Tháng 11 đã về tự khi nào trên từng cành cây, ngọn cỏ và trong cả những giọt nắng rớt vội vàng trên sân trường sau những ngày mưa mùa dai dẳng.

Những khóm cây hồng lộc cố ngoi những chồi non mơn mởn như uống lấy chút hơi ấm giữa những ngày đông giá rét, ẩm ương. Bầy chim sẻ trốn biệt ở đâu những ngày mưa giờ đã về đậu trên mái ngói ríu ra ríu rít thứ ngôn ngữ của giống loài mình.

Tháng 11 về trên những bước chân vội vàng của các cô cậu học trò cho kịp kiến thức vì những ngày nghỉ dài do dịch bệnh. Tháng 11 rớt rơi trên tà áo dài của các cô giáo trẻ đang nhè nhẹ bước giữa sân trường trong tiết trời nắng đẹp.

Với những người trải qua gần cả cuộc đời mình cùng những thăng trầm của cái ngành được cho là trồng người, họ thêm chút xuyến xao khi tháng 11 dần vơi đi trong lốc lịch treo ở trên tường để được đón một ngày dành cho riêng mình.

Nghề giáo gắn liền với bảng phấn. Có "những đôi bàn tay nổi sần sùi vì dị ứng với bụi phấn trong những ngày đông giá lạnh" (ảnh có tính minh hoạ: Lê Thanh Hùng)

Tôi ngồi nghỉ hơi giữa hai tiết dạy, nhìn ra phía sân trường mà thấy một chút buồn man mác, vô cớ xâm chiếm lấy lòng mình. Mải mê với những giờ giảng cả sáng lẫn chiều cho kịp chương trình mà chẳng để ý cái ngày dành riêng cho ngành giáo dục sắp cận kề.

Ngày xưa khi mới vào ngành, cả thầy và trò ai cũng háo hức trông đợi cái ngày mà người ta gọi là “Tết thầy cô” này. Trên mọi nẻo đường khi sắp đến ngày 20/11, đâu đâu cũng thấy hoa. Hoa ngập tràn sân trường, hoa ngát hương trên từng lớp học.

Những tấm bưu thiếp chúc mừng nhận từ học trò phương xa xếp đầy trong những trang giáo án còn đang soạn dang dở. Những món quà bé con ấy lại có sức lan tỏa năng lượng hơn bất kỳ thứ vật chất cao sang nào. Nó làm ngọn lửa nhiệt huyết trong lòng mỗi thầy cô giáo ngày ấy thêm bùng cháy. Nó sưởi ấm thứ tình cảm thiêng liêng nhất dưới những mái trường, tình thầy – trò.

Những người đứng trên bục giảng giàu tri thức nhưng nghèo vật chất cảm thấy mình được tôn vinh, được an ủi phần nào trong những tháng ngày chật vật lo áo cơm.

Còn nhớ căn hộ tập thể ọp ẹp nắng rọi, mưa dột ngày ấy không đủ sức chứa bao lớp học trò nên tôi và anh bạn độc thân cùng phòng trốn biệt từ sáng sớm trong cái ngày dành cho riêng mình.

Khi về lại, chiếc bàn gỗ gãy chân kê sát cửa sổ ngập tràn hoa. Có cả những món quà “bí ẩn” kèm tờ giấy ghi chú “thầy ơi mở gấp”, “thầy ơi cẩn thận kẻo đổ”... làm chúng tôi tò mò mở ra trong hồi hộp.

Chồng bánh xèo được gói bằng miếng lá chuối hơ qua lửa còn dậy mùi thơm phức. Ly cà phê tự chế được bao bọc cẩn thận ngạt ngào hương. Mớ củ khoai mỳ luộc cùng mấy miếng dừa kèm theo tờ giấy chúc mừng có vẽ mặt cười thật dễ thương...

