"Không phải một bộ SGK là việc đã rồi"

Kết luận số 2649 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại kỳ họp thứ 31 có đề cập đến vấn đề chương trình, SGK; trong đó giao Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất trên cơ sở Nghị quyết 88 và báo cáo Quốc hội xem xét quyết định. Bộ GD-ĐT sẽ tham mưu Chính phủ thực hiện việc này.

Nhiều ý kiến nêu việc thực hiện một bộ SGK như là sự việc đã được quyết định rồi. Nhưng không phải vậy.

Cần hiểu đúng kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Chúng ta cần nghiên cứu thực hiện cẩn trọng, có lộ trình, nhưng vẫn trên cơ sở Nghị quyết 88. Trên cơ sở đó, Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục nghiên cứu, chuẩn bị tất cả các điều kiện để triển khai chương trình mới tốt nhất.

Cụ thể, Nghị quyết 88 quy định: Thực hiện xã hội hóa biên soạn SGK; có một số SGK cho mỗi môn học… Khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn SGK trên cơ sở chương trình GDPT.

Để chủ động triển khai chương trình GDPT mới, Bộ GD-ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK đầy đủ cho tất cả các môn học. Bộ SGK này được thẩm định, phê duyệt công bằng với các SGK do tổ chức, cá nhân biên soạn.

Chương trình GDPT mới đã được Bộ GD-ĐT ban hành cuối năm 2018 và hiện đang triển khai thực hiện. Đây chính là căn cứ quan trọng nhất cho việc dạy học ở trường phổ thông. Do đó, điều quan trọng là cần giúp các thầy cô giáo hiểu rõ về chương trình, từ đó thực hiện một cách chất lượng, hiệu quả ngay từ ngày đầu tiên.

Sách in ra không dùng mới là lãng phí

Hiện nay, nhiều NXB, các nhóm tác giả đã khởi động viết SGK và nhiều nhóm tác giả đã xong SGK lớp 1. Đã có những băn khoăn như: Việc trước mắt chỉ thống nhất 1 bộ SGK liệu có gây ra lãng phí và mất công cho các NXB đang tập hợp nhóm tác giả để biên soạn bộ SGK?

Phải thấy rằng, khi xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới đã tính đến xu hướng của quốc tế, chẳng hạn như Nghị quyết 88 quy định có một số SGK cho mỗi môn học.

Tinh thần Nghị quyết 88 là như vậy nên các tổ chức, cá nhân, 1 số NXB cũng có thể đã nghiên cứu chương trình dự thảo, hình dung việc mình sẽ sẵn sàng cho viết SGK.

Nếu trong trường hợp thực hiện theo lộ trình và Quốc hội giao Chính phủ tham mưu về lộ trình đó, thì có thể có độ trễ một chút nào đó theo tính toán cho phù hợp cũng không thể coi là lãng phí.

Vì lãng phí là khi SGK đã được in ra, tốn kém tiền của nhưng không dùng. Còn đây, các cá nhân, tổ chức mới dự thảo, thiết kế sẽ có thêm thời gian, cơ hội để điều chỉnh, hoàn thiện dự thảo trước khi đưa ra Hội đồng thẩm định, chứ không phải công sức bị bỏ phí.

Xin nhấn mạnh là mọi SGK đều phải được Hội đồng quốc gia thẩm định, kể cả bộ SGK của Bộ GD-ĐT, với các tiêu chí theo Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT.

Như vậy, chúng ta phải hiểu một cách thống nhất để có suy nghĩ, đóng góp trí tuệ cho ngành, cho người thụ hưởng là học sinh, giáo viên. Khi có trí tuệ của các thầy cô, các nhà khoa học tập trung vào biên soạn bộ SGK, không vội vàng, có suy nghĩ cẩn trọng, trên cơ sở hiểu thấu rõ chương trình… thì chắc chắn sẽ có kết quả tốt.

Bộ GD-ĐT đang biên soạn, làm mẫu và thực nghiệm

Nghị quyết 88 giao Bộ GD-ĐT ban hành tiêu chí đánh giá SGK và phê duyệt SGK được phép sử dụng trên cơ sở kết quả thẩm định của Hội đồng quốc gia thẩm định SGK; hướng dẫn việc lựa chọn SGK trong các cơ sở GDPT. Chính phủ ban hành cơ chế tài chính bảo đảm công bằng trong việc biên soạn và sử dụng SGK...

Bộ GD-ĐT là đơn vị quản lý nhà nước đã quy định rất rõ về tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa SGK; tiêu chuẩn tổ chức, cá nhân biên soạn SGK; tổ chức và hoạt động của Hội đồng Quốc gia thẩm định SGK trong Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT được Bộ GD-ĐT ban hành ngày 22/12/2017.

Hiện nay, Bộ GD-ĐT đang biên soạn Thông tư hướng dẫn việc lựa chọn SGK của các cơ sở giáo dục phổ thông.

Đồng thời, làm từng bước để biên soạn bộ SGK để đảm bảo triển khai chương trình mới thành công.

