Trao đổi với VietNamNet, bác sĩ Nguyễn Thu Anh, Giám đốc Viện nghiên cứu Y khoa Woolcock Việt Nam (1 thành viên của nhóm nghiên cứu), cho hay lao là một bệnh có từ hơn 100 năm trước và đến nay vẫn là bệnh gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam.

Nghiên cứu của nhóm bác sĩ Việt được đăng tải trên NEJM (Ảnh: Chụp lại màn hình)

"Có tới 1/3 dân số bị nhiễm lao hay còn gọi là lao tiềm ẩn. Tức là trong cơ thể có vi khuẩn lao nhưng chưa bị bệnh mà vi khuẩn ở ẩn. Ở một số người, sau thời gian ở ẩn vi khuẩn bị hoạt hóa gây bệnh và chủ yếu là lao phổi (ho, ho ra máu, sốt, sút cân, nhưng cũng có khi không có bất cứ triệu chứng gì), lao hạch, lao màng não..."- bác sĩ Thu Anh nói.

Theo bác sĩ Thu Anh, mỗi năm Việt Nam có khoảng 120.000 người bị mắc lao được chẩn đoán. Tuy nhiên, vẫn còn 1 số lượng người mắc bệnh nhưng chưa được chẩn đoán và tiếp tục mang vi khuẩn lây bệnh cho cộng đồng. Thêm vào đó việc chữa bệnh lao rất lâu, thông thường là 6 tháng cho lao nhạy cảm với thuốc và từ 9-20 tháng cho lao kháng thuốc nên rất tốn kém và mất thời gian. Vì vậy cần tìm ra phương pháp mới để loại trừ bệnh lao hoàn toàn, để người dân không phải chịu đựng căn bệnh này.

Nhóm nghiên cứu đã đi tới nhiều địa phương khó khăn sàng lọc (Ảnh: BS Thu Anh cung cấp)

Nhóm nghiên cứu của Viện nghiên cứu Y khoa Woolcock Việt Nam và Chương trình chống lao quốc gia đã thực nghiên phương pháp nghiên cứu ACT3 (sàng lọc lao chủ động).

"Trước đây, mọi người quan niệm rằng phải ho, sút cân, sốt về chiều thì mới bị lao. ACT3 chứng minh là chỉ 50% bệnh nhân có triệu chứng trên còn 50% thì không. Vì vậy, nếu chỉ tập trung tìm ca bệnh có triệu chứng thì đã bị sót một nửa số ca còn lại. Mọi người cũng tin rằng lao phổi chỉ có ở người nghèo, trình độ học vấn kém, ở chật chội... ACT3 chứng minh rằng nhận định này là sai. Không có nhóm nào có nguy cơ cao mà ai cũng có thể bị bệnh lao, đặc biệt là khi 1/3 dân số nhiễm lao tiềm ẩn thì sau 1 thời gian vi khuẩn có thể tự hoạt hóa và gây bệnh"- BS Anh giải thích.

Cũng theo bác sĩ Anh, mọi người cho rằng cần phải có thuốc mới tốt hơn, phương pháp chẩn đoán tốt hơn thì chương trình can thiệp mới hiệu quả, tuy nhiên phải chờ rất lâu. ACT3 cho rằng chỉ cần dùng những công cụ sẵn có với phương pháp mới là sàng lọc toàn dân và lặp lại 3 lần thì sẽ triệt để phát hiện được các ca bệnh từ đó chặn nguồn lây.

"Kết quả ACT3 chứng minh rằng sau 3 năm, tỷ lệ hiện nhiễm giảm gần 50%. Và quan trọng hơn là tỷ lệ mới nhiễm ở trẻ em cũng giảm gần 50%, tức là số ca nhiễm lao tiềm ẩn ở cộng đồng cũng giảm. Trong khi đó thông thường, các nghiên cứu khác không thể làm giảm tỷ lệ mới nhiễm được"- bà nói.

(Ảnh: BS Thu Anh cung cấp)

Nghiên cứu của nhóm bác sĩ Việt có ý nghĩa rất lớn khi chứng minh 1 phương pháp mới đó là chỉ dùng công cụ hiện có để làm giảm nhanh số ca mắc bệnh lao trong cộng đồng, chặn nguồn lây, từ đó bảo vệ cộng đồng không bị lây nhiễm.

"Nếu không làm như vậy, người dân cứ mãi mãi bị nhiễm lao, mắc bệnh lao, đặc biệt bây giờ có lao kháng thuốc thì nguy hiểm hơn nhiều. Vì tỷ lệ điều trị khỏi lao kháng thuốc ở Việt Nam chỉ khoảng 70%".

