Câu chuyện gây ấn tượng mạnh cho người đọc là về đôi vợ chồng già, chồng người Đan Mạch – vợ người Việt đã đổ hết tâm sức xây được 24 cây cầu treo và 5 trường học tại những vùng nông thôn nghèo của Việt Nam. Nhiều người không biết tới họ nhưng hàng ngày vẫn đi qua những cây cầu họ đã xây.

Thế nhưng trong cuộc sống, họ lại không gặp suôn sẻ ngay trên chính mảnh đất mà họ yêu quý. Sau vài lần bị lừa mua những miếng đất nằm trong quy hoạch, hiện giờ họ đang sống trên mảnh đất, mà giấy tờ chưa rõ ràng, chưa hợp lệ, với điều cần nhất chỉ là xây được hàng rào vườn để bảo vệ đất đai trước những kẻ xấu. 

Cuối tháng 8 vừa qua, anh Nguyễn Thanh Tùng – tên thật của Facebooker Tung Xich Lo - có chuyến quay lại giúp ông bà Kurt – Sang xây dựng hàng rào cho khu đất.

Tùng Xích lô và ông bà Kurt - Sang (ảnh NVCC)

Xây được tường rào cho ông bà Kurt – Sang rồi, anh hài lòng chứ? Anh còn mong muốn nào nữa không cho hai ông bà?

- Bài viết của tôi chỉ muốn mọi người nên biết về họ và hãy giúp họ về việc pháp lý, như giấy tờ nhà đất, vì việc này tôi không rành.

Tôi không ngờ nhiều độc giả họ lại hiểu theo một ý khác, đó là đóng góp về mặt vật chất. Cho đến hiện nay, vẫn chưa độc giả nào ra hướng dẫn chỉ họ cách làm giấy tờ cho đúng theo pháp luật. Còn bên phía nhà nước, họ chỉ giỏi hứa hẹn. Đã 2 tháng trôi qua, họ vẫn chưa đưa ra một câu trả lời về vấn đề đất đai.

Hàng rào hiện nay xây chưa xong, khi nhân lực không đông đủ như tôi mơ tưởng. Tôi và ông Kurt cũng không dám trách ai, tôi nghĩ vì họ ở xa và đường QL1 thì đang tanh bành.

Ông Kurt vẫn tiếp tục công trình với vận tốc túc tắc như tinh thần Viking của ông.

Tôi xin thay mặt họ cám ơn những nhà hảo tâm, đã có lòng đóng góp về mặt vật chất. Rất tiếc tôi không thể tiếp tục giúp họ thực hiện xong cái hàng rào, nhưng những gì họ đã từng làm, tôi luôn ghi nhớ và quý trọng.

Từ câu chuyện của hai ông bà Kurt – Sang, anh có “ngẫm” gì về “sự đời” không?

- Trên đời tôi thấy có nhiều người còn gặp khó khăn gấp mấy lần ông bà Kurt - Sang. Nhưng tôi luôn tôn trọng và khâm phục họ, với những gì họ đã từng giúp cho những người đồng bào nghèo của mình.

Có câu chuyện tôi gặp từ chuyến đi xuyên Việt bằng xích lô lần trước. Khi đạp tới gần cổng chào vào thành phố Mỹ Tho, thấy một quán hủ tíu, bún riêu, cháo… bên lề đường, tôi bèn tấp lại.

Tôi chỉ mới kịp gắp được vài cọng hủ tíu, bà chủ quán đã vui vẻ hỏi thăm về cuộc hành trình của tôi. Trò chuyện một lúc, bà ấy mới hỏi ghẹo tôi, không biết tôi cho cậu bé con nuôi của bà theo tháp tùng không? Tôi thắc mắc hỏi cậu bé không đi học sao?

Bà chủ quán bắt đầu kể cho tôi nghe về cuộc đời không mấy sáng sủa của cậu bé. Bố mẹ của cậu bé là một cặp tình nhân ham vui, lặn lội từ vùng xa xôi xứ Trung để vào Nam tìm cách đổi đời. Cuộc sống đâu có đơn giản như họ tưởng, thế là họ đã bỏ trốn, để lại đứa bé cho hàng xóm trông coi. Những người trong khu xóm nghèo nàn này, cũng là dân tha phương tứ xứ, đến nơi đây mướn nhà ở, rồi tự tìm cách sinh nhai.

Chính bà chủ hàng ăn cũng chẳng giàu có gì, nhưng đã nhận đứa bé bất hạnh vào lòng.