Cụ thể, Bộ GD-ĐT đã xây dựng kế hoạch rất chi tiết từ trước và sau khi ban hành chương trình GDPT mới. Đang thực hiện từng bước rất chắc chắn, đảm bảo đầy đủ quy trình, từ biên soạn; biên tập; làm thành bộ mẫu; tổ chức thực nghiệm nội dung phương pháp, hình thức tổ chức dạy học theo bộ SGK do Bộ biên soạn để hoàn thành trước mắt là SGK cho lớp 1. Sau đó là in ấn, phát hành, tổ chức tập huấn cho 100% giáo viên dạy lớp 1, tức khoảng 70.000 thầy cô.

Nhân đây cũng xin nói thêm: Lâu nay chúng ta vẫn phân biệt bộ SGK do Bộ GD-ĐT biên soạn và bộ SGK do các tổ chức, cá nhân khác biên soạn.

Có lẽ không nên có sự phân biệt này vì tất cả các bộ SGK sau này được sử dụng đều phải qua Hội đồng Quốc gia thẩm định SGK thẩm định, đồng ý và trình Bộ trưởng Bộ GD-ĐT phê duyệt, vào đều là "của Bộ".

Sau đó, thầy cô và học sinh căn cứ thực tế, năng lực, sự phù hợp để lựa chọn cho hiệu quả nhất; nhằm tổ chức tốt nhất hoạt động dạy học; sao cho học sinh được tích cực, chủ động tiếp nhận kiến thức và vận dụng nó thì chúng ta sẽ thực hiện được mục tiêu là phát triển phẩm chất năng lực.

Bộ SGK do Bộ GD-ĐT tổ chức biên soạn hay do tổ chức, cá nhân nào biên soạn thì khi sử dụng, mỗi giáo viên cần phát huy tinh thần sáng tạo của mình để làm sao thiết kế được bài học thiết thực, gắn với thực tiễn, đặc biệt là gắn với bối cảnh nơi học sinh sinh sống.

Như vậy, con đường từ kiến thức trong chương trình đến với thực tiễn cuộc sống gần gũi. Chỉ khi nào kiến thức ấy được học sinh vận dụng ngay vào cuộc sống hàng ngày của các em thì các em sẽ phát triển được phẩm chất và năng lực.

Nguyễn Xuân Thành (Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD-ĐT)

Bộ Giáo dục có nên biên soạn sách giáo khoa?

Chủ biên chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn bày tỏ quan điểm về biên soạn sách giáo khoa.

Đồng thời với việc biên soạn bộ sách này để cạnh tranh với các bộ sách của những cá nhân, tổ chức khác, Bộ GD-ĐT cũng đang soạn thảo thông tư hướng dẫn về việc lựa chọn sách giáo khoa (SGK) trong trường học.

Câu chuyện SGK được dư luận đặc biệt quan tâm sau những thảo luận về chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) mới của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, trong khuôn khổ cho ý kiến về dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi. PGS.TS Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD-ĐT) đã thông tin thêm về vấn đề này ở góc độ nhà quản lý. Dưới đây VietNamNet xin giới thiệu ý kiến của ông Thành.

Ông Nguyễn Xuân Thành. Ảnh: Thanh Hùng

"Không phải một bộ SGK là việc đã rồi"

Kết luận số 2649 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại kỳ họp thứ 31 có đề cập đến vấn đề chương trình, SGK; trong đó giao Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất trên cơ sở Nghị quyết 88 và báo cáo Quốc hội xem xét quyết định. Bộ GD-ĐT sẽ tham mưu Chính phủ thực hiện việc này.

Nhiều ý kiến nêu việc thực hiện một bộ SGK như là sự việc đã được quyết định rồi. Nhưng không phải vậy.

Cần hiểu đúng kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Chúng ta cần nghiên cứu thực hiện cẩn trọng, có lộ trình, nhưng vẫn trên cơ sở Nghị quyết 88. Trên cơ sở đó, Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục nghiên cứu, chuẩn bị tất cả các điều kiện để triển khai chương trình mới tốt nhất.

Cụ thể, Nghị quyết 88 quy định: Thực hiện xã hội hóa biên soạn SGK; có một số SGK cho mỗi môn học… Khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn SGK trên cơ sở chương trình GDPT.

Để chủ động triển khai chương trình GDPT mới, Bộ GD-ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK đầy đủ cho tất cả các môn học. Bộ SGK này được thẩm định, phê duyệt công bằng với các SGK do tổ chức, cá nhân biên soạn.

Chương trình GDPT mới đã được Bộ GD-ĐT ban hành cuối năm 2018 và hiện đang triển khai thực hiện. Đây chính là căn cứ quan trọng nhất cho việc dạy học ở trường phổ thông. Do đó, điều quan trọng là cần giúp các thầy cô giáo hiểu rõ về chương trình, từ đó thực hiện một cách chất lượng, hiệu quả ngay từ ngày đầu tiên.

Sách in ra không dùng mới là lãng phí

Hiện nay, nhiều NXB, các nhóm tác giả đã khởi động viết SGK và nhiều nhóm tác giả đã xong SGK lớp 1. Đã có những băn khoăn như: Việc trước mắt chỉ thống nhất 1 bộ SGK liệu có gây ra lãng phí và mất công cho các NXB đang tập hợp nhóm tác giả để biên soạn bộ SGK?