Cũng theo bác sĩ Anh, hiện nay thế giới cứ mải mê đi tìm thuốc, tìm cách xét nghiệm mới và máy mới. Nhưng việc tìm cái mới rất khó vì vi khuẩn lao rất khôn, nằm ủ bệnh lâu trong cơ thể và không có cách nào diệt được. Do vậy nếu tìm ra cái mới thì cũng không triệt phá hoàn toàn bệnh lao.

"Nhóm nghiên cứu đã dùng 1 cách thức mới giống như giải bài toán theo cách khác là sàng lọc toàn dân (như kiểu tiêm chủng ). Ai bị bệnh thì chương trình lao cho điều trị miễn phí để cắt nguồn lây. Năm sau lại sàng lọc tiếp và bị sót lại thì sẽ phát hiện ra"- bà nói.

Theo bà Anh cách làm này nghe đơn giản, chỉ trừ xét nghiệm PCR - xét nghiệm tìm ADN của vi khuẩn. Do vậy nhóm nghiên cứu thực hiện xét nghiệm tất cả và phát hiện ra người khỏe cũng bị bệnh nhưng lại không có dấu hiệu.

"Khi chúng tôi thực hiện ai cũng bảo sẽ không làm được vì đem toàn dân đi xét nghiệm thì họ không đi hoặc có đi thì không làm nổi. Những chúng tôi đã thiết kế được 1 chương trình sàng lọc có tới 80-85% người dân tham gia là rất hiệu qủa"- bà nói.

Nghiên cứu viên phải di chuyển bằng xuồng đi tuyên truyền (Ảnh: BS Thu Anh cung cấp)

Bà Anh cũng cho rằng, hiện các nghiên cứu khác tập trung vào nhóm nguy cơ nên để sót 1 cộng đồng lớn những người được coi là "không có nguy cơ". Thực ra đây là những người bị bệnh và làm lây tiếp cho người khác, vì vậy nếu tập trung vào nhóm nguy cơ thì không tác dụng gì.

Công bố Chiến lược mới loại trừ bệnh lao của nhóm tác giả: GS. Guy Marks, TS. Nguyễn Thu Anh, PGS. Greg Fox, TS. Nguyễn Thị Bích Phượng, CN. Lưu Bội Khanh CN. Nguyễn Hải Yến, ThS. Trần Thị Thuận Đức, CN. Võ Thị Ngọc Quý , CN. Lê Thị Oanh, TS. Vũ Quang Độ, , TS Jennifer Ho và sinh viên TS (Viện Nghiên cứu Y khoa Woolcock Việt Nam), TS. Paul Mason, GS. Vitali Sintchenko, GS. Warwick J. Britton (ĐH Sydney), PGS. Nguyễn Viết Nhung, TS. Nguyễn Bình Hòa (Chương trình Chống lao Quốc gia, Bệnh viện Phổi Trung ương), TS. Nguyễn Thị Vân Anh (Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương), BSCKII Nguyễn Văn Sơn, BSCKII Trần Hiến Khóa (Trung tâm phòng chống bệnh xã hội, Cà Mau), TS. Nguyễn Nhất Linh (Tổ chức Y tế thế giới, Thụy Sĩ).

Toàn bộ kinh phí nghiên cứu được do National Health and Medical Research Council của Úc tài trợ, với 3,5 triệu AUD. Để công bố nhóm đã thực hiện nghiên cứu từ năm 2014 đến năm 2018 với nhiều địa bàn, địa phương. Đây là công trình thứ hai của Viện nghiên cứu Y khoa Woolcock Việt Nam được đăng tải trên NEJM.

Tạp chí The New England Journal of Medicine đã hoạt động hơn 200 năm, được các nhà khoa học trên thế giới xem là "kinh thánh" của y khoa. Các nghiên cứu được công bố trên tạp chí có tác động rất lớn, là "tiêu chuẩn vàng" của thực hành lâm sàng toàn thế giới.

Mỗi tuần tạp chí xuất bản một số với tiêu chuẩn chọn bài để đăng hết sức gắt gao với nhiều vòng thẩm định của là các chuyên gia hàng đầu thế giới cùng ban biên tập. Việc gửi bài tới NEJM chỉ có 1-2% được đăng tải (trong 100 công trình được gửi đến thì chỉ 1-2 bài được chọn đăng). Do vậy được đăng tải nghiên cứu trên NEJM là niềm tự hào với những người làm ngành y.

