Trả lời VietNamNet, PGS.TS Nguyễn Quang Liệu, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn thông tin, năm nay, trường nhận được 1.570 hồ sơ đăng ký. Đây cũng là năm thứ 4 trường tổ chức tuyển sinh.

“Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn luôn chú trọng việc tuyển sinh đầu vào để lựa chọn được những học sinh tốt nhất, đào tạo tinh hoa. Vì vậy, nhà trường quyết định đưa môn tiếng Anh trở thành môn thi bắt buộc.

Chúng tôi coi 3 môn Toán – Văn – Anh là mũi nhọn trong quá trình giáo dục, tập trung vào 3 trụ cột chính là giáo dục tư duy sáng tạo, ngôn ngữ và ngoại ngữ, công nghệ thông tin. Tuyển sinh đầu vào cũng  hướng đến những giá trị cốt lõi này”, ông Liệu nói.

Theo thông tư của Bộ GD-ĐT về quy chế hoạt động của trường THPT chuyên, từ năm 2014 sẽ không tuyển sinh lớp chuyên trong trường chuyên. Ông Liệu cho biết, nhà trường đã có những phương án cụ thể, căn cứ vào thực tiễn nguyện vọng của học sinh ở 4 khóa đầu để điều chỉnh phù hợp.

“Những năm tiếp theo, trường vẫn giữ nguyên chỉ tiêu khoảng 170 học sinh. Tuy nhiên, nếu nguyện vọng vào chuyên Ngữ văn đông hơn, trường sẽ có sự điều chỉnh để phân bổ chỉ tiêu phù hợp, hài hòa giữa các lớp chuyên”.

Năm 2023, Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn có tỷ lệ chọi vào lớp 10 chuyên Ngữ văn cao nhất là 1/14,7. Tỷ lệ chọi trung bình vào lớp 10 của trường này là 1/11,6. Kết quả xét tuyển vào các lớp chuyên sẽ được nhà trường công bố trước ngày 1/7. 

Cập nhật những tin tức thi tuyển sinh lớp 10 THPT 2023mới nhất

Đề thi vào lớp 10 chuyên Địa trường Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn năm 2023

Năm 2023, Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văntuyển 170 chỉ tiêu lớp 10 gồm 66 chỉ tiêu chuyên Ngữ văn, 35 chỉ tiêu chuyên Lịch sử, 35 chỉ tiêu chuyên Địa lý, 34 chỉ tiêu hệ chất lượng cao

Sau đây là đề thi vào lớp 10 chuyên Sử Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn năm 2023:

Trả lời VietNamNet, PGS.TS Nguyễn Quang Liệu, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn thông tin, năm nay, trường nhận được 1.570 hồ sơ đăng ký. Đây cũng là năm thứ 4 trường tổ chức tuyển sinh.

“Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn luôn chú trọng việc tuyển sinh đầu vào để lựa chọn được những học sinh tốt nhất, đào tạo tinh hoa. Vì vậy, nhà trường quyết định đưa môn tiếng Anh trở thành môn thi bắt buộc.

Chúng tôi coi 3 môn Toán – Văn – Anh là mũi nhọn trong quá trình giáo dục, tập trung vào 3 trụ cột chính là giáo dục tư duy sáng tạo, ngôn ngữ và ngoại ngữ, công nghệ thông tin. Tuyển sinh đầu vào cũng  hướng đến những giá trị cốt lõi này”, ông Liệu nói.

Theo thông tư của Bộ GD-ĐT về quy chế hoạt động của trường THPT chuyên, từ năm 2014 sẽ không tuyển sinh lớp chuyên trong trường chuyên. Ông Liệu cho biết, nhà trường đã có những phương án cụ thể, căn cứ vào thực tiễn nguyện vọng của học sinh ở 4 khóa đầu để điều chỉnh phù hợp.

“Những năm tiếp theo, trường vẫn giữ nguyên chỉ tiêu khoảng 170 học sinh. Tuy nhiên, nếu nguyện vọng vào chuyên Ngữ văn đông hơn, trường sẽ có sự điều chỉnh để phân bổ chỉ tiêu phù hợp, hài hòa giữa các lớp chuyên”.