Phải thấy rằng, khi xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới đã tính đến xu hướng của quốc tế, chẳng hạn như Nghị quyết 88 quy định có một số SGK cho mỗi môn học.

Tinh thần Nghị quyết 88 là như vậy nên các tổ chức, cá nhân, 1 số NXB cũng có thể đã nghiên cứu chương trình dự thảo, hình dung việc mình sẽ sẵn sàng cho viết SGK.

Nếu trong trường hợp thực hiện theo lộ trình và Quốc hội giao Chính phủ tham mưu về lộ trình đó, thì có thể có độ trễ một chút nào đó theo tính toán cho phù hợp cũng không thể coi là lãng phí.

Vì lãng phí là khi SGK đã được in ra, tốn kém tiền của nhưng không dùng. Còn đây, các cá nhân, tổ chức mới dự thảo, thiết kế sẽ có thêm thời gian, cơ hội để điều chỉnh, hoàn thiện dự thảo trước khi đưa ra Hội đồng thẩm định, chứ không phải công sức bị bỏ phí.

Xin nhấn mạnh là mọi SGK đều phải được Hội đồng quốc gia thẩm định, kể cả bộ SGK của Bộ GD-ĐT, với các tiêu chí theo Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT.

Như vậy, chúng ta phải hiểu một cách thống nhất để có suy nghĩ, đóng góp trí tuệ cho ngành, cho người thụ hưởng là học sinh, giáo viên. Khi có trí tuệ của các thầy cô, các nhà khoa học tập trung vào biên soạn bộ SGK, không vội vàng, có suy nghĩ cẩn trọng, trên cơ sở hiểu thấu rõ chương trình… thì chắc chắn sẽ có kết quả tốt.

Bộ GD-ĐT đang biên soạn, làm mẫu và thực nghiệm

Nghị quyết 88 giao Bộ GD-ĐT ban hành tiêu chí đánh giá SGK và phê duyệt SGK được phép sử dụng trên cơ sở kết quả thẩm định của Hội đồng quốc gia thẩm định SGK; hướng dẫn việc lựa chọn SGK trong các cơ sở GDPT. Chính phủ ban hành cơ chế tài chính bảo đảm công bằng trong việc biên soạn và sử dụng SGK...

Bộ GD-ĐT là đơn vị quản lý nhà nước đã quy định rất rõ về tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa SGK; tiêu chuẩn tổ chức, cá nhân biên soạn SGK; tổ chức và hoạt động của Hội đồng Quốc gia thẩm định SGK trong Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT được Bộ GD-ĐT ban hành ngày 22/12/2017.

Hiện nay, Bộ GD-ĐT đang biên soạn Thông tư hướng dẫn việc lựa chọn SGK của các cơ sở giáo dục phổ thông.

Đồng thời, làm từng bước để biên soạn bộ SGK để đảm bảo triển khai chương trình mới thành công.

Cụ thể, Bộ GD-ĐT đã xây dựng kế hoạch rất chi tiết từ trước và sau khi ban hành chương trình GDPT mới. Đang thực hiện từng bước rất chắc chắn, đảm bảo đầy đủ quy trình, từ biên soạn; biên tập; làm thành bộ mẫu; tổ chức thực nghiệm nội dung phương pháp, hình thức tổ chức dạy học theo bộ SGK do Bộ biên soạn để hoàn thành trước mắt là SGK cho lớp 1. Sau đó là in ấn, phát hành, tổ chức tập huấn cho 100% giáo viên dạy lớp 1, tức khoảng 70.000 thầy cô.

Nhân đây cũng xin nói thêm: Lâu nay chúng ta vẫn phân biệt bộ SGK do Bộ GD-ĐT biên soạn và bộ SGK do các tổ chức, cá nhân khác biên soạn.

Có lẽ không nên có sự phân biệt này vì tất cả các bộ SGK sau này được sử dụng đều phải qua Hội đồng Quốc gia thẩm định SGK thẩm định, đồng ý và trình Bộ trưởng Bộ GD-ĐT phê duyệt, vào đều là "của Bộ".

Sau đó, thầy cô và học sinh căn cứ thực tế, năng lực, sự phù hợp để lựa chọn cho hiệu quả nhất; nhằm tổ chức tốt nhất hoạt động dạy học; sao cho học sinh được tích cực, chủ động tiếp nhận kiến thức và vận dụng nó thì chúng ta sẽ thực hiện được mục tiêu là phát triển phẩm chất năng lực.

Bộ SGK do Bộ GD-ĐT tổ chức biên soạn hay do tổ chức, cá nhân nào biên soạn thì khi sử dụng, mỗi giáo viên cần phát huy tinh thần sáng tạo của mình để làm sao thiết kế được bài học thiết thực, gắn với thực tiễn, đặc biệt là gắn với bối cảnh nơi học sinh sinh sống.

Như vậy, con đường từ kiến thức trong chương trình đến với thực tiễn cuộc sống gần gũi. Chỉ khi nào kiến thức ấy được học sinh vận dụng ngay vào cuộc sống hàng ngày của các em thì các em sẽ phát triển được phẩm chất và năng lực.

Nguyễn Xuân Thành (Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD-ĐT)

Bộ Giáo dục có nên biên soạn sách giáo khoa?

Chủ biên chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn bày tỏ quan điểm về biên soạn sách giáo khoa.