Lê Huyền

10 nhà khoa học Việt Nam có trích dẫn nhiều trên thế giới

 Thông tin này do TS. Lê Văn Út, Trưởng phòng Phòng Quản lý Phát triển Khoa học Công nghệ và Trưởng nhóm nghiên cứu trắc lương thông tin, Trường ĐH Tôn Đức Thắng cung cấp.  

TIN BÀI KHÁC

Một cuộc thăm dò ý kiến đã được thực hiện, trong đó có 64% người tham gia đồng ý với cách làm của nhà trường. Một phụ huynh đồng tình: “Nếu con tôi ở lứa tuổi này, tôi cũng không cho phép chúng sử dụng mỹ phẩm, kể cả khi đã lên cấp 3”.

“Nhà trường cần cấm trang điểm trong trường học đối với học sinh bậc trung học trở xuống”, một người khác bình luận. Người này cũng cho rằng người thầy trong clip là giáo viên có trách nhiệm.

Tuy nhiên, cũng không ít người chỉ trích cách xử lý vấn đề của nhà trường.

“Đồng tình rằng học sinh không nên trang điểm, nhưng cách xử lý của giáo viên cũng không đúng. Là thầy thì không nên có hành vi như vậy”.

Thầy giáo lau mặt cho học sinh (Ảnh cắt clip)

Đại diện phía trường đã lên tiếng và cho biết, đây là lần đầu tiên trường sử dụng đến phương pháp này.

Ông cho biết, hầu hết các học sinh trong trường đều được coi là “những đứa trẻ bị bỏ lại phía sau”. Chúng có bố mẹ sống và làm việc ở các thành phố lớn, do đó giáo viên cảm thấy phải có trách nhiệm chăm sóc chúng và định hướng theo một cách đúng đắn.

“Nhiều người không biết tình hình ở khu vực này. Nền kinh tế tại đây kém phát triển. Khoảng 90% học sinh thiếu sự định hướng và đồng hành của bố mẹ, dẫn đến hình thành quan niệm sai lệch về thẩm mỹ giá trị cuộc sống”, đại diện nhà trường giải thích.

Ông thừa nhận biện pháp này có thể không phù hợp nhưng trường vẫn phải thực hiện để giáo dục học sinh. Ông nói thêm sau khi nhà trường tiến hành, số lượng nữ sinh trang điểm cũng giảm đi đáng kể.

Trường Giang (Theo Daily Mail)

Thử nghiệm đột phá của cô giáo Mỹ khiến học sinh rơi nước mắt

Cô Karen Loewe, một giáo viên cấp hai ở Oklahoma, Mỹ đã có một thử nghiệm thành công trong việc dạy trẻ biết cảm thông.

Cụ thể, ở phần thi Khởi động, khác với luật thi các năm từ 10 đến 19, giờ đây các nhà leo núi sẽ trải qua số câu hỏi không giới hạn trong vòng 60 giây, thay vì chỉ tối đa 12 câu như những năm trước.

Luật chơi này khá giống với phần thi Khởi động của năm thứ 6 (chỉ khác là không có luật dừng chơi nếu không trả lời đúng 5 câu liên tiếp), đồng thời cũng từng được áp dụng trong trận chung kết năm thứ 11.

Ảnh minh họa: Thanh Hùng

Phần thi Về đích của Đường lên đỉnh Olympia 20 cũng có sự thay đổi về luật chơi khi mỗi gói sẽ có 3 câu hỏi, nhưng khác với 12 mùa trước, thí sinh được tự tạo gói câu hỏi cho riêng mình bằng cách kết hợp các câu hỏi 10, 20, 30 điểm.

Thời gian suy nghĩ và trả lời của câu 10 điểm là 10 giây, câu 20 điểm là 15 giây, câu 30 điểm là 20 giây.

Điểm mới này theo đánh giá giúp thí sinh chơi an toàn hoặc có thể tạo nên sự bứt phá mạnh mẽ ở chặng cuối.

Trận chung kết năm Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 20 dự kiến sẽ được truyền hình trực tiếp vào ngày 27/09/2020 trên VTV3.

Thanh Hùng

Sao lại kỳ vọng quán quân "Đường lên đỉnh Olympia" thành kiệt xuất?

- Kỳ vọng rằng người thắng cuộc sẽ buộc phải trở thành những nhân vật kiệt xuất là quá nặng nề cho một cuộc thi đố vui.