Nhận định, soi kèo Inter Kashi vs Sporting Club Bengaluru, 20h30 ngày 22/11: Khởi đầu đầy hứng khởi

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ, nhân lực làm việc trong lĩnh vực CNTT hiện xấp xỉ 1,2 triệu, song tính từ cao đẳng trở lên chỉ khoảng 550.000. Các nước châu Âu đặt mục tiêu đến năm 2030 có 5% dân số làm CNTT. Nếu Việt Nam đặt mục tiêu 2-3%, sẽ cần khoảng 2 đến 3 triệu nhân sự. Trong khi đó, mỗi năm các trường đại học và cao đẳng đào tạo khoảng 60.000 - 70.000 cử nhân. Vì vậy, đại học số chính là giải pháp đột phá.

Theo Bộ trưởng, đào tạo theo cách truyền thống đã đạt đến mức giới hạn: "Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giáo dục năm nay sẽ cấp 5 giấy phép về thí điểm đại học số". Nếu được thí điểm sớm, đây sẽ là một trong các giải pháp giúp chúng ta nhanh chóng có được nguồn nhân lực công nghệ số, không chỉ phục vụ chuyển đổi số Việt Nam mà cả những nước khác.

Bên cạnh đó, "nên có cách nhìn nhận mới là ngoài chuyện đại học, cao đẳng, mỗi một người Việt Nam cũng trở thành một người có kỹ năng về chuyển đổi số", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ. Bộ TT&TT đã vận hành nền tảng đào tạo trực tuyến One Touch được 6 tháng và có 10 triệu người truy cập để học tập. Nền tảng có phần dành riêng cho cán bộ, công chức tự học, tự đánh giá và sẽ được cấp chứng chỉ. Một giải pháp khác là nền tảng đào tạo số trực tuyến đến tất cả người dân để ai cũng có kỹ năng về chuyển đổi số, không chỉ dựa vào nguồn nhân lực chuyển đổi số.

Một vấn đề khác được đưa ra chất vấn là giải pháp trước mắt và lâu dài trong việc phát triển và giữ chân đội ngũ CNTT ở cấp xã, phường, thị trấn. Theo đại biểu Dương Minh Ánh (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội), chúng ta đang trong lộ trình xây dựng Chính phủ số, chính quyền điện tử, áp dụng công nghệ cho các dịch vụ công từ cấp Trung ương đến địa phương.

Muốn vậy, phải có đội ngũ đủ trình độ, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Tuy nhiên, theo đại biểu Dương Minh Ánh, ở cấp xã, phường, thị trấn - nơi triển khai trực tiếp các dịch vụ công nhiều nhất với người dân - lại không có vị trí việc làm và biên chế cho cán bộ chuyên trách CNTT, thiếu cơ chế để giữ chân họ. 

Giải đáp vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thông tin, lực lượng làm CNTT trong cơ quan nhà nước hiện chỉ có 0,9%. Tỉ lệ ở các nước khác đều khoảng 10%, đặc biệt ở Mỹ là 15% và văn phòng Tổng thống là 20%. Đây là con số đáng suy nghĩ. 

Bộ trưởng cho rằng, việc giữ chân được cán bộ chuyên trách CNTT liên quan đến cơ chế ưu đãi mà cả hệ thống chính trị không thể ưu đãi cho một lĩnh vực A, B nào đó. Công nghệ số khác CNTT ở chỗ nó là lực lượng sản xuất, thực thi. Do vậy, chúng ta sẽ xây dựng các nền tảng số và trợ lý ảo, sử dụng AI để đỡ phần việc của cán bộ CNTT, giảm gánh nặng cho họ, phù hợp với mức lương đang nhận, tức là cần đầu tư vào nền tảng.

Theo Bộ trưởng, trước đây chúng ta thường làm CNTT theo cách bỏ tiền ra đầu tư, vận hành, khai thác, thậm chí bỏ tiền nuôi người để phát triển. Tuy nhiên, lương kỹ sư CNTT bên ngoài, chẳng hạn lập trình viên đã là 35 triệu đồng, không thể trả trong hệ thống công chức. Do đó, Bộ trưởng đề xuất thay đổi cách làm, đó là tăng cường thuê ngoài, người làm CNTT trong nhà nước cơ bản trở thành người đặt hàng, người hướng dẫn.

Du Lam

Bộ Y tế thống kê, nhân lực phục hồi chức năng của nước ta rất ít, chỉ đạt 0,25/10.000 dân, trong khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo mức 0,5 - 1/10.000 dân. Để đạt được mức trung bình theo khuyến cáo của WHO, Việt Nam hiện còn thiếu khoảng gần 5.000 nhân lực có chuyên môn được đào tạo về phục hồi chức năng.

Đột quỵ trẻ hoá, bệnh nhân không chỉ có nhu cầu phục hồi chức năng đi, nói

Thống kê của Bộ Y tế cho thấy mỗi năm Việt Nam có thêm khoảng 200.000 người đột quỵ mới. Không chỉ vậy, đột quỵ còn có dấu hiệu trẻ hoá. Trước đây, đột quỵ xếp hàng thứ 3 trong các nguyên nhân gây tử vong (sau ung thư, tim mạch), nay bệnh lý này đã lên hàng 2 (vượt ung thư). 

