Theo báo cáo của hãng bảo mật Group-IB, tổ chức điều tra vụ tấn công cùng Bộ Nội vụ Nga, các thành viên trong nhóm “Cron” đã lừa người dùng Nga tải mã độc thông qua ứng dụng ngân hàng di động giả mạo cũng như các chương trình thương mại điện tử, khiêu dâm. Sau khi cấy mã độc lên điện thoại nạn nhân, nhóm gửi tin nhắn SMS từ các thiết bị để hướng dẫn ngân hàng chuyển tiền vào tài khoản hacker.

16 nghi phạm đã bị nhà chức trách Nga bắt giữ vào tháng 11/2016, làm ảnh hưởng đến hơn 1 triệu smartphone của Nga với tiến độ trung bình 3.500 thiết bị/ngày. Nhóm nhằm vào khách hàng Sberbank và cũng đánh cắp tiền từ các tài khoản tại Alfa Bank và công ty thanh toán trực tuyến Qiwi, khai thác điểm yếu trong dịch vụ chuyển tiền qua tin nhắn SMS.

Dù mới chỉ hoạt động tại Nga trước khi bị bắt, chúng đã lên kế hoạch nhằm vào các ngân hàng châu Âu lớn như Credit Agricole, BNP Paribas, Societe Generale của Pháp.

Lukas Stefanko, một chuyên gia của hãng bảo mật ESET, cho rằng phát hiện cho thấy nguy cơ từ việc sử dụng tin nhắn SMS cho ngân hàng di động, một phương thức được ưa chuộng tại các nước đang phát triển có cơ sở hạ tầng Internet kém hiện đại.

Tội phạm mạng

Bộ Nội vụ Anh cho biết một số người đã bị bắt, bao gồm cả thủ lĩnh băng đảng. Đó là một người đàn ông 30 tuổi đang sống tại Ivanovo, thành phố công nghiệp cách thủ đô Matxcova 300km. Từ đây, hắn điều hành một nhóm 20 người tại 6 khu vực khác nhau. Cảnh sát đã tịch thu máy tính, hàng trăm thẻ ngân hàng và thẻ SIM đăng ký bằng tên giả.

Trong một khoảng thời gian rất dài trước đây, cuộc chiến chống lại nạn "bẻ khóa" của các nhà sản xuất game thường chỉ là cuộc chiến một chiều, khi mà game "bom tấn" vừa mới ra đã có ngay crack. Nhưng đó, là câu chuyện trước khi Denuvo xuất hiện.

Denuvo là một công nghệ chống game crack được phát triển bởi công ty Denuvo Software Solution GmbH, đến từ Áo. Công nghệ này hoạt động theo phương thức liên tục mã hóa và giải mã chính nó, ngăn chặn việc tác động và chỉnh sửa các tập tin gốc để từ đó, "bẻ khóa" phần mềm. Công nghệ này tốt đến mức, nhóm crack game nổi tiếng 3DM cũng đã phải tuyên bố "bỏ cuộc" và ngừng nghiên cứu tìm cách bẻ khóa Denuvo. Và, các nhà làm game cũng hết sức tự tin rằng, các tựa game được Denuvo bảo vệ sẽ an toàn trong ít nhất là hai năm tới.

Thế nhưng, việc 3DM bỏ cuộc trong cuộc chiến với Denuvo, không có nghĩa là các nhóm bẻ khóa khác trên thế giới cũng vậy. "Turk DM" là người nổ phát súng đầu tiên vào hàng phòng thủ kiên cố của Denuvo, với việc tìm ra một phương pháp để có thể "chơi chùa" FIFA 16. Tất nhiên, đây chỉ là một phương pháp "bypass" để giúp người chơi đi vòng qua lớp bảo vệ của Denuvo, chứ không phải là bản bẻ khóa hoàn chỉnh.

Và chỉ mới cuối tuần trước, một cracker khác là Voksi, bất ngờ phát hiện ra một lỗ hổng của Steam, cho phép chơi được một loạt các tựa game được Denuvo bảo vệ, trong đó có ABZU - tựa game vừa mới được phát hành vào ngày mùng 2/8.

"Bí quyết đánh bại Denuvo của Voksi là bia. Rất nhiều bia" - Royalgamer06, một người bạn của Voksi chia sẻ. "Voksi đã thực hiện việc bẻ khóa game trong một quãng thời gian rất dài. Chúng tôi gặp nhau trên một diễn đàn của Nga, và cùng nhau thực hiện một bản crack mang tên 'Steamworks fixed' cho phép chơi game lậu online qua Steam".

