- Chỉ 1 tuần nữa là Tết ông Công ông Táo, nửa tháng nữa là Tết Nguyên Đán vậy mà không khí trong gia đình tôi vẫn rất buồn tẻ. Hai vợ chồng vừa cãi nhau một trận tơi bời...

Năm nay cơ quan tôi làm ăn khá, mỗi nhân viên sẽ được thưởng Tết khoảng 30 triệu đồng. Bởi vậy, tôi bàn vợ Tết này phải mua sắm đầy đủ cho gia đình vui vẻ. 

Đầu tiên, tôi sẽ đi vườn đào Nhật Tân chọn một cây đào thật to và đẹp. Sau đó, tôi sẽ đặt hàng 3 cân thịt trâu gác bếp ở vùng cao, ít lạp xưởng và chút măng, miến, nấm hương rừng...Tất cả đều phải là hàng đặc sản của các vùng miền.

Ngoài ra, tôi cũng muốn mua một chiếc ti vi mới để cả gia đình xem phim ngày Tết. Giáp Tết, hai vợ chồng sẽ đi siêu thị mua sắm hoa quả, bánh kẹo, giò chả, thịt gà, thịt bò…

2 đứa con tôi nghe kế hoạch sắm Tết của bố thì hò reo ầm ĩ. Ấy thế mà vợ tôi mặt nặng như chì, cô ấy lừ mắt với chồng con rồi nói: "Tết giờ khác gì ngày thường, anh cứ vẽ vời ra đủ thứ, tốn kém. Ti vi nhà vẫn chạy tốt, không phải đổi. 

Anh cũng không phải mua thịt trâu, thịt bò gì hết, em đã lên danh sách chi ly rồi. Theo đó, mình chỉ cần 2 cái bánh chưng, 1 cân giò lụa, 1 con gà, và 20 cái nem thôi.

Món đào, quất bày Tết thì anh bỏ ngay cho đỡ tốn. Chậu hoa nhà mình chắc chắn đến Tết sẽ nở, tha hồ rực rỡ...".

Ảnh: Shutterstock

Tôi nghe thế phát cáu: "Em làm sao thế? Tết nhất thì sắm sửa đầy đủ tí cho không khí vui vẻ". Lập tức vợ tôi nổi đóa lên, cô ấy hét vào mặt tôi: "Năm nay em bị cắt thưởng liên tục, thưởng Tết của em được 2 triệu. Nguy hiểm hơn là ra Tết cơ quan em cắt giảm nhân sự, em có khi còn bị cho nghỉ không lương đấy".

Nhìn mặt vợ buồn rầu, tôi không nỡ nói thêm câu nào, cũng không dám ho he đòi sắm sửa gì nữa. 

Buổi tối, tôi lại nhỏ nhẹ bảo vợ: “Không mua tivi thì thôi nhưng ngày Tết cũng phải có cành đào, cây quất cho có không khí. Không có tivi mới để xem, cũng không có đồ gì đặc biệt để ăn, vậy còn gì là Tết?”

Thế nhưng, vợ tôi tiếp tục gạt phăng ý kiến của chồng. Cô ấy bảo: “Anh nói thêm là một đồng bánh chưng tôi cũng không mua đâu”. Sau đó, cô ấy hục hoặc bỏ vào phòng.

Tôi ngồi một mình ở phòng khách mà không thể hiểu nổi vợ. Chỉ vì lương, thưởng thấp mà cô ấy tính toán chi tiêu từng nghìn lẻ. Đi chợ về lúc nào cô ấy cũng xuýt xoa vì tốn đủ thứ tiền.

Hôm nào mua phải món gì hơi đắt, về nhà cô ấy đá thúng đụng nia, khó chịu với chồng con. Sau đó, cô ấy nỉ non than số khổ, ai đời gần 40 tuổi rồi còn thất nghiệp...

Không lẽ, chỉ vì chuyện này mà năm nay bố con tôi mất Tết!

Bùi Văn Đông

 Theo tục lệ cổ truyền, người Việt tin rằng, hằng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng. Cho đến đêm Giao thừa Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa của mình.

Người Hà Nội hối hả sắm lễ vật cúng Táo quân. Ảnh: Lê Anh Dũng

Thổ Công, Táo Quân, Thổ Kỳ là ba vị thần tiên được Trung ương Hoàng Đế phái xuống để làm các vị thần cai quản những gia đình ở hạ giới. 

Ba vị thần được Hoàng Đế cử xuống chính là nguyên thần của:

1- Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần. Là vị thần cai quản đất đai âm trạch và long mạch của gia đình. Ta hay gọi là " Thổ thần thổ địa"

2- Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân. Là vị thần cai quản toàn bộ mọi sinh hoạt và bếp núc của gia đình. Đây chính là vị thần tấu sớ lên Hoàng Đế. Ta hay gọi là "Thổ công táo quân"

3- Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chính Thần. Là vị thần cai quản toàn bộ việc mua bán hàng hoá đồ ăn thức uống cho gia đình. Ta hay gọi là " Thổ kỳ".

Do vậy ta có thể làm ban thờ ba vị này chung một bát nhang.

Ta cũng không nên để bát nhang thổ thần thổ địa ở cùng với ban thờ gia tiên.

Nếu không có ban thờ, không có bát nhang cũng không sao vì các vị là nguyên thần của thần tiên, họ không cần có ban thờ cúng. Họ làm việc theo lệnh của Hoàng Đế mà không đòi hỏi hay yêu sách với gia chủ.

Tuy nhiên kể cả không có ban thờ thì ta có thể làm lễ cúng các vị trên một chiếc bàn riêng để ở ngoài sân, ngoài hành lang, hay ở giữa gian nhà mình ở. Trên bàn cúng các vị nên trải vải đỏ. Những ngày mùng 1, ngày rằm... tanên cúng cho các vị thần bằng chính tâm của mình, không đòi hỏi lễ lạt quá lớn, có sao thì cúng như vậy.