Hỏi: Chào bác sĩ. Tôi vừa sinh em bé nhưng sau khi sinh bụng tôi chảy sệ, chùng nhão rất mất thẩm mỹ. Tôi tốn không ít công sức và thời gian vào việc trùng tu vóc dáng nhưng không mấy hiệu quả. Do tính chất công việc tiếp xúc nhiều đối tác nên tôi cảm thấy mất tự tin với bản thân, vì thế bác sĩ cho tôi hỏi có phương pháp nào giảm mỡ bụng nhanh chóng và an toàn không?

Giảm mỡ bụng sau sinh luôn là vấn đề nan giải đối với phái đẹp

Trả lời:

Làm thế nào để giảm mỡ bụng nhanh và an toàn sau sinh là vấn đề nan giải đối với bất kỳ phụ nữ nào. Có rất nhiều lựa chọn cho câu hỏi làm thế nào để giảm mỡ bụng mà bạn có thể áp dụng như ăn kiêng, luyện tập,…Tuy nhiên, các giải pháp thông thường này đòi hỏi nhiều thời gian và tâm sức nhưng hiệu quả không rõ ràng. Cùng với sự phát triển của ngành thẩm mỹ hiện đại, các công nghệ giảm mỡ tiên tiến ra đời, đáp ứng những nhu cầu cao từ phái đẹp.

Theo những gì bạn mô tả về tình trạng bụng thì công nghệ giảm mỡ Ultra Shape 3D là giải pháp phù hợp dành cho bạn. Ultra Shape 3D được đánh giá là công nghệ giảm mỡ không phẫu thuật ưu việt, sử dụng sóng siêu âm hội tụ và tác động rung cơ học 36.000 - 45.000 lần/giây giúp phá hủy các mô mỡ đồng thời cải thiện tình trạng da chảy xệ và trùng nhão. Đặc biệt, công nghệ này không xâm lấn các mô xung quanh cũng như bảo toàn thiên chức làm mẹ của phụ nữ.

Bác sĩ Đỗ Thị Hồng Loan

Ultra Shape 3D là công nghệ giảm mỡ không phẫu thuật sử dụng sóng siêu âm hội tụ và tác động rung cơ học 36.000 - 45.000 lần/giây giúp phá hủy các mô mỡ đồng thời cải thiện tình trạng da chảy xệ và trùng nhão.

Hỏi: Chào bác sĩ. Tôi vừa sinh em bé nhưng sau khi sinh bụng tôi chảy sệ, chùng nhão rất mất thẩm mỹ. Tôi tốn không ít công sức và thời gian vào việc trùng tu vóc dáng nhưng không mấy hiệu quả. Do tính chất công việc tiếp xúc nhiều đối tác nên tôi cảm thấy mất tự tin với bản thân, vì thế bác sĩ cho tôi hỏi có phương pháp nào giảm mỡ bụng nhanh chóng và an toàn không?

Giảm mỡ bụng sau sinh luôn là vấn đề nan giải đối với phái đẹp

Trả lời:

Làm thế nào để giảm mỡ bụng nhanh và an toàn sau sinh là vấn đề nan giải đối với bất kỳ phụ nữ nào. Có rất nhiều lựa chọn cho câu hỏi làm thế nào để giảm mỡ bụng mà bạn có thể áp dụng như ăn kiêng, luyện tập,…Tuy nhiên, các giải pháp thông thường này đòi hỏi nhiều thời gian và tâm sức nhưng hiệu quả không rõ ràng. Cùng với sự phát triển của ngành thẩm mỹ hiện đại, các công nghệ giảm mỡ tiên tiến ra đời, đáp ứng những nhu cầu cao từ phái đẹp.

Theo những gì bạn mô tả về tình trạng bụng thì công nghệ giảm mỡ Ultra Shape 3D là giải pháp phù hợp dành cho bạn. Ultra Shape 3D được đánh giá là công nghệ giảm mỡ không phẫu thuật ưu việt, sử dụng sóng siêu âm hội tụ và tác động rung cơ học 36.000 - 45.000 lần/giây giúp phá hủy các mô mỡ đồng thời cải thiện tình trạng da chảy xệ và trùng nhão. Đặc biệt, công nghệ này không xâm lấn các mô xung quanh cũng như bảo toàn thiên chức làm mẹ của phụ nữ.

Bác sĩ Đỗ Thị Hồng Loan

Câu chuyện gây ấn tượng mạnh cho người đọc là về đôi vợ chồng già, chồng người Đan Mạch – vợ người Việt đã đổ hết tâm sức xây được 24 cây cầu treo và 5 trường học tại những vùng nông thôn nghèo của Việt Nam. Nhiều người không biết tới họ nhưng hàng ngày vẫn đi qua những cây cầu họ đã xây.

Thế nhưng trong cuộc sống, họ lại không gặp suôn sẻ ngay trên chính mảnh đất mà họ yêu quý. Sau vài lần bị lừa mua những miếng đất nằm trong quy hoạch, hiện giờ họ đang sống trên mảnh đất, mà giấy tờ chưa rõ ràng, chưa hợp lệ, với điều cần nhất chỉ là xây được hàng rào vườn để bảo vệ đất đai trước những kẻ xấu. 

