iPhone X,ìsaoiPhonemớilúcnàocũngkhanhàxem gia vang hom nay mẫu iPhone cao cấp nhất của Apple đến thời điểm này, sẽ bán chính thức vào đầu tháng 11, muộn hơn hai mẫu iPhone 8 và 8 Plus. Dù vậy, các nhà phân tích dự báo tình trạng khan hàng còn diễn ra đến năm sau. Những người môi giới tại Hồng Kông hi vọng bán được iPhone X với giá chênh lệch 300 đến 400 USD trong các tuần đầu tiên mở bán.

Chuyện khan hàng của các thiết bị mới không phải quá hiếm. Năm 2016, Google Pixel, Nintendo Switch hay iPhone 7 Plus đều gặp tình trạng này. Có phải bạn từng nghĩ rằng sau nhiều năm rút kinh nghiệm, các nhà sản xuất nên phát hành sản phẩm đúng lúc, đúng chỗ, đặc biệt là tại Apple, công ty có CEO Tim Cook là bậc thầy điều hành.

Liệu iPhone X khan hàng có phải là một chiêu trò tiếp thị hay phải sản xuất hàng trăm triệu thiết bị điện tử phức tạp và phân phối trên toàn cầu là điều thực sự khó khăn? Thực tế, nó là tổng hợp mỗi thứ một ít.

Phép tính lạnh lùng

Theo Asokan Ashok, người từng làm việc tại Samsung Research America từ năm 2009 tới năm 2015, cơ chế đặt trước đặc biệt quan trọng. Đó là nơi cung cấp dữ liệu ban đầu để dự đoán nhu cầu của một thiết bị và giúp nhà sản xuất hình dung ra nhu cầu của từng loại cấu hình. Cả hai dữ liệu này đều rất khó dự báo.

Mọi chuyện còn khó khăn hơn khi giá của thiết bị cao đột biến và công ty chưa có phép đo nào để đánh giá nhu cầu. Đây chính là trường hợp của iPhone X giá 999 USD vì Apple chưa bao giờ đưa giá bán cao như thế này.

Apple có thể đang đối mặt với thách thức dự báo nhu cầu lớn nhất của mình kể từ khi iPhone ra mắt 10 năm trước. Rất khó để biết tỷ lệ đơn hàng iPhone X so với iPhone 8/8 Plus. Ngoài ra, nhiều chuyên gia cho rằng sẽ có làn sóng người mua đột biến – vốn là những người đang chờ đợi thiết kế mới hoàn toàn từ iPhone, tương tự lần iPhone 6 ra mắt năm 2014.

Lý do khiến việc dự báo nhu cầu trở nên quan trọng đến vậy là vì xu hướng sản xuất kịp thời (just-in-time) đang lên. Sản xuất hàng triệu điện thoại đồng nghĩa với sự phối hợp nhịp nhàng giữa nhiều đơn vị sản xuất linh kiện, tất cả đều phải cung ứng theo nhu cầu. Họ không thể mạo hiểm lượng hàng tồn kho không bán được ăn vào mức lợi nhuận biên vốn đã rất “mỏng” của mình.

Khi iPhone 7 khan hàng vào tháng 10/2016, CEO Tim Cook từng thú nhận rất khó để nói liệu công ty có đáp ứng được nhu cầu đến cuối năm không, nhất là khi họ đang bán mọi thứ họ làm ra.

Cái giá của chủ nghĩa hoàn hảo