Nam tài xế trả lời: “Trước đây, em học đại học tại Hà Nội. Ra trường, về làm công chức văn phòng, lương thấp quá không trụ nổi nên em bỏ quê lên Hà Nội làm xe ôm. Lương gấp 4,5 lần mà đỡ áp lực”.

Theo một thống kê cuối năm 2021, Việt Nam có khoảng 200.000 lái xe công nghệ của Grab, trong đó 26% có trình độ từ cao đẳng trở lên. Khảo sát của Công ty Tư vấn Nhân lực Manpower cho thấy tại Canon Việt Nam, có tới hơn 1.000 công nhân đã tốt nghiệp đại học và con số này còn cao hơn do nhiều người vẫn chỉ khai nhận đã tốt nghiệp phổ thông để tránh bị dị nghị. 

Tình trạng các cử nhân sau khi dành 4 năm ở giảng đường đại học lại gác bằng tốt nghiệp, rẽ ngang chạy xe ôm công nghệ, làm công nhân là một hồi chuông báo động về sự lãng phí chất xám, tài chính và thời gian.

Căn nguyên từ đâu?

Trước hết có lẽ là vấn đề về văn hoá. Việt Nam là quốc gia chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của Nho giáo, vốn đề cao con đường khoa cử, học để làm quan “dân chi phụ mẫu” (quan là cha mẹ của dân). Điều này dẫn đến tư tưởng sính bằng cấp, nhiều gia đình dù con học yếu, con có năng khiếu về thể thao, thời trang, ca nhạc… nhưng vẫn ép con theo đại học để có một tấm văn bằng.

Hậu quả những sinh viên này đi học là để “viết tiếp những ước mơ còn dang dở của phụ huynh” nên không tìm được niềm vui trong ngành nghề đã chọn. Đến khi tốt nghiệp, các em không chịu được áp lực, không tha thiết với nghề, hiệu quả công việc không cao vì vậy chọn lao động chân tay, chạy xe ôm công nghệ để mưu sinh trong một thị trường lao động vốn dĩ khắc nghiệt.

Hai là, học sinh đăng ký ngành học không quan tâm đến đam mê, sở thích, đăng ký theo phong trào cả làng cùng vào đại học. 

Cho nên, khi vào đại học, những sinh viên này chỉ học hành cầm chừng, không nỗ lực hết mình; chưa kể cúp tiết, sao chép bài của bạn dẫn đến hổng toàn bộ kiến thức nền. Đi thực tập lẽ ra là cơ hội để sinh viên tiếp xúc với thực tiễn, lấp đầy khoảng trống kỹ năng còn thiếu nhưng vì không có sự nhiệt huyết, nghiêm túc học tập, sinh viên đã không tận dụng thời gian thực tập để rèn luyện kỹ năng thực hành.

Có sinh viên thậm chí không hề thực tập, chỉ đến cơ quan, công ty xin dấu xác nhận về nộp cho trường. Kết quả là sau khi tốt nghiệp, thiếu vắng những kỹ năng cơ bản nên họ không tìm được việc đúng chuyên môn, lương thấp. Chán nản lại thêm không chịu được áp lực, các tân cử nhân vội vã chọn chạy xe ôm công nghệ, đi làm công nhân vì không còn lựa chọn nào khác.

Ba là, thiếu sự định hướng nghề nghiệp sát sao từ phía nhà trường và xã hội. Phần lớn các trường THPT chưa chủ động kết nối với các trường dạy nghề để định hướng cho học sinh lựa chọn nghề nghiệp theo đúng sở trường, xu hướng.

Trong khi thực tế sinh viên học đại học ở các trường không thuộc top trên thì thất nghiệp nhưng sinh viên các trường nghề lại được săn đón. Cơ hội xuất khẩu lao động với những sinh viên trường nghề rất nhiều, đặc biệt là các nước phát triển như Nhật, Đức, Hàn Quốc…

Việc thiếu sự định hướng nghề nghiệp dẫn đến học sinh khi đăng ký ngành học đã không tính đến xu thế, chọn những ngành học khó tìm việc. Cùng với việc không tự tôi luyện, bồi dưỡng, học thêm ngoại ngữ và các kỹ năng khác phục vụ cho nghề nghiệp, nhiều sinh viên ra trường không thể tìm được việc làm như mong muốn.