Tôi nhìn thằng bé cũng thấy khá thông minh và cỡ tuổi cậu bé chắc là tầm lớp 2-3 gì đấy. Tôi ngắt ngang câu chuyện và nói, nếu cháu nó được nghỉ học, tôi sẽ cho cháu cùng phiêu du với tôi một tháng. Thằng bé nhìn tôi mắc cỡ, rồi bỏ chạy vào trong xóm.

Bà chủ hàng ăn kể tiếp, nó ngoan lắm, nó mơ ước được đi học lắm, nhưng nó không có khai sinh, không có trường học nào chịu nhận nó. Ngoài ra bà cũng chẳng biết nhờ ai, giúp được nó cho đi ăn học.

Đúng là đi nhiều mới thấy sự thật của cuộc sống, thật là tồi tệ.

Thấy cu bé chạy mất rồi, tôi cũng đứng lên thanh toán tiền để đạp tiếp vào Mỹ Tho. Đạp mới ra khỏi quán một đoạn. Tôi thấy ông trung niên bán vé số dạo lúc nãy tại quán ăn, tôi dừng lại hỏi ông ta đi đâu, và tôi mời ông ta cùng đi cho vui. Đến nơi ông ta cần xuống, tôi mời ông này một ly cà phê, để được nghe thêm nhiều chuyện trên trời dưới đất. 

“Ngon miệng” chỉ là sự trừu tượng

Theo những bài viết anh đưa trên trang cá nhân, có vẻ như anh… ăn đâu cũng thấy ngon. Tôi tưởng, là đầu bếp thì phải khó tính hơn chứ? Và theo anh, thế nào là một món ăn ngon?

Cùng những người bạn (ảnh NVCC)

- Vậy cô chưa đọc hết những bài viết của tôi rồi. Không phải lúc nào tôi cũng khen ngon. Ngon chỉ là trừu tượng hay ảo tưởng. Tôi khen bữa cơm ngon, đó là khi tôi cùng chia sẻ với những người bạn hiền, cả gia đình họ dùng hết tâm huyết để nấu một bữa cơm đơn giản mời tôi.

Ăn một món ăn dân giã ngoài chợ, của một người bán hàng, đã được nối nghiệp vài thế hệ, đối với tôi đó là một hân hạnh, tuy tôi phải ngồi gần nắp cóng, những món ấy, tôi khó thể nấu ngon như họ được.

Những món ăn trong nhà hàng, với thực đơn chóng mặt, những nơi ấy ít khi nào tôi bỏ thời gian để ghé vào.

Trên đường (ảnh NVCC)

Tôi thấy có một điểm là anh viết về những món ăn truyền thống của các vùng miền, và đặt biệt là những món khá rẻ, chỉ vài ba nghìn đồng nơi chợ quê, một cách rất hấp dẫn.

Trong khi người nước ngoài hầu như chỉ biết những món Việt nam “kinh điển” như phở, nem thì có thể kết luận món ăn Việt ngon mà không được giới thiệu và quảng bá một cách xứng đáng?

- Khi tôi làm bên London cạnh với những đầu bếp nổi tiếng. Tôi thấy họ rất muốn hiểu biết thêm về ẩm thực Việt Nam, và tôi thấy họ làm sai. Tôi tìm hiểu thấy thông tin về ẩm thực Việt Nam còn quá đơn sơ. Các đầu bếp nổi tiếng như Gordon Ramsay, Anthony Bourdain, Jamie Oliver…, họ làm phim vê ẩm thực Việt Nam, chỉ khách tây nấu món ăn Việt Nam, tôi chỉ ngồi cười và đôi khi còn bực mình. Từ đó tôi nuôi hy vọng, giới thiệu ẩm thực Việt Nam đến với phương Tây, mà bằng cách nào?

Trước kia ai cũng từng khen, ẩm thực đường phố của Singapore là số một thế giới, phần lớn là ảnh hưởng của nền văn hóa: Ấn, Hoa, Mã Lai và In Đô. Cách đây khoảng 9 năm, tôi có ghé lại và đi lùng sục các khu phố ăn uống của thường dân. Tôi đã không tìm được một món gì gây ấn tượng đến với tôi cả.

Tôi thấy ẩm thực đường phố Việt Nam thật là phong phú với nhiều màu sắc khác nhau. Nói về khía cạnh khẩu vị, ẩm thực Việt Nam thích hợp với nhiều dân tộc. Ý tôi ở đây muốn nhấn mạnh, như ẩm thực Việt không nhiều dầu mỡ như Hoa, không nhiều gia vị như Ấn, không cay như Thái, không mắc tiền như Tây, không cầu kỳ như Nhật.