Cuối tháng 8 vừa qua, anh Nguyễn Thanh Tùng – tên thật của Facebooker Tung Xich Lo - có chuyến quay lại giúp ông bà Kurt – Sang xây dựng hàng rào cho khu đất.

Tùng Xích lô và ông bà Kurt - Sang (ảnh NVCC)

Xây được tường rào cho ông bà Kurt – Sang rồi, anh hài lòng chứ? Anh còn mong muốn nào nữa không cho hai ông bà?

- Bài viết của tôi chỉ muốn mọi người nên biết về họ và hãy giúp họ về việc pháp lý, như giấy tờ nhà đất, vì việc này tôi không rành.

Tôi không ngờ nhiều độc giả họ lại hiểu theo một ý khác, đó là đóng góp về mặt vật chất. Cho đến hiện nay, vẫn chưa độc giả nào ra hướng dẫn chỉ họ cách làm giấy tờ cho đúng theo pháp luật. Còn bên phía nhà nước, họ chỉ giỏi hứa hẹn. Đã 2 tháng trôi qua, họ vẫn chưa đưa ra một câu trả lời về vấn đề đất đai.

Hàng rào hiện nay xây chưa xong, khi nhân lực không đông đủ như tôi mơ tưởng. Tôi và ông Kurt cũng không dám trách ai, tôi nghĩ vì họ ở xa và đường QL1 thì đang tanh bành.

Ông Kurt vẫn tiếp tục công trình với vận tốc túc tắc như tinh thần Viking của ông.

Tôi xin thay mặt họ cám ơn những nhà hảo tâm, đã có lòng đóng góp về mặt vật chất. Rất tiếc tôi không thể tiếp tục giúp họ thực hiện xong cái hàng rào, nhưng những gì họ đã từng làm, tôi luôn ghi nhớ và quý trọng.

Từ câu chuyện của hai ông bà Kurt – Sang, anh có “ngẫm” gì về “sự đời” không?

- Trên đời tôi thấy có nhiều người còn gặp khó khăn gấp mấy lần ông bà Kurt - Sang. Nhưng tôi luôn tôn trọng và khâm phục họ, với những gì họ đã từng giúp cho những người đồng bào nghèo của mình.

Có câu chuyện tôi gặp từ chuyến đi xuyên Việt bằng xích lô lần trước. Khi đạp tới gần cổng chào vào thành phố Mỹ Tho, thấy một quán hủ tíu, bún riêu, cháo… bên lề đường, tôi bèn tấp lại.

Tôi chỉ mới kịp gắp được vài cọng hủ tíu, bà chủ quán đã vui vẻ hỏi thăm về cuộc hành trình của tôi. Trò chuyện một lúc, bà ấy mới hỏi ghẹo tôi, không biết tôi cho cậu bé con nuôi của bà theo tháp tùng không? Tôi thắc mắc hỏi cậu bé không đi học sao?

Bà chủ quán bắt đầu kể cho tôi nghe về cuộc đời không mấy sáng sủa của cậu bé. Bố mẹ của cậu bé là một cặp tình nhân ham vui, lặn lội từ vùng xa xôi xứ Trung để vào Nam tìm cách đổi đời. Cuộc sống đâu có đơn giản như họ tưởng, thế là họ đã bỏ trốn, để lại đứa bé cho hàng xóm trông coi. Những người trong khu xóm nghèo nàn này, cũng là dân tha phương tứ xứ, đến nơi đây mướn nhà ở, rồi tự tìm cách sinh nhai.

Chính bà chủ hàng ăn cũng chẳng giàu có gì, nhưng đã nhận đứa bé bất hạnh vào lòng.

Tôi nhìn thằng bé cũng thấy khá thông minh và cỡ tuổi cậu bé chắc là tầm lớp 2-3 gì đấy. Tôi ngắt ngang câu chuyện và nói, nếu cháu nó được nghỉ học, tôi sẽ cho cháu cùng phiêu du với tôi một tháng. Thằng bé nhìn tôi mắc cỡ, rồi bỏ chạy vào trong xóm.

Bà chủ hàng ăn kể tiếp, nó ngoan lắm, nó mơ ước được đi học lắm, nhưng nó không có khai sinh, không có trường học nào chịu nhận nó. Ngoài ra bà cũng chẳng biết nhờ ai, giúp được nó cho đi ăn học.

Đúng là đi nhiều mới thấy sự thật của cuộc sống, thật là tồi tệ.

Thấy cu bé chạy mất rồi, tôi cũng đứng lên thanh toán tiền để đạp tiếp vào Mỹ Tho. Đạp mới ra khỏi quán một đoạn. Tôi thấy ông trung niên bán vé số dạo lúc nãy tại quán ăn, tôi dừng lại hỏi ông ta đi đâu, và tôi mời ông ta cùng đi cho vui. Đến nơi ông ta cần xuống, tôi mời ông này một ly cà phê, để được nghe thêm nhiều chuyện trên trời dưới đất. 

“Ngon miệng” chỉ là sự trừu tượng

Theo những bài viết anh đưa trên trang cá nhân, có vẻ như anh… ăn đâu cũng thấy ngon. Tôi tưởng, là đầu bếp thì phải khó tính hơn chứ? Và theo anh, thế nào là một món ăn ngon?