Chúng tôi ngồi hàn huyên nhâm nhi hàng giờ những món quà giản dị, mộc mạc mà dư vị của nó cứ còn mãi âm ỉ trong suốt những tháng ngày làm thầy. Vật chất xa hoa không thể nào đánh đổi thứ tình cảm thuần khiết ấy được.

Đang miên man trong miền ký ức của những ngày dành riêng cho nhà giáo mà mình đã trải qua trong đời, cô em cùng tổ dạy như đọc được tâm trạng của ông anh đồng nghiệp trêu vội mấy câu thơ:

“Đã mang lấy nghiệp vào thân
Cũng đừng trách lẫn trời gần, trời xa”

Thương những thầy cô giáo già đã mang lấy nghiệp cống hiến thêm chút suy tư mỗi khi ngày hiến chương nhà giáo đến gần. Ngày này như một nhịp nghỉ ngắn ngủi trong bản nhạc dài mà họ phải ra rả ca trong suốt cả năm học để họ dừng bước đếm lấy số năm đứng trên bục giảng trôi qua trong cuộc đời mình.

Nhìn những đôi bàn tay nổi sần sùi vì dị ứng với bụi phấn trong những ngày đông giá lạnh của cô giáo gần 30 năm trong nghề thấy mà thương. Mân mê những ngón tay chai sần của anh bạn đồng nghiệp còn vài hôm nữa là về hưu thấy mà xót. Những đôi bàn tay góp phần nắn nên những con người có ích cho xã hội đấy. Họ sống kiếp con tằm một khi chín đỏ chỉ biết nhả những sợi tơ óng mượt cho đời rồi chờ đến một ngày hóa kiếp.

Thương thay có những nhà giáo đổ gục trên bục giảng bởi những căn bệnh quái ác vì cả một đời hít bụi và lao lực khi đích đến không còn xa. Những người thầy, người cô cứ tưởng được an nhàn sau khi “rửa tay gác phấn” lại trải qua những ngày khổ đau nơi bệnh viện để trị bệnh.

Thế mới biết có mấy ai trong số những nhà giáo đang đứng trên bục giảng cao quí kia lại muốn con mình nối nghiệp? Cũng chẳng đứa con nào muốn theo nghề khi thấy ba mình, mẹ mình thức đến tận khuya hàng đêm để soạn bài, chấm bài và làm vô vàn những thứ linh tinh khác chẳng có lấy thời gian ngơi nghỉ. 

Xin đừng bắc “những chiếc cầu kiều” lộng lẫy trong ngày 20/11 vì nhà giáo chúng tôi quen đi dép tổ ong không hợp cho lắm. Xin đừng “nhất tự vi sư, bán tự vi sư” vì chúng tôi dạy cả cuộc đời của mình lận. Cũng đừng cho chúng tôi làm người lái đò cầm nắm sinh mệnh của biết bao người khi sang sông, điều mà vượt ngoài khả năng của những nhà sư phạm bình thường. Cũng xin đừng gọi chúng tôi là những người “gõ đầu trẻ” vì chẳng bao giờ dám động tay động chân đâu.

Giờ muốn phê bình, giáo dục một học trò ngỗ nghịch, ương bướng cũng không được làm trước lớp cơ đấy. Giáo viên giờ chẳng khác gì những người “thợ dạy” thực hiện những chương trình, sách giáo khoa thay đổi đến chóng cả mặt. Những nhà giáo chúng tôi cũng chẳng mong nhận những mỹ từ tốt đẹp trong ngày dành cho mình mà chỉ mong sao có được sự bình yên để cống hiến. Những chứng chỉ, thăng hạng, nâng bậc, nghiệp vụ, thanh tra đã làm chúng tôi quá kiệt sức rồi.

Sự an ủi lớn nhất trong đời đối với những người theo nghiệp cầm phấn là còn đó những đứa học trò dễ thương, đáng yêu. Chúng là những nốt nhạc vui trong bản sonate nhiều chương hồi mà người nghệ sĩ bục giảng nhìn vào đó tung tẩy để tạo ra những âm thanh tuyệt diệu.

