Công ăn, việc làm giảm sút, chị Nguyễn Thị Minh Hạnh chỉ đến công ty làm việc 4 ngày/tuần. Công nhân này vẫn còn thấy may mắn vì "đều" việc hơn những người khác. Còn phần lớn người lao động đều đang nghỉ chờ thôi việc với mức trợ cấp hơn 1 triệu đồng/tháng.

Cầm hơn 2 triệu đồng tiền lương, chị Hạnh thú nhận không đủ tiền mua đồ ăn, thức uống hàng tháng. Chị đã nhiều lần tính nghỉ làm, tìm công việc khác. Song khổ nỗi, công ty nợ bảo hiểm xã hội kéo dài, nên chị lo rằng sẽ khó được chốt sổ bảo hiểm xã hội khi chuyển việc.

Vì lẽ đó, chị đã cố gắng bám trụ nơi này. Nữ công nhân cho biết, người lao động vẫn bị công ty khấu trừ khoản nộp về cơ quan bảo hiểm xã hội. Song thực tế, công ty đã trây ỳ không thực hiện nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội.

Chị Hạnh cũng như những công nhân khác ở công ty nhiều lần kiến nghị lên ban giám đốc. Song, đơn vị không có động thái nào giải quyết, nợ bảo hiểm xã hội ngày một nhiều.

Theo Bảo hiểm xã hội huyện Thanh Trì, doanh nghiệp này nợ đóng bảo hiểm từ tháng 4/2014. Tính đến ngày 30/6/2022, đơn vị đã chậm đóng số tiền lên đến hơn 12 tỷ đồng, trong đó tiền gốc hơn 7 tỷ đồng và tiền lãi là hơn 5 tỷ đồng. 

Thanh tra Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã xuống làm việc và nhiều lần xử phạt về việc nợ đọng bảo hiểm xã hội đối với công ty. Dù đã có nhiều biện pháp, song Công ty Cổ phần khóa Minh Khai vẫn không có động thái giải quyết nợ đọng về bảo hiểm xã hội.

Giải quyết cho người lao động bị "treo" quyền lợi

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, năm 2022, tổng số tiền chậm đóng bảo hiểm xã hội , bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế phải tính lãi là 13.156 tỷ đồng, chiếm 2,91% số phải thu.

Mặc dù đây là tỉ lệ số tiền chậm đóng trên số phải thu thấp nhất từ năm 2016 trở lại đây nhưng số lao động bị ảnh hưởng quyền lợi lên tới 2,786 triệu người.

Trong đó, có hơn 200.000 lao động bị "treo" quyền lợi vì doanh nghiệp đã phá sản, giải thể hoặc chủ doanh nghiệp bỏ trốn, khó có thể thu hồi được nợ.

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Duy Cường - Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, thời gian vừa qua, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng các đơn vị liên quan đã bàn hướng xử lý các nhóm lao động trong doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội.

Vị này cho biết, trong số trên 200.000 người lao động bị "treo" quyền lợi khi các đơn vị, doanh nghiệp đã phá sản, hoặc đang làm thủ tục phá sản, giải thể, chủ bỏ trốn, có khoảng 20% số người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ. Bên cạnh đó, có 40% lao động trong nhóm đó đang tiếp tục làm việc ở các đơn vị mới và 20% số người lao động đã nghỉ việc hiện không tham gia bảo hiểm xã hội…

Sau khi thống kê, các đơn vị đang có đề xuất phương án xử lý với nhóm đối tượng đó.

"Trước mắt, đối với các trường hợp đủ điều kiện sẽ giải quyết cho họ. Nhóm lao động tiếp tục tham gia ở đơn vị mới sẽ được ghi nhận quá trình đóng bảo hiểm xã hội ở đơn vị cũ. Khi sang đơn vị mới làm việc, nếu phát sinh những chế độ quyền lợi sẽ được cộng nối thời gian để không bị vướng. Những người không đi làm ở đâu sẽ được bảo lưu thời gian đóng trên sổ…" - ông Cường nói.

Bên cạnh đó, trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đang được lấy ý kiến cũng có nhiều nội dung quy định nhằm hạn chế tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội.

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội, rất nhiều giải pháp từ hành chính, kinh tế, tư pháp đều có để ngăn chặn tình trạng trên. Ngoài ra, trong dự thảo luật cũng có hẳn trách nhiệm của người sử dụng lao động. Trong trường hợp doanh nghiệp cứ chậm, trốn thì họ phải bồi thường.

Theo ông Vũ Quang Thành, Phó giám đốc trung tâm dịch vụ việc làm Hà Nội, đây là phiên giao dịch thứ hai trong năm 2022 dành cho nhóm lao động hồi hương từ Hàn Quốc và Nhật Bản, nhằm tạo cơ hội cho người lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS và du học sinh IM Japan của thành phố Hà Nội và các tỉnh lân cận tìm được việc làm sau khi về nước, có thu nhập để ổn định cuộc sống.

"Nhóm lao động này có kinh nghiệm làm việc ở nước ngoài, biết ngôn ngữ, có trình độ kỹ năng tay nghề và hơn cả là biết về văn hóa doanh nghiệp của các công ty Nhật Bản, Hàn Quốc, có khả năng tham gia ngay vào lực lượng lao động, giúp các doanh nghiệp tại địa phương tìm kiếm và tuyển dụng được những ứng viên phù hợp, đi làm ngay", ông Thành cho hay.

