Nhận định, soi kèo Pachuca vs Atlas, 8h00 ngày 2/2: Tiếp tục toàn thắng

Mọi người ngày càng có xu hướng mua nhiều đồ điện tử hơn, từ smartphone tới máy tính, tủ lạnh, điều hòa. Và mỗi năm, lại có nhiều món đồ điện tử bị bỏ đi. Năm 2019, thế giới sản sinh ra 53,6 triệu tấn rác điện tử, mức cao kỷ lục, tăng 20% so với 5 năm trước. Thiếu cơ sở hạ tầng tái chế rác hợp lý và khả năng sửa chữa, rác thải điện tử chỉ có thể tăng lên và thực tế đang là loại rác nội địa tăng trưởng nhanh nhất thế giới.

Đây là dữ liệu rút ra từ Global E-Waste Monitor 2020, báo cáo của Liên Hợp Quốc, Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) và Hiệp hội Rác thải rắn quốc tế. Báo cáo nằm trong nỗ lực định lượng rác thải điện tử của mỗi quốc gia và tình hình vứt bỏ, tái chế thiết bị điện tử.

53,6 triệu tấn rác thải điện tử tương đương trọng lượng của 350 tàu du lịch Queen Mary 2. Trong số này, chỉ có 17,4% được thu gom và tái chế. Vanessa Forti, tác giả chính của báo cáo, cho rằng điều đáng quan ngại hơn là không chỉ số lượng ngày một tăng mà công nghệ tái chế còn không theo kịp với số lượng rác thải điện tử. Theo bà, thông điệp quan trọng là cần cải thiện tái chế.

Trên toàn cầu, nhiều nơi thiếu cơ sở hạ tầng tái chế cần thiết để xử lý loại rác thải này, đặc biệt vì đây là công việc nặng nhọc và tốn kém. Tại châu Phi và châu Á, người nhặt rác thường tự tháo dỡ thiết bị điện tử song nó độc hại cho cả sức khỏe của họ lẫn môi trường. Họ cũng chỉ chọn xử lý các món đồ giá trị cao nhất, còn lại chìm trong núi rác. Với phần lớn rác thải điện tử, lợi ích kinh tế của đơn vị tái chế rất thấp, thực sự cần hỗ trợ từ chính phủ.

Tái chế phải tập trung vì rất khó phân loại rác thải điện tử tại nguồn. Thiết bị điện tử hiện đại thường có vòng đời ngắn, không dễ sửa chữa, góp phần khiến rác điện tử tăng đột biến. Dù vậy, chưa thể kết luận loại sản phẩm nào đóng góp phần nhiều trong rác thải điện tử vì chẳng hạn, tủ lạnh nặng hơn laptop, vì thế tủ lạnh sẽ chiếm phần cao hơn so với màn hình và máy tính.

Không tái chế rác điện tử hay không tái chế đúng cách đồng nghĩa linh kiện độc hại trong đồ điện tử không được xử lý đúng cách và thêm nhiều carbon bị xả ra không khí. Báo cáo ước tính năm 2019, tủ lạnh và máy điều hòa nhiệt độ không được tháo dỡ đúng cách sản sinh tổng cộng 98 triệu tấn CO2 vào không khí, chiếm 0,3% khí nhà kính trên toàn cầu. Lượng nhỏ rác thải điện tử được tái chế cũng góp pần ngăn chặn 15 triệu tấn CO2.

Bên cạnh đó, nếu không thể tái chế rác điện tử, chúng ta không thể tái sử dụng nguyên vật liệu đồng nghĩa với việc phải khai thác nguyên liệu thô mới. Với mỗi thiết bị điện tử không được tái chế, vật liệu như vàng, bạc, platinum không được khôi phục và gây tổn thất 57 tỷ USD cũng như tác hại lớn tới môi trường.

Các quốc gia đã bắt đầu áp dụng chính sách rác thải điện tử song hiện tại chỉ có khoảng 78 quy định được thi hành. Nếu không có hành động cấp toàn cầu, chuyên gia dự đoán đến năm 2030, thế giới sẽ sản sinh hơn 74 triệu tấn rác thải điện tử.

Du Lam (Theo Fast Company)

Robot made in Việt Nam ra đời... từ rác

Dự án robot làm từ rác thải, nhóm bạn Robot Bank đã tạo cảm hứng cho nhiều bạn trẻ trong việc chung tay bảo vệ môi trường.

Cách đây 4 năm, nữ doanh nhân Tạ Ngọc Loan (54 tuổi, ngu TP.HCM) có các triệu chứng đau xương, yếu 2 chi dưới, đi lại khó khăn, đau nhiều cột sống thắt lưng.

Thời gian sau, chị có biểu hiện gãy xương liên tiếp nhiều nơi, như gãy xương mu, gãy cổ xương đùi 2 bên, gãy lún nhiều đốt sống ngực và thắt lưng, gãy xương cẳng tay, gãy xương sườn.

Sau 2 năm ngồi xe lăn, nay chị Loan đã đi lại bình thường

Dù đã thăm khám tại nhiều bệnh viện trong nước nhưng tình trạng sức khỏe không tiến triển, chị này đã qua Singapore điều trị.

Tại đây các bác sĩ chẩn đoán chị bị thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên, sau cuộc phẫu thuật, tình trạng yếu chi và gãy xương không thuyên giảm mà diễn tiến nặng thêm.