Chính những đôi mắt tròn xoe, những khuôn mặt ngây thơ chưa vướng chút bụi trần đã giằng giữ bao người thầy, người cô trụ lại với nghề. Họ hy sinh cả tuổi thanh xuân của mình mà cõng chữ lên non cao bất chấp bao gian lao.

Xin được vinh danh họ bằng những lời ca tụng tốt đẹp nhất trong ngày nhà giáo. Nhìn bao lớp học trò bên trang giấy trắng như tâm hồn, người nghệ sĩ đứng trên bục giảng cứ như được cháy hết mình.

Mai đây trên vạn nẻo đường đời, các em cũng sẽ có đôi lần nhìn lại mà nhớ về nơi mình đã tung cánh bay, nhớ về những con người hy sinh thầm lặng trong ngày đặc biệt dành cho họ. Chỉ vậy thôi cũng đủ ấm lòng rồi.

Tiếng trống trường lại vang lên trả mọi thứ đang lao xao xung quanh về với tĩnh lặng. Thầy và trò lại hối hả, miệt mài cùng sách vở. Tháng 11 năm nay cũng lặng lẽ trôi đi khi mà nhiều trường học đến giờ vẫn chưa được mở cửa trở lại. Dịch bệnh vẫn cứ rình rập chực chờ ngoài cửa lớp tìm chút sơ hở là tấn công ngay. Bao lớp học phải cách ly, bao trường học mở cửa đón học sinh rồi lại phải đóng cửa.

Sự học diễn ra cả mấy tháng rồi nhưng thầy trò nào có biết mặt nhau đâu khi khẩu trang trùm kín mặt. Chỉ có những đổi thay của đất trời làm cho ta thêm chút xao động, làm cho bao lớp học trò thêm chút luyến lưu.

Chúng ta – những người cầm phấn tự động viên nhau vượt qua giai đoạn khó khăn này. Xin được gởi những lời chúc tốt đẹp nhất đến tất cả thầy cô giáo trong ngày mà xã hội dành riêng cho mình.

Thầy giáo Bùi Duy Phong(Trường THPT Tăng Bạt Hổ, Thị xã Hoài Nhơn, Bình Định) 

Điểm 10 ngược và nỗi niềm của thầy giáo dạy Toán ở Bắc Ninh

Cho rằng vị thế nghề giáo ngày nay có chút thay đổi do nhận thức của xã hội đã có nhiều thay đổi, thầy giáo Anh Phạm (Bắc Ninh) khẳng định truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo của người Việt vẫn luôn được đề cao.

"Thêm hai nữa!", Pep Guardiola hướng về khu khán đài CĐV Man Citytrên sân Goodison Park và hét lên, sau khi đội bóng do ông dẫn dắt có chiến thắng nhẹ nhàng 3-0 trước đội chủ nhà Everton. Vào thời điểm đó, 2 chiến thắng nữa trong 3 trận cuối sẽ giúp đội một lần nữa ăn mừng chức vô địch Premier League.

Nhưng trước khi kết thúc buổi chiều, theo giờ Anh, chỉ một trận thắng nữa là đủ với họ: Arsenal vấp ngã ngay trên sân nhà Emirates trước một Brighton khó lường, cũng với tỷ số như trận đấu ở thành phố Liverpool.

Thực ra, giờ đây, Guardiola có thể hét lên rằng "4 chiến thắng nữa"cho cú ăn ba lịch sử với Ngoại hạng Anh, Champions League và FA Cup, cột mốc chỉ có một tiền lệ ở nước Anh, trường hợp của MU vào năm 1999 không bao giờ quên.

"Cho đến nay, họ là đội xuất sắc nhất ở Premier trong quá trình chuyển đổi", Guardiola nói về đối thủ Everton vào cuối trận đấu, khi ông muốn đánh giá cao chiến thắng được định đoạt ngay trong hiệp đầu tiên trước một đối thủ bố trí đội hình rất cơ động (xếp sơ đồ 4-2-3-1, nhưng đôi khi vận hành giống 5-4-1 và hai hậu vệ cánh lên rất cao khi có bóng), không chỉ chú ý đến các pha phản công mà còn khai thác thế mạnh của họ trong các tình huống cố định.