Thứ tư, nguyên nhân thuộc về vấn đề thu nhập. Thực tế, sinh viên mới ra trường phần lớn không dễ dàng tìm được những công việc đúng ngành, lương cao (trừ những sinh viên xuất sắc, nỗ lực hết mình trên con đường theo đuổi sự nghiệp). Việc nhẹ lương cao không phải miếng bánh dành cho những cử nhân học đại học theo phong trào. Chưa có kinh nghiệm, yếu ngoại ngữ, tin học, các em không có suất nộp hồ sơ vào doanh nghiệp lớn, chỉ có doanh nghiệp nhỏ và vừa, mức lương chỉ 7-9 triệu đồng/tháng.

Trong thời buổi giá cả leo thang, tiền thuê nhà, tiền điện nước... đã tiêu tốn nửa tháng lương, cử nhân vật vờ “sống mòn” giữa các thành phố lớn. Trong khi đó, gia nhập thị trường Grab, lương các em có thể cao hơn mức lương của nhân viên mới ra trường.

Tài xế Grab có thể kiếm được từ khoảng 15-20 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, đây là con số ước tính và thu nhập thực tế có thể cao hơn hoặc thấp hơn, phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Trong khi lương nhân viên mới ra trường tại các cơ quan nhà nước, tính theo hệ số 2,34 khoảng 3,4-4,2 triệu đồng/tháng. Sự chênh lệch đáng kể về thu nhập đã khiến một bộ phận người trẻ không còn hào hứng nộp đơn ứng tuyển đúng ngành học mà chọn con đường chạy xe ôm công nghệ.

Mặt khác, chính sự quản lý thiếu chặt chẽ của nhà nước trong việc các trường đại học, học viện mở tràn lan các ngành nghề đã gây mất cân đối cung - cầu lao động, góp phần tạo ra một thị trường hỗn loạn “thừa thầy thiếu thợ” làm lãng phí các nguồn lực quốc gia. Từ thực tế quan sát, các trường đại học top dưới đã tạo ra cánh cửa quá rộng cho tất cả học sinh, chỉ cần qua tốt nghiệp là dễ dàng vào ngay một trường đại học phù hợp với kết quả thi có khi chỉ đủ điểm trung bình.

Trong bối cảnh cử nhân ra trường với tỉ lệ thất nghiệp, làm trái chuyên ngành cao, các trường đại học, học viện càng cần phải công khai minh bạch trong việc xây dựng tiêu chí tuyển sinh và cam kết kết quả đầu ra.

Nhà nước cần phải có sự điều chỉnh, không thể để giáo dục đại học hoàn toàn bị thương mại hoá. Bởi lẽ, giáo dục không phải là ngành kinh tế, trọng trách nặng nề của ngành giáo dục là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng được yêu cầu của đất nước trong thời đại Vuca (biến động, bất định, phức tạp, mơ hồ).

Ngoài ra, nội dung giảng dạy ở đại đa số các trường đại học đều chưa chú trọng vào ứng dụng thực hành, chỉ tập trung giảng dạy kiến thức lý thuyết hàn lâm, phần lớn các cơ sở giáo dục đại học chưa kết hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp bên ngoài trong quá trình đào tạo. Vì vậy, việc các trường đại học nắm bắt nhu cầu của xã hội về “chất” của nguồn nhân lực cung ứng còn hời hợt, dẫn đến nội dung giảng dạy của nhà trường không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp.

Trong khi thực tế là sinh viên ra trường vào làm ở doanh nghiệp nhiều hơn so với cơ quan nhà nước. Mời và kêu gọi doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo, tuyển chọn và đặt hàng ngay từ khi tổ chức và phân loại đầu vào theo định hướng mà doanh nghiệp đặt hàng là việc cần làm ngay để đào tạo đại học đúng nghĩa “học đi đôi với hành”, đào tạo nhân lực cho nơi cần chứ không đào tạo nhân lực cho xã hội. Đây cũng là trách nhiệm của các trường đại học với sinh viên.

Hệ quả

Rời xa đèn sách, đến lúc muốn dừng lại để tìm việc làm đúng chuyên môn kiến thức đã rơi rớt hết, tuổi đã lớn không đáp ứng được các yêu cầu của vị trí việc làm mong muốn, kết quả các em ngậm ngùi gắn bó lâu dài với những công việc lẽ ra chỉ dành cho lao động phổ thông hay người trung tuổi, những đối tượng vốn không có nhiều sự lựa chọn trong công việc.

Cuộc sống mưu sinh vốn dĩ vô cùng phức tạp, nhất là khi chúng ta lựa chọn mưu sinh bằng trí tuệ. Con đường dùng trí tuệ để kiếm sống đòi hỏi thời gian, kinh nghiệm và bản lĩnh dấn thân, nỗ lực tìm kiếm lối đi riêng trên hành trình phát triển bản thân.

