Tháng 10 năm ngoái, Wuzhong, khu chợ truyền thống ở Thượng Hải, gây xôn xao khắp thế giới khi hợp tác với thương hiệu thời trang cao cấp Prada. Theo đó, trong vòng 2 tuần, các sạp rau ở chợ Wuzhong được trang trí bằng biểu tượng và sử dụng bao bì in logo của Prada.

Sự kiện này thu hút rất nhiều người yêu thời trang ở Trung Quốc nhưng cũng nhận về không ít chỉ trích, đặc biệt là khi một cô gái bị cáo buộc vứt bó cần tây vào thùng rác để lấy túi giấy Prada ngay sau khi selfie với nó.

Phần lớn phản ứng dữ dội tập trung vào vấn đề lãng phí thực phẩm. Tuy nhiên, sự hợp tác này cũng nêu bật sự thật rằng đối với nhiều người trẻ xứ tỷ dân, chợ truyền thống đơn giản không phải là một phần cuộc sống của họ, theo Sixth Tone.

Chợ truyền thống ở Thượng Hải từng thu hút sự chú ý và cả chỉ trích khi kết hợp với Prada trong 2 tuần. Ảnh: Sohu.

Suy tàn

Zhong Shuru (32 tuổi, đến từ Quảng Đông), nhà nghiên cứu tại Đại học Sun Yat-sen, cho biết rất ít người đồng trang lứa với anh thường xuyên mua sắm ở chợ truyền thống.

“Tôi nghiên cứu thị trường chợ ẩm ướt và rất thích loại hình này nhưng tôi hiếm khi đi nhiều hơn 1-2 lần/tháng. Tuy nhiên, bố mẹ tôi đến đây mỗi ngày và dường như không bao giờ mệt mỏi vì điều đó”, anh nói.

Theo Zhong, có nhiều yếu tố đằng sau sự thờ ơ với các khu chợ truyền thống của giới trẻ Trung Quốc.

Thứ nhất, quá trình đô thị hóa đã đẩy cấu trúc gia đình Trung Quốc theo hướng gia đình hạt nhân và sống một mình. Điều này, cùng với sự gia tăng của các công việc với nhịp độ nhanh và cường độ cao, khiến ngày càng có nhiều người trẻ phụ thuộc vào việc mua mang đi.

Các bữa ăn tự nấu giờ đây là điều xa xỉ. Ngay cả khi những người lao động trẻ có thời gian nấu nướng, họ có xu hướng thích các lựa chọn mua thực phẩm tiện lợi và tiết kiệm thời gian như đặt hàng online.

Giới trẻ xứ tỷ dân thích đặt đồ ăn online hơn là tự nấu nướng ở nhà. Ảnh: Lian Fei/Blue Jean Images.

Sự phát triển của ngành công nghiệp thực phẩm tươi sống trong hơn 30 năm qua cũng không ủng hộ chợ truyền thống. Vào những năm 1990, siêu thị ngày càng phổ biến đã cướp đi khách hàng của họ. Những năm 2010 chứng kiến sự sa sút của các chuỗi siêu thị nhưng đối tượng hưởng lợi lại là các cửa hàng tạp hóa nhỏ được mở ngay bên ngoài khu dân cư và cộng đồng. Một số đã phát triển thành chuỗi.

Tiềm năng của thị trường tạp hóa cũng khơi dậy sự quan tâm của những gã khổng lồ bán lẻ trực tuyến như Alibaba và JD.com. Họ bắt đầu xây dựng các sản phẩm và dịch vụ cộng đồng, chẳng hạn như đặt hàng online và giao trong vòng 30 phút, phù hợp hơn với kỳ vọng tiêu dùng của giới trẻ Trung Quốc.

Làn sóng này bùng nổ vào năm 2020, khi các nền tảng thương mại điện tử của Trung Quốc đua nhau tung ra các dịch vụ “mua theo nhóm cộng đồng” trên toàn quốc. Người dùng có thể nhận đơn đặt hàng của họ từ một điểm trả tập trung, thuận tiện trên đường đi làm về.

