Khi người Việt ngọng Anh văn

Ban đầu chị nghĩ đó là dấu hiệu bình thường, ngứa có thể do “lên da non”, nhưng sau chương trình livestream, chị nghi ngờ “chuyện chẳng lành”, liền đến Bệnh viện Da liễu Trung ương khám, chụp dermoscopy - một xét nghiệm đặc thù.

Kết quả, người phụ nữ bị ung thư tế bào hắc tố, loại ung thư có độ ác tính cao nhưng may mắn ở giai đoạn sớm, chỉ mới tiến triển tại chỗ, chưa di căn, do đó tránh phải điều trị bổ trợ sau phẫu thuật.

Tăng nhanh số bệnh nhân ung thư da, ai nên cảnh giác?

Chia sẻ với phóng viên bên lề Hội nghị Da liễu Đông Dương lần VI ngày 22/11, GS.TS Nguyễn Hữu Sáu, Phó Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết 2 loại ung thư da gồm ung thư không hắc tố (ung thư biểu mô tế bào đáy và tế bào vảy) và ung thư tế bào hắc tố.

Một nghiên cứu của bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương trong 6 năm (từ 2017-2022) cho thấy có 1.133 bệnh nhân ung thư da điều trị nội trú tại cơ sở y tế này. Gần 70% trong số đó là bệnh nhân ung thư biểu mô tế bào đáy (riêng 3 năm 2020-2022 có 407 ca). Loại ung thư này có xu hướng trẻ hóa.

Tuy nhiên, hai năm 2023-2024, số lượng bệnh nhân ung thư da ghi nhận sự gia tăng đáng kể. Mỗi tuần viện có khoảng 10-20 bệnh nhân đến khám và điều trị. Tính chung, bệnh viện này tiếp nhận khoảng 300-500 bệnh nhân ung thư da mỗi năm.

Với ung thư tế bào hắc tố, loại ác tính nhất, tỷ lệ di căn cao, 5 năm trước, bác sĩ ít gặp (chỉ khoảng 25 ca/năm) song mấy tháng gần đây, bệnh viện ghi nhận từ 1-2 ca/ tuần, theo Giáo sư Sáu.

Lý giải nguyên nhân gia tăng số lượng bệnh nhân ung thư da, các bác sĩ cho biết một phần do nhận thức, hiểu biết của người dân về bệnh lý này được nâng cao và thêm nhiều phương pháp, thiết bị chẩn đoán, phát hiện sớm.

“Nhiều bệnh nhân nhờ đọc báo, xem livestream về bệnh, quan tâm đến sự thay đổi từ các dấu hiệu nhỏ nhất trên cơ thể nên đã đến khám, từ đó sớm phát hiện bệnh”, Giáo sư Sáu cho biết thêm. 

Việc phát hiện sớm ung thư da, kể cả ung thư tế bào hắc tố, việc điều trị sẽ nhẹ nhàng hơn, giảm nhẹ gánh nặng kinh tế, tăng tỷ lệ sống trên 5 năm. Nếu ở giai đoạn muộn, tỷ lệ này chỉ khoảng 10-20%. 

Ung thư da hay gặp ở nhóm người hay phải làm việc dưới ánh nắng mặt trời; phát triển chủ yếu trên các vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gồm da đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay và bàn tay, chân. Tổn thương cũng có thể hình thành trên lòng bàn tay, chân, vùng hay tì đè; bên dưới móng tay/móng chân, vùng sinh dục.

Theo khuyến cáo của vị chuyên gia, khi phát hiện nốt ruồi nếu đổi màu, to lên, tiến triển nhanh ở bất kỳ vị trí nào; người hay làm việc dưới ánh nắng mặt trời khi có tổn thương trên da, điều trị thuốc trong 2-4 tuần nhưng không hiệu quả thì nên đi khám ở nơi có chuyên ngành ung thư da.

PGS.TS Lê Hữu Doanh, Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết ung thư da, trong đó có nội dung chẩn đoán, phát hiện sớm bệnh lý này, là vấn đề lớn được các chuyên gia trong và ngoài nước trình bày tại Hội nghị Da liễu Đông Dương (Lào - Campuchia - Việt Nam) lần VI, hội nghị Da liễu toàn quốc thường niên, hội nghị nghiên cứu Da liễu lần II. Sự kiện được Bệnh viện Da liễu Trung ương, Hội Da liễu Việt Nam tổ chức từ ngày 21-23/11.

18 chủ đề chuyên ngành Da liễu được trình bày tại hội nghị, trong đó có 2 phiên lớn liên quan báo cáo viên quốc tế xung quanh các mảng lớn từ bệnh lý viêm, mạn tính; bệnh lý da hiếm gặp, di truyền; bệnh da thông thường (trứng cá, viêm da cơ địa...) hay những vấn đề liên quan thẩm mỹ da cũng được đề cập…

Dấu hiệu dễ nhận biết của loại ung thư da ác tính nhất

Theo dự thảo quy chế tuyển sinh đại học năm 2025 do Bộ GD&ĐT vừa đưa ra lấy ý kiến dư luận, có nhiều điểm mới về xét tuyển sớm.

Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đề xuất chỉ tiêu xét tuyển sớm không được vượt quá 20% tổng chỉ tiêu, các trường không được gọi vượt số này.