Năm 2023, Trường THPT Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn có tỷ lệ chọi vào lớp 10 chuyên Ngữ văn cao nhất là 1/14,7. Tỷ lệ chọi trung bình vào lớp 10 của trường này là 1/11,6. Kết quả xét tuyển vào các lớp chuyên sẽ được nhà trường công bố trước ngày 1/7. 

Cập nhật những tin tức thi tuyển sinh lớp 10 THPT 2023mới nhất

Đề thi vào lớp 10 chuyên Địa trường Chuyên Khoa học Xã hội và Nhân văn năm 2023

Siêu du thuyền của họ có bức tranh giá 450 triệu USD, họ lái siêu xe mạ vàng và có cung điện với hàng nghìn phòng. 

Nhà Saud là gia tộc cầm quyền ở Ảrập Xêút kể từ khi đất nước này được thành lập vào năm 1932. Theo thời gian, hoàng gia Ảrập Xêút đã khẳng định mình là một trong những gia tộc giàu có và quyền lực nhất thế giới. Nguồn tài sản khổng lồ, vô tận thể hiện rõ qua lối sống xa hoa của họ. Nếu muốn vẽ nên một bức tranh hoàn hảo về sự giàu có và quyền lực thì không thể không kể tới hoàng gia Ảrập Xêút. 

Giàu có hơn tất cả những người giàu có

Theo trang Luxurylaunches, nhà Saud có 15.000 người. Điều đáng chú ý là chỉ 2.000 người sở hữu phần lớn tài sản, ước tính vào khoảng 1,4 nghìn tỷ USD và số người nắm giữ các vai trò tích cực trong chính trị và chính phủ thậm chí còn ít hơn. Nói một cách dễ hiểu, nhà Saud giàu gấp 16 lần Hoàng gia Anh (sở hữu 88 tỷ USD). 

Thành viên giàu có nhất của nhà Saud là Alwaleed bin Talal Al Saul, với khối tài sản ròng ước tính gần 20 tỷ USD. Quốc vương Ảrập Xêút Salman bin Abdulaziz Al Saul và Thái tử Mohammed bin Salman cũng cực kỳ giàu có dù tài sản ròng của họ không được tiết lộ. Nhiều người đoán rằng thái tử Bin Salman sở hữu 25 tỷ USD. 

Có nhiều cung điện, lâu đài, dinh thự ở khắp thế giới 

Cung điện Al Yamamah tráng lệ là nơi ở và văn phòng chính thức của Quốc vương Ảrập Xêút. Nó được xây dựng vào năm 1983 ở Riyadh, rộng 372.000m vuông. Cung điện được xây theo phong cách Najdi địa phương, với sàn nhà được lát bằng đá cẩm thạch của Italia, cùng các tấm trần và tường được chạm khắc tinh xảo. 

Al Yamamah có 1.000 phòng và các tiện nghi khác như rạp chiếu phim, nhà thờ Hồi giáo, sân chơi bowling và hàng loạt bể bơi. 

Quốc vương cũng sở hữu một cung điện khác ở ngoại ô Riyadh gọi là Cung điện Al-Awja. Nhà sử học Rashid bin Mohammed bin Asaker nói: "Cung điện Al-Awja là nơi nghỉ dưỡng của Quốc vương Salman. Đây cũng là nơi ông tiếp đón nhiều Tổng thống và các vị vua". 

Cung điện Erga ở trung tâm thủ đô Riyadh là một nơi đặc biệt phô trương để tổ chức các cuộc họp với triều thần, chiêu đãi các nhân vật quan trọng và họp với các cơ quan của chính phủ, tổ chức tiệc chiêu đãi cấp nhà nước và các lễ hội văn hóa. Theo hãng tin CBS, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama và đoàn tùy tùng từng đến đây. Khi đó, Quốc vương Ảrập Xêút đã chiêu đãi các vị khách tôm hùm, cừu, gạo nạm ngọc... Ngoài ra, các phóng viên tháp tùng ông Obama còn thấy những chiếc ghế mạ vàng. 

Sở hữu những tác phẩm nghệ thuật đắt giá

Giống như hoàng gia Qatar, hoàng gia Ảrập Xêút cũng sở hữu nhiều tác phẩm nghệ thuật Hồi giáo truyền thống tới các tác phẩm nghệ thuật đương đại nổi tiếng thế giới. 