Bằng cách đó, Holgate suýt ghi bàn sau một tình huống ăn miếng trả miếng ở khu vực cấm địa Ederson.

Cho đến khi Gundogan xuất hiện, một chiếc pít tông quen thuộc giúp bơm nhiên liệu cho cỗ máy, trong trận đấu mà Guardiola cất De Bruyne, Stones, Bernardo Silva và Grealish trên ghế dự bị. Họ, những quân bài quan trọng nhất mùa này để xây dựng lối chơi, được bảo lưu để hướng tới trận đấu với Real Madrid vào đêm thứ Tư tới.

Đội hình với rất nhiều thay đổi không làm cho Man City suy yếu. Gundogan cho thấy vì sao Xavi Hernandez quyết lôi kéo anh về Barcelona - tân vô địch La Liga - với bàn thắng mở tỷ số tuyệt đẹp, cùng pha kiến tạo đẳng cấp cho Erling Haaland ghi bàn thứ 36 tại giải đấu hàng đầu bóng đá Anh.

Tất cả diễn ra trong hai phút và Everton sụp đổ. Một năm trước, tiền vệ người Đức ghi 2 bàn giúp Man City ngược dòng thắng Aston Villa 3-2 - bị dẫn 2 bàn cho đến phút 76 - trong trận cuối cùng của mùa giải và giữ chức vô địch ở lại Etihad.

Bây giờ, Gundogan lại tỏa sáng ở thời điểm then chốt, ghi 4 bàn và 1 kiến tạo trong 2 trận Ngoại hạng gần nhất.

"Có thể cuối cùng cậu ấy sẽ ở lại với chúng tôi... Hy vọng là như vậy!", Guardiola thốt lên cách nay không lâu, khi hợp đồng của Gundogan - người có trận thứ 300 với Man City - hết hạn vào 30/6.

Arsenal sụp đổ vì kém bản lĩnh

Cuối tuần này, ở vòng 37, Man City sẽ trở thành nhà vô địch Premier League 2022-23 nếu Arsenal thua trong chuyến làm khách trên sân Nottingham Forest vào thứ Bảy.

Hoặc ngược lại, trong trường hợp "The Cityzens" giành chiến thắng tại Etihad trước Chelsea đứng nửa dưới bảng xếp hạng.

Nếu có những sai số bất ngờ, Man City vẫn còn 2 trận cuối - gặp Brighton và Brentford - để giành thêm 3 điểm và đăng quang, trong khi Arsenal kết thúc cuộc hành trình trên sân nhà trước Wolves.

Man City đang tiến đến chức vô địch Ngoại hạng Anh lần thứ 5 trong 6 mùa giải sau chuỗi 11 chiến thắng liên tiếp. Cú vấp gần nhất của họ diễn ra từ khá lâu, ngày 18/2, trận hòa 1-1 ở Nottingham.

Đó là thứ bản lĩnh mà Arsenal- đội dẫn đầu trong phần lớn thời gian mùa giải - không có.

Đội quân của Mikel Arteta có rất nhiều cơ hội để tăng tốc và chạy nước rút về đích. Sau những tháng chiến đấu dũng cảm và trình diễn bóng đá đẹp, "Pháo thủ" sụp đổ.

Arteta từng tuyên bố rằng ông đang huấn luyện một đội bóng còn rất nhiều cơ hội để cải thiện. Trong trận đấu với Brighton, không có sự tích cực nào như nhà cầm quân người Tây Ban Nha đề cập. Thậm chí là sự sụp đổ toàn diện, từ hệ thống chiến thuật đến những sai lầm cá nhân.

