Lo ngại tội phạm hoặc khủng bố sử dụng AI để hủy diệt thế giới sẽ là chủ đề “nóng” tại hội nghị lãnh đạo toàn cầu tổ chức tại Anh vào tháng 11 sắp tới. Các quan chức Anh đang đi khắp thế giới để tìm cách đạt được đồng thuận về tuyên bố chung cảnh báo rủi ro khi thế lực xấu lợi dụng công nghệ mới.

Một số quan chức bên cạnh Thủ tướng Anh lo lắng đến lúc nào đó, công nghệ sẽ đủ mạnh để giúp chế tạo vũ khí sinh học hoặc vũ khí thoát khỏi sự kiểm soát của con người. Nỗi lo ngày một gia tăng, đòi hỏi phải có quy định quản lý nhằm giảm thiểu rủi ro. Dù các lãnh đạo công nghệ nhất trí với việc tạm dừng phát triển AI, họ lại mắc kẹt trong cuộc chạy đua vũ trang AI với các đối thủ.

Theo nguồn tin của The Guardian, hội nghị thưởng đỉnh tháng 11 sẽ bàn về rủi ro của “frontier AI”. Frontier AI là cụm từ dùng để chỉ các mô hình AI cấp tiến nhất, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người.

Hôm đầu tuần, chính phủ Anh xác nhận hội nghị sẽ tập trung vào những nguy cơ như lạm dụng AI để chế tạo vũ khí sinh học, tấn công mạng, hay các hệ thống tiên tiến không bị con người kiểm soát. Từ vài tháng nay, ông Sunak đã cảnh báo về rủi ro do AI đem lại, hối thúc cộng đồng quốc tế áp dụng những “đường ray” để ngăn chặn lạm dụng AI.

Năm ngoái, một AI chỉ mất 6 giờ để gợi ý 40.000 phân tử có khả năng gây chết người khác nhau, một trong số đó tương tự VX, chất độc thần kinh mạnh nhất từng được phát triển.

Đầu năm 2023, các nhà nghiên cứu phát hiện ChatGPT có thể lừa dối con người để đạt mục đích cụ thể. Chatbot AI đã thuyết phục một người xử lý Captcha (công cụ dùng để phát hiện người hay bot đang thao tác).

Một lo ngại lớn khác là sự nổi lên của “trí tuệ tổng hợp ảo” (AGI), cụm từ chỉ hệ thống AI có thể tự động thực hiện bất kỳ tác vụ nào như con người hoặc tốt hơn cả con người, đe dọa rủi ro diệt vong với loài người. Một số người tin rằng AGI chỉ còn cách chúng ta vài năm. Dù vậy, các chuyên gia AI phản bác và gọi AGI không thể kiểm soát chỉ là “khoa học viễn tưởng”.

Dù thế nào đi nữa, Thủ tướng Sunak sẽ muốn sử dụng hội nghị để tập trung chú ý vào các rủi ro hiện sinh hơn là các khả năng tức thời của AI như tạo hình ảnh giả mạo, gây phân biệt đối xử nếu dùng để ra quyết định chính sách công.

Chính phủ Anh sẽ chi 100 triệu bảng cho lực lượng đặc nhiệm AI mới, giúp thử nghiệm các thuật toán đang được phát triển. Anh muốn thúc doanh nghiệp toàn cầu gửi công cụ AI về Anh để đánh giá trước khi triển khai rộng rãi.

Theo Phó Thủ tướng Anh Oliver Dowden, chỉ có chính phủ mới đảm bảo được rằng lo ngại an ninh quốc gia quan trọng nhất đã được xoa dịu.

Phát ngôn viên của chính phủ Anh nhận xét AI có tiềm năng khổng lồ để thay đổi mọi khía cạnh cuộc sống. Đội chuyên trách AI được thành lập để bảo đảm công nghệ được phát triển an toàn, có trách nhiệm. Hội nghị AI sẽ nhìn vào nhiều loại rủi ro tiềm tàng.