Các mô hình bán lẻ mới thường được trợ cấp nhiều bởi những công ty trực tuyến đang tìm cách mở rộng thị phần. Do đó, chúng có lợi thế đáng kể về giá so với các chợ ẩm thực và cửa hàng bán lẻ truyền thống khác.

Một yếu tố khác dẫn đến sự suy tàn của chợ truyền thống là thực tế đơn giản rằng nhiều nơi không phải là không gian dễ chịu.

Phần lớn chợ ẩm thực hiện có ở Trung Quốc được xây dựng vào những năm 1980 và một số ít được nâng cấp kể từ đó. Thiết bị cũ kỹ; hệ thống thoát nước, thông gió và chiếu sáng hoạt động kém; các hệ thống cung cấp điện phải vật lộn để giữ thực phẩm tươi trong mùa hè ngày càng khắc nghiệt là một số điểm trừ.

Nhiều chợ truyền thống được tư nhân hóa vào những năm 1990. Một số nhà điều hành tư nhân mới này không đầu tư thỏa đáng vào hệ thống vệ sinh dẫn đến chất thải và rác tràn ngập gần khu vực sản xuất.

Tóm lại, mặc dù có những khu chợ ẩm thực đẹp, hình ảnh của chúng vẫn được đóng khung trong 3 từ: “bẩn thỉu, lộn xộn và xuống cấp”.

Vẫn còn hy vọng

Trong nghiên cứu của mình, Zhong phát hiện rằng các chợ truyền thống đang tìm cách tân trang hình ảnh. Cách tiếp cận đầu tiên là chấp nhận cổ phần hóa, thường bằng cách biến chợ ẩm ướt thành siêu thị hoặc làm cho chúng có vẻ cao cấp hơn.

Các ví dụ nổi tiếng nhất của mô hình này có thể được tìm thấy ở Hong Kong. Trong số 211 chợ truyền thống của thành phố, 121 thuộc sở hữu công khai và 90 còn lại do quỹ đầu tư bất động sản Link REIT kiểm soát.

Kể từ năm 2017, Link đã ký hợp đồng quản lý các chợ truyền thống cho các công ty thương mại đầu tư mạnh vào việc đổi tên chúng thành “thị trường cao cấp”. Ở đó, những người mua sắm giàu có có thể mua hải sản từ Nhật Bản, trứng cá muối từ Nga và các loại hàng hóa khác mà trước đây chỉ có ở siêu thị cao cấp.

Điều này không phải lúc nào cũng có hiệu quả đối với dân địa phương. Những người không thể mua được hàng vì giá quá cao buộc phải tìm nơi khác. Một số thậm chí còn bắt đầu mua hàng tạp hóa qua biên giới ở thành phố Thâm Quyến lân cận.

Chợ truyền thống không có sức hấp dẫn với người trẻ. Ảnh: Peacefoo/iStock.

Các nhà cung cấp cũng bị siết chặt do mô hình dẫn đến những cơ cấu hoạt động tập trung hơn. Khi giá thuê tăng gấp đôi, nhiều gian hàng nhỏ, từng hoạt động với ngân sách eo hẹp đã được các công ty lớn hơn cho thuê.

Cả hai điều này đã làm thay đổi đáng kể đặc điểm của các chợ truyền thống của Hong Kong.

Ở các thành phố tại Trung Quốc đại lục, sự thay đổi liên quan tới các dự án cải tạo và đổi mới do chính phủ lãnh đạo. Ví dụ, một số lượng lớn chợ truyền thống ở phía nam tỉnh Hải Nam được cải tạo từ năm 2017 đến 2018 để phù hợp với các tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất.

Với nỗ lực đứng vào hàng ngũ “thành phố vệ sinh quốc gia” và “thành phố văn minh quốc gia”, một thành phố trong tỉnh đã đầu tư hàng chục triệu nhân dân tệ để bổ sung hoặc cập nhật hệ thống thông gió tại các khu chợ ẩm ướt cũng như lắp đặt màn hình điện tử và các thiết bị khác.