Ẩm thực đường phố Việt, chính là vũ khí kinh doanh để phát triển du lịch Việt, mà tôi thấy nhiều người chưa hề đề cập tới.

Kế hoạch viết sách giới thiệu ẩm thực Việt Nam của anh thực hiện đến đâu rồi?

- Sau nhiều chuyến ngang dọc nhiều miền của đất nước. Tôi đã sưu tập rất nhiều tài liệu, nhưng tôi vẫn gặp một vấn đề lớn nhất đó là cách viết. Và tôi đang cố gắng.

Bạn đồng hành - chú cún tên Mau

Xe đạp, xích lô, xe máy và cún cưng – tại sao anh toàn lựa chọn những thứ gắn bó mật thiết với đời sống người Việt để làm bạn đồng hành? Anh đã có thêm ý tưởng gì cho lần xuyên Việt sắp tới?

- Nghệ thuật đi du lịch đó là hòa đồng với mọi tầng lớp. Xích lô, xe đạp hay con cún đã giúp tôi gần gũi với nhiều người và nhờ thế mà tôi hiện nay có rất là nhiều người bạn thân thiết trên ở khắp nơi trên đất nước.

Ước nguyện của tôi trong những chuyến đi tới, đó là tìm hiểu và viết sách các món ăn dân tộc thiểu số, các món cỗ của các làng lân cận Hà Nội, các món cỗ liên quan đến cung đình Huế và những món ăn dân dã cùng đồng bào Nam Bộ. Một số món hiện nay tôi biết, đã đi vào dĩ vãng.

Xin cảm ơn anh. Chúc anh sớm hoàn thành các quyển sách của mình.

Chi Mai thực hiện

Cô Hằng bảo, nói ra thì “xấu hổ” nhưng sự thực là suốt chừng ấy năm cô phải “sống nhờ chồng”. Bạn của cô hầu hết sống cảnh “tầm gửi” như thế. Ai may mắn hơn thì nhờ gia đình. Số ít bạn cô dạy các môn chính (Toán, Văn, Tiếng Anh) dư dả hơn đôi chút từ việc dạy thêm.

“Tôi còn may mắn vì ra trường thi công chức đỗ ngay, lại được nâng lương trước thời hạn một lần mới có được mức lương ấy. Nhiều bạn ra trường cùng đến giờ vẫn chưa vào được biên chế, chấp nhận ăn lương hợp đồng. Thấp lắm! Nhiều bạn bắt buộc phải chuyển sang thi ngạch khác như thư viện, thiết bị, hoặc đoàn đội chỉ để được vào biên chế dù mức lương cũng không cao hơn là mấy khi dạy hợp đồng”, cô Hằng nói.

Trong khi đó, những năm gần đây, ngành giáo dục liên tục đưa ra những “đổi mới”, áp lực chất lên đôi vai người thầy giáo. Hằng rơm rớm nước mắt nói “gia đình tan vỡ” cũng do cô một phần.

“Thu nhập thấp, sống dựa mãi vào chồng cũng làm mình “hèn” đi lúc nào không hay. Dù dạy môn phụ nhưng vẫn cứ phải đảm bảo đủ giờ nên đi sớm, về muộn thường xuyên. Việc gia đình gần như làm cho xong. Riết rồi ông ấy có bồ”, Hằng trùng lại.

Im lặng hồi lâu, cô giáo môn sinh học tiếp tục kể về những nhọc nhằn cơm áo thường ngày. “Với 7,3 triệu đồng/ tháng tôi phải chi tiền ăn cho mấy mẹ con hết 5,5 triệu, tiền học cho con 1 triệu, tiền xăng xe 400 nghìn đồng. Chỉ dư ra vỏn vẹn 400 nghìn đồng. Tháng nào phải chi tiền “khóc”, tiền “cười” nhiều thì các con phải bớt ăn”, Hằng cho biết.

Thương các con không được đi học thêm như các bạn, lo sợ tương lai chưa biết sẽ như thế nào, Hằng quyết định đi làm thêm. Cô nhận tất cả mọi việc có thể từ dạy gia sư 150 nghìn đồng/ buổi đến đi bán hàng, phụ việc… “Gần 20 năm đi làm, đến giờ tôi không tiết kiệm được đồng nào. Các con ngày một lớn. Thôi thì phải cố thôi”, Hằng tâm sự.

Rồi Hằng buột miệng nói “giá như bọn em sống được bằng lương. Giá như lương giáo viên được nâng lên. Ôi giá như…”.