Theo thống kê của đơn vị tổ chức - Trung tâm giao dịch việc làm Hà Nội, phiên giao dịch ngày 17/11 có 59 nhà tuyển dụng tham gia, với tổng nhu cầu là 4.235 chỉ tiêu, trong đó riêng sàn việc làm Hà Nội có 39 doanh nghiệp tham gia, nhu cầu tuyển dụng 1.108 chỉ tiêu, tập trung chủ yếu ở các ngành nghề như quản lý sản xuất, nhân viên kinh doanh, kỹ thuật CNC, phiên dịch, thợ vận hành máy, công nhân sản xuất…, với mức lương từ 5 đến trên 15 triệu đồng.

Ông Đặng Huy Hồng, Giám đốc Trung tâm lao động ngoài nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cho biết trong hơn 18 năm qua, gần 120.000 lượt người lao động được phái cử đi làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS, trên 8.000 lượt người lao động sang thực tập kỹ thuật tại Nhật Bản theo chương trình IM Japan.

Các chương trình đã mang lại cơ hội việc làm tốt, thu nhập cao, giúp nâng cao đời sống cho người lao động và gia đình người lao động, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội. Gần 90.000 người lao động tham gia 2 chương trình này về nước, nhiều người tích lũy được vốn và lập nghiệp tại quê hương, nhưng cũng có nhiều trường hợp gặp khó khăn để tìm kiếm việc làm phù hợp với kinh nghiệm, mang lại thu nhập ổn định.

Do đó, lãnh đạo Trung tâm lao động ngoài nước, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội kỳ vọng phiên giao dịch và lễ trao giải sẽ tạo ra động lực và niềm tin với các lao động đã và đang làm việc ở nước ngoài yên tâm trở về nước khi kết thúc hợp đồng.

Doanh nghiệp sẵn sàng trả lương tới 70 triệu đồng

Xuất hiện tại phiên giao dịch việc làm, ông Hwang Chul Min - Giám đốc nhân sự công ty TNHH Micron Vina, đơn vị gia công chất bán dẫn, thiết bị điện tử cho Samsung, SK Hynix... cho biết doanh nghiệp đang tìm kiếm 20 ứng viên làm phiên dịch viên tiếng Hàn Quốc và quản lý sản xuất tại nhà máy tại Bắc Giang. Mức lương dành cho vị trí này là khoảng 20 triệu đồng/tháng, không yêu cầu kinh nghiệm làm việc trong ngành.

Theo vị này, công ty đã từng tham gia sàn giao dịch việc làm tại Bắc Giang và tuyển dụng được hàng nghìn công nhân ngay tại địa phương. Tuy nhiên, công ty này vẫn cần những người đã có kinh nghiệm làm việc tại Hàn Quốc, thông thạo ngoại ngữ làm cầu nối giữa các lãnh đạo người Hàn Quốc và công nhân Việt Nam.

"Công ty cần người có kinh nghiệm làm việc nhiều năm tại môi trường doanh nghiệp Hàn Quốc, có thể trao đổi ngay với các lãnh đạo công ty trong quá trình giám sát sản xuất. Chúng tôi không yêu cầu ứng viên phải có kinh nghiệm làm việc trong ngành bán dẫn trước đó, nhưng công ty kỳ vọng có thể tuyển được nhân sự trẻ tuổi để có thể duy trì kết nối với văn hóa của doanh nghiệp", đại diện công ty cho hay.

Trong khi đó, đại diện của Airtech Thế Long, một doanh nghiệp chuyên về thiết bị làm lạnh, cho hay ưu tiên ứng tuyển của đơn vị này là vị trí trưởng phòng và giám đốc, với mức lương cứng lên tới 30-40 triệu đồng/tháng. Vốn là chi nhánh của một doanh nghiệp Nhật Bản, công ty này kỳ vọng có thể tìm kiếm được ứng viên thông thạo tiếng Nhật, chịu được áp lực về mở rộng thị trường, tăng doanh số.

Một doanh nghiệp Việt Nam chuyên kết nối và đưa lao động từ Việt Nam sang Nhật Bản cho hay có thể trả cho ứng viên mức lương tới 70 triệu đồng/tháng. Công ty thừa nhận không có nhiều lao động theo diện EPS hay IM Japan hồi hương có thể đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp do khác biệt ngành nghề, do đó, đơn vị sẵn sàng trả cho ứng viên chấp nhận làm việc trong ngành nghề mới thay vì các công việc đã quen thuộc khi đi làm tại Nhật Bản.

Nhiều người lao động đến với phiên giao dịch việc làm sáng 17/11 đã tìm được các vị trí ứng tuyển phù hợp với nhu cầu của bản thân. Anh Trần Văn Tiến, tại Văn Xá, Đông Anh, Hà Nội cho biết đã có 10 năm xuất khẩu lao động tại Hàn Quốc trong ngành lắp ráp cơ khí. Sau khi về nước, anh Tiến có 6 tháng chưa tìm được công việc mới phù hợp với kỳ vọng thu nhập, môi trường làm việc, chưa kể hạn chế về độ tuổi khiến anh khó cạnh tranh với nhân sự trẻ.

Tuy nhiên, đến với phiên giao dịch tại Hà Nội, ứng viên này đã nhận được đề nghị làm giám sát sản xuất tại một công ty Hàn Quốc chuyên về sản xuất thuốc với thu nhập 18 triệu đồng/tháng. Anh cho biết rất mong nhận được công việc sớm để ổn định cuộc sống vào những ngày giáp Tết.