Tất cả các phương thức xét tuyển phải quy đổi về một thang điểm chung. Điểm trúng tuyển bằng phương thức xét tuyển sớm không được thấp hơn điểm chuẩn xét tuyển kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025.

Các trường vẫn được tự chủ các phương thức tuyển sinh. Tuy nhiên, với riêng phương án xét học bạ, Bộ yêu cầu phải có kết quả học tập của cả năm lớp 12, đồng thời phải có điểm tổ hợp ít nhất 3 môn gồm toán và ngữ văn bắt buộc.

Như vậy, nếu quy định này được thông qua, các trường đại học dùng phương thức xét tuyển học bạ không thể công bố điểm chuẩn trúng tuyển sớm trước tháng 5 như hiện nay.

Trả lời phóng viên Dân trí, TS Nguyễn Tiến Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Hà Nội, cho biết nhà trường luôn tuân thủ đúng, đủ theo yêu cầu của Bộ GD&ĐT trong công tác tuyển sinh.

Đồng thời, quan điểm của nhà trường ổn định quy chế tuyển sinh để đảm bảo chất lượng tốt và sẽ điều chỉnh phù hợp khi Bộ GD&ĐT có yêu cầu mới. 

Với phương thức tuyển sinh năm 2025 của ĐH Hà Nội, đơn vị này dự kiến giữ ổn định 3 phương thức: Tuyển thẳng, xét tuyển sớm và xét điểm thi tốt nghiệp THPT.

Cũng theo TS Dũng, việc dự kiến không cho phép các trường đại học công bố xét tuyển sớm trước 31/5 là hoàn toàn hợp lý bởi thời điểm đó quá sớm, học sinh còn chưa biết kết quả tốt nghiệp THPT.

Với quan điểm đó, hàng năm nhà trường chủ trương xét tuyển kết hợp (hay còn gọi là xét tuyển sớm) sau khi thí sinh thi tốt nghiệp THPT để các em có thêm một phương án lựa chọn ngoài xét điểm thi tốt nghiệp THPT.

Còn một lãnh đạo tại Học viện Tài chính cho rằng, quy định trên có điểm tích cực ở chỗ, nếu xét tuyển sớm quá (trước tháng 5) sẽ thiếu công bằng với thí sinh. Vậy nên, Bộ "siết" thời gian là phù hợp.

Không vượt quá 20% chỉ tiêu: Lọc ảo ra sao?

Tuy nhiên, cũng theo lãnh đạo này, nếu áp quy định chỉ tiêu không vượt quá 20% sẽ làm khó nhiều trường đại học.

Theo ông, tỷ lệ hồ sơ ảo tại các trường hiện nay khá cao bởi một em thường nộp hồ sơ xét tuyển sớm vào rất nhiều trường.

Do vậy, nhiều trường phải "gọi" số thí sinh cao lên nhằm loại trừ hồ sơ ảo, thậm chí có trường phải gọi số lượng thí sinh gấp đôi để "trừ hao".

Chẳng hạn ở Học viện Tài chính, nhà trường gọi khoảng 80% thí sinh. Khi xét tuyển chính thức, các em bỏ khoảng 50%, khoảng 30% còn lại là vừa đủ.

"Một trường có khoảng 1.000 chỉ tiêu nhưng để trừ ảo, đơn vị đó phải gọi khoảng 1.200 em, sau khi trừ hao số em bỏ xét tuyển, chỉ còn khoảng 800 là vừa đủ", lãnh đạo này cho hay.

Riêng với quy định yêu cầu điểm trúng tuyển xét sớm không thấp hơn điểm chuẩn đợt xét chung của Bộ, lãnh đạo của Học viện Tài chính cho rằng, nếu áp dụng cho ngành sư phạm và ngành Y rất phù hợp, ông hoàn toàn ủng hộ bởi lẽ ngành sư phạm ảnh hưởng đến nhiều thế hệ. Nếu để điểm chuẩn thấp, chất lượng đầu vào không cao, sẽ rất ảnh hưởng đến sau này.

Nhưng nếu áp dụng quy định này cho tất cả các ngành, chuyên gia này cho rằng chưa hợp lý, bởi mỗi ngành cần có những yêu cầu khác nhau, cần mức điểm khác nhau để đạt yêu cầu đầu vào nhất định, do vậy nếu cào bằng sẽ không phù hợp.

Về yêu cầu sử dụng điểm cả năm lớp 12 khi xét học bạ, thay vì dùng điểm 3-5 kỳ như hiện nay, một số chuyên gia tuyển sinh đánh giá cao.

Đại diện một trường đại học lớn về khối ngành kinh tế cho rằng, dự thảo có một số điểm tích cực.

Chẳng hạn, việc siết thời gian xét tuyển sớm không được diễn ra trước tháng 5 hoàn toàn phù hợp. Nếu xét tuyển khi các em chưa hoàn thành chương trình lớp 12, sẽ gây xáo trộn và mất công bằng.

Đối với trường này, năm ngoái áp dụng khoảng 50% cho xét tuyển sớm trong đó chủ yếu là dùng kết quả đánh giá năng lực, không xét học bạ.

Tuy nhiên nếu Bộ GD&ĐT có thay đổi, nhà trường sẽ chuyển chỉ tiêu từ hình thức xét tuyển này sang hình thức khác mà không bị ảnh hưởng.