Lương thấp, thầy giáo phải đi câu cá

Cô Hà (Ba Vì, Hà Nội) lại trong một tình cảnh khác. Tốt nghiệp Cao đằng sư phạm Hà Tây chuyên ngành ngữ văn năm 1995. Cô xin được vào dạy hợp đồng không lương tại một trường ở thị xã Sơn Tây. Năm 1997, cô được ký hợp đồng hưởng lương 85% bậc 1 hệ số 1,78.

Lương thấp, giáo viên tìm đủ nghề để trang trải cuộc sống (ảnh minh họa)

Nhớ về những ngày đầu tiên đi làm, cô Hà không nghĩ mình có thời thanh xuân ảm đạm nhường ấy. “Dạy học thì không lương, phải đi thuê trọ. Bố mẹ đã nuôi suốt 3 năm học cao đẳng, rồi lại nuôi tiếp thêm 2 năm nữa. Mà nhà thì đâu có khá giả gì, dưới tôi lúc ấy vẫn còn hai em đang đi học. Vì thế cứ cuối tuần tôi lại đạp xe 30km về tranh thủ làm ruộng cùng với mẹ. Rồi lại xin mẹ mớ rau, ít gạo, lạc, bìa đậu. Ròng rã 2 năm trời, bữa ăn triền miên rau và đậu phụ”, cô Hà nhớ lại.

Dù sau này cô được vào biên chế nhưng mức lương của một giáo viên phải đi thuê nhà cũng chỉ tằn tiện nuôi đủ bản thân và phụ giúp một phần bố mẹ nuôi hai em ăn học. 10 năm sau ra trường, cô mới dám lập gia đình. Chồng cô là giáo viên dạy thể dục cùng trường.

“Vừa cưới về, bố mẹ chồng đã “hồi môn” cho sổ nợ vay ngân hàng. Chúng tôi đành phải dành lương của một người để trả hàng tháng. Hai vợ chồng cùng bố mẹ chồng chỉ tiêu trong đúng 500.000 đồng mỗi tháng.

Không có ruộng vườn, cũng không dạy thêm được, chồng tôi đành đi câu cá. Ngày nào cũng như ngày nào, ngoài giờ lên lớp anh ấy lại lặn lội ao chuôm bất kể mưa nắng. Khi được con cá, lúc mớ tép riu. Thôi thì cũng là để cải thiện bữa ăn hàng ngày”, cô Hà chia sẻ.

Làm mãi một việc cũng nhàm, ăn mãi một thứ cũng đến lúc ngán. Bữa cơm nhà cô Hà suốt ngày chỉ độc món cá. Hết cá luộc đến cá hấp, hết rán rồi đến kho. Bữa ăn toàn cá, triền miên tháng này qua tháng khác. "Đến khi tôi nghén đứa đầu tiên thì thật kinh khủng. Cứ nhìn thấy anh ấy về đến nhà là nôn. Khắp người anh ấy mùi tanh xộc lên. Kinh khủng! Nhưng không ăn cá… biết ăn gì? Đành bịt mũi mà ăn. Nôn xong lại ăn tiếp” - cô Hà kể.

Việc kiếm thêm của chồng cô Hà vẫn được duy trì cho mãi đến tận bây giờ, ngay cả khi cô đã có hai con.

Cô giáo môn Văn tâm sự: "Cuộc sống của chúng tôi giờ cũng đỡ vất vả hơn. 5 năm nay cả hai vợ chồng chuyển ra trường gần trung tâm thị xã, tôi dạy môn Văn nên cũng được tham gia bồi dưỡng học sinh tại trường. Mỗi tháng được thêm hơn triệu, bữa ăn của các con không chỉ toàn cá như hồi đầu nữa.

Tuy nhiên anh ấy vẫn duy trì việc làm thêm ấy. Không lên lớp ngày nào là đi câu. Hai đứa con cũng sợ ăn cá giống tôi. Bữa nào được ăn thịt, chúng nó vui ra mặt. Biết thế nhưng vẫn phải động viện các con…ăn cá cho thông minh. Thực ra là vì đó vẫn là nguồn thức ăn chính cho cả gia đình. Cũng tiết kiệm được kha khá tiền chợ mỗi ngày đấy”.

Câu chuyện của chúng tôi ngắt quãng khi chồng cô Hà vừa từ trường trở về. Anh bảo “Nghề chọn mình rồi. Mong thì ai cũng mong sống được bằng lương. Nhưng chính sách thế rồi, đành chấp nhận. Mình chẳng so lên được thì thôi đành so với công nhân. Suy cho cùng thì mình vẫn còn sướng hơn họ là không bị sa thải khi đã ở tuổi xế chiều”.

