Ảnh: Andy Bùi 

Ông Chế Thanh Hưng, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Việt - Úc Bình Định (đóng tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định) cho biết, môi trường nuôi tôm ở miền Trung đã qua nhiều năm nên mầm bệnh tồn dư trong môi trường nước rất cao. Việc đầu tư vào hệ thống sản xuất con giống đạt chất lượng để đưa ra môi trường là một vấn đề vô cùng quan trọng.

“Năm 2005, Công ty đã được Tập đoàn Thủy sản Việt - Úc đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất giống tôm thẻ chất lượng cao trên diện tích 8ha. Tôm giống cung ứng ra thị trường có sức đề kháng mạnh, thích ứng tốt với môi trường, nguồn nước ở bên ngoài và hoàn toàn sạch bệnh”, ông Hưng chia sẻ.

Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bình Định Trần Văn Phúc, cho biết để phát triển bền vững kinh tế biển trong hoạt động nuôi trồng, thời gian qua, tỉnh Bình Định cũng đã thực hiện chuyển giao kỹ thuật cho các hộ nuôi tại 4 vùng nuôi tôm thâm canh, bán thâm canh trên địa bàn tỉnh.

“Việc chuyển giao kỹ thuật này nằm trong đề tài nghiên cứu xây dựng Quy trình kỹ thuật nuôi tôm thẻ chân trắng thương phẩm bán thâm canh, thâm canh, ứng dụng công nghệ Semi-BioFloc theo hướng phát triển bền vững, ít thay nước, thân thiện với môi trường”, ông Phúc cho hay.

Áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong khai thác thủy sản

Không chỉ nuôi tôm công nghệ cao, thời gian qua, các hoạt động khai thác, bảo quản thuỷ sản cũng được các ngư dân trên địa bàn tỉnh Bình Định áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật.

Ông Trần Văn Phúc cho biết, ngư dân trên địa bàn sử dụng thiết bị dò cá bằng sóng siêu âm, máy đo dòng chảy; sử dụng máy thu lưới, thu câu, thiết bị định vị vệ tinh; sử dụng công nghệ khai thác cá ngừ đại dương bằng công nghệ Nhật Bản.

Ngư dân cũng đã ứng dụng vật liệu mới, có tính cách nhiệt tốt như Polyurethan để làm hầm bảo quản; áp dụng công nghệ bảo quản tiên tiến vào sản xuất như dùng thiết bị lạnh, bảo quản bằng công nghệ nano...Từ đó, chất lượng sản phẩm thuỷ sản được nâng cao.

Hiện, tỉnh Bình Định đang triển khai nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo máy tạo xung làm ngất trong xử lý cá ngừ đại dương theo công nghệ Nhật Bản trên các tàu câu cá ngừ đại dương” nhằm tăng giá trị sản phẩm cá ngừ đại dương.

UBND tỉnh Bình Định cũng chỉ đạo Sở NN&PTNT tham mưu triển khai thực hiện mô hình chuỗi liên kết khai thác, thu mua, tiêu thụ nội địa và xuất khẩu để nâng cao giá trị loại cá này.

“Hiện nay, trên địa bàn có chuỗi liên kết giữa Công ty Thịnh Hưng với 160 tàu làm nghề khai thác cá ngừ đại dương; chuỗi liên kết của Công ty Hồng Ngọc với hơn 100 tàu khai thác cá ngừ đại dương; chuỗi liên kết giữa công ty TNHH Mãi Tín Bình Định với ngư dân khai thác cá ngừ đại dương để xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, Mỹ. Chính nhờ vậy, sản lượng thủy sản năm 2022 toàn tỉnh ước đạt 264.770 tấn, tăng 2,6% so với cùng kỳ”, ông Phúc thông tin.

Đầu tư hạ tầng nghề cá

Ngoài nâng cao kỹ thuật công nghệ trong đánh bắt, hiện nay, tỉnh Bình Định cũng đầu tư nâng cấp hạ tầng nghề cá.

Tỉnh Bình Định đã đầu tư xây dựng mới Cảng cá Tam Quan và đưa vào hoạt động trong năm 2021. Cảng cá này có tổng diện tích vùng nước cảng 10ha, độ sâu luồng vào cảng 5m, diện tích đất cảng 3,8ha, trang thiết bị chủ yếu phục vụ bốc dỡ hàng hóa. Số lượt tàu cá về qua cảng 20.000 lượt/năm, năng lực bốc dỡ hàng hóa 40.000 tấn/năm, tổng sản lượng thủy sản lên cảng ước đạt 20.000 tấn/năm.

