Cô bạn thân lấy chồng và tâm sự 13 năm chưa thổ lộ của chàng 9X

- Ở trường Tiểu học Lê Ngọc Hân (Lào Cai), người “to” nhất không phải là hiệu trưởng, mà là học sinh Châu Giang, chủ tịch Hội đồng tự quản trường – cô hiệu trưởng Trần Thị Thuỳ Dung chia sẻ.

Châu Giang (bên phải) Chủ tịch HĐTQ trường và bạn bên công trình bể bơi mini do học sinh đề xuất, được nhà trường và phụ huynh chấp thuận thực hiện. Đây là bể bơi trong trường học đầu tiên ở Lào Cai, được thực hiện bằng phương thức xã hội hoá.

Hiệu trưởng bị học sinh “phê”

Kể lại câu chuyện “tranh cử” vào vị trí chủ tịch Hội đồng tự quản (HĐTQ) trường diễn ra cách đây 3 năm, cô Dung vui vẻ cho biết: “Tôi “thất bại” vì bài tranh cử bị HS chê. Một số HS sau khi bỏ phiếu còn phê bình cô hiệu trưởng nói thì rất hay nhưng dài quá và có từ khó hiểu, như từ tầm nhìn…”.

Giáo viên cũng đồng tình với kết quả, khi lần đầu tiên có hiệu trưởng “thua” HS. Và HS đang làm chủ tịch HĐTQ trường trong suốt 3 năm qua, đến giờ trong cuộc họp vẫn rất thích nói “Tôi là sếp của bạn Dung”.

Ngoài câu chuyện lạ này, ngôi trường miền núi còn có những chuyện đáng kể khác…, xoay quanh những chữ “Tự”.

Sứ mệnh 6 chữ “Tự”

Khắp sân trường có khá nhiều khẩu hiệu, nhưng không có khẩu hiệu như nhiều nơi là “Tiên học lễ, hậu học văn”. Khẩu hiệu này hơi xa lạ với HS tiểu học – cô Dung giải thích.

Một tấm biển gây chú ý khi được treo ở tầm thấp, trên bức tường dẫn tới phòng hội đồng: “Học sinh của chúng tôi sẽ: Tự giác, Tự quản, Tự học, Tự đánh giá, Tự trọng, Tự tin”.

“6 chữ “Tự” này được cô Dung lấy ở mô hình trường tiểu học Việt Nam mới (VNEN). Khi về trường, tiếp nhận mô hình VNEN, cô Dung quan niệm để thành công phải xoay quanh cái trục là các “Tự”.

Tầm nhìn và sứ mệnh của nhà trường

“Tự giác được xếp hàng đầu, bởi không ai có thể thành công được nếu  không có ý thức tự giác tham gia việc riêng, việc chung. Mình làm cái gì cũng vì lợi ích. Trong lợi ích chung có lợi ích riêng. Khi tự giác làm vì lợi ích riêng, thì sẽ xây dựng được sự tự giác chung và có lợi ích chung cho tập thể”.

“Việc rèn sự tự giác cho HS có khó không, khi nhiều em được cha mẹ chăm sóc quá kỹ càng?”.

Với câu hỏi này, cô Dung cho biết: “Phải làm mẫu. Trường chúng tôi có phong trào làm mẫu từ những việc nhỏ nhất, như  nhặt rác hay xếp hàng…”.

Cô Dung bổ sung thêm: “Trẻ con lâu nay có trò nhìn bài của nhau, chúng tôi giáo dục cho các em thế nào là tự giác trong làm bài. Những em chưa có tự giác cao, còn ỉ lại, chúng tôi mời phụ huynh dự các buổi sinh hoạt lớp để thấy các bạn đánh giá con mình như thế nào, từ đó có sự phối hợp giáo dục”.

Để học sinh làm chủ

Ngay từ tuần đầu tiên của năm học, trường đã có diễn đàn về tự giác và tự quản.

Sự tự giác cũng thể hiện ở nội quy, khi 100% HS được tham gia vào xây dựng nội quy của trường, của mỗi lớp.

Ngay cả HS lớp 1 cũng tham gia, các em không biết chữ thì vẽ điều mà mình cảm nhận.

“Thầy cô trường khác đến trường chúng tôi rất buồn cười với các khẩu hiệu an toàn giao thông. Không kẻ vẽ hô hào là phải thế nọ thế kia, khẩu hiệu an toàn giao thông trường tôi 100% do học sinh tạo nên, viết trên giấy, chúng tôi ép nhựa dán ngoài cổng trường”.