Hoàng gia Ảrập Xêút yêu nghệ thuật và không tiếc công sức để có được những bức tranh đắt nhất thế giới và thành lập một phòng trưng bày. Thái tử Ảrập Xêút từng tham gia cuộc đấu thầu với đối thủ người Qatar để giành bức tranh Salvator Mundi huyền thoại của Leonardo Da Vinci trị giá 450 triệu USD. 

Hoàng gia Ảrập Xêút cũng sở hữu bức “Les Femmes d’Alger” của Pablo Picasso. Năm 2015, họ mua nó với giá 160 triệu USD. Các thành viên trong hoàng gia Ảrập Xêút cũng thể hiện niềm yêu thích đối với các tác phẩm nghệ thuật đương đại khác từ khắp nơi trên thế giới. Họ đã mua tác phẩm của các nghệ sĩ như Jeff Koons, Damien Hirst, và Takashi Murakami.

Có vô số siêu du thuyền sang trọng, đội máy bay riêng

Ngoài cung điện, các bất động sản và các bức tranh thuộc sở hữu tư nhân, độ giàu có của gia tộc siêu giàu còn được ước tính qua các tài sản công khai. Thái tử Mohammed bin Salman sở hữu siêu du thuyền Serene do xưởng đóng tàu Italia Fincantieri đóng, nó từng là một trong 3 du thuyền lớn nhất thế giới. Du thuyền dài 134m này có bể bơi nước mặn khổng lồ, hai bãi đáp trực thăng, phòng tuyết, các phòng chơi dành cho trẻ em và phòng ngắm cảnh dưới nước. Thái tử Bin Salman đã treo bức tranh đắt giá Salvator Mundi trên du thuyền này. 

Ngoài các siêu du thuyền, hoàng gia Ảrập Xêút còn sở hữu một đội máy bay riêng gồm các máy bay sang trọng và hiện đại nhất để phục vụ nhu cầu đi lại. Nổi bật nhất là chiếc Boeing 747-400. Chiếc máy bay thương mại lớn nhất thế giới đã được biến thành một lâu đài thu nhỏ trên bầu trời, với nội thất sang trọng, thảm cao cấp và các tác phẩm nghệ thuật tinh tế. 

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã mang một món quà đặc biệt tặng Vua Ảrập Xêút Salman khi tới thăm quốc gia Trung Đông này.

Siêu du thuyền của họ có bức tranh giá 450 triệu USD, họ lái siêu xe mạ vàng và có cung điện với hàng nghìn phòng. 

Nhà Saud là gia tộc cầm quyền ở Ảrập Xêút kể từ khi đất nước này được thành lập vào năm 1932. Theo thời gian, hoàng gia Ảrập Xêút đã khẳng định mình là một trong những gia tộc giàu có và quyền lực nhất thế giới. Nguồn tài sản khổng lồ, vô tận thể hiện rõ qua lối sống xa hoa của họ. Nếu muốn vẽ nên một bức tranh hoàn hảo về sự giàu có và quyền lực thì không thể không kể tới hoàng gia Ảrập Xêút. 

Giàu có hơn tất cả những người giàu có

Theo trang Luxurylaunches, nhà Saud có 15.000 người. Điều đáng chú ý là chỉ 2.000 người sở hữu phần lớn tài sản, ước tính vào khoảng 1,4 nghìn tỷ USD và số người nắm giữ các vai trò tích cực trong chính trị và chính phủ thậm chí còn ít hơn. Nói một cách dễ hiểu, nhà Saud giàu gấp 16 lần Hoàng gia Anh (sở hữu 88 tỷ USD). 

Thành viên giàu có nhất của nhà Saud là Alwaleed bin Talal Al Saul, với khối tài sản ròng ước tính gần 20 tỷ USD. Quốc vương Ảrập Xêút Salman bin Abdulaziz Al Saul và Thái tử Mohammed bin Salman cũng cực kỳ giàu có dù tài sản ròng của họ không được tiết lộ. Nhiều người đoán rằng thái tử Bin Salman sở hữu 25 tỷ USD. 

