Xu hướng smart home đang nổi lên mạnh mẽ

Chia sẻ tại buổi tọa đàm “Từ nhà máy thông minh đến ngôi nhà thông minh” ngày 26/4, ông Lê Ngọc Tuấn, CEO Robo Solutions cho biết xu hướng nhà thông minh đang phát triển mạnh mẽ với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI). Thiết bị thông minh trong ngôi nhà có thể nhận biết để thay đổi nhiệt độ mà chủ nhân mong muốn. Với thiết bị của Google, chỉ sau 1 tuần điều khiển có thể học cách điều chỉnh điều hòa của một gia đình. 

Trên thế giới, đã có những doanh nghiệp xuất phát từ nghề bán sách như Amazon rồi trở thành công ty đem thiết bị gia đình thông minh đến nhiều ngôi nhà. Hầu hết, các thiết bị trong ngồi nhà đều có thể giao tiếp bằng giọng nói bởi các chúng được kết nối với loa thông minh giá rẻ.  

Ông Lê Ngọc Tuấn đưa ra con số tại Mỹ có khoảng 50% gia đình sử dụng thiết bị thông minh trong ngôi nhà, trong khi Việt Nam và Trung Quốc con số này chỉ dưới 10%. Nhưng đến năm 2028, số hộ gia đình Trung Quốc sử dụng thiết bị thông minh sẽ là trên 50%. Tuy nhiên, thị trường Việt Nam sẽ đi sau Trung Quốc vài năm.

Chia sẻ thêm về vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Tùng, CEO của Songnam Group cho rằng không chỉ có nhà thông minh mà xu hướng là tòa nhà thông minh, khu đô thị thông minh và thành phố thông minh. Để phục vụ xu hướng này cần có hệ thống chiếu sáng thông minh, công tắc thông minh… Dữ liệu của tòa nhà thông minh sẽ kết nối với đô thị thông minh để cung cấp những tiện ích cho người dân.

Doanh nghiệp smart home Việt cần hợp tác với nhau

Chia sẻ về bức tranh thị trường smart home Việt, ông Lê Ngọc Tuấn cho rằng những năm gần đây, Việt Nam bùng nổ công ty làm về smart home. Thế nhưng, những công ty này chủ yếu nhập sản phẩm và nền tảng của Trung Quốc đóng mác Việt Nam. Quy mô thị trường smart home Trung Quốc đến năm 2025 khoảng 37 tỷ USD, nhưng quy mô thị trường Việt Nam nhỏ hơn khoảng 100 lần. Bên cạnh lợi thế quy mô, Trung Quốc còn có công nghệ và nhiều nhà máy sản xuất thiết bị smart home giá rẻ.

Ông Tuấn đơn cử thị trường loa thông minh Việt Nam quá bé nên một số doanh nghiệp sản xuất không thể cạnh tranh nổi với sản phẩm từ Trung Quốc. Rất hiếm hoi loa của Việt Nam có thể tồn tại như Vivi trên xe ô tô của Vinfast. Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt Nam rất ít hợp tác với nhau nên chuỗi giá trị của Việt Nam không nhiều. Trường hợp hiếm là Rạng Đông kết hợp với FPT từ 2019 để phát triển nền tảng kết nối thiết bị thông minh Make in Vietnam. Đây là mô hình cần nhân rộng bởi thị trường này đang bị cạnh tranh từ Trung Quốc. 

Tại hội thảo này, ông Nguyễn Quốc Cường, Giám đốc Trung tâm Phát triển kỹ thuật số Rạng Đông cho biết, trước năm 2020, Rạng Đông chưa có tên trên bản đồ smart home Việt Nam và phải đến năm 2022, công ty mới bước chân mạnh mẽ vào thị trường này. Rạng Đông mong muốn đến năm 2025 trở thành nhà cung cấp giải pháp smart home hàng đầu Việt Nam và có thể xuất khẩu sản phẩm smart home. Tuy nhiên, ông Cường cũng nhận định đây thực sự là mục tiêu rất thách thức. 

Đại diện Rạng Đông cũng nhận định, thị trường smart home Việt Nam chưa bùng nổ mà mới ở giai đoạn đầu, nhưng đây là thị trường tiềm năng và rất cạnh tranh. Thị trường vẫn tương đối phân mảnh và độc quyền theo từng hãng bởi khi khách hàng sử dụng sản phẩm của một hãng nào đó sẽ khó chuyển sang hãng khác. Tại Việt Nam, tuy có nhiều công ty làm smart home, nhưng lại chưa chú trọng đến chứng chỉ, tiêu chuẩn quốc tế bởi đây là yêu cầu bắt buộc khi ra nước ngoài. 