Triển khai thực hiện Dự án đầu tư xây dựng khu neo đậu tránh trú bão đầm Đề Gi quy mô tàu neo đậu không vượt quá 2.000 chiếc/300CV thành khu neo đậu cấp vùng có đủ cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ tàu thuyền vào neo đậu tránh trú bão. Qua đó, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản của ngư dân tỉnh Bình Định và các tỉnh lân cận, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương, tạo việc làm cho người lao động, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho ngư dân.

Trong thời gian tới, tỉnh Bình Định sẽ triển khai đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng tại Tam Quan, thị xã Hoài Nhơn. Ông Trần Văn Phúc cho biết, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến xuất khẩu thủy sản, UBND tỉnh Bình Định đã Quy hoạch Khu chế biến thủy sản tập trung tại huyện Tuy Phước để di dời các nhà máy hoạt động trong khu dân cư về hoạt động; đồng thời kêu gọi đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp vào đầu tư.

 Trong thời gian qua, một số nhà máy đã UBND tỉnh cấp phép đầu tư. Các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản đã không ngừng nâng cấp cải tiến công nghệ để nâng công suất, giảm chi phí sản xuất, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của các thị trường khó tính như EU, Mỹ. Các doanh nghiệp sản xuất, chế biến các sản phẩm thủy sản dựa trên nhu cầu và tín hiệu của thị trường.

“Nhờ sự phát triển kinh tế biển, đời sống của người dân ở các xã ven biển đã tăng lên đáng kể. Thu nhập của người dân từ ngành thủy sản đã cải thiện, đáp ứng nhu cầu về sinh hoạt hàng ngày, giáo dục, sức khỏe và văn hóa. Đồng thời, cơ sở hạ tầng và dịch vụ công cộng cũng được cải thiện để đáp ứng nhu cầu sống và phát triển của cộng đồng”, ông Phúc nói.

Xây dựng các nền tảng đưa ‘con thuyền’ chuyển đổi số ở Bình Định đi nhanh

Ông cũng mong Bộ GD-ĐT thảo sớm một quy chế về xưng hô trong nhà trường nói chung mà trước hết là nhà trường phổ thông, trong đó điều thiết yếu là giáo viên không gọi (xưng hô) học trò là "con", "các con"; phải gọi là "trò", "các trò", "các em", "các bạn". Yêu cầu các phương tiện truyền thông không gọi học trò mọi cấp (từ mẫu giáo đến đại học) là "các con", "con", khuyến gọi học sinh là "các bạn". Các viên chức tại các giao tiếp sự vụ và công cộng, phải gọi người dạy học là "giáo viên", "giảng viên", không gọi là "thầy", "cô"; dành riêng cho học trò, người đang đi học cách gọi "thầy giáo", "cô giáo". Khuyến khích học trò các cấp, nhất là sinh viên đại học, xưng "tôi" trước giáo viên, ngay cả trong không gian trường học.

Khẩu hiệu gây tranh cãi khi 'chào mừng các con học sinh trở lại trường học'. Ảnh: website THCS Giảng Võ

Giáo sư Trương Nguyện Thành, ĐH Utah (Mỹ) cho hay sinh viên, nghiên cứu sinh gọi thầy bằng chính tên của họ. Ông kể về lần đầu tiên họp nhóm với thầy Mark Gordon, người dẫn dắt ông vào con đường nghiên cứu khoa học. Nhóm của thầy có hai nghiên cứu sinh tên Jerry và Kim, cùng một nghiên cứu sinh sau tiến sĩ và ông. Trong buổi họp, điều làm ông ngạc nhiên nhất là Jerry và Kim gọi thầy mình bằng tên và tranh luận với Mark ngang hàng. Thầy của ông là Mark lúc đó nét mặt rất vui vẻ tranh luận với mọi người như không có vấn đề gì. 

Lúc này ông vẫn còn nặng nề bởi văn hóa “thầy bảo trò vâng”, lúc nào cũng phải kính trọng nên đã bị sốc văn hóa và một hồi sau ông rụt rè gọi Prof. Gordon, ....(giáo sư Gordon) thì nghiên cứu sinh Kim nói có thể gọi ông ấy là Mark và người thầy của ông cũng gật đầu và nói trong cuộc họp nhóm hãy gọi ông ấy là Mark.

