Mae nói: "Nếu không thay đổi chính sách và có các giải pháp dài hạn, những vấn đề này không thể cải thiện, nông thôn sẽ ngày càng khó khăn".

Chênh lệch thu nhập giữa thành thị và nông thôn, mất cân bằng giới tính, di cư lao động và chế độ hộ khẩu là các nhóm nguyên nhân chính được xác định. Giải pháp cấp bách mà nước này đang tiến hành đều tập trung vào việc kéo gần khoảng cách nông thôn và thành thị, trong đó đô thị hóa nông thôn được cho là chìa khóa vạn năng để giải quyết vấn đề.

Song, bạn tôi tỏ rõ quan ngại. Bạn cho rằng, nóng vội và gấp rút hô biến thôn quê thành đô thị sẽ để lại những hậu quả khó lường. Trong khi vấn đề cốt lõi không được triệt để giải quyết thì cái gốc của nông thôn dần dà bị đô thị hóa, lai căng và mất luôn bản chất vốn có. Nông thôn đã nghèo lại mắc thêm nhiều cái eo. Giá trị gốc không còn, làng quê trở nên xơ xác, thua thiệt, đói nghèo, cuối cùng cách xa đô thị hơn trước.

Hàn Quốc cũng gặp vấn đề tương tự. Hơn 20 năm trước, để kéo gần khoảng cách địa lý với nông thôn, họ làm đường cao tốc, kỳ vọng hạ tầng phát triển, kết nối logistics tốt, nông sản từ thôn nghèo dễ dàng lên phố lớn, khách du lịch từ thị thành về kích cầu được du lịch nông thôn.

Đúng là nông thôn gần hơn với thành thị khi đường mở, phố xây mới. Nhưng ở chiều ngược lại, người quê cũng quên mất mình có gì, theo đường lớn ra phố và bỏ luôn quê nhà.

Chỉ khi những mặt trái phát sinh và bộc lộ rõ, người ta mới nhận ra đô thị hóa nông thôn cần được cẩn trọng và tính toán bằng nhiều giải nhóm giải pháp căn cơ.

Từ năm 2017 nông thôn Hàn Quốc rơi vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng: thiếu lao động, tỷ suất sinh lại thấp. Để duy trì các hoạt động nông nghiệp, đảm bảo an ninh lương thực, họ phải phụ thuộc vào lao động đến từ các quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Indonesia, và Philippines.

Vấn đề này kéo theo vấn đề khác, liên quan đến việc phải giải quyết bài toán song hành của một xã hội đa văn hóa như, chính sách hòa nhập cộng đồng, lao động bất hợp pháp và bình đẳng công việc với người bản địa.

Câu chuyện đô thị hóa nông thôn và những khía cạnh phức tạp của vấn đề này là chuyện chung mà nhiều quốc gia khác trên thế giới đang nóng lòng giải quyết.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tỷ lệ đô thị hóa của Việt Nam vào năm 2020 đạt khoảng 37,5%. Nghĩa là khoảng một phần ba dân số sinh sống tại các khu vực đô thị. Mục tiêu của Việt Nam là nâng tỷ lệ này lên khoảng 45% vào năm 2030 và 50% vào 2045.

Các thị trấn và khu đô thị nông thôn đang được đầu tư mạnh để trở thành các "đô thị vệ tinh", phục vụ nhu cầu sinh sống và làm việc cho người dân từ các khu vực xung quanh. Nhiều tỉnh thành đang xây dựng các đô thị quy mô vừa và nhỏ, với cơ sở hạ tầng hiện đại như điện, đường, trường học, bệnh viện, nhằm thu hút dân cư từ nông thôn.

Đến năm 2020, khoảng 63-65% dân số Việt Nam vẫn sống ở nông thôn, tuy nhiên, tốc độ di cư từ nông thôn ra thành thị đang gia tăng mạnh mẽ, đặc biệt là ở các khu vực miền Tây Nam Bộ, Bắc Trung Bộ, và miền Đông Nam Bộ.

Nếu nhìn trên khía cạnh tương tự thì nông thôn của chúng ta chưa phải là câu chuyện của Hàn Quốc, Trung Quốc. Nhưng không vì vậy mà nó không tiềm ẩn khả năng nông thôn bị đô thị hóa.

