương cổ tay, bàn tay trái, siêu âm tử cung, siêu âm buồng trứng, kiểm tra thượng thận có khối bất thường.

Nếu kích thước cổ tử cung dài trên 3,5cm, thể tích buồng trứng trên 20ml thì cần cảnh giác. Ngoài ra, một số trường hợp sẽ làm xét nghiệm hormone sinh dục, chụp cộng hưởng từ não để phát hiện tổn thương vì rất nhiều trường hợp phát hiện dậy thì sớm do vô tình chụp não kiểm tra khi khám sức khoẻ.

Khi tìm được căn nguyên dậy thì sớm, trường hợp có u não, u nang buồng trứng phải phẫu thuật, nếu tăng hormone sinh dục phải dùng hormone thay thế. Các trường hợp không tìm được nguyên nhân sẽ dùng thuốc.

“Một đứa trẻ nếu được phát hiện dậy thì sớm trước 6 tuổi nhưng không can thiệp, chiều cao khi lớn dưới 1,5m. Ngược lại, nếu được điều trị liên tục đến năm 10 tuổi, chiều cao có thể lên 1,58-1,6m”, TS Thảo thông tin.

Thúy Hạnh

6-7 tuổi đã dậy thì

Dù vóc dáng bé nhỏ nhưng bé Đặng Thùy C., 7 tuổi ở Hà Đông, Hà Nội đã bắt đầu dậy thì, cao 1,3m. Mẹ bé chia sẻ, cách đây vài tháng, ngực bé bị sưng đau và to dần lên nhưng do dịch Covid-19 nên chị lần lữa đưa con đi khám.

Ngày 4/6, chị đưa con đến khám tại khoa Nội tiết – Chuyển hoá di truyền, BV Nhi Trung ương. Bác sĩ chẩn đoán bé bị dậy thì sớm trung ương, dù tử cung chưa to nhưng tuổi xương đã tương đương trẻ 11 tuổi 3 tháng. Bác sĩ khuyên gia đình dùng thuốc ức chế dậy thì sớm song mẹ bé cho biết sẽ về bàn thêm với gia đình.

Bé C. được xác định dậy thì sớm khi mới 7 tuổi. Ảnh: T.Hạnh

TS.BS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền chia sẻ thêm, cách đây vài năm từng điều trị cho 2 chị em ruột trong một gia đình cùng bị dậy thì sớm. Cô chị dậy thì khi mới 6 tuổi, khi đó tuổi xương bằng trẻ 9 tuổi.

May mắn do được can thiệp sớm và duy trì đến năm 10 tuổi nên sau này khi trưởng thành, cô bé vẫn cao 1,6m. Vài năm sau, cô em cũng bị dậy thì sớm, hiện vẫn đang điều trị thuốc.

TS Thảo cho biết, vài năm trở lại đây, mỗi năm khoa tiếp nhận trên 350 trẻ đến khám, điều trị vì dậy thì sớm. Con số này cách đây 10 năm chỉ khoảng 10 cháu.

Hiện tại, khoa đang quản lý hơn 1.000 bệnh nhi bị dậy thì sớm, trong đó có trên 500 trẻ đang được điều trị bằng thuốc ức chế. Tỉ lệ nữ bị dậy thì sớm gấp 20 lần nam.

Theo TS Thảo, tuổi dậy thì ở cả nam và nữ ngày càng giảm. Cách đây 100 năm, tuổi có kinh nguyệt ở nữ từ 15-16 tuổi, đến giai đoạn năm 1990 giảm xuống còn 11-12 tuổi. Sau 30 năm, tuổi dậy thì của bé gái hiện tại là 8-13 tuổi, với bé trai là 9-14 tuổi.

Dậy thì sớm gồm 2 thể: Dậy thì sớm ngoại biên và dậy thì sớm trung ương. Trong đó, dậy thì sớm ngoại biên có liên quan đến bất thường buồng trứng, u nang buồng trứng, bệnh lý di truyền gây tiết hormone sinh dục. Trẻ bé nhất dậy thì sớm do hội chứng di truyền mới vài tháng tuổi.

Dậy thì sớm trung ương ở nữ có tới 90-95% không chẩn đoán được căn nguyên, tỉ lệ nhỏ còn lại có sự bất thường trong não, có u não gây kích thích tuyến sinh dục.

Trái lại, dậy thì lớn ở nam có tới 40-50% phát hiện bất thường trong não, dị tật não. 1.000 trẻ dậy thì sớm đang được quản lý tại BV Nhi Trung ương đều thuộc thể này, trong đó có những bé gái mới 3-4 tuổi.

Về thông tin cho rằng trẻ uống sữa, ăn thực phẩm chứa chất tăng trọng là một trong những nguyên nhân gây dậy thì sớm, TS Thảo bác bỏ.

“Đến nay chưa có bằng chứng khoa học hay nghiên cứu nào cho thấy uống sữa khiến trẻ dậy thì sớm. Tuy nhiên nếu cha mẹ để trẻ tiếp cận với phim ảnh người lớn sớm, có thể tác động tâm lý dẫn tới dậy thì sớm”, TS Thảo nhấn mạnh.

TS Thảo nói rõ, với trẻ dậy thì sớm, nếu không điều trị, các trẻ nữ khi lớn sẽ thấp hơn các bạn trung bình 12 cm, với trẻ nam là 20 cm.

Can thiệp sau 6 tuổi ít tác dụng

Để phát hiện trẻ dậy thì sớm, TS Thảo lưu ý các bậc cha mẹ cần thường xuyên quan tâm con để phát hiện sớm các đặc tính sinh dục, dấu hiệu nhận biết chung là trẻ cao vọt hơn các bạn, trung bình cao trên 6cm/năm, dậy thì chuyển đổi nhanh trong 3-6 tháng.

Các dấu hiệu bé gái dậy thì trước 8 tuổi như sưng đau tuyến vú, tuyến vú phát triển, mọc lông mu, có kinh nguyệt, ở trẻ nam trước 9 tuổi có ria mép, cơ bắp phát triển, mọc lông mu, dương vật to, tinh hoàn phát triển trên 4ml.

TS.BS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền. Ảnh: T.Hạnh 

Để xác định trẻ dậy thì sớm, ngoài khai thác tiền sử, bác sĩ cho kiểm tra tuổi xương bằng cách chụp xương cổ tay, bàn tay trái, siêu âm tử cung, siêu âm buồng trứng, kiểm tra thượng thận có khối bất thường.

Nếu kích thước cổ tử cung dài trên 3,5cm, thể tích buồng trứng trên 20ml thì cần cảnh giác. Ngoài ra, một số trường hợp sẽ làm xét nghiệm hormone sinh dục, chụp cộng hưởng từ não để phát hiện tổn thương vì rất nhiều trường hợp phát hiện dậy thì sớm do vô tình chụp não kiểm tra khi khám sức khoẻ.

Khi tìm được căn nguyên dậy thì sớm, trường hợp có u não, u nang buồng trứng phải phẫu thuật, nếu tăng hormone sinh dục phải dùng hormone thay thế. Các trường hợp không tìm được nguyên nhân sẽ dùng thuốc.

“Một đứa trẻ nếu được phát hiện dậy thì sớm trước 6 tuổi nhưng không can thiệp, chiều cao khi lớn dưới 1,5m. Ngược lại, nếu được điều trị liên tục đến năm 10 tuổi, chiều cao có thể lên 1,58-1,6m”, TS Thảo thông tin.

Thúy Hạnh