Cùng những người bạn (ảnh NVCC)

- Vậy cô chưa đọc hết những bài viết của tôi rồi. Không phải lúc nào tôi cũng khen ngon. Ngon chỉ là trừu tượng hay ảo tưởng. Tôi khen bữa cơm ngon, đó là khi tôi cùng chia sẻ với những người bạn hiền, cả gia đình họ dùng hết tâm huyết để nấu một bữa cơm đơn giản mời tôi.

Ăn một món ăn dân giã ngoài chợ, của một người bán hàng, đã được nối nghiệp vài thế hệ, đối với tôi đó là một hân hạnh, tuy tôi phải ngồi gần nắp cóng, những món ấy, tôi khó thể nấu ngon như họ được.

Những món ăn trong nhà hàng, với thực đơn chóng mặt, những nơi ấy ít khi nào tôi bỏ thời gian để ghé vào.

Trên đường (ảnh NVCC)

Tôi thấy có một điểm là anh viết về những món ăn truyền thống của các vùng miền, và đặt biệt là những món khá rẻ, chỉ vài ba nghìn đồng nơi chợ quê, một cách rất hấp dẫn.

Trong khi người nước ngoài hầu như chỉ biết những món Việt nam “kinh điển” như phở, nem thì có thể kết luận món ăn Việt ngon mà không được giới thiệu và quảng bá một cách xứng đáng?

- Khi tôi làm bên London cạnh với những đầu bếp nổi tiếng. Tôi thấy họ rất muốn hiểu biết thêm về ẩm thực Việt Nam, và tôi thấy họ làm sai. Tôi tìm hiểu thấy thông tin về ẩm thực Việt Nam còn quá đơn sơ. Các đầu bếp nổi tiếng như Gordon Ramsay, Anthony Bourdain, Jamie Oliver…, họ làm phim vê ẩm thực Việt Nam, chỉ khách tây nấu món ăn Việt Nam, tôi chỉ ngồi cười và đôi khi còn bực mình. Từ đó tôi nuôi hy vọng, giới thiệu ẩm thực Việt Nam đến với phương Tây, mà bằng cách nào?

Trước kia ai cũng từng khen, ẩm thực đường phố của Singapore là số một thế giới, phần lớn là ảnh hưởng của nền văn hóa: Ấn, Hoa, Mã Lai và In Đô. Cách đây khoảng 9 năm, tôi có ghé lại và đi lùng sục các khu phố ăn uống của thường dân. Tôi đã không tìm được một món gì gây ấn tượng đến với tôi cả.

Tôi thấy ẩm thực đường phố Việt Nam thật là phong phú với nhiều màu sắc khác nhau. Nói về khía cạnh khẩu vị, ẩm thực Việt Nam thích hợp với nhiều dân tộc. Ý tôi ở đây muốn nhấn mạnh, như ẩm thực Việt không nhiều dầu mỡ như Hoa, không nhiều gia vị như Ấn, không cay như Thái, không mắc tiền như Tây, không cầu kỳ như Nhật.

Ẩm thực đường phố Việt, chính là vũ khí kinh doanh để phát triển du lịch Việt, mà tôi thấy nhiều người chưa hề đề cập tới.

Kế hoạch viết sách giới thiệu ẩm thực Việt Nam của anh thực hiện đến đâu rồi?

- Sau nhiều chuyến ngang dọc nhiều miền của đất nước. Tôi đã sưu tập rất nhiều tài liệu, nhưng tôi vẫn gặp một vấn đề lớn nhất đó là cách viết. Và tôi đang cố gắng.

Bạn đồng hành - chú cún tên Mau

Xe đạp, xích lô, xe máy và cún cưng – tại sao anh toàn lựa chọn những thứ gắn bó mật thiết với đời sống người Việt để làm bạn đồng hành? Anh đã có thêm ý tưởng gì cho lần xuyên Việt sắp tới?

- Nghệ thuật đi du lịch đó là hòa đồng với mọi tầng lớp. Xích lô, xe đạp hay con cún đã giúp tôi gần gũi với nhiều người và nhờ thế mà tôi hiện nay có rất là nhiều người bạn thân thiết trên ở khắp nơi trên đất nước.

Ước nguyện của tôi trong những chuyến đi tới, đó là tìm hiểu và viết sách các món ăn dân tộc thiểu số, các món cỗ của các làng lân cận Hà Nội, các món cỗ liên quan đến cung đình Huế và những món ăn dân dã cùng đồng bào Nam Bộ. Một số món hiện nay tôi biết, đã đi vào dĩ vãng.

Xin cảm ơn anh. Chúc anh sớm hoàn thành các quyển sách của mình.

Chi Mai thực hiện

Tháng 6/2014, Facebooker Tùng Xích lô đã chia sẻ những thông tin về cặp vợ chồng Kurt - Sang trên trang mạng xã hội.

Câu chuyện gây ấn tượng mạnh cho người đọc là về đôi vợ chồng già, chồng người Đan Mạch – vợ người Việt đã đổ hết tâm sức xây được 24 cây cầu treo và 5 trường học tại những vùng nông thôn nghèo của Việt Nam. Nhiều người không biết tới họ nhưng hàng ngày vẫn đi qua những cây cầu họ đã xây.

