Ảnh Văn Chung

A, B, C là phù hợp xu thế thế giới

Đây là ý kiến của ông Phạm Quang Tiệp,  Trưởng khoa Giáo dục tiểu học, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2.

Theo ông Tiệp, những điểm mới như đánh giá theo các mức A, B, C mức độ đạt được của kết quả học tập, của năng lực “là phù hợp với xu thế của thế giới cũng như phù hợp với mong mỏi của xã hội Việt Nam, cũng như phụ huynh”.

“Trước kia chỉ có Đạt và Chưa đạt, thì nay với điều chỉnh này có thể nhận thấy học sinh đạt được ở mức nào, cập chuẩn hay vượt chuẩn” – ông Tiệp nhận xét.

Trong bản sửa đổi có nói về các bài kiểm tra định kỳ. Ông Tiệp cho rằng mục đích sử dụng bài kiểm tra này cũng khác, trước đây để giáo viên kiểm tra lại, còn hiện tại được sử dụng để đánh giá, khen thưởng học sinh.

“Tuy nhiên, tôi cũng còn một số băn khoăn. Tại Điều 8 có nói tới đánh giá định kỳ, đánh giá này được thực hiện bằng kiểm tra đối với một số mộn học như Tiếng Việt, Toán, Khoa học, Ngoại ngữ, Tin học, tiếng Dân tộc. Theo tôi nên bổ sung thêm 1 môn là Tự nhiên Xã hội ở lớp 1, 2, 3. Môn này thực chất là giáo dục khoa học - khoa học tự nhiên và khoa học xã hội. Đây là sự khởi đầu của môn Lịch sử,  Khoa học và Địa lý, do đó rất cần thiết đánh giá môn này”.

Bà Hoàng Thị Hạnh,  Giám đốc Trung tâm Nghiệp vụ sư phạm, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2 nhìn nhận ở bản điều chỉnh này việc tổng hợp đánh giá thường xuyên đã chia thành các mức A, B, C là điểm nổi bật nhất.

Nhưng để làm tốt được điều này, theo bà Hạnh, Bộ GD-ĐT phải tập huấn rất kĩ, “Thậm chí trao đổi cả với phụ huynh để họ hiểu và đồng nhất quan điểm rằng con của họ ở mức A thì sẽ như thế nào…”.

Bà Hạnh đề nghị cần có thêm nội dung đánh giá cho đối tượng học sinh khuyết tật, không thể đánh giá chung như học sinh bình thường.

Bớt sổ sách giáo viên sẽ đồng thuận

Bà Lê Thị Thu Hương, Trưởng khoa Giáo dục tiểu học, Trường ĐH Sư phạm Thái Nguyên cho rằng bản điều chỉnh này là hoàn toàn hợp lí, vì sẽ giải quyết được vấn đề mà xã hội đang quan tâm, đồng thời vẫn dựa trên tính nhân văn và sự tiến bộ của người học, vẫn giữ được tinh thần của Thông tư 30 trước  đây.

Ảnh Lê Anh Dũng

“Những điểm mới như việc đánh giá có thêm được ba mức độ A,B,C, có thể xem đây là các bước trung gian giữa việc đánh giá hoàn toàn bằng điểm số sang đánh giá bằng nhận xét. Nếu chúng ta đánh giá hoàn toàn bằng nhận xét không cho điểm, không phân hạng thì có thể sẽ gặp trở ngại từ tâm lý phụ huynh. Việc có ba mức như trên là hợp lý vì sẽ giúp phụ huynh biết được con mình đang ở vị trí nào, điều đó thực sự quan trọng”.

Bà Hương đề nghị bổ sung thêm ở khía cạnh đánh giá giữa kỳ. Lý do, như bà chia sẻ, bởi “thời đại này là tiếp cận đa trí tuệ - học sinh có nhiều trí thông minh khác nhau. Đã là giáo viên thì đều quan tâm tới phát triển tất cả trí tuệ mà học sinh có. Ở tiều học, môn Toán và Tiếng Việt cũng có dung lượng lớn, chiếm trọng số lớn hơn so với các môn khác, là hai môn cốt lõi, nên bổ sung đánh giá giữa kỳ là phù hợp. Việc có đánh giá giữa kỳ này giúp giáo viên tự chủ trong việc tổ chức cũng như ra đề chấm thi”.