Có nhiều cung điện, lâu đài, dinh thự ở khắp thế giới 

Cung điện Al Yamamah tráng lệ là nơi ở và văn phòng chính thức của Quốc vương Ảrập Xêút. Nó được xây dựng vào năm 1983 ở Riyadh, rộng 372.000m vuông. Cung điện được xây theo phong cách Najdi địa phương, với sàn nhà được lát bằng đá cẩm thạch của Italia, cùng các tấm trần và tường được chạm khắc tinh xảo. 

Al Yamamah có 1.000 phòng và các tiện nghi khác như rạp chiếu phim, nhà thờ Hồi giáo, sân chơi bowling và hàng loạt bể bơi. 

Quốc vương cũng sở hữu một cung điện khác ở ngoại ô Riyadh gọi là Cung điện Al-Awja. Nhà sử học Rashid bin Mohammed bin Asaker nói: "Cung điện Al-Awja là nơi nghỉ dưỡng của Quốc vương Salman. Đây cũng là nơi ông tiếp đón nhiều Tổng thống và các vị vua". 

Cung điện Erga ở trung tâm thủ đô Riyadh là một nơi đặc biệt phô trương để tổ chức các cuộc họp với triều thần, chiêu đãi các nhân vật quan trọng và họp với các cơ quan của chính phủ, tổ chức tiệc chiêu đãi cấp nhà nước và các lễ hội văn hóa. Theo hãng tin CBS, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama và đoàn tùy tùng từng đến đây. Khi đó, Quốc vương Ảrập Xêút đã chiêu đãi các vị khách tôm hùm, cừu, gạo nạm ngọc... Ngoài ra, các phóng viên tháp tùng ông Obama còn thấy những chiếc ghế mạ vàng. 

Sở hữu những tác phẩm nghệ thuật đắt giá

Giống như hoàng gia Qatar, hoàng gia Ảrập Xêút cũng sở hữu nhiều tác phẩm nghệ thuật Hồi giáo truyền thống tới các tác phẩm nghệ thuật đương đại nổi tiếng thế giới. 

Hoàng gia Ảrập Xêút yêu nghệ thuật và không tiếc công sức để có được những bức tranh đắt nhất thế giới và thành lập một phòng trưng bày. Thái tử Ảrập Xêút từng tham gia cuộc đấu thầu với đối thủ người Qatar để giành bức tranh Salvator Mundi huyền thoại của Leonardo Da Vinci trị giá 450 triệu USD. 

Hoàng gia Ảrập Xêút cũng sở hữu bức “Les Femmes d’Alger” của Pablo Picasso. Năm 2015, họ mua nó với giá 160 triệu USD. Các thành viên trong hoàng gia Ảrập Xêút cũng thể hiện niềm yêu thích đối với các tác phẩm nghệ thuật đương đại khác từ khắp nơi trên thế giới. Họ đã mua tác phẩm của các nghệ sĩ như Jeff Koons, Damien Hirst, và Takashi Murakami.

Có vô số siêu du thuyền sang trọng, đội máy bay riêng

Ngoài cung điện, các bất động sản và các bức tranh thuộc sở hữu tư nhân, độ giàu có của gia tộc siêu giàu còn được ước tính qua các tài sản công khai. Thái tử Mohammed bin Salman sở hữu siêu du thuyền Serene do xưởng đóng tàu Italia Fincantieri đóng, nó từng là một trong 3 du thuyền lớn nhất thế giới. Du thuyền dài 134m này có bể bơi nước mặn khổng lồ, hai bãi đáp trực thăng, phòng tuyết, các phòng chơi dành cho trẻ em và phòng ngắm cảnh dưới nước. Thái tử Bin Salman đã treo bức tranh đắt giá Salvator Mundi trên du thuyền này. 

Ngoài các siêu du thuyền, hoàng gia Ảrập Xêút còn sở hữu một đội máy bay riêng gồm các máy bay sang trọng và hiện đại nhất để phục vụ nhu cầu đi lại. Nổi bật nhất là chiếc Boeing 747-400. Chiếc máy bay thương mại lớn nhất thế giới đã được biến thành một lâu đài thu nhỏ trên bầu trời, với nội thất sang trọng, thảm cao cấp và các tác phẩm nghệ thuật tinh tế. 

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã mang một món quà đặc biệt tặng Vua Ảrập Xêút Salman khi tới thăm quốc gia Trung Đông này.