"Việc tìm ra cách bypass Denuvo của Voksi khá là tình cờ. Ban đầu anh ta cũng không tin vào điều đó. Nhưng sau vài lần thử, có vẻ phương pháp này thành công thật. Vậy là Voksi tung phương pháp này lên mạng, và nhận được sự ủng hộ rất lớn của cộng đồng chơi game lậu." - Royalgamer06 chia sẻ.

Tựa game đầu tiên được Voksi tung lên mạng là DOOM. "Thừa thắng xông lên", hàng loạt các tựa game khác được bảo vệ bởi Denuvo lần lượt bị Voksi "qua mặt", trong đó có Rise of the Tomb Raider, Just Cause 3, Homefront: The Revolution, ABZU, INSIDE, và Total War WARHAMMER.

"Về cơ bản, đây là một phương thức bypass lớp bảo vệ của Denuvo. Phương pháp này lợi dụng vào phần kích hoạt Denuvo của bản DOOM Demo, sau đó Voksi sẽ tạo thêm một bản vá vào bộ nhớ của game để có thể chơi được. Các game khác nhau sẽ cần các bản vá khác nhau, nhưng nguyên tắc cơ bản thì vẫn vậy. Do đó mà chỉ trong mấy ngày cuối tuần, hàng loạt các tựa game được bảo vệ bởi Denuvo lần lượt bị qua mặt hết" - Royalgamer06 cho biết thêm.

Voksi cũng chia sẻ rằng, chỉ trong 2 ngày cuối tuần, đã có khoảng 650.000 người đã sử dụng phương pháp của anh để chơi lậu game.

Có điều, cư dân trong "cộng đồng cướp biển" (tiếng lóng chỉ những người chia sẻ lậu dữ liệu) chưa kịp hả hê trước thắng lợi của mình trước Denuvo được bao lâu, thì ngay hôm qua, phương thức bypass của Voksi đã không hoạt động được nữa. Denuvo đã cập nhật một bản vá mới cho hàng phòng thủ của mình.

"Denuvo đã vô hiệu hóa chức năng kích hoạt của bản DOOM demo, từ đó khiến cho phương pháp của Voksi không hoạt động được nữa. Đơn giản vậy thôi, mà bọn họ mất tới tận 3 ngày mới xong. Có vẻ như mấy gã bên Denuvo không có làm việc ngày cuối tuần" - Royalgamer06 mỉa mai.

Nhưng, "ác mộng" đối với Denuvo chưa chấm dứt ở đây. Chỉ một ngày sau khi Denuvo cập nhật bản vá mới nhất, hàng phòng thủ này đã phải nhận thêm một "nhát đánh chí mạng" từ CONSPIR4CY - bao gồm các thành viên của hai nhóm crack game có tiếng là CPY và CODEX. "Nạn nhân" lần này là Rise of the Tomb Raider - phiên bản mới nhất của dòng game nổi tiếng Tomb Raider. Và đây là một bản game đã bị "bẻ khóa" hoàn chỉnh, chứ không phải là bản "vượt rào" như cuối tuần trước, với đầy đủ tất cả các DLC (bản mở rộng của game).

Tuy vậy, cuộc chiến giữa Denuvo và "cộng đồng cướp biển" vẫn còn rất lâu mới đến hồi kết.

Rise of the Tomb Raider được phát hành trên PC từ hồi đầu tháng 1 năm nay, và phải mãi đến tận hôm qua, CONSPIR4CY mới có thể bẻ khóa thành công tựa game này. Điều đó cũng đồng nghĩa rằng, Denuvo đã bảo vệ thành công tựa game trong hơn nửa năm trời - một khoảng thời gian đủ dài để đảm bảo về mặt doanh thu cho hãng sản xuất game.

Dù sao, "cộng đồng cướp biển" vẫn giữ vững niềm tin rằng, đây sẽ là bước đầu cho việc bẻ khóa thành công nhiều tựa game được bảo vệ bởi Denuvo khác trong tương lai.