Sự hợp tác của Prada với chợ Wuzhong là trường hợp điển hình của mô hình này. Các kiến trúc sư và nhà thiết kế làm cho khu chợ trông hấp dẫn hơn, nhưng cấu trúc kinh doanh vẫn không thay đổi. Do đó, thay đổi chỉ giới hạn ở việc cải tạo bề ngoài.

Tuy nhiên, khi được thực hiện đúng cách, việc cải tạo có thể nâng cao sức hấp dẫn đối với người tiêu dùng trẻ tuổi, mang lại lợi ích cho các nhà cung cấp cũng như điều hành thị trường.

Mô hình cuối cùng liên quan đến việc nắm bắt tâm tư của người trẻ tuổi. Ví dụ, tập đoàn Lingnan của Quảng Châu đã công bố kế hoạch bắt đầu bán các món ăn được cắt gọt, chế biến sẵn để có thể nhanh chóng nấu tại nhà. Bằng cách đó, những người trẻ thích tự nấu nướng nhưng không có thời gian có thể thực hiện điều mình muốn mà không cần quá vất vả.

Các thị trường khác đang cố gắng khôi phục chức năng bị lãng quên của chợ ẩm thực truyền thống: mạng xã hội. Họ xây dựng các cửa hàng hoa, tiệm bánh, hiệu sách và trung tâm dành cho người cao tuổi ngay trong khuôn viên, mở rộng chúng từ nơi để mua thực phẩm thành không gian cộng đồng chung.

Liệu những cải tạo này có giúp các chợ truyền thống chống chọi lại thách thức từ xu hướng “bán lẻ mới” và tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống của các gia đình Trung Quốc? Không có câu trả lời dễ dàng, nhưng nhà nghiên cứu Zhong Shuru rất lạc quan.

Theo anh, chợ truyền thống đại diện cho kho tàng nguyên liệu địa phương.

Một người trẻ tuổi ở Hải Nam nói với Zhong rằng việc mua sắm cùng bố mẹ khiến cô yêu thích đi chợ, một phần vì có thể mua được những thực phẩm theo mùa được sản xuất tại địa phương mà không thể tìm thấy ở nơi khác.

“Các chợ truyền thống đang thay đổi, nhưng tôi hy vọng chúng vẫn duy trì được bản sắc để bảo tồn một phần quan trọng của sự đa dạng đô thị của Trung Quốc cho thế hệ tiếp theo”, Zhong nói.

Theo Zing

Tham vọng bán máy bay của người đàn ông chưa học hết cấp 3

Bỏ học cấp 3, Xu Bin dành cả đời để tự chế máy bay với tham vọng nó sẽ mở ra một ngành công nghiệp mới ở Trung Quốc. 

Ảnh minh họa: Internet

Khi đó cách đây đã 3 năm, vào một buổi chiều muộn, chuyến xe khách ra Bắc chuẩn bị khởi hành thì có một cô gái ngoài chiếc ba lô to đùng còn xách theo một túi to nặng đồ chơi trẻ em hớt hải chạy đến phòng bán vé.

Cô khẩn khoản xin tôi bán cho cô một chiếc vé đi ngay, nhưng vì xe đã đủ khách nên tôi phải từ chối.Vừa nghe vậy, cô gái òa lên khóc. Trong tiếng nức nở, cô bảo rằng cô nhận được tin người thân đang ốm nặng, nếu cô không về kịp, muộn màng, cô sẽ ân hận suốt đời...

Cảm thông với nỗi niềm của cô gái, tôi ra bến xin với tài xế xếp cho cô một ghế phụ. Khi xe bắt đầu chạy, cô gái còn cố nhoài người nói lời cảm ơn với tôi. Không ngờ khoảng 2 tháng sau, cô gái xuất hiện trước quầy vé, cô cảm ơn tôi và cho biết may mắn người thân của cô đã hồi phục.