“Rạng Đông có phân ra 6 lớp sản phẩm, 3 lớp đầu tiên là làm sản phẩm truyền thống, 3 lớp sau là lớp smart home. Các công ty làm smart home thường là công ty công nghệ nên họ lấy sản phẩm từ bên thứ 3. Còn Rạng Đông là công ty chiếu sáng nên có lợi thế để sản xuất. Rạng Đông mong muốn hệ sinh thái sản phẩm smart home có đầy đủ từ thiết bị chiếu sáng, cảm biến, tích hợp camera, loa thông minh, công tắc… Chúng tôi mong muốn hợp tác với các đối tác, các nhà khoa học, doanh nghiệp để tạo ra hệ sinh thái sản phẩm Make in Vietnam”, ông Cường nói.

Ông Nguyễn Đoàn Kết, Phó Tổng giám đốc Công ty Rạng Đông cho biết, Rạng Đông đặt mục tiêu đến năm 2025 trở thành doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp số, tiên phong trong các xu hướng chuyển đổi kép của thời đại, phát triển nhanh và bền vững với tốc độ tăng trưởng từ 20-25%/năm. Và đến năm 2030, sẽ đưa thương hiệu Rạng Đông lên tầm khu vực, doanh thu vượt ngưỡng tỷ USD.

Theo ông Nguyễn Thanh Đảo, Phó Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo TP.HCM, luật hiện hành không quy định việc cấp phép màn hình LED. Dự thảo luật mới đưa vào nội dung “thông báo sản phẩm quảng cáo” giống như một hình thức xin phép, rất bất cập. Doanh nghiệp sẽ mất thêm thời gian và công sức để làm hồ sơ, trong khi sai phạm quảng cáo trên màn hình LED là rất ít, không phải điểm “nóng”. Những gì luật đã thông thoáng rồi không nên bó lại, như thế đúng theo tinh thần cải cách hành chính. 

Cùng quan điểm, ông Đặng Quốc Tuấn, Giám đốc Công ty cổ phần Goldsun phía Nam cho rằng, việc “thông báo sản phẩm quảng cáo” trên bảng điện tử (màn hình LED), ban soạn thảo Dự án Luật cần cân nhắc và nên bỏ. Ngành quảng cáo đang đi lên, nhưng nếu thêm thủ tục hành chính thì lại giống như bị đứng lại. Ở các nước trên thế giới, đặc biệt là trong khu vực châu Á, nội dung quảng cáo trên bảng điện tử có thể thay hàng trăm lần trong ngày và họ có quyền làm điều đó, tại Việt Nam, như Goldsun đang để là 16 lần. Nhưng giờ doanh nghiệp phải đi báo cáo xin một cái giấy phép thông báo nội dung sản phẩm của cơ quan quản lý, sẽ rất khó cạnh tranh được với các nền tảng online quốc tế như YouTube, Facebook…

Ông Nguyễn Quang Nhựt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo TP.HCM, Giám đốc Công ty cổ phần quảng cáo Shojiki, đặt ra vấn đề với quảng cáo màn hình LED, một TVC quảng cáo có thể lên đến 500MB, với các mạng quảng cáo lớn một ngày lên 100-200 cái trên màn hình này, liệu hạ tầng công nghệ của các sở, ngành có thể đáp ứng được việc doanh nghiệp nộp thông báo lên không hay sẽ bị tắc nghẽn; chỉ cần nộp một cái hình thông báo thì có được không?

Theo ông, để xin đặt một màn hình điện tử quảng cáo, hiện nay, các doanh nghiệp  phải qua 7 sở và UBND thành phố phê duyệt mới được phép thực hiện. Cho nên, các quảng cáo này sẽ không có các nội dung vi phạm và có bộ phận phê duyệt rất kỹ. Nếu đưa ra quy định như trên, đâu đó các doanh nghiệp quảng cáo thấy khó sẽ cắt bớt quảng cáo hình thức này để chuyển sang online, nơi mà các doanh nghiệp nước ngoài đang thống trị, các doanh nghiệp trong nước sẽ mất một phần doanh thu.