Thế nhưng trong cuộc sống, họ lại không gặp suôn sẻ ngay trên chính mảnh đất mà họ yêu quý. Sau vài lần bị lừa mua những miếng đất nằm trong quy hoạch, hiện giờ họ đang sống trên mảnh đất, mà giấy tờ chưa rõ ràng, chưa hợp lệ, với điều cần nhất chỉ là xây được hàng rào vườn để bảo vệ đất đai trước những kẻ xấu. 

Cuối tháng 8 vừa qua, anh Nguyễn Thanh Tùng – tên thật của Facebooker Tung Xich Lo - có chuyến quay lại giúp ông bà Kurt – Sang xây dựng hàng rào cho khu đất.

Tùng Xích lô và ông bà Kurt - Sang (ảnh NVCC)

Xây được tường rào cho ông bà Kurt – Sang rồi, anh hài lòng chứ? Anh còn mong muốn nào nữa không cho hai ông bà?

- Bài viết của tôi chỉ muốn mọi người nên biết về họ và hãy giúp họ về việc pháp lý, như giấy tờ nhà đất, vì việc này tôi không rành.

Tôi không ngờ nhiều độc giả họ lại hiểu theo một ý khác, đó là đóng góp về mặt vật chất. Cho đến hiện nay, vẫn chưa độc giả nào ra hướng dẫn chỉ họ cách làm giấy tờ cho đúng theo pháp luật. Còn bên phía nhà nước, họ chỉ giỏi hứa hẹn. Đã 2 tháng trôi qua, họ vẫn chưa đưa ra một câu trả lời về vấn đề đất đai.

Hàng rào hiện nay xây chưa xong, khi nhân lực không đông đủ như tôi mơ tưởng. Tôi và ông Kurt cũng không dám trách ai, tôi nghĩ vì họ ở xa và đường QL1 thì đang tanh bành.

Ông Kurt vẫn tiếp tục công trình với vận tốc túc tắc như tinh thần Viking của ông.

Tôi xin thay mặt họ cám ơn những nhà hảo tâm, đã có lòng đóng góp về mặt vật chất. Rất tiếc tôi không thể tiếp tục giúp họ thực hiện xong cái hàng rào, nhưng những gì họ đã từng làm, tôi luôn ghi nhớ và quý trọng.

Từ câu chuyện của hai ông bà Kurt – Sang, anh có “ngẫm” gì về “sự đời” không?

- Trên đời tôi thấy có nhiều người còn gặp khó khăn gấp mấy lần ông bà Kurt - Sang. Nhưng tôi luôn tôn trọng và khâm phục họ, với những gì họ đã từng giúp cho những người đồng bào nghèo của mình.

Có câu chuyện tôi gặp từ chuyến đi xuyên Việt bằng xích lô lần trước. Khi đạp tới gần cổng chào vào thành phố Mỹ Tho, thấy một quán hủ tíu, bún riêu, cháo… bên lề đường, tôi bèn tấp lại.

Tôi chỉ mới kịp gắp được vài cọng hủ tíu, bà chủ quán đã vui vẻ hỏi thăm về cuộc hành trình của tôi. Trò chuyện một lúc, bà ấy mới hỏi ghẹo tôi, không biết tôi cho cậu bé con nuôi của bà theo tháp tùng không? Tôi thắc mắc hỏi cậu bé không đi học sao?

Bà chủ quán bắt đầu kể cho tôi nghe về cuộc đời không mấy sáng sủa của cậu bé. Bố mẹ của cậu bé là một cặp tình nhân ham vui, lặn lội từ vùng xa xôi xứ Trung để vào Nam tìm cách đổi đời. Cuộc sống đâu có đơn giản như họ tưởng, thế là họ đã bỏ trốn, để lại đứa bé cho hàng xóm trông coi. Những người trong khu xóm nghèo nàn này, cũng là dân tha phương tứ xứ, đến nơi đây mướn nhà ở, rồi tự tìm cách sinh nhai.

Chính bà chủ hàng ăn cũng chẳng giàu có gì, nhưng đã nhận đứa bé bất hạnh vào lòng.

Tôi nhìn thằng bé cũng thấy khá thông minh và cỡ tuổi cậu bé chắc là tầm lớp 2-3 gì đấy. Tôi ngắt ngang câu chuyện và nói, nếu cháu nó được nghỉ học, tôi sẽ cho cháu cùng phiêu du với tôi một tháng. Thằng bé nhìn tôi mắc cỡ, rồi bỏ chạy vào trong xóm.

Bà chủ hàng ăn kể tiếp, nó ngoan lắm, nó mơ ước được đi học lắm, nhưng nó không có khai sinh, không có trường học nào chịu nhận nó. Ngoài ra bà cũng chẳng biết nhờ ai, giúp được nó cho đi ăn học.

Đúng là đi nhiều mới thấy sự thật của cuộc sống, thật là tồi tệ.

Thấy cu bé chạy mất rồi, tôi cũng đứng lên thanh toán tiền để đạp tiếp vào Mỹ Tho. Đạp mới ra khỏi quán một đoạn. Tôi thấy ông trung niên bán vé số dạo lúc nãy tại quán ăn, tôi dừng lại hỏi ông ta đi đâu, và tôi mời ông ta cùng đi cho vui. Đến nơi ông ta cần xuống, tôi mời ông này một ly cà phê, để được nghe thêm nhiều chuyện trên trời dưới đất. 