Theo bà Hương, lần điều chỉnh này cho thấy hồ sơ sổ sách ít đi, giáo viên sẽ giảm áp lực, đồng thời tạo được gợi ý mở là giáo viên dùng sổ cá nhân theo cách tư duy của mình, vậy giáo viên sẽ có sáng tạo.

“Nhìn vào đó giáo viên vẫn đủ dữ liệu cần thiết để phản hồi với phụ huynh có thể. Bản sửa đổi này không gò bó giáo viên như trước đây, nên việc giảm bớt yếu tố sổ sách sẽ tạo sự đồng thuận trong giáo viên”.

Quy rõ trách nhiệm cho cán bộ quản lý

Là thành viên Ban soạn thảo, ông Nguyễn Đức Minh cho biết những việc điều chỉnh để Thông tư 30 để đi vào cuộc sống tốt hơn là giải quyết được những vướng mắc trong giai đoạn triển khai vừa rồi. “Những vướng mắc này tập trung rất nhiều lên giáo viên, sau đó là việc thông tin thường xuyên và làm thế nào hiệu quả nhất đến phụ huynh”.

Một việc nữa quan trọng không kém, theo ông Minh, là điều chỉnh trong Thông tư để quy rõ trách nhiệm cũng như dễ dàng hơn cho các cán bộ quản lí giáo dục trong quá trình thực hiện.

“Điểm mới chính của lần điều chỉnh này là tránh được những nội dung chưa được rõ ràng, hướng dẫn chưa được cụ thể để giáo viên và cán bộ quản lí có thể thực hiện được ngay".

Ông Minh cho rằng cái khó của giáo viên từ trước là khi đưa ra chưa có lượng hóa trong quá trình đánh giá học sinh, thì thông tư sửa đổi đã đưa ra những tiêu chí để khắc phục với ba mức đánh giá A, B, C.

“Ba mức độ này, với kinh nghiệm hiện có thì giáo viên sẽ thực hiện được. Đánh giá mức độ học sinh không phải là xếp loại học sinh, mà chỉ đánh giá học sinh đã  đạt được cái gì, cái đạt đó thì các em có thể phát huy được nữa không và phát huy như thế nào. Các em đạt mức độ chưa cao thì gặp khó khăn gì và làm cách nào để giúp các em tiếp tục học tập, rèn luyện đạt mức cao hơn.

Một điều khó khác là lượng hóa thành tích, đưa ra các danh hiệu khen thưởng cho học sinh, thì lần sửa đổi bổ sung này đã đưa ra danh hiệu với những tiêu chí rõ ràng với hai mức: mức khen của hiệu trưởng và mức nữa là học sinh có thành  tích đặc biệt xuất sắc thì đề nghị lên cấp trên khen thưởng” – ông Minh giải thích thêm về dự thảo Thông tư 30 mới.

“Hôm nay, tôi phải chạy vòng vòng thành phố, chắc phải tới 50 cây số, để mua 1 bộ sách lớp 9 cho con. Tôi vào nhiều nhà sách nhưng đều hết, chỉ còn SGK lớp 10 và các loại sách bài tập. Tôi sốc quá vì cứ chủ quan, nghĩ rằng bây giờ làm gì có chuyện hiếm SGK như thời bao cấp. Thế nhưng không ngờ SGK thật sự hết sạch, từ nhà sách Nguyễn Thị Minh Khai, Văn Lang, Thăng Long, tới Nguyễn Văn Cừ hay tiệm sách lớn ở Quận 2 cũng không còn.

SGK vẫn đang là mối bận tâm của nhiều phụ huynh dù năm học mới đã diễn ra được gần 1 tuần

Sợ con không có sách học, chị Nguyệt đã có lúc bật khóc. “Lúc đấy, tôi vừa thất vọng vừa lo con học mà không có sách”.