Mỗi HS viết một khẩu hiệu mà mình và bố mẹ sẽ thực hiện tốt.

“Bố mẹ ơi nhớ đội mũ bảo hiểm cho con sáng nay nhé”, “Nếu bố mẹ không đội mũ, con sẽ không đến trường”, “Bạn nào không đội mũ thì tớ sẽ phạt”, “Nếu thấy tàu đến đừng chạy”…..“Những khẩu hiệu này thể hiện trực giác của các em, đọc lên rất thật và cảm động vì gắn với đời sống.

Cô Trần Thị Thùy Dung: "Quan điểm của tôi là nếu như thầy cô nào không làm việc bằng chính sự tận tâm là tự đào thải mình"

Ngoài HĐTQ của lớp, trường Tiểu học Lê Ngọc Hân còn lập ra HĐTQ của trường – là hội đồng mà cô hiệu trưởng đã “thất bại” trong cuộc tranh cử vào vị trí chủ tịch.

HĐTQ trường gồm cả giáo viên, phụ huynh, học sinh và hiệu trưởng, họp giao ban hàng tháng. Một năng lực của các cá nhân làm “lãnh đạo” được nhà trường quan tâm là “năng lực đề xuất”.

HS thường xuyên đề xuất những hoạt động chung của lớp và của trường như: Tháng này tổ chức Lê Ngọc Hân Got Talent, tháng sau Liên hoan Tiếng hát cha mẹ học sinh…

Ban đầu, nhiều phu huynh có ý kiến rằng để HĐTQ thì HS tranh giành, “đấu” lẫn nhau để thể hiện quyền lực. Để không có tình trạng này, trường phải tập huấn kỹ cho HS.

Những chữ “Tự” khác

“Sự tự tin của học sinh là điều nhiều người nhắc tới khi nói về hiệu quả của mô hình VNEN, đặc biệt khi triển khai ở vùng dân tộc, nhưng tại sao trường lại xếp ở cuối cùng?”.

Trước thắc mắc này, cô Dung phân tích khi có có ngần đấy chữ “Tự” rồi, chắc chắn sẽ tự tin.

Cô Dung khẳng định “HS của tôi không chỉ tự tin mà còn đang làm chủ chính mình. Sự tự tin chỉ là hình thức, Tự chủ mới là điều quan trọng.

Các em nói, làm hoặc viết theo chính suy nghĩ của mình. Chúng tôi rèn giũa điều này ngay trong từng tiết học, bài kiểm tra”.

Trường tiểu học Lê Ngọc Hân

Các  bài kiểm tra định kỳ hay thường xuyên bao giờ cũng gắn với nội dung suy nghĩ của HS. Ví dụ, kiểm tra định kỳ cuối năm lớp 4 có đề bài tả một đồ chơi theo như chương trình, trường bổ sung thành: “Em hãy tả đồ chơi mà em thích nhất. Nếu em không dùng nữa em sẽ làm gì?”.

Nếu không làm chủ chính mình mà cứ học theo những gì có trong tài liệu thì không bao giờ làm được. Đã có muôn vàn ý kiến đưa ra: Có em bảo cất đi, có em bảo giặt sạch đem tặng các bạn vùng cao.

Hay đề bài cho học sinh lớp 5: “Tả chiếc cặp là người bạn thân thiết nhất của em. Nếu em không dùng nữa em sẽ làm gì?”. Thế là trong một lớp xuất hiện  35 “sản phẩm” khác nhau: Em cất đi, em khâu vá lại, có em nói rằng mình trân trọng cái cặp đó nên sẽ dành cho một em họ nhà rất nghèo…

“Thế nên, HS của chúng tôi thành thói quen, suốt ngày đề xuất thưa cô phải làm cái nọ cái kia, theo em trường mình sang năm nên nuôi chim bồ câu, đi học chỗ nọ chỗ kia...”.

Cô Dung nói, còn 2 chữ nữa mà cô rất thích mà chưa kịp viết vào, đó là Tự nguyện và Đồng thuận.

“Tự giác chỉ là ý thức của bản thân thôi, còn sự tự nguyện lớn hơn nhiều. Hay với từ Đồng thuận, thì trước hết là đảm bảo sự đồng thuận trong lời nói và hành động của mình, sau đó là sự đồng thuận của cá nhân lan tỏa, mình với tập thể, cộng đồng” - cô Dung chia sẻ.