Lễ nghi (tốt nhất) như sau:

Mâm lễ đặt ngoài trời giữa sân, hoặc nếu ở chung cư thì giữa nhà, mâm lễ đặt ở hướng Nam, nghĩa là ta quay mặt về hướng Nam mà hành lễ.

* Lưu ý:

Hướng Bắc là làm lễ cúng Thượng Đế và Ngũ Đế. Cửu Thiên Huyền Nữ, Thái Thượng Lão Quân, Huyền Thiên Trấn Vũ.

Hướng Đông là làm lễ cúng các vị Vua Việt Nam.

Hướng Nam là làm lễ cúng các vị Thần Tiên.

Hướng Tây là làm lễ cúng Phật.

Lễ vật gồm có:

- Một chiếc lọng màu đỏ có diềm vàng để che nắng che mưa.

- Một chiếc bàn đủ lớn để đặt mâm lễ, mặt bàn được trải tấm vải đỏ sang trọng ngay ngắn.

- Một miếng vải đỏ dài trải dưới đất như miếng thảm đỏ để đưa tiễn Thần Táo Quân.

- Một mâm lễ gồm Gà trống đỏ, xôi đỏ. Ba chén rượu ba màu đỏ, trắng, vàng.

Màu đỏ để lấy vận khí tốt

Màu trắng để lấy tài lộc

Màu vàng để lấy sự bình yên vạn sự may mắn.

- Ba chén trà ba loại hương vị trà khác nhau. Vd: trà sen, trà nhài, trà bưởi...

Ngoài ra mâm lễ mặn có thể thêm các món đồ sơn hào hải vị khác tuỳ từng gia đình.

- Một mâm hoa quả " ngũ quả" đầy đặn đẹp mắt, trên mâm quả có cài 9 bông hoa đồng tiền.

- Ba bộ quần áo, mũ, giày cho ba vị thần. Gồm:

Màu đỏ cho thần Thổ Công Táo Quân.

Màu vàng cho Thổ Thần Thổ Địa.

Màu trắng, hoặc màu xanh cho thần Thổ Kỳ.

- Vàng thuyền, vàng thỏi cho ba vị mỗi vị 99 nén.

* Lưu ý không đốt tiền âm phủ cho các vị thần vì họ là thần tiên, họ không phải là vong hồn người âm.

- Cá chép 3 con nhỏ, nếu mua được ba con ba màu, đỏ, vàng, trắng là tốt nhất.

- Ba cây nến hoặc ba chiếc đèn dầu.

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ lễ nghi cần thiết thì người lớn nhất trong nhà tắm rửa sạch sẽ, xúc miệng bằng rượu, trước khi làm thủ tục.

- Thắp 9 nén nhang.

- Quỳ xuống lễ 9 lễ.

Lễ cúng thường diễn ra trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp. Xin giới thiệu bài cúng ông Công ông Táo phổ biến.

Kính lạy Thượng Đế

Kính lạy Ngũ Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế, Trung ương Hoàng Đế.

Kính lạy thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng

Trung đàm thần tướng thiên thiên binh

Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã

Kính lạy sơn thần, long thần, thổ địa, thổ công táo quân, thổ kỳ lai sàng chứng giám

Hôm nay là ngày 23 tháng chạp năm... Bính Thân. Là ngày thần Táo Quân về trời tấu sớ

Tín chủ con tên là... sinh ngày... tháng... năm... nguyên quán... địa chỉ thường trú...

Với tấm lòng thành kính con xin có chút lễ vật, nhang đăng thỉnh cầu kính mời Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị Thần Tướng, Thiên Tướng, Thiên Binh, Thiên Mã, cùng chư vị thần tiên trên trời dưới đất, chứng giám cho con được làm lễ tiễn thần Thổ Công Táo Quân về trời.

Kính lạy Thổ thần thổ địa, thổ công táo quân, thổ kỳ lai sàng chứng giám. Trong năm qua nhờ ân phúc của các ngài chúng con được mạnh khoẻ, hạnh phúc, mọi điều may mắn.

Nay con làm lễ với tấm lòng thành kính tiễn ngài về trời tấu xin Thượng Đế, Ngũ Đế, cùng chư vị thần tiên phù hộ độ trì cho đất nước con, quê hương con, gia tộc và gia đình con được mạnh khoẻ hạnh phúc, an khang thịnh vượng.

Con cầu xin Thượng Đế, Ngũ Đế các vị thần tiên cùng chư ngài chứng giám cho tấm lòng thành kính của con.

Kính chúc Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị thần tiên cùng chư ngài thiên thiên tuế!

(Con xin đa tạ, Con xin đa tạ, con xin đa tạ)

* Sau khi cúng xong thì lại kính lễ 9 lần

* Lễ xong đi lùi ba bước mới được quay lưng đi

* Chờ nhang cháy 1/3 ta đã có thể mang vàng mã đi hoá cho các vị thần. Hoá xong thì gói tro vào một tờ giấy màu đỏ sạch sẽ, rồi mang cá và tro đi thả ở sông, suối, hay hồ nước có dòng chảy lưu thông. Không nên thả ở những hồ nước bẩn, ao tù.

Mâm cỗ cúng ông Táo 6 triệu, chị em công sở đổ xô đi đặt

Bà Lanh cho hay, chi phí cho mỗi mâm cỗ dao động từ 1 triệu đến 3 triệu tùy theo nhu cầu của gia đình. Riêng những mâm cỗ VIP có giá lên tới 6 triệu đồng.