Đội ngũ của Arteta bị phá nát bởi những lưỡi gươm Kaoru Mitoma và Estupinan sắc bén ở hai biên. Bàn thắng của cánh chim lạ Enciso - người thuộc biên chế đội U23 - vào đầu hiệp hai khiến Arsenal đi từ sai lầm này đến sai lầm khác.

Undav, một cầu thủ ít tên tuổi khác - mức lương 24.000 bảng/tuần, bằng 1/4 thu nhập của Edward Nketiah (100.000) - và Estupinan ghi thêm hai bàn khác trong ít phút cuối. Người hâm mộ Arsenal ồ ạt bỏ về khi bóng còn lăn trên sân Emirates.

Những ngôi sao tốt nhất của Arsenal kết thúc trận đấu trên ghế dự bị. Odegaard không hoàn thành cuộc chiến, trong khi và Thomas Partey từ chỗ mạnh mẽ trong nhiều tháng trở nên yếu ớt những tuần gần đây.

Người ta có cớ khi nói về chấn thương của Saliba, đã vắng mặt 2 tháng nay, hay Gabriel Martinelli phải rời sân chỉ sau 20 phút.

Arsenal sớm buông các cúp, bao gồm việc chia tay Europa League ngay từ vòng 1/8, để tập trung vào giấc mơ Premier League, giải đấu mà họ không vô địch kể từ 2004.

Nhưng quá nhiều bước lùi trong giai đoạn nước rút, chỉ thắng 2 trong 7 trận gần nhất (3 trong số này họ thủng lưới từ 3 bàn trở lên), khiến Arsenal run rẩy trước sự thống trị của CLB mạnh nhất bóng đá Anh một thập kỷ nay.

HLV Arteta xin lỗi sau thảm họa của Arsenal, dâng cúp Man City

Khi bạn khát khao chiến thắng? Hãy đến Old Trafford và gặp MU, đó là những gì người hâm mộ Galatasaray nói vui sau lượt trận thứ 2 vòng bảng Champions League đêm 3/10.

Cuối tuần qua, sau khi thua ở League Cup, Crystal Palace trở lại Old Trafford và đánh bại MU đầy ấn tượng. Bây giờ, đến lượt Galatasaray làm điều tương tự.

Lần gần nhất Galatasaray thắng sân khách trong một trận vòng bảng Champions League? Điều này không diễn ra kể từ tháng 12/2012 trên sân Braga (Bồ Đào Nha), với Fernando Muslare là nhân chứng duy nhất còn lại cho đến ngày nay.

Các CLB Thổ Nhĩ Kỳ cũng không thắng khi làm khách của các đại diện bóng đá Anhở Champions League kể từ 2009. Thắng lợi gần nhất thuộc về Besiktas và điều thú vị là cũng diễn ra trước MU trên sân Old Trafford.

"Chào mừng đến địa ngục", một nhóm nhỏ người hâm mộ Galatasaray trong số 73.204 khán giả ở Nhà hát của những giấc mơ hét lên để chế nhạo đối thủ vào cuối trận. Họ gợi lại câu chuyện của 3 thập kỷ trước.

Ngày 3/11/1993, các cầu thủ MU dưới sự dẫn dắt của Sir Alex Ferguson nghẹt thở khi đến sân Ali Sami Yen, với bầu không khí nghẹt thở được tạo ra bởi ngôn ngữ đầy bạo lực, pháo sáng và khói.

Trận đấu kết thúc không bàn thắng, MU bị loại khỏi vòng 2 Champions League vì luật bàn thắng sân khách (hòa 3-3 lượt đi). Không chỉ vậy, nhiều học trò của Ferguson bị đánh gục trong đường hầm sau đó trong cuộc đụng độ với cảnh sát.

Không còn bạo lực khi an ninh được kiểm soát tốt hơn. Địa ngục thay đổi, từ Ali Sami Yen trở thành Old Trafford.