GS Trương Nguyện Thành kể, sau một thời gian khi ông đã hoà nhập và hỏi thầy của mình rằng tại sao các nghiên cứu sinh thường gọi giáo sư hướng dẫn của mình bằng tên thay vì Prof., trong khi đó văn hóa Á Đông xem đây là hành động thiếu lễ phép và không tôn trọng vai trò của người thầy.

Vị giáo sư của ông đã giải thích rằng ăn nói lễ phép chỉ là bề nổi của sự tôn trọng. Nếu một người ăn nói lễ phép trước mặt người thầy rồi sau lưng chửi thề thì đó không phải là sự tôn trọng, do vậy không nên quá đặt nặng bề nổi của vấn đề mà hãy nhìn vào phần chìm. Mặt khác, nghiên cứu sinh gọi bằng tên để dễ dàng phản biện. Sau này, các nghiên cứu sinh của giáo sư Trương Nguyện Thành cũng gọi ông là “Thành hay anh Thành”.

Gọi “con” không có gì sai!

Thầy Phạm Thái Sơn, ở TP.HCM, cho rằng việc học sinh xưng “con” với thầy cô và thầy cô gọi học sinh là “con” là bình thường. Bởi các thầy cô gọi các học sinh bằng “con” xưng mình là cô, thầy như vậy cho thân thiện hơn. Điều này thấy rõ nhất là những trường học ở miền Tây Nam Bộ, thầy cô thường xuyên xưng “con” khi gọi học trò của mình.
 
Theo thầy Sơn, gần như ở bậc tiểu học thì các thầy cô vẫn xưng hô như vậy, nhưng lên học cấp 3 thì không nên xưng hô như vậy vì như thế có cảm giác như vậy là xúc phạm đến học trò.

Thầy Võ Kim Bảo, Trường THCS Nguyễn Du, Quận 1, cho hay việc xưng hô “con” với thầy cô hay thầy cô gọi học sinh là “con” là thói quen vùng miền. Đặc biệt ở miền Nam khi người nhỏ gặp người lớn tuổi đa số đều xưng là “con”.

“Bản thân tôi cũng như vậy, khi gặp người lớn tuổi tôi cũng xưng là “con” chứ không xưng là “cháu”. Ngay từ khi tôi còn nhỏ tôi đã xưng với thầy cô của mình là “con” và bây giờ gặp lại tôi vẫn xưng như vậy dù có những người thầy, cô chỉ hơn tôi khoảng 10 tuổi”- thầy Bảo nói.

Tuy nhiên, thầy Bảo kể rằng khi học ở trường đại học sư phạm, các thầy cô đã từng dặn giáo sinh khi ra trường đi dạy, tuổi còn trẻ nếu gọi học sinh là “con” sẽ không phù hợp. Do vậy khi vừa ra trường, thầy Bảo đã gọi học sinh là “em” hoặc gọi bằng tên học sinh như: “thầy nói với Nguyên nghe, thầy nói với Tuấn này”. Thế nhưng học sinh không quen với việc này và vẫn xưng với thầy Bảo là “con”. Tuy nhiên thầy Bảo đã quen gọi “em” và xưng thầy với học trò.

Theo thầy Bảo việc này là thói quen và không có gì xấu. Tuy nhiên với giáo viên trẻ, vừa ra trường gọi học trò là “con” thì chưa phù hợp. Trở lại một tấm bằng rôn gọi học sinh là “con” thầy Bảo cho rằng nếu người lớn đọc thì có người sẽ không hài lòng, chưa đồng ý. Tuy nhiên đối tượng mà băng rôn hướng đến là các em học sinh. Có thể thầy cô dùng từ như vậy để tạo sự thân thiện, gần gũi, trường học đối với các em như là nhà. Và đây không phải lỗi lầm gì nghiêm trọng nhưng nếu dùng từ "em" sẽ phù hợp hơn.

Cũng theo thầy Bảo nếu kiến nghị giáo viên không được gọi học sinh là “con” là quá cứng nhắc.

“Tiếng Việt vốn phong phú và cách xưng hô ngoài thể hiện thứ bậc còn thể hiện tình cảm nữa. Tôi cho rằng giáo viên chỉ nên hạn chế thôi chứ "không được" thì không phù hợp”- thầy Bảo nói.
 
Lê Huyền

Khẩu hiệu 'Tiên học lễ...' nên chấm dứt?

"Việc sử dụng lại khẩu hiệu “Tiên học lễ, hậu học văn” từ hơn chục năm nay, theo tôi, chỉ nên được xem là giải pháp tình thế. Đã đến lúc nên chấm dứt..." – nhà Nghiên cứu phê bình Văn học Lại Nguyên Ân tham luận.