Tác dụng của những công cụ trừng phạt này được tin là chìa khóa cho kết quả của xung đột Nga - Ukraine, đồng thời tiết lộ rất nhiều về năng lực của phương Tây trong việc phát triển quyền lực trên toàn cầu vào cuối những thập niên 2020 và hơn thế nữa, bao gồm cả việc chống lại Trung Quốc. Cho đến nay, cuộc chiến trừng phạt vẫn chưa diễn ra suôn sẻ như mong đợi của phương Tây.

Kể từ tháng 2 năm nay, Mỹ, châu Âu và các đồng minh đã tung ra một loạt lệnh cấm chưa từng có đối với hàng nghìn công ty và cá nhân Nga. Một nửa trong số các nguồn dự trữ ngoại tệ trị giá 580 tỷ USD của Nga bị đóng băng và hầu hết các ngân hàng lớn của nước này bị loại khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu. Mỹ không còn mua dầu mỏ của Nga nữa và lệnh cấm vận của châu Âu sẽ có hiệu lực hoàn toàn vào tháng 2 năm sau. Các công ty Nga bị cấm mua nguyên vật liệu đầu vào của các nước, từ động cơ đến vi xử lý. Các nhà tài phiệt và quan chức phải đối mặt với lệnh cấm đi lại và đóng băng tài sản. Lực lượng đặc nhiệm “KleptoCapture” của Mỹ đã bắt giữ một siêu du thuyền Nga.

Ngoài việc làm hài lòng dư luận phương Tây, các biện pháp này có mục tiêu chiến lược. Mục tiêu ngắn hạn, ít nhất ban đầu, là kích hoạt một cuộc khủng hoảng thanh khoản và cán cân thanh toán ở xứ sở bạch dương, nhằm gây khó khăn cho việc tài trợ chiến dịch quân sự đặc biệt của Moscow ở nước láng giềng và do đó làm thay đổi các động lực của Điện Kremlin. Về lâu dài, mục đích là làm suy giảm năng lực sản xuất và sự tinh vi về công nghệ của Nga, khiến nước này có ít nguồn lực hơn. Mục đích cuối cùng là ngăn chặn những nước khác có ý định giống Nga.

Theo tạp chí The Economist, đằng sau những mục tiêu đầy tham vọng như vậy là một học thuyết mới về quyền lực của phương Tây. Thời điểm đơn cực của những năm 1990, khi Mỹ nắm giữ sức mạnh tối thượng đã qua từ lâu và mong muốn sử dụng vũ lực của phương Tây cũng giảm sút kể từ sau các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan. 

Các lệnh trừng phạt dường như mang tới giải pháp cho phép phương Tây phát huy sức mạnh thông qua việc kiểm soát các mạng lưới tài chính và công nghệ ở trung tâm của nền kinh tế thế kỷ 21. Trong 20 năm qua, chúng đã được triển khai để trừng phạt những hành vi vi phạm các giá trị phương Tây theo đuổi, cô lập Iran và Venezuela cũng như các công ty gây trở ngại như tập đoàn công nghệ Trung Quốc Huawei. Tuy nhiên, lệnh cấm vận Nga đã đưa các biện pháp trừng phạt lên một cấp độ mới với mục tiêu làm tê liệt nền kinh tế lớn thứ 11 thế giới, một trong những nhà xuất khẩu trọng yếu về năng lượng, ngũ cốc và các mặt hàng khác.

Viễn cảnh Washington và các đồng minh mong muốn là, trong khoảng thời gian từ 3 - 5 năm, sự cô lập với các thị trường phương Tây sẽ tàn phá Nga. Đến năm 2025, 1/5 số máy bay dân dụng ở nước này có thể phải ngưng hoạt động vì thiếu phụ tùng thay thế. Việc nâng cấp mạng lưới viễn thông sẽ bị trì hoãn và người tiêu dùng sẽ không được tiếp cận các thương hiệu phương Tây. Nga dự kiến có thể mất đi một số công dân tài năng nhất vì tình trạng "chảy máu chất xám".