N. Huyền

Sẽ không có bảng lương riêng hay phụ cấp cao nhất cho nghề giáo

 - Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu quan điểm, không nên quy định bảng lương riêng cho nhà giáo.

Đối với việc lưu trữ dữ liệu, đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam của doanh nghiệp nước ngoài, Nghị định 53 quy định: Doanh nghiệp nước ngoài có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam thuộc 1 trong những lĩnh vực quy định phải lưu trữ dữ liệu tại khoản 1 Điều 26 của Nghị định và đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam trong trường hợp dịch vụ do doanh nghiệp cung cấp bị sử dụng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật về an ninh mạng đã được Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) thuộc Bộ Công an thông báo và có yêu cầu phối hợp, ngăn chặn, điều tra, xử lý bằng văn bản nhưng không chấp hành, chấp hành không đầy đủ hoặc ngăn chặn, cản trở, vô hiệu hóa, làm mất tác dụng của biện pháp bảo vệ an ninh mạng do lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng thực hiện.

Các lĩnh vực được quy định gồm có: Dịch vụ viễn thông; lưu trữ, chia sẻ dữ liệu trên không gian mạng; cung cấp tên miền quốc gia hoặc quốc tế cho người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam; thương mại điện tử; thanh toán trực tuyến; trung gian thanh toán; dịch vụ kết nối vận chuyển qua không gian mạng; mạng xã hội và truyền thông xã hội; trò chơi điện tử trên mạng; dịch vụ cung cấp, quản lý hoặc vận hành thông tin khác trên không gian mạng dưới dạng tin nhắn, cuộc gọi thoại, cuộc gọi video, thư điện tử, trò chuyện trực tuyến.

Trong trường hợp bất khả kháng mà việc chấp hành yêu cầu của pháp luật về an ninh mạng của doanh nghiệp nước ngoài không thể thực hiện, doanh nghiệp nước ngoài cần thông báo cho A05 trong vòng 3 ngày làm việc để kiểm tra tính xác thực của việc bất khả kháng. Trong trường hợp này, doanh nghiệp có thời gian 30 ngày làm việc để tìm phương án khắc phục.

Trường hợp dữ liệu do doanh nghiệp thu thập, khai thác, phân tích, xử lý không đầy đủ theo quy định tại khoản 1 Điều 26 của Nghị định 53, doanh nghiệp phối hợp với A05 để xác nhận và tiến hành lưu trữ các loại dữ liệu hiện đang thu thập, khai thác, phân tích, xử lý.

Còn với trường hợp doanh nghiệp tiến hành thu thập, khai thác, phân tích, xử lý bổ sung các loại dữ liệu theo quy định tại khoản 1 Điều 26 của Nghị định 53, doanh nghiệp có trách nhiệm phối hợp với A05 để bổ sung vào danh sách dữ liệu phải lưu trữ tại Việt Nam.

Chia sẻ quan điểm về quy định lưu trữ dữ liệu và đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam, chuyên gia Trương Đức Lượng, Chủ tịch Công ty Cổ phần An Ninh Mạng Việt Nam (VSEC) cho rằng, việc có những quy định này là cần thiết.

Bởi lẽ, sự phát triển của công nghệ đã khiến việc kết nối trở nên dễ dàng hơn. Các ứng dụng công nghệ đã tạo ra một xã hội song song với xã hội thực mà trong đó chúng ta sống hàng ngày, có thể gọi đó là xã hội số. “Xã hội số mang rất nhiều đặc tính chung của xã hội thực và cũng có nhiều nét riêng. Nét riêng cơ bản nhất là tính không biên giới, tính định danh. Xã hội số bên cạnh tính tích cực thì cũng kèm theo nhiều tiêu cực như xã hội thực và việc phát triển xã hội số cũng cần đi kèm theo là các biện pháp quản lý để giúp công dân số bớt bị tác động tiêu cực như hăm dọa, lừa đảo, thông tin giả…”, ông Trương Đức Lượng phân tích.

Cũng theo phân tích của vị chuyên gia này, do đặc tính không biên giới nên việc tạo ra một xã hội số có thể bắt nguồn từ bất kỳ đâu trên thế giới. Vì thế, việc quản lý xã hội số sẽ khó đạt được hiệu quả nếu không có cách thức liên kết thực giữa nhà quản lý và các đơn vị tạo ra xã hội số. 

Vân Anh