Những năm gần đây, mạng lưới cấp cứu, điều trị đột quỵ mở rộng giúp người dân tiếp cận sớm hơn, tốt hơn, nhiều người được cứu sống.

"Tuy nhiên, sau điều trị đột quỵ, rất nhiều người vẫn còn tổn thương, di chứng. 80% có tổn thương nặng nề và 30% trong đó không thể hồi phục" - nguyên Chủ nhiệm khoa Phục hồi chức năng Bệnh viện 108 Nguyễn Trọng Lưu nói với VietNamNetngày 11/9.

PGS Lưu cũng cho biết, đột quỵ là một trong số các bệnh có nhu cầu tập phục hồi chức năng cao. Đây được xem là bệnh lý đa tàn tật bởi có nhiều dạng khuyết tật khác nhau trong một người bệnh đột quỵ. 

Di chứng phổ biến, dễ thấy nhất của bệnh lý này là vận động, nhưng thực tế người bệnh đột quỵ còn có di chứng, rối loạn về nhận thức, giao tiếp, ngôn ngữ, chức năng sinh hoạt. Đặc biệt, bệnh nhân sau đột quỵ cũng có rối loạn tâm lý, cảm xúc, chức năng tình dục (do xu hướng trẻ hoá), hiện ngành Phục hồi chức năng đang dần tiếp cận vấn đề này.

Do đây là bệnh lý đa tàn tật nên phương pháp phục hồi phải đa dạng, đa mô thức từ thuốc, can thiệp ngoại khoa, can thiệp phục hồi chức năng (bằng máy, tay, bài tập và chia ra nhiều giai đoạn).

“Phục hồi chức năng sau đột quỵ được hình dung là giúp người bệnh học lại những động tác quen thuộcnhư một đứa trẻ, từ tập đi, nói, cầm nắm vật dụng…”, PGS Lưu chia sẻ.

Theo WHO, phục hồi chức năng cho bệnh nhân đột quỵ chia ra 4 giai đoạn. Sau giai đoạn cấp, tối cấp diễn ra trong 48 giờ đầu ưu tiên cứu sống bệnh nhân, người bệnh bước vào giai đoạn hồi phục sớm. Giai đoạn 2 này diễn ra từ sau 48 giờ đến 3 tháng, là giai đoạn “vàng”,  tuy nhiên thực tế không phải bệnh nhân nào cũng tiếp cận được sớm.

Giai đoạn tiếp theo diễn ra từ 3 - 6 tháng sau đó, cũng là giai đoạn phục hồi tốt nhưng chậm hơn. Sau 6 tháng, bệnh nhân chuyển sang giai đoạn mạn tính. Đặc biệt, theo PGS Lưu, sau 1 năm, tổn thương do đột quỵ cơ bản đã định hình, khả năng thay đổi phục hồi không còn nhiều, dù nếu có tập luyện vẫn tốt hơn.

Thực tế có những bệnh nhân phục hồi tốt sau thời gian dài bị đột quỵ. Điển hình như một nam bệnh nhân 46 tuổi (ở Hà Nội) bị chảy máu não lớn. Sau khi thoát chết, anh chịu tổn thương lớn khi bị di chứng liệt nửa người bên phải.

Đến với PGS Lưu sau 36 tháng từ ngày cấp cứu đột quỵ, anh phải di chuyển bằng xe lăn. Ngoài ra anh còn bị rối loạn ngôn ngữ hỗn hợp rất nặng khi cả diễn đạt, nghe hiểu, tiếp nhận đều không được. Bệnh nhân cũng khó cầm nắm các vật dụng, thầy thuốc, kỹ thuật viên phải buộc dây vào tay để giữ vững.

Sau khi tập được vài tháng, bệnh nhân đi lại dễ dàng hơn, sự co cứng của chi trên nhẹ nhàng hơn. Bác sĩ Lưu đánh giá khả năng cầm nắm thanh tường và các dụng cụ tập của nam bệnh nhân đã dần chắc hơn. Được tập các bài tập tình huống chống đỡ mất thăng bằng chuyên dụng, bệnh nhân đã có thể di chuyển, dù dáng đi chưa được mềm dẻo nhưng tiến bộ nhiều về độ vững chắc và giảm nguy cơ ngã.

Theo vị chuyên gia, bệnh nhân đột quỵ nên tranh thủ phục hồi chức năng trong 1 năm đầu, đặc biệt trong 6 tháng đầu. Việc xác định bài tập phục hồi chức năng cho bệnh nhân sau đột quỵ phụ thuộc rất nhiều vào kết quả đánh giá tình trạng khuyết tật của người bệnh tại thời điểm đó, như các bài tập theo tầm vận động, tập thay đổi vị thế, tập kiểm soát thăng bằng, tập di chuyển...

Ngoài ra, các bài tập ngôn ngữ trị liệu và hoạt động trị liệu cũng rất cần thiết ở giai đoạn người bệnh đã có những tiến triển hồi phục tốt nhằm giúp cho họ có khả năng giao tiếp, có thể tự độc lập trong sinh hoạt hằng ngày, cũng như trong hoạt động nghề nghiệp về sau.

Liên tiếp tiếp nhận nhiều người trẻ đột quỵ não, loại bệnh nam gặp nhiều hơn nữ 4 lần