Nỗi đau tiếp nối nỗi đau trong mùa giải mới 2023-24. Erik ten Hag và một số cầu thủ nỗ lực làm rất nhiều việc để khơi dậy niềm tin cũng như hy vọng cho người hâm mộ, nhưng bằng cách nào đó họ vẫn thất bại.

Bóng tối vô tận

"Chúng tôi có khả năng vô địch Champions League", Raphael Varane tuyên bố mạnh mẽ trong cuộc họp báo trước cuộc tiếp đón Galatasaray.

Một số nhà phân tích không ngần ngại đáp lại Varane khi đưa ra dữ liệu của Opta, được máy tính phân tích dựa trên rất nhiều chỉ số: MU chỉ có 1,5% cơ hội nâng cúp vào cuối mùa giải trên sân Wembley.

Theo mô hình của Opta, Porto (2,55%), Atletico Madrid (2,49%) hay Newcastle vừa trở lại sau 20 năm (2,34%) đều có cơ hội vô địch cao hơn MU.

Ba ứng viên sáng giá nhất là đương kim vô địch Man City (32,2%), Bayern Munich (13,06%) và Arsenal (9,3%).

Phân tích máy tính không phải lúc nào cũng chính xác, vì bóng đá phụ thuộc nhiều yếu tố - quan trọng là cảm xúc và chấn thương không lường trước. Nhưng ít nhất thì những đánh giá về MU đang đúng.

Sau khi bộc lộ nhiều vấn đề trong trận thua Bayern Munich, đội quân của Ten Hagtiếp tục thi đấu một cách bạc nhược.

Ngoại trừ nỗ lực đáng khen ngợi của Rasmus Hojlund, tác giả 2 bàn thắng cho đội chủ nhà, các vị trí trong đội hình chính của MU đều không là chính mình.

Varane - người nói về chức vô địch - phòng ngự thảm họa bên cạnh Lindelof. Diogo Dalot mắc lỗi ở bàn thua đầu tiên. Hàng tiền vệ không kết nối được với tuyến sau, khiến Amrabat mắc lỗi vị trí khi liên tục bị ép đá hậu vệ trái.

Bruno Fernandes một lần nữa chứng minh trao băng đội trưởng cho anh là sai lầm. Rashford ngại dứt điểm khi phía trước chỉ còn thủ môn Muslera và khung thành rộng, sau nhiều cơ hội bị bỏ lỡ ở các trận vừa qua.

Thảm họa lớn nhất phải kể đến Andre Onana. Từ người hùng đưa Inter vào chung kết mùa trước, anh không ngừng sắm vai tội đồ.

Có vẻ Onana quên rằng bản thân từng xin lỗi vì là nguyên nhân khiến MU thua Bayern Munich.

Lần này, anh chuyền hỏng khiến Casemiro phải phạm lỗi trong vòng cấm và "đi tắm sớm" với chiếc thẻ vàng thứ hai (phút 77). Đây là bước ngoặt để Galatasaray thắng ngược ngoạn mục.

MU nhận đến 18 bàn thua sau 10 trận trên mọi đấu trường mùa này, con số cao nhất kể từ 1966-67 (20 bàn thua). "Quỷ đỏ" thất bại 7 trong 14 trận Champions League gần nhất trên sân nhà, ngang với những gì diễn ra trong 96 trận trước đó.

Nhà Glazer rao bán CLB, nhưng chưa quyết định giữa Ratcliffe và Jassim; Harry Maguire bị tước băng đội trường rồi từ chối chuyển nhượng; loại bỏ Mason Greenwood; rắc rối Jadon Sancho và Antony... Quá nhiều vấn đề không liên quan bóng đá bủa vây CLB.

Old Trafford chìm trong bóng tối vô tận với những cầu thủ đị lạc. Các CĐV MU bắt đầu đặt câu hỏi: bao giờ Erik ten Hag bị sa thải sau khi thua 6/9 trận đấu ở hai mặt trận chính Premier League và Champions League?

Onana liên tiếp ‘phá’ MU, Erik ten Hag vẫn bảo vệ gây bức xúc