Từ năm 2014, nữ doanh nhân phải ngồi xe lăn và điều trị với rất nhiều loại thuốc giảm đau khác nhau để làm nhẹ triệu chứng bệnh.

Gần đây, chị đã đến khám lại tại chuyên khoa Nội Cơ Xương Khớp Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM).

BS đã làm nhiều loại xét nghiệm để tầm soát các nguyên nhân gây bệnh loãng xương thứ phát, trong đó có tầm soát nguyên nhân rối loạn chuyển hóa canxi và phospho máu.

BV cũng gửi mẫu sang Pháp để làm các xét nghiệm sinh hóa, nhằm tìm ra nguyên nhân bệnh cho bệnh nhân.

Kết quả xét nghiệm cho thấy, bệnh nhân Loan bị mắc chứng bệnh TIO (Tumor Induced Osteomalasia) dựa trên các kết quả: giảm phospho máu nặng, giảm hấp thu phospho ở thận, phát hiện khối u nhỏ vùng mỏm ngang đốt sống D1 (sinh thiết có tế bào dạng Giant Cell và không có tế bào ác tính). Đặc biệt, lượng FGF23 tăng rất cao trong máu.

ThS BS Huỳnh Văn Khoa, Phó trưởng khoa Nội Cơ Xương Khớp BV Chợ Rẫy cho hay, nữ bệnh nhân gặp trường hợp u gây bệnh nhuyễn xương rất hiếm gặp.

Theo Y văn thế giới ghi nhận, cho đến nay mới chỉ có khoảng 337 ca được chẩn đoán, bao gồm cả nguyên nhân nguyên phát (bất thường về gen) và thứ phát (do u tiết chất FGF23).

Đây là hội chứng cận u liên quan đến đau xương, gãy xương, yếu cơ do giảm phospho máu và chuyển hóa vitamin D do tăng FGF23.

U tiết FGF23 thường là u vùng trung mô, lành tính, nhỏ, tiến triển chậm và khó xác định vị trí nên thường rất khó chẩn đoán được bệnh.

Trung bình để chẩn đoán được bệnh này từ lúc có biểu hiện triệu chứng đến lúc chẩn đoán xác định mất khoảng 4,7 năm theo các nghiên cứu.

Sau khi tìm ra được nguyên nhân gây bệnh, chị Loan được các bác sĩ điều trị nội khoa với các thuốc Phospho uống (một loại thuốc nhuận tràng chủ yếu dùng để chuẩn bị nội soi đại tràng) và Vitamin D liều cao.

3 tháng sau, nữ doanh nhân đã dần hồi phục, giảm và hết đau xương, hết yếu cơ và hiện đã đi lại được, sinh hoạt bình thường sau 2 năm ngồi xe lăn.

Theo BS Khoa khi sức khỏe hồi phục hoàn toàn, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật lấy khối u vùng cột sống D1.

"Đây là trường hợp đầu tiên được điều trị tại BV Chợ Rẫy và cũng có thể là trường hợp đầu tiên ghi nhận tại Việt Nam" – BS Khoa chia sẻ.

GS TS BS cao cấp Lê Anh Thư - Trưởng khoa Nội Cơ Xương Khớp BV Chợ Rẫy nói thêm, các biểu hiện bệnh của nữ doanh nhân giống như loãng xương, nhưng tất cả các thuốc đặc trị loãng xương đều không có kết quả.

Sau khi tìm được nguyên nhân, người bệnh đã được điều trị thành công ngoạn mục.

* Tên nữ bệnh nhân đã được thay đổi.

Văn Đức

Anh Nguyễn Văn Nam (36 tuổi, ngụ quận 11, TP.HCM) được đưa tới Bệnh viện Trưng Vương trong tình trạng huyết áp tụt, có vết thương ở ngực, tĩnh mạch vùng cổ nổi lên.

Bs thăm khám cho anh Nam sau cuộc phẫu thuật

Trước đó, anh này đã được đặt nội khí quản tại một bệnh viện tuyến quận khi vào cấp cứu tại đây.

Theo ThS BS Trịnh Quốc Minh - Trưởng khoa ngoại Lồng ngực - Mạch máu - Thần kinh, nhận thấy tình trạng bệnh nhân bị thương ở tim, tình trạng rất nguy kịch, đơn vị đã kích hoạt quy trình báo động đỏ nội viện.

Ngay sau đó, bệnh viện đã tiến hành mổ cấp cứu. Khi xẻ ngực bệnh nhân, các bác sĩ phát hiện tâm thất phải rách một vết dài khoảng 1cm, màng tim chứa máu rất nhiều gây nên tình trạng chèn ép tim

Ê-kíp bác sĩ nhanh chóng khâu vết thương ở tim. Qua nhiều giờ phẫu thuật, nam bệnh nhân đã được cứu sống. Hiện anh Nam đã tỉnh táo, tiếp xúc tốt.

Theo chia sẻ của người bệnh, trong lúc nhậu với bạn bè ở quán tại quận Tân Phú, anh bất ngờ bị một người đâm vào ngực.

Tuy nhiên, vì lúc đó đã say xỉn, anh này không nhớ vì sao mình bị đâm.

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.

Văn Đức