Nhật Bản là một câu chuyện khác. Mặc dù quốc gia này cũng đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động do dân số già và tỷ lệ sinh thấp, nhưng tình hình tuyển dụng lao động nước ngoài của Nhật Bản lại khác biệt.

Nhật không tuyển lao động thời vụ cho nông thôn ở quy mô rộng rãi như Hàn Quốc. Nước này từ lâu có chính sách nhập cư khá nghiêm ngặt và chỉ mở cửa một phần cho lao động nước ngoài. Vấn đề lớn nhất là Nhật Bản có nền văn hóa và xã hội rất đặc thù, khá khép kín, làm cho việc hòa nhập của lao động nước ngoài vào cộng đồng nông thôn trở nên khó khăn hơn.

Để cứu lấy nông thôn, không để nông thôn quá lạc hậu so với đô thị, Nhật Bản thay vì dựa vào lao động nước ngoài, đã tập trung phát triển công nghệ tự động hóa và robot để thay thế lao động trong ngành nông nghiệp, giúp giảm sự phụ thuộc vào lao động thủ công và lao động nhập cư.

Nhật là một trong những quốc gia đi đầu trong việc phát triển nông thôn mà không làm mất đi bản sắc văn hóa. Mô hình "Smart Village" (Làng thông minh) của họ là một ví dụ. Các khu vực nông thôn Nhật Bản không chỉ áp dụng công nghệ cao vào nông nghiệp mà còn duy trì và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống. Những ngôi làng truyền thống vẫn được bảo tồn với những quy định nghiêm ngặt về kiến trúc, cảnh quan, đảm bảo không gian sống không bị xâm lấn quá mức bởi các công trình bê tông hóa.

Ngoài ra, Nhật còn kết hợp du lịch sinh thái với bảo tồn văn hóa. Nông thôn, thông qua việc tổ chức các lễ hội truyền thống, các hoạt động du lịch, đã thu hút nhiều du khách quốc tế mà vẫn giữ được đặc trưng văn hóa, cảnh quan riêng biệt. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc phát triển nông thôn mà không làm mất đi bản sắc.

Vậy đâu sẽ là giải pháp để nông thôn Việt Nam được hiện đại mà không bị tàn phá bởi quá trình đô thị hóa.

Thứ nhất là xây dựng nông thôn thông minh. Ứng dụng công nghệ vào nông nghiệp như sử dụng các hệ thống tưới tiêu thông minh, công nghệ quản lý đất đai có thể giúp nâng cao năng suất mà không làm thay đổi bản sắc nông thôn.

Tiếp theo là bảo tồn kiến trúc truyền thống. Các khu vực nông thôn cần có quy định bảo vệ kiến trúc nhà ở, cảnh quan, môi trường tự nhiên để tránh sự "bê tông hóa" quá mức. Chính quyền địa phương cần đưa ra các chính sách khuyến khích bảo tồn di sản văn hóa, đồng thời phát triển các ngành nghề truyền thống.

Thứ ba là phát triển du lịch sinh thái và văn hóa. Nông thôn có thể tận dụng lợi thế về thiên nhiên, các lễ hội truyền thống, nghề thủ công để phát triển du lịch, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Thứ tư là tạo sự tham gia của cộng đồng trong phát triển. Chính quyền và các tổ chức xã hội cần tạo điều kiện cho cộng đồng tham gia vào các quyết định phát triển, bảo vệ môi trường và văn hóa. Người dân địa phương cần được giáo dục và nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của việc bảo tồn bản sắc khi tham gia vào quá trình phát triển.

Mỗi làng quê có một hoàn cảnh riêng nên để hiện đại hóa cũng cần nhiều kịch bản khác nhau. Nhưng dù với kịch bản nào, cũng không thể khiến nông thôn rỗng ruột dưới lớp bê tông hóa.

Nguyễn Nam Cường

Đến Khoa nhi Bệnh viện K3 Tân Triều thăm em Hồ Phi Chương 15 tuổi, ngụ thôn Toàn Thắng, xã Thạch Trị, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh), chúng tôi không khỏi bất ngờ xúc động. Cậu bé có thân hình gầy gò, đầu trọc lóc, chỉ có một mình ở viện tự chăm sóc bản thân vì em sợ bố mẹ phải bỏ việc làm.

Cậu bé Chương chỉ có một mình ở viện tự chăm sóc bản thân (ảnh Mai Mai)

Nói chuyện với chúng tôi, khi được hỏi về ước mơ của mình, Chương ánh lên đôi mắt long lanh: Em chỉ muốn về nhà đi học. Em sẽ cố gắng học thật giỏi để sau này kiếm thật nhiều tiền đỡ đần bố mẹ!”.