Cuối cùng, sau khi đã chạy 3h đồng hồ cả dưới nắng lẫn mưa thì chị Nguyệt được một người chỉ đến nhà sách trên đường Nguyễn Tri Phương, Quận 5. Tức tốc chạy tới, chị Nguyệt mua được một bộ SGK lớp 9 cuối cùng ở đây. “Cảm giác giống như trúng xổ số vậy” – chị nhẹ nhõm chia sẻ.

Nháo nhác tìm SGK lớp 1

Chị Bùi Ngọc Ánh ở Đồng Nai có hai con sinh đôi vào lớp 1 năm nay. Hai con của chị học Trường TH-THCS-THPT ABC và dùng bộ sách Cùng học để phát triển năng lực. Từ một tháng trước, nhà trường đã giới thiệu các SGK phải mua. Để đủ sách cho con, chị mất vài buổi chạy đôn chạy đáo tìm kiếm.

“Lần đầu tiên nhận thông báo của trường, tôi đi tìm ở nhà sách lớn nhất Biên Hòa nhưng không nơi nào bán. Ở đây toàn sách của chương trình năm ngoái. Đến khi trường thông báo chỗ bán thì cũng phải đi đến lần thứ 3 tôi mới mua được đủ 2 bộ sách cho các con” - chị Ánh kể.

Theo ghi nhận của VietNamNet, dù đã nhập học được vài hôm, chiều  qua (10/9), sau khi đưa con đi học về, vẫn có nhiều phụ huynh ghé nhà sách Nguyễn Văn Cừ trên đường Tô Ngọc Vân (Quận Thủ Đức) mua sách. Loại SGK được nhiều phụ huynh hỏi mua là lớp 6 và một số đầu SGK lớp 1.

Một nhân viên ở đây cho hay, cả tháng nay nhà sách khi nào cũng đông đúc. Nhà sách liên tục nhập các đầu SGK về nhưng mỗi đợt chỉ vài ngày là hết sạch vì lượng phụ huynh đến mua đông. Có lúc khách mua SGK nhiều, nhân viên thu ngân làm việc không kịp, nhà sách phải căng dây để tạo lối xếp hàng vào thanh toán.

6h chiều, chị Phạm Thủy (Quận 1, TP.HCM) vẫn đang rong ruổi trên đường tìm mua thêm SGK cho con. Tại 3 nhà sách trên đường Đinh Tiên Hoàng, chị đều nhận được những cái lắc đầu khi hỏi mua sách Tiếng Việt và Toán lớp 1, bộ Chân trời sáng tạo. 

Chị Thủy bảo đã mua đủ SGK cho con ngay từ hôm đến làm thủ tục nhập học. Tuy nhiên, bộ sách này được để lại trường nên... không hiểu con học gì. Mấy hôm vừa rồi, buổi tối về nhà, con chị chỉ chơi, xem tivi rồi đi ngủ. Nhưng hôm nay đón con, thấy con tỏ ra sợ sệt vì viết chậm hơn các bạn thì chị mới lo lắng. Hỏi thăm một vài phụ huynh khác, chị được biết rất nhiều người đã mua thêm một bộ sách nữa để kèm con học ở nhà.

"Tôi hỏi một vài người bạn có con học ở trường Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Ngọc Hân, Wellspring thì hóa ra ai cũng đã "găm" thêm một bộ nữa. Họ đều bảo chương trình năm nay khác lắm, không kèm thêm ở nhà thì con không theo kịp bạn trên lớp, nên tôi mới lao đi mua sách. Mà bây giờ cũng không biết mua ở đâu nữa" - chị Thủy lo ngại nói.

Học sinh lớp 1 trên cả nước năm nay sẽ được học theo 5 bộ SGK

Tại TP.HCM, đa số các trường tiểu học trên địa bàn chọn bộ 'Chân trời sáng tạo' (bộ sách do Sở GD-ĐT phối hợp với NXB Giáo dục Việt Nam thực hiện).