Vậy nên nếu thạc sĩ, cử nhân bỏ quên chất xám rong ruổi theo từng cuốc xe, mức thu nhập không tăng lên mà chỉ giảm đi theo năm tháng. Nhưng cử nhân, thạc sĩ tại các cơ quan, doanh nghiệp sau 5 năm, 10 năm họ có thể phấn đấu nắm giữ các vị trí cao hơn, lương, thưởng, chế độ phụ cấp cũng tăng lên cùng với sự chín muồi về trí tuệ và kinh nghiệm.

Có ý kiến rất xác đáng rằng: “Không có nghề nào là cao quý nhất, chỉ có những con người cao quý trong nghề nghiệp của mình thôi”. Chạy xe ôm công nghệ, làm công nhân… đều là những nghề cao quý, được pháp luật thừa nhận và cho phép.

Nhưng xét từ góc độ cá nhân, nếu học đại học với mục tiêu bồi đắp tri thức, rồi sau đó vận dụng những tri thức ấy để xây dựng một sự nghiệp riêng như phát triển ngành nghề truyền thống, làm trang trại, sản xuất nông sản sạch… trong khát vọng “mang đất nước đi xa” đó là hồng phúc của dân tộc.

Nếu đã xác định chạy xe ôm hay làm công nhân, thiết nghĩ các em có lẽ không cần lãng phí những tháng năm tuổi trẻ tại giảng đường đại học, bởi mỗi con đường luôn cần một lối đi riêng.

ThS. Vương Thị Liên (Giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia)

Trong bản kiểm điểm, thầy K. thông tin, sự việc xảy ra ngày 24/11/2022. Khi đó, trong tiết dạy lớp 10X5, thầy hướng dẫn học sinh ôn tập chuẩn bị cho kiểm tra học kỳ I.

Thầy K. nhiều lần nhắc nhở nhưng một số em mất tập trung. Gần cuối tiết học thứ 2 (khoảng 8h30), trong khi thầy đang hướng dẫn, một số em nói chuyện riêng, nằm xuống bàn, quay ra ngoài... nên thầy vô cùng tức giận.

Trong lúc không kiềm chế được cảm xúc, thầy đã có những lời lẽ không chuẩn mực như trong clip.

Tuy nhiên, thầy K. cũng cho rằng, những lời nặng nề đó xuất phát trong cơn tức giận, không hướng tới học sinh cụ thể nào. Bản thân cũng nhìn nhận được khuyết điểm nên ngay sau đó, ở tiết học tiếp theo, thầy đã chủ động xin lỗi lớp. 

Đại diện lớp cũng xin lỗi thầy và cũng hứa hẹn sẽ không làm việc riêng, không nói chuyện trong giờ học.

Thầy K. cũng thừa nhận trong bản kiểm điểm cá nhân, sai phạm trong giao tiếp với học trò, ngôn ngữ chưa chuẩn mực, thiếu chừng mực... Bản thân thấy rằng đó là hình ảnh xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của đơn vị và của ngành giáo dục... 

Như đã đưa tin, vừa qua, tại tỉnh Cà Mau xuất hiện đoạn clip dài hơn 1 phút ghi lại hình ảnh ở một lớp học. Trong clip, thầy giáo ngồi ở bàn giáo viên giảng bài, bất ngờ dùng tay gõ mạnh xuống bàn. Nhiều học sinh đã giật mình trước hành động khác thường này.

Sự việc chưa dừng lại tại đó, nam giáo viên còn lớn tiếng nói: “Học dốt… viết đoạn văn 150 chữ, thi làm bài không được, bây giờ tôi hướng dẫn không nghe. Đầu trâu, đầu chó gì đó, không phải đầu người. Không muốn vào lớp, nói thẳng ra là vậy...”. 

Đó là việc chuyển trường đối với học sinh THPT và việc xin học lại tại trường khác đối với học sinh THPT.

Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội giao Phòng Quản lý thi và Kiểm định chất lượng giáo dục của Sở chịu trách nhiệm hướng dẫn thực hiện các thủ tục đã phân cấp trên.

Những năm trước đây, theo quy định của UBND TP Hà Nội, việc chuyển trườngđối với học sinh THPT thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở GD-ĐT Hà Nội.

Trước đó, Giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM cũng đã ký quyết định phân cấp thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính cho hiệu trưởng trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học (cấp học cao nhất là THPT).

Người đứng đầu ngành Giáo dục TP.HCM cũng yêu cầu các trường thực hiện chuyển trường và tiếp nhận học sinh chuyển trường không lấy sách giáo khoa làm căn cứ, gây khó khăn cho học sinh khi chuyển trường.