Rắc rối là các đòn giáng đã không tạo ra một cú hạ đo ván. Theo dự đoán của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), GDP của Nga sẽ giảm 6% vào năm 2022, thấp hơn nhiều so với mức giảm 15% mà nhiều kẻ mong đợi ​​hồi tháng 3 và cũng thấp hơn mức sụt giảm của Venezuela. Doanh thu từ xuất khẩu năng lượng sẽ tạo ra 265 tỷ USD thặng dư tài khoản vãng lai cho xứ sở bạch dương trong năm nay, lớn thứ 2 thế giới sau Trung Quốc. 

Sau bước đầu điêu đứng, hệ thống tài chính của Nga đã ổn định và nước này đang tìm kiếm các nhà cung cấp mới cho một số mặt hàng nhập khẩu, kể cả Trung Quốc. Trong khi đó, ở châu Âu, khủng hoảng năng lượng có thể kích hoạt một cuộc suy thoái. Tuần này, giá khí đốt tự nhiên tăng thêm 20% do Nga siết chặt nguồn cung.

Các vũ khí trừng phạt hóa ra cũng có những lỗ hổng. Một là độ trễ thời gian. Việc ngăn chặn quyền tiếp cận công nghệ độc quyền của các công ty phương Tây phải mất nhiều năm mới phát huy tác dụng, trong khi Nga được tin rất giỏi trong việc đối phó với tác động ban đầu của lệnh cấm vận vì họ có thể tập hợp các nguồn lực. 

Lỗ hổng thứ hai là phản ứng ngược. Mặc dù GDP của phương Tây vượt trội so với Nga, nhưng nhiều nước vẫn chưa thể "cai nghiện" khí đốt của nước này.

Lỗ hổng lớn nhất là, hơn 100 quốc gia, với tổng GDP chiếm 40% thế giới, không triển khai các lệnh cấm vận một phần hoặc hoàn toàn do phương Tây khởi xướng. Dầu mỏ Urals, loại dầu thô xuất khẩu chính của Nga, đang chuyển hướng dòng chảy sang châu Á. Dubai đang nắm trong tay lượng lớn tiền mặt của Nga và hành khách có thể đặt chuyến bay của Emirates Airlines hoặc các hãng hàng không khác đến Moscow 7 lần mỗi ngày. Một nền kinh tế toàn cầu hóa có khả năng thích ứng tốt với các cú sốc và cơ hội, đặc biệt khi hầu hết các quốc gia không muốn thực thi chính sách của phương Tây.

Do đó, theo giới quan sát, các lệnh trừng phạt đóng vai trò quan trọng, nhưng không phải là một giải pháp "giá rẻ" và tạo ưu thế vượt trội của phương Tây trong cuộc đối đầu với Nga. Họ tin Mỹ và các đồng minh không nên lạm dụng các biện pháp trừng phạt vì "các quốc gia càng lo sợ những lệnh cấm vận của phương Tây vào ngày mai, họ càng ít sẵn sàng thực thi chúng với những nước khác hôm nay". Một số nhà phân tích tin, để đối phó hiệu quả với Nga, phương Tây cần hành động trên nhiều mặt trận, kể cả sử dụng sức mạnh quân sự và kinh tế, đồng thời giảm tiếp xúc với các điểm gây nghẹt thở của đối phương.

Sau 186 ngày chiến sự, Mỹ và các đồng minh đang thích nghi với thực tế. Vũ khí hạng nặng đang được chuyển giao cho Ukraine. Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang tăng quân và củng cố biên giới với Nga, trong khi châu Âu cũng tìm được các nguồn cung khí đốt tự nhiên mới và đẩy nhanh việc chuyển đổi sang năng lượng sạch. 

Chiến sự Nga - Ukraine đánh dấu một kỷ nguyên mới của xung đột thế kỷ 21, trong đó các yếu tố quân sự, công nghệ và tài chính đan xen với nhau. Song, đây không phải là thời đại mà phương Tây có thể cho rằng họ có lợi thế ưu việt và không đối thủ nào có thể chống lại biện pháp trừng phạt kinh tế của họ.