Chi Mai

Doanh nghiệp nối nhau rời thị trường

Chia sẻ với VietnamNet, một doanh nghiệp nội dung (CP) bộc bạch họ đã phải rất nỗ lực để đưa ra và duy trì dịch vụ nội dung cung cấp cho khách hàng, nhưng phần doanh thu mà nhà mạng chia sẻ sau khi thu của khách hàng lại quá bèo bọt khiến công ty rơi vào tình trạng khó khăn.

Lãnh đạo công ty cho biết, doanh thu dịch vụ VAS của họ năm 2020 khoảng 136 tỷ đồng thì nhà mạng hưởng 100 tỷ, còn công ty chỉ còn lại 36 tỷ đồng. Trong đó, đã phải trả đối tác là 24 tỷ đồng bao gồm các chi phí như: Sản xuất nội dung, quảng cáo truyền thông để làm thị trường, hạ tầng kỹ thuật, mạng lưới... Như vậy, công ty nhận về sau khi trừ chi phí trả đối tác chỉ còn 12 tỷ đồng.

"Trước năm 2008, chúng tôi được nhà mạng chia sẻ tỷ lệ doanh thu khoảng 50 - 60%. Đến năm 2015, chúng tôi còn được khoảng 45% doanh thu, sau đó các nhà mạng cứ cắt dần, còn khoảng 25% trên doanh thu dịch vụ hợp tác với nhà mạng. Chúng tôi rất khó có thể có tiền để tái đầu tư và phát triển công ty khi mà nhà mạng chia sẻ với tỷ lệ bèo bọt như vậy", lãnh đạo công ty này nói.

Một CP khác cho rằng, trong mối quan hệ hợp tác tưởng chừng là bình đẳng với các nhà mạng, thì thực tế CP luôn ở thế "chiếu dưới". Thậm chí, dịch vụ nội dung của họ có thể bị "copy" bất cứ lúc nào. Nhà mạng sẽ là người đưa ra biểu giá tỷ lệ ăn chia và các CP chỉ còn nước ngoan ngoãn nghe theo nếu muốn làm ăn cùng.

Lãnh đạo một doanh nghiệp nội dung nhưng giờ đã chuyển sang mảng giải pháp ICT chia sẻ với VietNamNet rằng, họ đã từng kỳ vọng nhiều vào thị trường và các sản phẩm của mình hợp tác với nhà mạng. Tuy nhiên, để có thể đưa dịch vụ vào nhà mạng cũng rất "đoạn trường", sau đó phải đối mặt với tỷ lệ ăn chia doanh thu quá thấp. Điều này làm cho công ty không đủ kinh phí duy trì bộ máy nên đã phải chọn giải pháp "bỏ chạy".

Nhiều năm qua, các CP đã nhiều lần kiến nghị lên các nhà mạng và cơ quan bản lý nhà nước về vấn đề này. Cục Viễn thông (Bộ TT&TT) cũng đã từng nhận định tỷ lệ ăn chia doanh thu giữa nhà mạng và các doanh nghiệp nội dung hiện chưa thực sự hợp lý, chưa khuyến khích được các CP đầu tư nhiều cho những dịch vụ nội dung có chất lượng cao xứng với tiềm năng và thỏa mãn nhu cầu của hàng chục triệu khách hàng.

Doanh nghiệp nội dung bỏ chạy trên mảnh đất màu mỡ

Thống kê mới nhất cho thấy, quy mô của thị trường cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng di động trên toàn cầu ước đạt 539,5 tỷ USD trong năm 2020 và khoảng 723,4 tỷ USD vào năm 2022. Với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm là 13,3%, dự kiến thị trường dịch vụ giá trị gia tăng sẽ đạt quy mô lên đến 1,1 nghìn tỷ USD vào năm 2026.

Tại Việt Nam chưa có con số dự báo chính thức về quy mô thị trường này, nhưng thị trường dịch vụ nội dung được xem là mảnh đất nhiều tiềm năng. Cũng như xu hướng trên toàn cầu, tại Việt Nam doanh thu các dịch vụ truyền thông và SMS của các nhà mạng không ngừng giảm. Các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông vì vậy đang phải chịu áp lực lớn trong việc cung cấp các dịch vụ khác, ngoài dịch vụ thoại cơ bản, để duy trì triển vọng kinh doanh và dịch vụ nội dung sẽ trở thành mục tiêu của các nhà mạng. Tuy nhiên, vẫn đang tồn tại một nghịch lý là các doanh nghiệp nội dung đang từ bỏ thị trường.