“Ngon miệng” chỉ là sự trừu tượng

Theo những bài viết anh đưa trên trang cá nhân, có vẻ như anh… ăn đâu cũng thấy ngon. Tôi tưởng, là đầu bếp thì phải khó tính hơn chứ? Và theo anh, thế nào là một món ăn ngon?

Cùng những người bạn (ảnh NVCC)

- Vậy cô chưa đọc hết những bài viết của tôi rồi. Không phải lúc nào tôi cũng khen ngon. Ngon chỉ là trừu tượng hay ảo tưởng. Tôi khen bữa cơm ngon, đó là khi tôi cùng chia sẻ với những người bạn hiền, cả gia đình họ dùng hết tâm huyết để nấu một bữa cơm đơn giản mời tôi.

Ăn một món ăn dân giã ngoài chợ, của một người bán hàng, đã được nối nghiệp vài thế hệ, đối với tôi đó là một hân hạnh, tuy tôi phải ngồi gần nắp cóng, những món ấy, tôi khó thể nấu ngon như họ được.

Những món ăn trong nhà hàng, với thực đơn chóng mặt, những nơi ấy ít khi nào tôi bỏ thời gian để ghé vào.

Trên đường (ảnh NVCC)

Tôi thấy có một điểm là anh viết về những món ăn truyền thống của các vùng miền, và đặt biệt là những món khá rẻ, chỉ vài ba nghìn đồng nơi chợ quê, một cách rất hấp dẫn.

Trong khi người nước ngoài hầu như chỉ biết những món Việt nam “kinh điển” như phở, nem thì có thể kết luận món ăn Việt ngon mà không được giới thiệu và quảng bá một cách xứng đáng?

- Khi tôi làm bên London cạnh với những đầu bếp nổi tiếng. Tôi thấy họ rất muốn hiểu biết thêm về ẩm thực Việt Nam, và tôi thấy họ làm sai. Tôi tìm hiểu thấy thông tin về ẩm thực Việt Nam còn quá đơn sơ. Các đầu bếp nổi tiếng như Gordon Ramsay, Anthony Bourdain, Jamie Oliver…, họ làm phim vê ẩm thực Việt Nam, chỉ khách tây nấu món ăn Việt Nam, tôi chỉ ngồi cười và đôi khi còn bực mình. Từ đó tôi nuôi hy vọng, giới thiệu ẩm thực Việt Nam đến với phương Tây, mà bằng cách nào?

Trước kia ai cũng từng khen, ẩm thực đường phố của Singapore là số một thế giới, phần lớn là ảnh hưởng của nền văn hóa: Ấn, Hoa, Mã Lai và In Đô. Cách đây khoảng 9 năm, tôi có ghé lại và đi lùng sục các khu phố ăn uống của thường dân. Tôi đã không tìm được một món gì gây ấn tượng đến với tôi cả.

Tôi thấy ẩm thực đường phố Việt Nam thật là phong phú với nhiều màu sắc khác nhau. Nói về khía cạnh khẩu vị, ẩm thực Việt Nam thích hợp với nhiều dân tộc. Ý tôi ở đây muốn nhấn mạnh, như ẩm thực Việt không nhiều dầu mỡ như Hoa, không nhiều gia vị như Ấn, không cay như Thái, không mắc tiền như Tây, không cầu kỳ như Nhật.

Ẩm thực đường phố Việt, chính là vũ khí kinh doanh để phát triển du lịch Việt, mà tôi thấy nhiều người chưa hề đề cập tới.

Kế hoạch viết sách giới thiệu ẩm thực Việt Nam của anh thực hiện đến đâu rồi?

- Sau nhiều chuyến ngang dọc nhiều miền của đất nước. Tôi đã sưu tập rất nhiều tài liệu, nhưng tôi vẫn gặp một vấn đề lớn nhất đó là cách viết. Và tôi đang cố gắng.

Bạn đồng hành - chú cún tên Mau

Xe đạp, xích lô, xe máy và cún cưng – tại sao anh toàn lựa chọn những thứ gắn bó mật thiết với đời sống người Việt để làm bạn đồng hành? Anh đã có thêm ý tưởng gì cho lần xuyên Việt sắp tới?

- Nghệ thuật đi du lịch đó là hòa đồng với mọi tầng lớp. Xích lô, xe đạp hay con cún đã giúp tôi gần gũi với nhiều người và nhờ thế mà tôi hiện nay có rất là nhiều người bạn thân thiết trên ở khắp nơi trên đất nước.

Ước nguyện của tôi trong những chuyến đi tới, đó là tìm hiểu và viết sách các món ăn dân tộc thiểu số, các món cỗ của các làng lân cận Hà Nội, các món cỗ liên quan đến cung đình Huế và những món ăn dân dã cùng đồng bào Nam Bộ. Một số món hiện nay tôi biết, đã đi vào dĩ vãng.

Xin cảm ơn anh. Chúc anh sớm hoàn thành các quyển sách của mình.

Chi Mai thực hiện