Tuấn Anh

Cách đây hơn 6 tháng, Nga bắt đầu mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Giao tranh ác liệt, gây chết chóc và tàn phá nghiêm trọng đang diễn ra dọc theo khu vực tiền tuyến trải dài hàng nghìn ki-lô-mét. Ngoài chiến trường còn có một cuộc đụng độ nảy lửa khác - xung đột kinh tế khốc liệt với quy mô chưa từng thấy kể từ những năm 1940, khi các nước phương Tây cố gắng làm tê liệt nền kinh tế trị giá 1.800 tỷ USD của Nga bằng một kho vũ khí trừng phạt mới. 

Tác dụng của những công cụ trừng phạt này được tin là chìa khóa cho kết quả của xung đột Nga - Ukraine, đồng thời tiết lộ rất nhiều về năng lực của phương Tây trong việc phát triển quyền lực trên toàn cầu vào cuối những thập niên 2020 và hơn thế nữa, bao gồm cả việc chống lại Trung Quốc. Cho đến nay, cuộc chiến trừng phạt vẫn chưa diễn ra suôn sẻ như mong đợi của phương Tây.

Kể từ tháng 2 năm nay, Mỹ, châu Âu và các đồng minh đã tung ra một loạt lệnh cấm chưa từng có đối với hàng nghìn công ty và cá nhân Nga. Một nửa trong số các nguồn dự trữ ngoại tệ trị giá 580 tỷ USD của Nga bị đóng băng và hầu hết các ngân hàng lớn của nước này bị loại khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu. Mỹ không còn mua dầu mỏ của Nga nữa và lệnh cấm vận của châu Âu sẽ có hiệu lực hoàn toàn vào tháng 2 năm sau. Các công ty Nga bị cấm mua nguyên vật liệu đầu vào của các nước, từ động cơ đến vi xử lý. Các nhà tài phiệt và quan chức phải đối mặt với lệnh cấm đi lại và đóng băng tài sản. Lực lượng đặc nhiệm “KleptoCapture” của Mỹ đã bắt giữ một siêu du thuyền Nga.

Ngoài việc làm hài lòng dư luận phương Tây, các biện pháp này có mục tiêu chiến lược. Mục tiêu ngắn hạn, ít nhất ban đầu, là kích hoạt một cuộc khủng hoảng thanh khoản và cán cân thanh toán ở xứ sở bạch dương, nhằm gây khó khăn cho việc tài trợ chiến dịch quân sự đặc biệt của Moscow ở nước láng giềng và do đó làm thay đổi các động lực của Điện Kremlin. Về lâu dài, mục đích là làm suy giảm năng lực sản xuất và sự tinh vi về công nghệ của Nga, khiến nước này có ít nguồn lực hơn. Mục đích cuối cùng là ngăn chặn những nước khác có ý định giống Nga.

Theo tạp chí The Economist, đằng sau những mục tiêu đầy tham vọng như vậy là một học thuyết mới về quyền lực của phương Tây. Thời điểm đơn cực của những năm 1990, khi Mỹ nắm giữ sức mạnh tối thượng đã qua từ lâu và mong muốn sử dụng vũ lực của phương Tây cũng giảm sút kể từ sau các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan. 

Các lệnh trừng phạt dường như mang tới giải pháp cho phép phương Tây phát huy sức mạnh thông qua việc kiểm soát các mạng lưới tài chính và công nghệ ở trung tâm của nền kinh tế thế kỷ 21. Trong 20 năm qua, chúng đã được triển khai để trừng phạt những hành vi vi phạm các giá trị phương Tây theo đuổi, cô lập Iran và Venezuela cũng như các công ty gây trở ngại như tập đoàn công nghệ Trung Quốc Huawei. Tuy nhiên, lệnh cấm vận Nga đã đưa các biện pháp trừng phạt lên một cấp độ mới với mục tiêu làm tê liệt nền kinh tế lớn thứ 11 thế giới, một trong những nhà xuất khẩu trọng yếu về năng lượng, ngũ cốc và các mặt hàng khác.

Viễn cảnh Washington và các đồng minh mong muốn là, trong khoảng thời gian từ 3 - 5 năm, sự cô lập với các thị trường phương Tây sẽ tàn phá Nga. Đến năm 2025, 1/5 số máy bay dân dụng ở nước này có thể phải ngưng hoạt động vì thiếu phụ tùng thay thế. Việc nâng cấp mạng lưới viễn thông sẽ bị trì hoãn và người tiêu dùng sẽ không được tiếp cận các thương hiệu phương Tây. Nga dự kiến có thể mất đi một số công dân tài năng nhất vì tình trạng "chảy máu chất xám".

