Bẻ gãy chân tay, bắt đi ăn xin để kiếm tiền

Scandal gây chấn động đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động tuyển dụng của Facebook. Mỗi năm công ty này tuyển mới hàng nghìn nhân viên, và dòng máu mới là chìa khóa để Facebook cải tổ và đổi mới các sản phẩm hiện có.

Trên thị trường lao động, Facebook đối mặt với sự cạnh tranh dữ dội từ các công ty công nghệ khác như Google, Apple, Amazon, Microsoft và vô số start-up.

Sinh viên các trường xịn nói không với Facebook

Một điểm đáng chú ý là sinh viên các trường đại học hàng đầu nước Mỹ nói không với Facebook bất chấp các mời chào béo bở về mức lương và vị trí. Thống kê cho thấy trong số các trường xịn nhất như Stanford, Carnegie Mellon và nhóm Ivy League, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp chấp nhận lời mời làm việc toàn thời gian tại Facebook giảm từ 85% trong giai đoạn 2017-2018 xuống còn 35-55%.

Sự suy giảm lớn nhất đến từ Đại học Carnegie Mellon, khi tỷ lệ trên tụt dốc xuống chỉ còn 35%. Tình trạng này cũng xảy ra ở các khu vực tuyển dụng khác của Facebook. Tỷ lệ kỹ sư phần mềm nhận lời mời làm việc trong các đội ngũ sản phẩm của Facebook giảm từ gần 90% hồi cuối năm 2016 xuống chỉ còn chưa đầy 50% vào đầu năm 2019.

Người phát ngôn của Facebook tuyên bố những con số này là không chính xác, nhưng không chỉ ra được cụ thể những điểm không chính xác. Theo các chuyên viên tuyển dụng cũ, các ứng viên mà Facebook nhắm đến đều đặt ra những câu hỏi khó về cách công ty ứng xử với quyền riêng tư của người dùng.

Thái độ của các lãnh đạo Facebook như Mark Zuckerberg khi bê bối xảy ra làm nhiều người khó chịu. Ảnh: Getty Images.

Một số ứng viên nói thẳng rằng họ không còn quan tâm đến Facebook vì không thích văn hóa chung của mạng xã hội này và thái độ của các lãnh đạo công ty, đặc biệt là phản ứng của Mark Zuckerberg khi các vụ bê bối nổ ra.

Những người khác cho biết họ không muốn làm việc cho công ty đã giúp ông Donald Trump thắng cử tổng thống Mỹ năm 2016. Họ nhấn mạnh không muốn ở trong công ty có Peter Thiel, nhà đầu tư quyết liệt ủng hộ ông Trump.

Do đó, các nhà tuyển dụng của Facebook phải đối mặt với những áp lực mới và gặp nhiều khó khăn trong việc lấp đầy các vị trí còn trống trong công ty.

“Đây là lần đầu tiên trong lịch sử công ty, chúng tôi phải tìm đủ mọi cách để níu kéo các ứng viên, không để họ chạy mất”, một chuyên viên tuyển dụng rời Facebook hồi đầu năm 2019 thừa nhận.

Mất hứng với Facebook

Và rất nhiều sinh viên mới ra trường nói họ chẳng có hứng thú làm việc cho Facebook bởi họ không còn sử dụng ứng dụng mạng xã hội này nhiều như thế hệ trước đây.

“Những vụ bê bối về quyền riêng tư và scandal Cambridge Analytica khiến giới sinh viên không còn quan tâm đến Facebook nữa”, một cựu chuyên viên tuyển dụng của hãng bình luận.

Các scandal liên tiếp không chỉ khiến nhân sự chất lượng cao mất hứng với Facebook mà còn làm cho nhóm chuyên viên tuyển dụng mất lửa.

“Điều làm chúng tôi khó chịu nhất là chúng tôi chỉ được biết tình hình sau khi đọc báo, giống như mọi người bên ngoài. Đó là cú sốc lớn. Lẽ ra các lãnh đạo phải thông báo trước cho chúng tôi”, một chuyên viên tuyển dụng vừa bỏ Facebook bức xúc.

Thế hệ sinh viên trẻ cũng không còn quan tâm nhiều đến Facebook. Ảnh: AP.

Thời gian qua, Facebook đã đánh mất hàng loạt ứng cử viên chất lượng cao vào tay những đối thủ hàng đầu như Google, Microsoft và Amazon. Các hãng này chào mời người lao động với mức lương và chế độ không kém gì Facebook, và môi trường làm việc thì lại ít bê bối hơn nhiều.

Ngoài ra, nhiều sinh viên giỏi mới ra trường quyết định tìm đến các start-up vừa phát hành cổ phiếu lần đầu (IPO) hoặc sắp IPO, ví dụ như Airbnb, Uber, Slack, Lyft, Robinhood, Stripe… Thậm chí có tin đồn nhiều nhân viên Facebook rỉ tai nhau thảo luận về cơ hội nhảy việc.

Cuối cùng, chi phí sinh hoạt quá đắt đỏ tại khu vực Bay Area - nơi Facebook đặt trụ sở - cũng là một nguyên nhân khiến nhân sự trẻ không còn mặn mà với Facebook.