Sau câu trả lời đó là sự im lặng đến nao lòng, bởi có lẽ chính Chương cũng biết, mình đang mắc phải căn bệnh hiểm nghèo khó chữa. Nỗi đau ập đến với em vào tháng 11/2018, khi đó Chương đang học lớp 9, em thường xuyên thấy đau đầu rồi đôi mắt mờ dần đi. Đến bệnh viện tuyến huyện thăm khám, bác sĩ chẩn đoán em bị loạn thị. Dù đã lấy thuốc về uống, cắt kính đeo nhưng bệnh tình của em vẫn không thuyên giảm mà ngày càng nặng thêm.

Lo lắng điều chẳng lành đến với con, anh Hồ Phi Nam (43 tuổi, bố của Chương) đi vay mượn tiền khắp nơi rồi khăn gói đưa con trai ra Hà Nội thăm khám thì phát hiện Chương mắc căn bệnh u não.

Chỉ trong thời gian ngắn, em phải trải qua 3 ca phẫu thuật để cắt bỏ khối u ở đầu. Trải qua hàng chục lần điều trị hóa chất, mái tóc của Chương rụng hết, không còn lấy một sợi.

Từ ngày phát hiện bệnh, Chương đành bỏ dở việc học, xa trường, xa thầy cô và các bạn. Hằng ngày ở viện, em gồng mình chống chọi với những đợt vào thuốc đau đớn. Ở tuổi 15, em đã đủ nhận thức được căn bệnh quái ác mình đang mắc phải, nhưng nghị lực và khát khao được sống của cậu bé vẫn luôn cháy bỏng. Chương vẫn hy vọng một ngày nào đó, em chiến thắng được bệnh tật, trở lại ngôi trường mà em đang theo học.

Chương vẫn hy vọng chiến thắng bệnh tật, trở lại trường học (ảnh Mai Mai)

Thương bố mẹ, sợ bố mẹ phải nghỉ việc làm nên vừa mới nhập viện được mấy ngày, Chương đã hối thúc bố trở về, một mình em tự chăm sóc bản thân.

Theo tìm hiểu được biết, gia đình Chương có 5 miệng ăn, tiền đi lại, thuốc thang điều trị cho em đều phụ thuộc hoàn toàn vào nghề đánh cá thuê của bố. Dưới Chương còn có hai em nhỏ (3 tuổi và 1 tuổi), mẹ em phải ở nhà chăm nom nên chẳng thể làm gì kiếm thu nhập. Tiền dành dụm bao nhiêu năm nay đi làm thuê làm mướn, chỉ trong vòng vài tháng điều trị cho con đã không còn lấy một đồng, phải vay mượn thêm mà không đủ.

Với tinh thần ham học, giàu nghị lực nuôi dưỡng ước mơ tương lai của Chương, cần lắm sự chia sẻ của cộng đồng, các nhà hảo tâm giúp em có thêm điều kiện để điều trị khỏi bệnh, được thực hiện ước mơ là bước chân vào cánh cổng đại học, trải nghiệm cuộc sống sinh viên, được tiếp thêm kiến thức, chuẩn bị hành trang cho cuộc sống.

Phạm Bắc

Nắm chắc điều kiện xét tuyển: Tổng điểm trung bình 05 học kỳ từ 18 điểm trở lên.

Điều kiện về điểm xét tuyển chính là lưu ý đầu tiên để các bạn thí sinh tự tin đăng ký. Đối với phương thức xét tuyển học bạ 05 học kỳ tại Đại học Thành Đô, điểm xét tuyển được tính bằng tổng điểm trung bình 05 học kỳ (Học kỳ 1,2 lớp 10, Học kỳ 1,2 lớp 11 và Học kỳ 1 lớp 12), cần đạt từ 18 điểm trở lên. ĐH Thành Đô nhận hồ sơ xét tuyển 05 học kỳ từ 18 điểm cho 06 nhóm ngành: Công nghệ - Du lịch - Ngôn ngữ - Kinh tế - Quản trị - Sức Khỏe,...