Rắc rối là các đòn giáng đã không tạo ra một cú hạ đo ván. Theo dự đoán của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), GDP của Nga sẽ giảm 6% vào năm 2022, thấp hơn nhiều so với mức giảm 15% mà nhiều kẻ mong đợi ​​hồi tháng 3 và cũng thấp hơn mức sụt giảm của Venezuela. Doanh thu từ xuất khẩu năng lượng sẽ tạo ra 265 tỷ USD thặng dư tài khoản vãng lai cho xứ sở bạch dương trong năm nay, lớn thứ 2 thế giới sau Trung Quốc. 

Sau bước đầu điêu đứng, hệ thống tài chính của Nga đã ổn định và nước này đang tìm kiếm các nhà cung cấp mới cho một số mặt hàng nhập khẩu, kể cả Trung Quốc. Trong khi đó, ở châu Âu, khủng hoảng năng lượng có thể kích hoạt một cuộc suy thoái. Tuần này, giá khí đốt tự nhiên tăng thêm 20% do Nga siết chặt nguồn cung.

Các vũ khí trừng phạt hóa ra cũng có những lỗ hổng. Một là độ trễ thời gian. Việc ngăn chặn quyền tiếp cận công nghệ độc quyền của các công ty phương Tây phải mất nhiều năm mới phát huy tác dụng, trong khi Nga được tin rất giỏi trong việc đối phó với tác động ban đầu của lệnh cấm vận vì họ có thể tập hợp các nguồn lực. 

Lỗ hổng thứ hai là phản ứng ngược. Mặc dù GDP của phương Tây vượt trội so với Nga, nhưng nhiều nước vẫn chưa thể "cai nghiện" khí đốt của nước này.

Lỗ hổng lớn nhất là, hơn 100 quốc gia, với tổng GDP chiếm 40% thế giới, không triển khai các lệnh cấm vận một phần hoặc hoàn toàn do phương Tây khởi xướng. Dầu mỏ Urals, loại dầu thô xuất khẩu chính của Nga, đang chuyển hướng dòng chảy sang châu Á. Dubai đang nắm trong tay lượng lớn tiền mặt của Nga và hành khách có thể đặt chuyến bay của Emirates Airlines hoặc các hãng hàng không khác đến Moscow 7 lần mỗi ngày. Một nền kinh tế toàn cầu hóa có khả năng thích ứng tốt với các cú sốc và cơ hội, đặc biệt khi hầu hết các quốc gia không muốn thực thi chính sách của phương Tây.

Do đó, theo giới quan sát, các lệnh trừng phạt đóng vai trò quan trọng, nhưng không phải là một giải pháp "giá rẻ" và tạo ưu thế vượt trội của phương Tây trong cuộc đối đầu với Nga. Họ tin Mỹ và các đồng minh không nên lạm dụng các biện pháp trừng phạt vì "các quốc gia càng lo sợ những lệnh cấm vận của phương Tây vào ngày mai, họ càng ít sẵn sàng thực thi chúng với những nước khác hôm nay". Một số nhà phân tích tin, để đối phó hiệu quả với Nga, phương Tây cần hành động trên nhiều mặt trận, kể cả sử dụng sức mạnh quân sự và kinh tế, đồng thời giảm tiếp xúc với các điểm gây nghẹt thở của đối phương.

Sau 186 ngày chiến sự, Mỹ và các đồng minh đang thích nghi với thực tế. Vũ khí hạng nặng đang được chuyển giao cho Ukraine. Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang tăng quân và củng cố biên giới với Nga, trong khi châu Âu cũng tìm được các nguồn cung khí đốt tự nhiên mới và đẩy nhanh việc chuyển đổi sang năng lượng sạch. 

Chiến sự Nga - Ukraine đánh dấu một kỷ nguyên mới của xung đột thế kỷ 21, trong đó các yếu tố quân sự, công nghệ và tài chính đan xen với nhau. Song, đây không phải là thời đại mà phương Tây có thể cho rằng họ có lợi thế ưu việt và không đối thủ nào có thể chống lại biện pháp trừng phạt kinh tế của họ.

Tuấn Anh