Học sinh học theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, sau khi học sinh hoàn thành chương trình và được lên lớp trên sẽ đủ điều kiện chuyển trường. Việc chuyển trường và tiếp nhận học sinh không phụ thuộc vào sách giáo khoa được lựa chọn khác nhau giữa trường nơi chuyển đi và trường nơi chuyển đến.

Khi chuyển trường, nếu học sinh có nguyện vọng chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập, trường cần hướng dẫn chuyển đổi môn học lựa chọn, cụm chuyên đề học tập lựa chọn cấp THPT.

Đồng thời, các trường THPT cần có giải pháp phù hợp hỗ trợ học sinh bổ sung kiến thức, kỹ năng của môn học mới để học sinh có đủ năng lực học tiếp môn học mới ở lớp tiếp theo.

Hà Nội công bố cổng thông tin phục vụ việc chuyển trường của học sinh THPT

Trong lịch sử phát triển, học viện đã trải qua nhiều thăng trầm. Năm 2016, học viện được đồng quản lý bởi chính quyền tỉnh Chiết Giang, Bộ Giáo dục và Bộ Văn hóa. Hiện tại, trường CAA được coi là một trong những trường nghệ thuật hàng đầu của Trung Quốc, với các chương trình đào tạo đa dạng và đội ngũ giảng viên, cựu sinh viên nổi tiếng.

Học viện là "cái lò" đào tạo nhiều nghệ nhân nổi tiếng và được coi là một trong những học viện nghệ thuật uy tín bậc nhất tại Trung Quốc và châu Á. Các tác phẩm nghệ thuật của giảng viên, sinh viên học viện luôn mang cái "thần" khác biệt thể hiện qua các bức tranh.

Hãy cùng chiêm ngưỡng một số tác phẩm nổi bật:

Ảnh: Fanpage China Academy of Art

Đây là tác phẩm của nghiên cứu sinh Lu Hongbin Trường Hội họa và Thư pháp Trung Quốc thuộc CAA. Lu được các giảng viên nhận xét có tài năng và kỹ năng hội họa xuất sắc. Anh đã giành nhiều giải thưởng cấp tỉnh và cấp quốc gia. Phong cảnh trong tranh của Lu toát lên vẻ tráng lệ và độ sâu rộng trải dài trong các tác phẩm.

Ảnh: Fanpage China Academy of Art

Đây là các sản phẩm tại khóa học phác thảo trong Phòng Triển lãm Pergamon ở Khuôn viên Tương Sơn của học viện. Khóa học mang đến cho sinh viên cơ hội cảm nhận sự quyến rũ của nghệ thuật tạo hình cổ điển phương Tây và cải thiện khả năng tạo hình thông qua việc phác thảo và nghiên cứu các tác phẩm thời Phục hưng. 

Đây là những tác phẩm trong triển lãm cá nhân “Từng bước tiến bộ” của Zhao Tuo, sinh viên tốt nghiệp của CAA, hiện là giảng viên của Trường Cao đẳng Quốc tế thuộc CAA.

Trong những năm gần đây, Zhao được đánh giá là một ngôi sao đang lên trong lĩnh vực vẽ tranh phong cảnh Trung Quốc. Zhao cho biết bản thân được đào tạo nền tảng vững chắc về hội họa tại CAA và luôn học hỏi điểm mạnh của người khác, điều mang đến cho anh cảm hứng sáng tác. 

Đây là những tác phẩm trong triển lãm "Sử thi ánh dương" tại Bảo tàng Nghệ thuật Chiết Giang. Tác giả Liang Pingbon - cựu sinh viên CAA năm 1970. Phong cách nghệ thuật của Liang dựa trên tả thực và thường kết hợp các yếu tố nghệ thuật phương Tây với hội họa truyền thống Trung Quốc.

 Ảnh: Fanpage China Academy of Art

Loạt tranh này mang tên “Bên ngoài cửa sổ” do Wang Yizhi, sinh viên tốt nghiệp khoa Hội họa sáng tác. Đây là 1 trong 30 tác phẩm tốt nghiệp xuất sắc nhất giành giải vàng của CAA năm 2022.

Wang đã khám phá ra sự cân bằng, kết hợp giữa lý tính, sự hỗn loạn và nét rõ ràng, hợp nhất và tái tạo nhiều đối tượng. Dấu ấn độc đáo của tác phẩm là sự phân lớp rõ ràng, độ thẩm thấu và nét căng tràn độc đáo.

Tử Huy

Một thoáng du ngoạn sắc thu tại Đại học số 1 Trung Quốc