Dần dần chúng tôi trở thành bạn bè của nhau từ khi nào chẳng rõ, tôi cũng thấy rất quý mến và có cảm tình với em, một cô công nhân xa nhà nhưng rất chịu thương, chịu khó làm lụng, dành dụm để tự lo cuộc sống và giúp đỡ gia đình ở quê.

Rồi tình yêu của chúng tôi được cả hai bên gia đình ủng hộ, ngày quyết định sẽ tổ chức đám cưới, tôi cùng em ra Bắc để gặp mặt họ hàng bên nhà gái.

Ngoài bố mẹ, anh trai em, còn có rất đông họ hàng, bạn bè. Trong đám đông đó, tôi chú ý đến một người phụ nữ còn trẻ, dắt theo đứa bé gái độ 3 tuổi, xinh xắn, đáng yêu, có khá nhiều nét giống em và gọi em là mẹ. Tò mò tôi hỏi, em giải thích rằng đó là chị họ của em, ở làng bên, nghe tin em đưa chồng chưa cưới về quê ra mắt, chị dẫn con gái đến để xem mặt và chúc mừng.

Còn con bé xưng hô và quấn quít như vậy vì em đã chăm sóc và chơi với bé từ nhỏ, nên “hai mẹ con” có tình cảm với nhau.

Đám cưới của chúng tôi diễn ra đầm ấm, vui vẻ ở cả hai miền Nam – Bắc. Khi con trai đầu lòng của chúng tôi được 2 tháng tuổi thì một hôm em nhận được điện thoại của mẹ em gọi vào từ ngoài quê. Không hiểu có chuyện gì mà em lo lắng, bồn chồn đứng ngồi không yên.

Thấy vợ như vậy, tôi hỏi xem có thể giúp em được điều gì không. Chắc nghĩ không thể tiếp tục giấu chồng thêm được nữa, em òa khóc kể rằng đứa bé gái mà tôi gặp ở quê khi về ra mắt chính là con gái em. Đó là kết quả tình yêu của em và một người thanh niên làm công nhân cùng công ty. Nhưng do hai bên gia đình đều phản đối quyết liệt nên em và người yêu không lấy được nhau.

Do cái thai đã quá lớn nên em đành để sinh, may mắn có người chị họ làng bên lấy chồng đã lâu không có con nên đã nhận con bé về nuôi.

Giờ chị họ đã có bầu, sinh con đầu lòng, gia cảnh lại chẳng sung túc gì nên muốn đưa lại con gái để em nuôi. Bố mẹ em giờ già yếu, không thể đủ sức chăm cháu...

Em bảo em rất hối hận vì đã giấu tôi, em không muốn mất tôi vì thực lòng rất yêu tôi. Tôi cũng vậy, tôi yêu em và thương con trai của mình vô cùng. Nhưng trước tình cảnh này, tôi phải làm thế nào bây giờ?

Bạn Sâu chưa bao giờ thích ăn rau và thịt, trong khi trái cây thì chén tì tì, nhất là mấy loại quả chua như cam, bưởi... Mẹ không lo bạn ăn ít thịt, ăn ít thịt càng tốt, miễn là cá, tôm, trứng, sữa chua, đậu phụ, bột đậu không chê là được. Duy chỉ có rau thì thực sự nhiều lúc bạn làm mẹ phát rồ hét lên "Tại sao con tôi không ăn rau". Rất may là bây giờ tình hình ăn rau chủ động và bị động của bạn đã tốt lên nhiều, nhưng mẹ cũng phải dùng kha khá chiêu mới được thế.

Điều khiến mẹ đau đầu nhất là bạn Sâu lười ăn rau.

Dưới đây là một số "chiêu trò" để trị bệnh lười ăn rau của bạn Sâu:

- Nếu để bạn tự nguyện ăn raumà không nhắc nhở gì bạn thì bạn sẽ lờ lớ lơ đi luôn, nên mẹ ngày ngày vẫn phải hò “con ăn rau đi”. Thậm chí có thời gian, bạn lười ăn rau, lại còn bị táo bón thì mẹ đã phải đút canh rau cho bạn ấy ăn, dù việc đút ăn là một điều gần như “cấm kị” ở nhà.