Nỗi lo quảng cáo “nhạy cảm” ảnh hưởng an ninh quốc gia

Liên quan đến quảng cáo màn hình LED, ông Đỗ Kim Dũng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu & Đào tạo Quảng cáo Việt Nam (ARTI Vietnam), đặt ra một vấn đề rất trăn trở. Đó là nội dung quảng cáo đưa lên các màn hình LED sẽ rất nguy hiểm nếu mất kiểm soát.

Theo ông Đỗ Kim Dũng, 10 năm trước, các đối tác Nhật Bản cho biết những màn hình LED quảng cáo trên xe buýt của nước này không phải đi cài đặt từng cái mà có thể ngồi một chỗ điều chỉnh được; hay một bảng quảng cáo ở siêu thị có thể dùng camera xác định người đứng xem ở độ tuổi bao nhiêu để đưa ra quảng cáo phù hợp; tất cả đều do AI thực hiện.

Với công nghệ, đặc biệt là AI phát triển như hiện nay, một doanh nghiệp ngồi tại nhà vẫn có thể điều khiển được các video clip trên tất cả các màn hình LED. Giả sử một hacker tấn công và chèn vào nội dung phản động thì phải xử lý như thế nào, vấn đề này hoàn toàn có thể xảy ra trong 5-7 năm nữa. Làm sao để kiểm soát được mẫu video clip ở hàng trăm nghìn màn hình LED trên toàn quốc.

Để giải quyết vấn đề trên, theo ông Trần Việt Tân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, hiện tại, hình thức quản lý màn hình LED 100% là offline, nhưng 3 – 5 năm nữa "không thể cứ đi leo từng cột điện cắm USB vào các màn hình". Vì thế, giải pháp lâu dài là các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ quảng cáo có thể hợp tác với các nhà mạng như Viettel, CMC, VNPT, FPT trong công tác truyền dẫn, bởi các đơn vị này có đầy đủ công nghệ bảo mật để các hacker không xâm phạm được. Còn về giấy phép phê duyệt nội dung, các đơn vị có thể hợp tác với các đài truyền hình để nhờ họ kiểm duyệt và xem đó là một phần sơ khảo.

Ngược lại, ông Đặng Quốc Tuấn, Giám đốc Công ty cổ phần Goldsun phía Nam cho rằng, thực tế không cần dùng đến online vẫn có thể xử lý được câu chuyện quảng cáo trên màn hình LED. Goldsun hiện nay có khoảng 10.000 màn hình ở TP.HCM và Hà Nội và chỉ cần dùng 20 nhân sự là có thể quản lý hết. 

Việc công ty này quyết định dùng offline để thay thế nội dung quảng cáo trên màn hình LED là để đảm bảo bí mật, có thời gian hàng tuần để kiểm tra hệ thống có chạy không, phát có đủ không, chụp hình báo cáo khách hàng. Với cách làm này thì không phải lo bị hack và bảo vệ được công việc làm của bao gia đình. Việc đặt ra vấn đề online diễn ra 5-7 năm nữa, theo ông Đặng Quốc Tuấn, lúc đó nếu nhu cầu là có thật thì có thể sửa đổi bổ sung sau. Goldsun đồng ý hiện tại vẫn làm offline bởi từ trước đến nay không có vấn đề gì xảy ra. 

Kết luận vấn đề này, ông Hoàng Minh Thái, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch cho biết, liên quan đến câu chuyện quảng cáo màn hình LED online/offline, để online được sẽ cần rất nhiều nghiên cứu, đánh giá tác động và đặc biệt phải có ý kiến của các cơ quan chức năng, bao gồm cả cơ quan công an. 

Theo ông Hoàng Minh Thái, hacker tấn công mạng Internet hoàn toàn khác với hacker tấn công vào hệ thống quảng cáo online trên màn hình lớn. Doanh nghiệp có ý kiến là đặt cả cơ nghiệp vào những tấm bảng ấy, nhưng đây là tác động xã hội; nếu tình huống xấu xảy ra, hậu quả sẽ như thế nào? 

“Chẳng hạn đúng dịp 2/9, hacker chạy một quảng cáo có nội dung “nhạy cảm” sẽ cực kỳ nguy hiểm cho an ninh quốc gia, cho nên về luật sẽ có một lộ trình cho quảng cáo trên màn hình LED online/offline”, ông Thái cho biết.