(Theo The Guardian)

Chủ đề này nêu bật vai trò, sứ mệnh của lĩnh vực truyền thông trong giai đoạn mới, đưa thông tin trở thành động lực của phát triển, không chỉ cung cấp thông tin, mà còn thúc đẩy chuyển đổi từ thông tin thành tri thức, để xây dựng một ASEAN tự cường, củng cố năng lực nội tại, khả năng chống chịu và thích ứng để khẳng định vai trò, vị thế của ASEAN không chỉ hướng nội, mà còn sẵn sàng ứng phó với những biến động trước tình hình thế giới hiện nay.

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm chia sẻ, tại hội nghị lần này, chủ nhà Việt Nam đã mang đến những sáng kiến và thông điệp rất cụ thể. 

Theo Thứ trưởng, đề xuất đầu tiên của Việt Nam liên quan đến vấn đề giáo dục nhận thức, đặc biệt là nhận thức số cho công dân. Thứ hai là bắt buộc phải có những phương pháp để buộc các nền tảng truyền thông xuyên biên giới tuân thủ đầy đủ pháp luật của các quốc gia, quy tắc ứng xử quốc gia, khu vực liên quan những vấn đề nhạy cảm như văn hóa, bản sắc…

Vấn đề trách nhiệm của những nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới cũng như vấn đề đạo đức của công nghệ được áp dụng trong truyền thông đã được Việt Nam đưa ra để đề nghị các bộ trưởng và đã được chấp thuận đưa vào tuyên bố chung hội nghị.

Sáng kiến thứ 3 Việt Nam mang đến hội nghị, cũng là vấn đề chúng ta đang tiến hành trong nước, đó là để bảo vệ cho công dân không chỉ đơn thuần chống tin giả, mà phải làm cho thông tin chính thống (truyền thông nhà nước) có thể xuất hiện trên nền tảng số để người dân có thể tiếp cận dễ dàng. Sáng kiến thứ 4 của Việt Nam là chuyển đổi số toàn bộ thông tin cơ sở...

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng tiếp đoàn Bộ Truyền thông và Kỹ thuật số Malaysia

Các bà thường dắt cháu theo để rọc lá chuối chuẩn bị gói bánh. Tra cây dao nhỏ vào cây trúc, nhánh cây nhỏ rồi lựa những bụi chuối xiêm, chuối hột sau vườn nhà để rọc lá. Nhà không có thì sang hàng xóm, coi nhà ai có trồng những giống chuối ấy thì hỏi xin. Lá chuối rọc xong sắp lại từng xấp đem về nhà chuẩn bị cho việc gói bánh.

Để có đồ xào nấu, cúng kiếng người ta phải ra chợ một chuyến. Dự kiến những thứ cần mua sắm xong, lựa buổi sáng nào đó rồi năm ba chị em, anh em chèo ghe ra chợ. […]

Trong khi những người đi chợ thì những người ở nhà được phân công lau chùi, sửa sang dọn dẹp bàn thờ. Có thể đánh bóng lại lư hương, chân đèn,... Lư hương người được cúng sắp tới sẽ được rút hết chân nhang, chỉ chừa lại ba cây. Những dĩa quả trưng bánh, trái, được đem ra rửa sạch. Bình bông được thay bằng những nhánh bông tươi.

Xong việc bàn thờ, chủ nhà sẽ sai biểu vài đứa con, cháu trai sang nhà hàng xóm mượn thêm bàn, ghế để đãi khách. Cũng có khi người bà, người mẹ trong nhà sai dâu, hay cháu gái đi mượn thêm ly, bình, xoong, chén, cù lao, đũa muỗng…

Những vật dụng này có khi phải mượn hai, ba nhà mới đủ xài. Vì có nhiều thứ nhiều loại khác nhau, nên người đi mượn phải tìm cách làm dấu để khi trả mới khỏi lộn, không sinh ra những rắc rối về sau.

Sau khi đi chợ về, chiều tối bữa đó hoặc chiều hôm sau (thời gian làm bánh gần sát ngày giỗ để vừa có bánh cho con cháu ăn, đãi khách vừa đảm bảo thơm ngon) người nhà sẽ tổ chức nướng bánh bông lan, bánh kẹp hay đổ bánh bò, bánh da lợn. Hoạt động này thường được các bà, các em gái là bà con hoặc láng giềng quen thuộc thực hiện.