"Chịu phí nhập khẩu cao hơn hoặc giảm sức cầu của người dùng tại Mỹ tùy thuộc vào việc Apple có né được chính sách thuế hay không" Peter Sankar, nhà phân tích tại Cowen Inc, viết trong một bản ghi nhớ dành cho các nhà đầu tư.

"Phần lớn các sản phẩm phần cứng của Apple bao gồm iPhone, iPad, Watch và Mac được lắp ráp, nhập khẩu từ Trung Quốc, rủi ro chịu thuế nhập khẩu khá lớn", Peter nhận định.

Cuối cùng, nhận định trên cũng đã thành sự thật khi ngày 13/5, Trung Quốc lên kế hoạch tăng thuế đối với hàng nhập khẩu của Mỹ lên 25%. Điều này khiến các linh kiện tạo ra iPhone và iPad đắt đỏ hơn.

Mối quan tâm của Apple là iPhone, sản phẩm chiếm 63% doanh số năm 2018. Bên cạnh đó, iPhone là nhân tố chính duy trì hệ sinh thái dịch vụ, phần cứng của Apple. 

Những chiếc iPhone có giá khởi điểm từ 750-1.450 USD. Bất kỳ mức thuế nào áp lên cũng có thể khiến smartphone của Apple vượt quá khả năng chi tiêu của người dùng.

Tim Cook từng "ủ mưu" thoát các chính sách thuế

Tuy vậy, căng thẳng chính trị là một cách để thử tài Tim Cook và chuỗi cung ứng toàn cầu mà ông tạo ra. Năm ngoái, CEO Apple đã thể hiện năng lực chính trị của mình khi gặp Tổng thống Mỹ để tranh luận về thuế quan. 

TheoNew York Times, sau cuộc họp, chính phủ Mỹ nói với Cook rằng họ sẽ không áp dụng thuế đối với iPhone.

Dù khôn khéo ngoại giao, Apple cuối cùng cũng phải chịu ảnh hưởng từ chiến tranh thương mại. Ảnh: NYT.

Bên cạnh đó, tháng 9/2018, Apple cũng gửi thư cho Robert Lighthizer, Đại diện Thương Mại Mỹ yêu cầu xét lại thuế quan và thực hiện các biện pháp khác hỗ trợ kinh tế và người dùng Mỹ. Cuối tháng đó, Nhà Trắng đồng ý bỏ Watch và AirPods của Apple ra khỏi diện chịu thuế.

Cuối năm 2018, những quyết sách của Apple bắt đầu kém hiệu quả. Tháng 11/2018, Tổng thống Mỹ nói với tờ Wall Street Journalrằng ông sẽ áp thuế smartphone và laptop. Đồng nghĩa việc người dùng sẽ "có thể chịu" mức giá cao hơn 10% "rất dễ dàng". 

Một ngày sau đó, Tim Cook đã có chuyến thăm các trường học ở Idaho với Ivanka Trump, con gái "rượu" của tổng thống.

Quằn quại mãi rồi Apple cũng phải chịu trận

Năm 2019, Apple bắt đầu hứng chịu những ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại. Táo khuyết buộc phải giảm dự báo doanh thu. Đồng thời, Cook cho rằng các chính sách thương mại của chính quyền Mỹ đã gián tiếp ảnh hưởng sức mua của người dùng Trung Quốc với iPhone.

Gần đây, Apple buộc phải tăng giá một số sản phẩm. Apple Pencil thế hệ 2 tăng 30 USD so với bản trước đó. Ngoài ra, Mac Mini bản mới cũng tăng giá 300 USD.

Điều tương tự cũng sẽ xảy ra với iPhone. Trong thông báo gửi Lighthizer hồi tháng 9/2018, Apple cho biết thuế quan sẽ làm tăng giá sản phẩm này.

Giá iPhone sẽ phải tăng 9-14% vì những ảnh hưởng của chiến tranh thương mại. Ảnh: Getty.

iPhone XS Max 256 GB giá 1.249 USD, chi phí sản xuất 435 USD, người dùng sẽ chịu mức thuế 113 USD. Điều này khiến giá bán sản phẩm tăng 9%.

Các sản phẩm khác của Apple như iPhone XS, XR có thể cũng có mức giá tăng tương tự. Theo Morgan Stanley, iPhone XS 1.000 USD sẽ có giá cao hơn 160 USD, tăng 14% sau khi bị áp thuế. Tuy vậy, Shannon Cross of Cross Research nhận định chính sách giá này chỉ áp dụng cho thị trường Mỹ, nơi chiếm 30% doanh thu của Apple. 

Tim Cook chỉ tăng giá tại thị trường Mỹ để giảm bớt thiệt hại. Thế nhưng cách làm này gần như không mấy hiệu quả khi mỗi lần tăng giá, Apple lại giảm doanh số bán ra.

Cowen's Sankar ước tính nếu chuyển toàn bộ gánh nặng thuế lên vai người tiêu dùng Mỹ, sức mua iPhone có thể giảm từ 10-40%. "Điều này sẽ khiến lợi tức trên mỗi cổ phiếu Apple giảm 1-4% vào 2020", nhà phân tích nói thêm.

Giải pháp an toàn nhất Apple có thể làm là dịch chuyển dây chuyền sản xuất của mình ra khỏi Trung Quốc. Hiện công ty đang tăng cường sản xuất ở Ấn Độ và Brazil để hạn chế thuế địa phương.