Thí sinh nộp hồ sơ xét tuyển học bạ vào ĐH Thành Đô

Trong khi đó, đối với hình thức xét tuyển học bạ lớp 12 theo tổ hợp 03 môn, điểm xét tuyển được tính bằng tổng điểm trung bình năm lớp 12 của 03 môn trong tổ hợp xét tuyển và cần đạt từ 18 điểm trở lên. Thí sinh nên nắm rõ điều kiện xét tuyển, xác định thế mạnh của bản thân để chọn hình thức xét tuyển học bạ phù hợp nhất.

Phiếu đăng ký xét tuyển học bạ tại ĐH Thành Đô cho phép thí sinh đăng ký cả hai hình thức, nên thí sinh cũng có thể kết hợp cả xét học bạ 05 học kỳ và xét học bạ lớp 12 theo tổ hợp 03 môn để tăng thêm cơ hội trúng tuyển. 

Chuẩn bị hồ sơ xét tuyển đúng quy định

Ưu thế nổi bật của các phương thức xét tuyển học bạ tại ĐH Thành Đô chính là hồ sơ thủ tục đơn giản, thí sinh có thể tự mình hoàn thành. Cụ thể, hồ sơ gồm:

1/ Phiếu đăng ký xét tuyển (theo mẫu của TDD);

2/ Bản photo công chứng học bạ THPT,

3/ Bản photo công chứng bằng tốt nghiệp THPT hoặc giấy chứng nhận tốt nghiệp THPT.

4/ Giấy tờ chứng nhận ưu tiên nếu có

Thí sinh là học sinh lớp 12 có thể nộp trước Phiếu đăng ký xét tuyển và Bản photo công chứng học bạ THPT về ĐH Thành Đô trước ngày 30/6/2020 để được ưu tiên xét tuyển, sau đó mới tiếp tục bổ sung các giấy tờ còn lại.

Ưu thế nổi bật của phương thức xét tuyển học bạ tại ĐH Thành Đô là hồ sơ thủ tục đơn giản

Thí sinh có thể nộp sơ trực tiếp tại ĐH Thành Đô hoặc đăng ký tại website www.thanhdo.edu.vn hoặc gửi hồ sơ qua đường bưu điện về địa chỉ: trường ĐH Thành Đô, Km 15 - đường Vạn Xuân, Kim Chung, Hoài Đức, Hà Nội, đảm bảo nhanh chóng, tiết kiệm thời gian di chuyển. Tuy nhiên, thí sinh nên lưu ý các yêu cầu công chứng, giáp lai,... để có thể hoàn tất hồ sơ xét tuyển đúng quy định, qua đó nắm chắc cơ hội vào đại học của bản thân.

Nộp hồ sơ sớm để tăng tối đa cơ hội trúng tuyển

Cùng với phương thức xét tuyển điểm thi THPT, những năm gần đây phương thức xét tuyển học bạ ngày càng phổ biến hơn khi được các trường đại học uy tín áp dụng, nhiều thí sinh và phụ huynh quan tâm. Đặc biệt trong bối cảnh lịch trình học tập, thi tốt nghiệp THPT năm 2020 có nhiều xáo trộn do ảnh hưởng Covid-19, nhiều trường đại học điều chỉnh đề án tuyển sinh, xây dựng các phương thức tuyển sinh riêng,... thì xét tuyển học bạ dự đoán sẽ càng “nóng” hơn. Mức độ cạnh tranh vì thế cũng tăng lên đáng kể khi thí sinh có xu hướng chọn “giải pháp an toàn”. 

Nộp hồ sơ sớm giúp bạn có cơ hội trúng tuyển ngành yêu thích cao nhất

Do đó, đối với xét tuyển học bạ, thí sinh được khuyến khích nộp hồ sơ sớm - khi điểm nhận hồ sơ ở mức “vừa tầm”, để có cơ hội trúng tuyển cao nhất. Thực tế các năm qua cho thấy, mặc dù có nhiều đợt nhận hồ sơ nhưng điểm nhận hồ sơ và điểm chuẩn các đợt càng về sau càng tăng lên đáng kể. Nhất là nếu bạn “lỡ” thích những ngành được nhiều thí sinh quan tâm như Công nghệ thông tin, CNKT Ô tô, Ngôn ngữ Anh, Việt Nam học (Hướng dẫn du lịch) Quản trị Kinh doanh, Quản trị Khách sạn..., việc đăng ký xét tuyển học bạ sớm nhất có thể chính là “chìa khóa” quan trọng để mở ra cánh cổng đại học.

Thế Định