Nếu làm cách mạnh tay tức là không ăn rau thì không được ăn cái gì khác và nhịn luôn bữa đó thì bạn Sâu sẽ nhịn luôn, càng lớn càng lì, bạn sẽ quấy vì đói nhưng nhất quyết không ăn. Thế thôi, không hợp cách này thì ta quay lại cách nhẹ nhàng tình cảm, khuyến khích bạn ăn rau dù bạn ăn ít và lựa theo sở thích của bạn vậy.

- Hãy tìm hiểu xem con thích ăn rau mềm hay rau giònđể nấu cho phù hợp. Bạn Sâu rất thích ăn rau nhừ nên mình bao giờ cũng nấu rau thật nhừ để bạn ăn.

- Tìm hiểu xem con thích ăn rau ở hình dạng nào. Bạn Sâu không bao giờ ăn rau miếng to đùng, dài ngoằng (trừ dưa chuột), hay rau cả cọng to, nhưng bạn sẽ chén nhiệt tình nếu các loại rau như rau muống, rau cải, rau chân vịt mình băm nhỏ hay bí xanh nấu canh, bắp cải xào cà chua... mình thái sợi, hoặc cà rốt, củ cải, su hào... mình thái hạt lựu nhỏ xíu. Vì thế, khi nấu canh mình thường băm nhỏ rau hoặc là thái hạt lựu thật nhỏ để bạn chịu ăn.

- Thử trộn rau cùng các loại sốt ngậy.Bạn Sâu rất thích ăn salad Nga và các loại salad có trộn sốt ngậy ngậy béo béo nên mình thường thái hạt lựu các loại củ, luộc thật mềm rồi trộn với mayonnaise, white sauce (sốt làm từ sữa tươi) - mấy loại rau như bông cải xanh, cà rốt hay lơ trắng trộn cùng nhau ngon lắm. Có hôm bắt chước các bạn Ấn trộn với sữa chua, hoặc làm salad Coleslaw là bạn cũng ăn vèo véo veo hết rau.

Các loại rau củ quả chấm với sốt sẽ giúp các bé lười ăn rau cảm thấy ngon miệng hơn.

Cách làm Coleslaw:Bắp cải thái sợi nhỏ, cà rốt, đường kính trắng, muối, hạt tiêu xay, sữa tươi, mayonaise, dấm trắng, buttermilk, nước cốt chanh. Nhớ trộn đều và để vào tủ lạnh ít nhất 2h trước khi ăn cho salad ngấm).

Các loại salad các bạn rắc thêm phô mai sợi hoặc bột rất ngon. Tất nhiên khi làm salad ở nhà mình vẫn rửa rau cực kỳ kĩ và vẫn trần sơ qua rau rồi.

- Hãy thử cho con ăn rau gia vị. Rau gia vị thật ra rất ngon, thơm này, có vị này, lại có thể thái nhỏ xíu cho vào đủ các thể loại món, từ món xào, sốt, canh, cháo... Bạn Sâu rất thích ăn rau gia vị, tây ta gì ăn hết. Rau gia vị thật ra có giá trị dinh dưỡng ở loại cao, lại chứa kháng sinh thực vật (không phải tất cả) nên tất cả các món ăn của mình đều có thêm rau gia vị, đặc biệt hành (hành lá, hành khô), tỏi là thứ không thể thiếu.

- Sử dụng rau củ để làm sốt. Điển hình chính là món sốt cà chua thần thánh, đậu phụ sốt cà, thịt bằm sốt cà, cá sốt cà, spaghetti bolognese, nui sốt cà. Bạn Sâu mê mẩn món sốt cà chua, có khi bạn chỉ cần ăn cà chua sốt trộn cơm là cũng sướng run người, Mình thường xay rối cà chua (tức là còn lổn nhổn chứ không nhuyễn hẳn) rồi mới làm thành sốt.