Bộ sách "Chân trời sáng tạo" bao gồm 10 cuốn với 8 môn học (Tiếng Việt, Toán, Đạo đức, Âm nhạc, Mỹ thuật, Tự nhiên xã hội, Giáo dục thể chất, Hoạt động trải nghiệm, Tiếng Anh). Theo Sở GD-ĐT TP.HCM, trước đó các trường tiểu học đã đặt mua từ 86.942-121.195 cuốn tùy môn.

Bộ sách đứng thứ hai trong danh sách được nhiều trường lựa chọn là bộ "Cánh diều", được các trường tiểu học đặt mua từ 3.135-40.308 cuốn/môn học.

Các bộ sách còn lại là "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục", "Kết nối tri thức với cuộc sống", "Cùng học để phát triển năng lực" cũng được một số trường lựa chọn với số lượng đặt mua từ vài cuốn đến hơn 6.000 cuốn/môn.

Không nên quá lo lắng

Ông Nguyễn Thanh Thủy, Trưởng Phòng GD-ĐT Quận Gò Vấp, cho hay các trường trong quận đều chọn bộ sách Chân trời sáng tạo. 

“Ngay từ đầu, chúng tôi đã tuyên tuyền về việc chọn lựa, công khai giá SGK để phụ huynh biết. Các trường cũng giới thiệu cho phụ huynh tự mua ở các nhà sách và chủ động mua sách của mình. Đến thời điểm hiện tại, chúng tôi chưa nhận được phản ánh nào về việc thiếu SGK hay không mua được sách trên địa bàn quận” - ông Thủy nói.

Quận Bình Tân có tới 4 bộ sách cùng được các trường chọn lựa. Theo ông Ngô Văn Tuyên, Trưởng Phòng GD-ĐT, vì quận có đặc thù là tăng dân số cơ học rất cao nên ở thời điểm đăng ký SGK không thể dự báo chính xác số lượng học sinh vào lớp 1. Do đó, quận đăng ký SGK dựa theo số học sinh lớp 5 ra trường.

Vì vậy, ông Tuyên nhận định sẽ có những trường thiếu SGK cục bộ do số học sinh lớp 1 đông hơn dự kiến, nhưng cũng sẽ có những trường thừa. Do đó, các trường và NXB sẽ trực tiếp làm việc với nhau để điều chỉnh và phân phối lại cho đầy đủ.

Còn tại Quận 12, năm nay trên địa bàn có hàng nghìn học sinh không đủ điều kiện tuyển sinh vào lớp 1 (KT3 dưới 1 năm). Vì vậy, tới sát ngày nhập học, các trường học ở Quận 12 phải điều chỉnh tăng sĩ số, chấp nhận vượt chuẩn, giảm tỷ lệ học sinh học 2 buổi/ngày để có chỗ tiếp nhận các em.

Tuy nhiên, theo ông Khưu Mạnh Hùng, Trưởng phòng GD-ĐT, thì dù học sinh đông nhưng SGK sẽ không thiếu.

Ông Hùng cũng khuyên phụ huynh không nên quá lo lắng khi chưa mua được SGK, học sinh chưa có sách học trong một vài buổi đầu.

“Vừa rồi có một số trường nhận thêm học sinh, nếu phụ huynh nhờ trường mua SGK thì cứ tăng bao nhiêu học sinh, trường sẽ đăng ký thêm với NXB ngần đấy bộ sách, NXB sẽ cung ứng đầy đủ.

Còn nếu phụ huynh mua ở ngoài thì phụ thuộc vào nguồn cung của các nhà sách, như vậy có thể khó khăn hơn, đôi khi còn phải mua sách in lại, chất lượng không đảm bảo” – ông Hùng lưu ý.

Lê Huyền – Ngân Anh 

Bộ Giáo dục yêu cầu thanh, kiểm tra việc trang bị SGK và sách tham khảo

Bộ GD-ĐT yêu cầu các sở GD-ĐT tiến hành thanh tra, kiểm tra việc trang bị sách giáo khoa và tài liệu tham khảo, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.