Chừng ba, bốn giờ chiều những người phụ giúp sẽ đến nhà có việc. Người tẻ gạo xay bột, người nhồi bột khô đã được chuẩn bị, người nạo dừa, đánh trứng gà, vịt,... để nướng bánh, hấp bánh. Nhóm người khác sẽ gói bánh ít, bánh tét. Mọi người vừa làm vừa nói chuyện rôm rả. […]

Công việc xong xuôi, rửa dọn hoàn tất thì ai về nhà nấy để nghỉ ngơi. Riêng chủ nhà còn phải thức thêm đỗi nữa để canh chừng nồi bánh tét. Bánh chín vớt ra, người ta nhúng bánh trong thùng nước lạnh để xả nhựa, rồi máng từng cặp lên đòn tre gác ở chái bếp.

Trước ngày cúng giỗ chính, dân gian kêu là ngày tiên thường. Từ sáng, con cháu ở xa đã bắt đầu tề tựu. Đặc biệt những người con gái có chồng xa, ngày này cũng sẽ xin phép nhà chồng rồi cùng chồng con về quê cúng ông bà, cha mẹ.

Những chiếc xuồng ba lá, những chiếc ghe tam bản chở theo quày dừa, thúng nếp hay cặp gà, cặp vịt để làm quà trong chuyến về quê ngoại. Những cuộc gặp gỡ nhau trong sự hân hoan vui mừng của chủ nhà. Bao tháng ngày xa cách nay có dịp trùng phùng, tay bắt mặt mừng, liền miệng thăm hỏi sức khỏe công việc làm ăn sinh sống của bà con ở xa, những người không có mặt trong những ngày này.

Xế trưa, nếu đám giỗ có làm heo thì những người được nhờ bắt đầu đến để nấu nước sôi và thực hiện công việc. Heo cạo sạch đem ra mé sông hay để trên cầu nước mổ bụng, làm lòng, ra thịt. Những thanh niên làm heo nhanh tay lặt mấy miếng thịt bánh chè cặp nhánh trúc tươi gác lên bếp than dùng nấu nồi nước dùng làm heo lúc nãy để nướng.

Ra thịt xong, chất thịt ra sịa rồi bưng vô giao lại cho các bà các chị trong bếp. Trở ra thì cũng là lúc những cục thịt nướng đã chín vàng. Năm ba anh em rủ nhau tụ lại dưới gốc cây rơm ngoài góc sân lai rai cùng chai rượu đế. Trong nhà, người rửa chén đũa để cho khô nước, người làm gà, người làm vịt, người gọt khoai, người gọt khóm, lặt hành để chuẩn bị nấu các món cúng bữa cơm chiều. Mâm cúng này gọi là cúng tiên thường. Cúng xong, anh em bà con cùng nhau dùng bữa cùng chủ nhà. […]

Sáng hôm sau, tầm gà gáy canh tư, sao Mai vừa ló đọt bần thì người nhà có đám đã thức giấc. Các bà các chị nhúm bếp hầm lại những món đã nấu xong chiều qua. Chuẩn bị nấu nướng thêm các món còn lại. Đàn ông, con trai chuẩn bị kê bàn, sắp ghế để đãi khách. Khách mời trong đám giỗ là những người vai lớn hơn chủ nhà, hoặc con cháu ở xóm.

Con cháu ruột thì phải nhớ bổn phận về cúng cơm cho ông bà chớ không phải đợi chủ nhà lên tiếng mời, rủ mới tới. […]

Đến giờ cúng, người ta thay nhau dọn đồ lên các mâm cúng. Tiếng cười nói tạm lắng xuống, để những người tham dự đốt nhang vái cúng người mất. Khi ấy, mọi người tản ra, chuyện vãn nhỏ tiếng hơn để cho hương hồn người khuất mặt và cô hồn các đảng ăn uống. Khi nhang cháy chừng phần ba cây, người ta lui nhang và chuẩn bị dọn đồ ăn từ các mâm cúng xuống bàn để mời khách.