Đặc biệt bạn có thể thêm một số các loại củ ẩn trong sốt cà (lượng khoảng 80 cà chua/20 củ khác) như hành tây, cà rốt, cần tây, ớt chuông. Món sốt này ngoài việc làm cùng các món như trên, bạn cho con chấm cùng bánh mì hoặc chấm khoai chiên cũng siêu siêu ngon. Ngoài ra sốt kem nấm cũng có thể giấu một tẹo rau củ được nhưng hiệu quả nhất vẫn là sốt cà.

- Kết hợp rau cùng các món con thích. Bạn Sâu siêu thích ăn trứng, nên mình thường băm thật nhỏ đủ các thể loại rau củ, kể cả rau muống (trừ rau cải, chân vịt, mấy rau ăn hơi ngang và nhơn nhớt), củ thì xay rối hoặc nhuyễn sau khi luộc chín, đánh cùng trứng, sữa tươi, chút phô mai (nếu không dùng gia vị) rồi cho lên bếp rán hoặc chưng (scrambled), tỉ lệ khoảng trứng, rau và các thứ còn lại là khoảng 6:3:1. Nói chung vị béo ngậy của trứng sữa phô mai nó làm bớt cái vị của rau củ đi rồi ạ.

Ngoài ra, nem cũng là món mà có thể “nhồi” cho con ăn được nhất nhiều rau. Mẹ thường biến tấu các loại nem như nem cuốn siêu ngon, nem thịt truyền thống, nem hải sản, nem tôm phô mai cà rốt, nem cá hồi (có hành tây, cà rốt), nem chay, nem rong biển…

Chả đậu phụ cũng là món có thể trộn kèm cùng nhiều loại củ.

Cơm rang, cơm trộn , mỳ xào, mỳ Ý, cơm cà ri là những món hoàn toàn có thể cho thêm rất nhiều loại rau.

Mình cũng hay băm nhỏ rau cải, rau muống, các loại rau lá để xào cùng mỳ hoặc nấu cùng mỳ, bún cho con ăn. Ví dụ như món yêu thích của bạn Sâu là món mỳ rau cải, thịt băm, đơn giản cực kỳ mà bạn lại ăn được nhiều rau.

Món mỳ chũ nấu theo công thức cho bé lười ăn rau.

Làm mỳ rau từ các loại rau củ, nấu canh nhưng sẽ xay nhỏ một ít để hòa lẫn cũng nước canh (áp dụng cho những món rau bạn ấy ghét nhưng bổ dưỡng như bông cải xanh, rau chân vịt, rau mầm).

Thật ra thì bạn Sâu cũng khá dễ tính, vì các món trộn này bạn ấy ăn vèo vèo (ngon mà) nên dù có khi thấy rau lổn nhổn ở trong bát vẫn cứ ăn như thường vì ngon.

- Kết hợp cách ăn rau chủ động và bị động. Nếu cứ giấu rau vào trong thức ăn cũng không phải là cách hay vì con sẽ không học được sự cần thiết của việc ăn rau cho nên mình vẫn giới thiệu song song trong bữa ăn vừa khuyến khích con ăn rau trực tiếp (ví dụ rau xào, rau luộc....) dù con chỉ ăn được có 1 tí nhưng như thế cũng có thể dần dần hình thành khái niệm về thói quen ăn rau của con rồi.

Bữa ăn vừa có rau "chủ động", vừa có rau "bị động" của bạn Sâu.

- Cuối cùng là hãy làm gương cho con.Bố mẹ mà lười ăn rau thì con cũng lười là đúng rồi, con cái là tấm gương phản chiếu của cha mẹ mà nên muốn con ăn rau nhiều thì bố mẹ hãy ăn rau nhiều vào nhé, và hãy luôn tỏ ra cho con là rau rất rất ngon nha.

(Theo Afamily.vn)