"Ai mà biết được, sẽ có bao nhiêu tựa game do Denuvo bảo vệ bị bẻ khóa tiếp trong tương lai", Royalgamer06 chia sẻ. "Nói gì thì nói, chắc chắn danh tiếng 'bất khả xâm phạm' của Denuvo giờ đây đã sụp đổ hoàn toàn. Đầu tiên họ để Voksi qua mặt, sau đó lại bị CONSPIR4CY bẻ khóa thành công game. Có lẽ, sẽ không có cách nào để hoàn toàn chống lại tình trạng chơi game lậu đâu."

Hôm nay, 18/5/2017, Bộ TT&TT đã  tổ chức hội nghị phổ biến Quyết định 05/2017/QĐ-TTg ngày 16/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ về hệ thống phương án ứng cứu khẩn cấp an toàn  bảo đảm an toàn thông tin mạng quốc gia (Quyết định 05) và chương trình Diễn tập ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng ASEAN - Nhật Bản năm 2017. Sự kiện này nhằm mục đích phổ biến các nội dung của Quyết định 05 và kế hoạch triển khai một số nhiệm vụ về đảm bảo an toàn thông tin mạng.

Có sự góp mặt của các đại diện lãnh đạo, cán bộ đảm nhiệm công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng của các bộ, ngành, các Sở TT&TT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, hội nghị phổ biến Quyết định 05 ngoài việc thông tin những nội dung chính của quyết định này, đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ TT&TT gồm Cục An toàn thông tin, Vụ Pháp chế và Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) cũng giải đáp trực tiếp các thắc mắc, băn khoăn của các đại biểu liên quan đến công tác đảm bảo an toàn thông tin mạng nói chung và các quy định mới với hệ thống phương án ứng cứu khẩn cấp bảo đảm an toàn thông tin mạng quốc gia nói riêng.

Theo VNCERT, kinh nghiệm nhiều nước trên thế giới cho thấy vấn đề điều phối ứng cứu và phương án ứng cứu khẩn cấp các sự cố an toàn thông tin mạng đều được các quốc gia quan tâm và được ban hành dưới hình thức văn bản pháp luật bởi người đứng đầu Chính phủ. Ngay cả nước phát triển đứng đầu thế giới với hệ thống văn bản pháp luật rất đầy đủ là Mỹ thì ngày 26/7/2016, Tổng thống Obama cũng đã ban hành Chỉ thị của Tổng thống quy định về điều phối ứng cứu sự cố an toàn mạng (Presidential Policy Directive No 41 - United States Cyber Incident Coordination).

Trong phát biểu khai mạc chương trình triển khai Quyết định 05 và Diễn tập quốc tế ứng cứu sự cố an toàn  thông tin mạng ASEAN - Nhật Bản năm 2017, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm cho biết, những năm gần đây, Chính phủ cùng với các cơ quan, ban ngành Trung ương đang rất nỗ lực xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực an toàn thông tin mạng, tạo ra một hành lang pháp lý thuận lợi, giúp người dân, các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp, được sử dụng và kinh doanh trong môi trường kết nối internet một cách an toàn và hiệu quả nhất.

Đó là Luật An toàn thông tin mạng cùng các Nghị định, Thông tư liên quan. Và gần đây nhất, ngày 16/3/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 05 ban hành quy định về hệ thống phương án ứng cứu khẩn cấp bảo đảm an toàn thông tin mạng quốc gia. “Đây là một văn bản quan trọng, chi tiết, có giá trị đối với các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin, đặc biệt trong lĩnh vực an toàn thông tin mạng”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Phan Tâm cũng nhận định, trên các diễn đàn, hội thảo, hội nghị quốc tế hiện nay, nói đến an toàn thông tin mạng là phải nhắc đến công tác ứng cứu sự cố. Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều đã có các trung tâm, các đội ứng cứu cự cố máy tính mà tên quốc tế (gọi tắt là CERT hoặc CSIRT). Một liên minh các trung tâm CERT toàn cầu đang hình thành và phát triển rất mạnh mẽ.

Thứ trưởng nhấn mạnh: “Không một quốc gia nào có thể đơn độc bảo vệ mình an toàn trước các nguy cơ trên không gian mạng. Do các kết nối mạng không phân chia biên giới, nên các rủi ro trên không gian mạng sẽ không phân biệt biên giới quốc gia, không phân biệt giới hạn giữa các tổ chức, điển hình như vụ việc lây lan mã độc tống tiền WannaCry đang diễn ra trong những ngày qua”.