Ông Nguyễn Duy Tuấn, Chủ tịch Câu lạc bộ doanh nghiệp VAS cho hay, trước thời kỳ dịch vụ nội dung bung ra như xổ số, nhạc chờ, điểm báo… thì tỷ lệ ăn chia khá tốt và đấy là thời kỳ hái ra tiền của CP và các nhà mạng. Sau đó nhà mạng siết dần tỷ lệ ăn chia này theo các năm. Điều này khiến cho nhiều CP không thể trụ nổi trên thị trường và họ phải chuyển sang lĩnh vực khác.

Chia sẻ về doanh nghiệp cung cấp nội dung hiện nay, ông Tuấn cho biết họ đang tồn tại khá "dặt dẹo". Các CP cũng đã cắt giảm nhân sự và chi phí để làm sao đủ trang trải với số tiền nhận về ít ỏi. Một hướng nữa là các CP mang dịch vụ nội dung từ nước ngoài về hợp tác với nhà mạng để ăn chia doanh thu. Những công ty nội dung Việt Nam đầu tư bài bản tạo ra nội dung tốt thì sẽ không thể tồn tại được và bắt buộc phải chuyển hướng đầu tư. Sau một thời gian cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng cho khách hàng, chưa thấy có những nội dung có tên tuổi nổi trội. Với tỷ lệ ăn chia doanh thu trung bình khoảng hơn 30% thì không một CP nào có thể đầu tư nổi, nên không thể có nội dung hay được.

"Trước đây, các doanh nghiệp phát triển nội dung có thể tự bỏ tiền để thu hút khách hàng của mình. Nhưng từ năm 2018 đến nay, nhà mạng cắt hình thức truyền thông qua kênh WAP nên các CP rất khó truyền thông kéo khách hàng. Chỉ còn kênh truyền thông SMS hoặc qua tổng đài gọi đến khách hàng. Dần dần, dịch vụ VAS cũng teo tóp lại và giảm tới 80 - 90% doanh thu. Có những doanh nghiệp 5 năm trước đây đạt doanh thu 70 - 80 tỷ đồng/tháng thì giờ chỉ còn 1,5 tỷ đồng - 2 tỷ đồng/tháng. Số lượng CP còn hoạt động cũng không còn nhiều", ông Duy Tuấn nói.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Tổng giám đốc công ty cổ phần Truyền thông VMG, kiêm chủ nhiệm câu lạc bộ CP cho biết, trước đây nhóm có khoảng 150 đơn vị đang hoạt động, nhưng sau đó cũng dần chuyển sang kinh doanh lĩnh vực khác. Bản thân ông Nguyễn Mạnh Hà cũng rời bỏ cung cấp dịch vụ nội dung và chuyển sang kinh doanh lĩnh vực mới.

"Mấy năm trước, chúng tôi nhận thấy CP không còn cơ hội kinh doanh ở thị trường này nên đã chủ động rời đi cho dù tiềm năng thị trường vẫn có thể hoạt động được. Tuy nhiên, chính mô hình hợp tác giữa CP và nhà mạng đã khiến CP không mặn mà. CP thường làm những dịch vụ thường có lời trong thời gian khoảng 6 tháng, nếu thời gian kéo dài hơn mà không thấy có lời thì CP cũng không thể tiếp tục hoạt động được. Hiện nay, các thông tin trên mạng chạy trên nền data nên không còn phụ thuộc vào hệ thống thu tiền của nhà mạng. Một số CP cũng chuyển sang hình thức phát triển các ứng dụng trên kho của Google và Apple. Nhiều CP cung cấp thành công dịch vụ trò chơi trực tuyến trên các ứng dụng này", ông Nguyễn Mạnh Hà nói.

Một doanh nghiệp cung cấp nội dung cho hay, câu chuyện hợp tác giữa CP và nhà mạng không phải là câu chuyện "lọt sàng xuống nia" mà nó là "lọt sàng xuống đất", bởi tất cả đều bị thiệt khi mà không có nội dung tốt cung cấp cho khách hàng, đặc biệt khi nhà mạng cung cấp 4G và chuẩn bị lên 5G.

 Thái Khang

Thị trường cung cấp dịch vụ nội dung đổ vỡ vì tỷ lệ ăn chia bèo bọt

Các nhà cung cấp dịch vụ nội dung Nigeria đổ lỗi cho nhà mạng vì tỉ lệ ăn chia doanh thu dịch vụ giá trị gia tăng quá thấp, dẫn đến phải đóng cửa.